قالب وردپرس افزونه وردپرس
خانه / همه مطالب / اجتهاد و اصول فقه (صفحه 154)

اجتهاد و اصول فقه

اجتهاد و اصول فقه

نگاهی به شماره اول و دوم فصلنامه «جستارهای فقهی و اصولی»

نگاهی به شماره اول و دوم فصلنامه «جستارهای فقهی و اصولی»

فصلنامه «جستارهای فقهی و اصولی» اداره کل آموزش دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی، با مدیر مسئولی حجت‌الاسلام والمسلمین مجتبی الهی‌خراسانی و سردبیری حجت‌الاسلام دکتر حسین ناصری مقدم منتشر شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، شماره اول و دوم فصلنامه «جستارهای فقهی و اصولی» (ویژه زمستان ۹۴ و بهار ۹۵) با چندین مقاله علمی، به‌همراه چکیده عربی و انگلیسی، جهت دریافت رتبه علمی پژوهشی از کمیسیون نشریات علمی مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه منتشر گردیده است. عناوین شماره اول (زمستان ۹۴): «بُن‌نگرۀ «شخصیت‌گرایی» در اصول‌فقه و هویت‌یابی نظریۀ حق‌الطاعه؛ علی الهی ‌خراسانی»، «کارآمدسازی مبحث «حقیقت شرعیه»؛ جواد ایروانی»، «بررسی استصحاب تقدیری از دیدگاه …

توضیحات بیشتر »

فقه شیعه به موازات زمان گسترده شده است/ حوزه امروز متفاوت با گذشته است

دروس خارج از حالت یک طرفه بودن محض خارج شود

اگر امروز صاحب جواهر زنده بود و قصد تحریر یک دوره فقه کامل مطابق با نیازهای روز را داشت، باید قریب به ۸۰ جلد می‌نوشت؛ بنابراین ماهیت فقه شیعه اینگونه است که از نظر عرضی و سطحی، سیر تکاملی داشته و به موازات زمان و نیازها گسترده تر شده است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین حسن نظری شاهرودی در نشستی خبری با أصحاب رسانه استان قم که با موضوع راه اندازی رشته فقه الاقتصاد در مؤسسه عالی فقه و علوم اسلامی برگزار شد، به ظرفیت حوزه‌های علمیه برای تخصصی شدن فقه و نحوه گسترش فقه شیعه اشاره و اظهار …

توضیحات بیشتر »

بایستگی‌های روش‌شناسی در فقه تمدنی/ بدون فقه جواهری دچار توهم فقه خواهیم شد

بایستگی‌های روش شناسی در فقه تمدنی

عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم با اشاره به اهمیت پرداختن به فقه تمدنی و لزوم اطلاع از بایستگی‌ها برای روش شناسی در فقه تمدنی، گفت: وقتی ما می‌گوییم تمدن یعنی تمدن اسلامی، یعنی کاری بشود که اهداف خداوند در بعث رسولان و در انزال کتب آسمانی و تشریع مقررات دینی، در تمام شؤون زندگی انسانها پیدا شود. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین ابوالقاسم علیدوست استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم، در نشست علمی روش شناسی فقه تمدنی، در جمع طلاب حوزه علمیه اصفهان، با بیان این که روش شناسی فقه تمدنی موضوعی دست نخورده و بکر …

توضیحات بیشتر »

تحول در متون درسی با رویکرد روشنفکری به صلاح حوزه نیست

تحول در متون درسی با رویکرد روشنفکری به صلاح حوزه نیست

حجت الاسلام خسروشاهی با تأکید بر این که تحول در متون درسی حوزه باید با حفظ فرهنگ سنتی باشد، گفت: اگر بنا باشد گروهی را مأمور کنیم که متن جدیدی را تدوین کنند و همان متن هم بخواهد در حوزه تدریس شود، بی فایده بوده و از سوی دیگر اگر این متن با رویکرد روشنفکری تغییر کند، به صلاح حوزه نیست. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین سید محمدباقر خسروشاهی عضو شورای مدیریت حوزه علمیه تهران، با بیان این که تغییر و تحول متون درسی طلاب از ضروریات امروز حوزه علمیه است، به رسا گفت: تحول در متون حوزه خوب …

توضیحات بیشتر »

توصیه‌های آیت‌الله صافی به شورای عالی حوزه‌های علمیه

باید تمام درب‌های بسته و موانع موجود ارتباط دو کشور ایران و مصر برطرف گردد

آیت‌الله صافی گلپایگانی تأکید کرد: هر چه بیشتر استقلال حوزه‌های علمیه برقرار باشد و تمام تصمیمات و برنامه‌ریزی‌های مربوط به حوزه، در همه جهات، زیر نظر حوزه و علماء و حوزویان باشد، خطّ موفّق و واقعی که از اوّل، اسلاف این نهاد با برکت و مهمّ داشته‌اند محفوظ می‌ماند، و از انحراف در این مسیر جلوگیری می‌کند. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله لطف‌الله صافی گلپایگانی از مرجع تقلید قم در دیدار اعضای شورای عالی حوزه‌های علمیه ضمن با اهمیت‌شمردن برنامه‌ها و فعالیت‌های شورای عالی حوزه‌ها و تقدیر از ارائه گزارش و تشکّر از اعضای قبلی شورا، توصیه‌های مهمّی کرد. حوزه …

توضیحات بیشتر »

نبراس الأذهان فی اصول الفقه المقارن

نبراس الأذهان في اصول الفقه المقارن

مجموعه حاضر، رویکردی تطبیقی در مورد مسائل مربوط به اصول فقه شیعه و مذاهب اربعه اهل سنت و مذهب زیدیه است. در این اثر دیدگاه‌های برخی از اصولیان شیعه و اهل سنت با هم مقایسه شده و مبانی و مصادر اجتهاد از منظر آنان با یکدیگر تطبیق داده شده است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، کتاب ۵ جلدی «نبراس الأذهان فی اصول الفقه المقارن» به زبان عربی به قلم استاد سیدمیرتقی حسینی گرگانی، مدرس خارج فقه و اصول و عضو هیأت مدیره انجمن اصول فقه حوزه علمیه قم نگاشته شده است. اولین انتشار این مجموعه در سال ۱۳۹۲و ۱۳۹۳ بوده و …

توضیحات بیشتر »

محورهای هفت‌گانه برای تقویت درس خارج حوزه

نظامات حقوقی و علوم انسانی «فقه» را به پاسخگویی فرا می‌خوانند/ در مسیر پیشرفت باید سُنن اصیل حوزوی حفظ شود/ نگاه کلاسیک دانشگاهی به سطوح خارج، یک نگاه افراطی است

آیت‌الله علیرضا اعرافی در جمع مدیر و معاونین حوزه علمیه استان قم به تشریح محورهایی برای تقویت درس خارج حوزه پرداخت و گفت: باید از این سرمایه عظیم درس خارج بهره‌برداری کرد و مهندسی کلانی برای آن تعریف نمود، بدون اینکه سازکار آن بهم بریزد. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله علیرضا اعرافی مدیر حوزه‌های علمیه در جمع مدیر و معاونین حوزه علمیه استان قم بابیان اینکه فعالیت مسئولین و معاونین حوزه، برای رشد حوزه بسیار مهم و تأثیرگذار است، بیان داشت: حوزه علمیه جایگاه عظیمی در جامعه دارد و خدمت در این دستگاه نعمت بزرگی است که نصیب ما شده …

توضیحات بیشتر »

نگاهی به جدیدترین شماره «تقریرات»

نگاهی به مطالب جدیدترین شماره «تقریرات»

در شماره‌ جدید این دوماه‌‌نامه، مقالات، گزارش‌ها و مصاحبه‌هایی درباره صدمین سالروز تولد آیت‌الله‌ صافی گلپایگانی، کارکرد سیاسی و اجتماعی استخاره، پروژه فکری اصلاح دینی سید کمال حیدری و حوزه علمیه افغانستان آمده است. به گزارش شبکه اجتهاد، دوماه‌نامه فرهنگی «تقریرات» به صاحب امتیازی و مدیر مسئولی علی اشرف فتحی در ۶۸ صفحه منتشر و روانه بازار مطبوعات شده است. در شماره‌ چهارم و پنجم این دوماه‌‌نامه فرهنگی، مقالات، گزارش‌ها و مصاحبه‌هایی درباره صدمین سالروز تولد آیت‌الله‌ صافی گلپایگانی، کارکرد سیاسی و اجتماعی استخاره، پروژه فکری اصلاح دینی سید کمال حیدری و حوزه علمیه افغانستان آمده است. هم‌چنین دو پرونده …

توضیحات بیشتر »

بررسی حکم فقهی حرمت حفظ کتب ضلال

در کتاب های فقهی از گذشته تا اکنون به حکم حرمت در خصوص حفظ برخی کتب اشاره شده است که از آن ها به «کتب ضلال» تعبیر می شود. هرچند تعریف ضلال (و هدایت) و اضلال (و اهتداء) در لسان فقها چندان روشن نیست اما وقتی از حرمت حفظ (از تلف) سخن می گویند مرادشان جلوگیری از استماع (و اطلاع) از سایر اقوال است و ادله ای که در این خصوص آورده اند نیز با خلط بین دو مقام استماع (و اطلاع) و مقام اتباع، گویا مبتنی بر این پیش فرض است که بین استماع (و اطلاع) با اتباع، ملازمه جریان دارد و اگر جلوی استماع گرفته شود قطعاً جلوی اتباع نیز گرفته خواهد شد. نتیجه اینکه اولاً ادله ای که ادعا شده همگی قاصر از اثبات حکمی در خصوص جلوگیری از استماع است، در ثانی خلط دو مقام، جایز نیست چراکه صرف استماع منجر به اتباع نمی شود و بین آن ها هیچ گونه ملازمه ای وجود ندارد. نهایت اینکه با توجه به وجود کتابی چون قرآن که از طرفی خود مجمع الاقوال است و انتخاب قول احسن برای اتباع را هم از میان اقوال مختلف به عهده انسان گذاشته و هیچ اکراهی در این زمینه را روا ندانسته و از طرف دیگر با وجود قول احسن (قول خدا) در آن به عنوان قول معیار، دیگر بحث از اتلاف کتاب یا ممنوعیت استماع قولی، بی معناست.

توضیحات بیشتر »

خط سیر «فقه» و «فقها» در دوران قاجار

دریافت مالیات از خانه‌های خالی با بحث مالکیت خصوصی در اسلام تعارض ندارد/مصلحت جامعه اسلامی اولی بر منافع شخصی است

زمانی که مشروطه اتفاق افتاد تعارضی بین سلطنت و مشروطه رخ داد، اینجا فقها وارد میدان شدند و این انحطاط موجود در کشور را گوشزد کردند، مهم‌ترین عامل انحطاط هم استبداد حکومت بود، چنین چیزی فقه متناسب با خود را می‌طلبید. شبکه اجتهاد: بعد از ائمه اطهار (ع) فقها براساس اخبار فتوا می‌دانند مثل مکتب قم، امثال مرحوم کلینی که در حوزه ری بودند این‌ها صرفاً به روایات بسنده می‌کردند. بعدش ما شاهد یک اجتهاد هستیم که از زمان شیخ مفید و شیخ مرتضی، شیخ طوسی و علامه حلی ادامه دارند تا رسیده به شهید اول و محقق اردبیلی و …

توضیحات بیشتر »

نگاهی به مقالات پنجمین شماره دوفصلنامه «فقه مقارن»‎

پنجمین شماره دوفصلنامه «فقه مقارن»‎ منتشر شد

پنجمین شماره دوفصلنامه علمی ـ پژوهشی «فقه مقارن»‎ دانشگاه مذاهب اسلامی با مقالاتی از اساتید و صاحب‌نظران حوزه و دانشگاه در زمینهٔ مباحث و مسائل مستحدثه از دیدگاه فقه مذاهب اسلامی چاپ و منتشر شد.  به گزارش خبرنگار اجتهاد، شماره پنجم دوفصلنامه علمی ـ پژوهشی «فقه مقارن»‎ دانشگاه مذاهب اسلامی به همراه چکیده عربی و انگلیسی به‌عنوان نخستین مجله تخصصی در حوزه فقه مقارن چاپ و روانه بازار نشر شد. بنابراین گزارش، سرمقاله دوفصلنامه با عنوان «آرمان فقه مقارن» از دکتر عابدین مؤمنی، «طواف نساء امامیان و طواف وداع سنیان؛ گسست‌ها و پیوست‌ها» از سید حامدحسین هاشمی، «متعه طلاق در …

توضیحات بیشتر »

جزئیات ساماندهی دروس سطوح عالی حوزه

اهانت به مرجعیت هیچ جایگاهی در نظام روحانیت و حوزه‌های علمیه ندارد/ حرکت شومی بود؛ محکوم می‌کنیم

مدیر حوزه علمیه استان قم گفت:‌ شورایعالی حوزه بر ایجاد نظم بیشتر در سطوح عالی و منظم برگزار شدن کلاس‌های این سطوح تاکید دارد و ما هم با اجازه از بزرگان حوزه تصمیم گرفتیم که گام نهایی ساماندهی سطوح عالی حوزه را برداریم و از ابتدای سال تحصیلی ۹۶-۹۵ حضور طلاب سطوح ۲ و ۳ حوزه در کلاس‌های درس الزامی خواهد شد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین فرخ فال مدیر حوزه علمیه استان قم در جمع اصحاب رسانه در مدرسه عالی دارالشفاء به تشریح جزییات طرح ساماندهی دروس سطوح عالی حوزه علمیه استان قم پرداخت و از اجرای گام …

توضیحات بیشتر »

ظرفیت «حلقات» شهید صدر در جایگزینی با متون آموزشی اصول فقه

۳ نکته‌ کمتر شنیده شده درباره «حلقات شهید صدر»

در این گزارش، نظر مراجع و بزرگان حوزه در رابطه با کتاب «حلقات» را از نظر می‌گذرانیم تا خبر از تمایل عمومی بسیاری از نخبگان حوزه نسبت به ورود این کتاب به جایگاه رسمی تدریس در حوزه علمیه دهیم. شبکه اجتهاد: تقدیر الهی این بود که همت و تلاش آیت‌ا‌لله شهید سید محمدباقر صدر (رضوان الله علیه) که به گفته بزرگان و به شهادت آثارش از نوابغ عصر ماست، بیش از همه علوم معطوف به علم اصول شود و از اقبال بلند حوزه‌های علمیه ما، این مغز متفکر، خود به تدوین کتابی درسی در زمینه اصول فقه برای حوزه پرداخت، …

توضیحات بیشتر »

در اختلاف موضوعی نظر چه کسی حاکم است؟

از «الگوی فقهی شادی جامعه» تا «مظاهر فردی شادی در اشخاص» رضا اسلامی

یادداشت حاضر، نقد حجت‌الاسلام والمسلمین رضا اسلامی عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی است بر مصاحبه‌ی استاد کاظم قاضی‌زاده با مباحثات،‌ درباره‌ی حواشی فایل صوتی منتشرشده از آیت‌الله منتظری بود؛ این فایل صوتی مربوط به جلسه‌ی آیت‌الله منتظری با برخی مسئولین قضایی است درباره‌ی اعدام‌های منافقین در سال ۱۳۶۷ش. شبکه اجتهاد: در برخی پایگاه‌های اطلاع‌رسانی مصاحبه‌ای از یکی از اساتید محترم دیدم مبنی بر این‌که اختلاف میان امام خمینی و آیت‌الله منتظری درباره منافقین موضوعی بود. بر آن‌چه در این مصاحبه ارائه شده بود ایرادی ندارم؛ ولی بر ناقص‌بودن بحث ایرادی وارد است؛ درواقع استاد محترم نیمی از …

توضیحات بیشتر »

بر اساس تجربیات جدید، ابواب جدید فقهی پایه‌گذاری شود

همه ابواب فقه با نگاه به مباحث روز آمیخته و توسعه یابد/ پرهیز از نگاه افراطی و تفریطی به دستاوردهای حوزه

مدیر حوزه‌های علمیه در جمع نخبگان علوم انسانی گفت: اگر فقه ما بخواهد به الگوپردازی کمک نماید، باید براساس تجربیات جدید، ابواب جدیدی را پایه‌گذاری کند. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله علیرضا اعرافی در آخرین روز از نشست دومین دوره گفتمان نخبگان علوم انسانی که به همت دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم در وسف قم برگزار شد، اظهارداشت: معتقدیم اسلام دین تمدنی بوده و می‌تواند بشریت را در همه ساحت‌ها به شکل نظام‌وار هدایت کند و انقلاب درصدد تحقق گفتمان تمدنی و بازتولید گفتمان اسلامی است. مدیر حوزه‌های علمیه ادامه داد: ما باور داریم هر کاری در حوزه تمدنی …

توضیحات بیشتر »

تآکید رهبر انقلاب بر توسعه مباحث فقهی در حوزه‌های علمیه

جوادالائمه علیه‌السلام، مبتکر بحث آزاد اجتماعی

رهبرمعظم انقلاب اسلامی در جمع اعضای هیئت رئیسه مجمع عمومی جامعه مدرسین در رابطه با نقش اساتید و محققین حوزه گفتند: حوزه علمیه قم خیلی کارها را هنوز انجام نداده، کار زیاد شده، اما کارهای انجام نگرفته چندین برابر کارهای انجام شده می‌باشد، باید مباحث فقهی توسعه پیدا کند، کارهای انجام نگرفته را باید شناسایی، انجام و توسعه داد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین احمد فرخ فال، با اشاره به دیدار اعضای هیئت رئیسه مجمع عمومی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم روز دوشنبه ۲۵ مرادماه با مقام معظم رهبری، به بیانات آیت‌الله خامنه‌ای در این دیدار اشاره کرد و …

توضیحات بیشتر »

انتشار نخستین شماره فصلنامه موضوع شناسی فقهی

انتشار نخستین شماره فصلنامه موضوع شناسی فقهی

اولین شماره فصلنامه تخصصی موضوع شناسی فقهی به صاحب امتیازی حجت‌الاسلام محمدحسین فلاح‌زاده، بهار ۱۳۹۵ در قم چاپ و منتشر شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، نخستین شماره فصلنامه «موضوع شناسی فقهی» با آثار و گفتاری از اساتید و پژوهشگران حوزه علمیه به همراه چکیده عربی و انگلیسی در ۱۸۱ صفحه روانه بازار مطبوعات شد. «ساحتِ قدسی فتوا» به قلم مجتبی احمدی، «موضوع شناسی دانشی نو» به قلم عباس ظهیری، «بن‌یاخته‌های خون بند ناف، کارآزمایی بالینی» به تحقیق گروه علمی فصلنامه، «مفهوم‌شناسی رشوه» به قلم محمدسعید جواهری، «غناء در پویۀ تاریخ» به قلم روح‌الله حاجی اسمعیلی و نیز «سخن فصل» به …

توضیحات بیشتر »

استنباط احکام حکومتی تنها کارکرد فقه حکومتی نیست/ موانع دستیابی به اصول فقه حکومتی

در زمینه متون آموزشی و استاد فقه مقارن، فقیریم!

مدیر گروه آموزشی فقه و مبانی اجتهاد با بیان اینکه قلمرو فقه حکومتی بسیار وسیع‌ است و استنباط احکام حکومتی تنها کارکرد فقه حکومتی نیست، گفت: استخراج نظام، تبیین چارچوب‌های آن، مسائل محوری مورد نیاز در این سیستم‌ها و بیان موقِف عملی دین در هر مورد بسی فراتر از استنباط حکم حکومتی صرف است. اما مقید کردن مسائل این دانش به کارآمدی یا اجرای احکام که برخی به آن اشاره کرده‌اند، قابل پذیرش نیست. شبکه اجتهاد: با کاوشی گذرا در کتاب‌های فقهی فقهای شیعه، این واقعیت نمایان می‌شود که در طول تاریخ فقه شیعه، دو نوع رویکرد به فقه وجود …

توضیحات بیشتر »

تأثیر نظریات حکم شناسی در مباحث فقهی و اصولی

‌آیت‌الله شبیری زنجانی و تبیین نظر ‌آیت‌الله بروجردی درباره فقه عامه

طرح پژوهشی «حقیقت حکم شرعی در اصول فقه» که در گروه فقه کاربردی مرکز پژوهش‌های علوم اسلامی و انسانی که با هدف توسعه مباحث فلسفه علم اصول به تصویب رسیده بود، پایان یافت. به گزارش شبکه اجتهاد، بلال شاکری مؤلف این اثر پیرامون محتوای پروژه، با بیان اینکه مباحث حکم شناسی از دیرزمان مورد توجه اصولیان بوده است، گفت: مباحث حکم شناسی در طول تاریخ تحولات و تطورات علم اصول فقه فراز و نشیب‌هایی را به خود دیده است و در برخی زمان‌ها مورد توجه بوده و در برخی زمان‌های دیگر مغفول واقع شده است. اما در نگاه اصولیان معاصر …

توضیحات بیشتر »

سرفصل‌هاى مطالعاتى فقه حجاب

واکاوی توریسم معنوی در تراث فقهی شیعه

اگر فقیهان دوره پیشین با استناد به اصل امر به معروف و نهى از منکر بر آن بودند تا تضمین‌هاى مناسب را براى برپاماندن حجاب و پررونق گشتن این ارزش فراهم آورند، فقیهان این دوره وظیفه دارند تا با نگاه به همین اصل، به سمت بحث از دولت که کارویژه بحث انگیزى را به خود اختصاص داده است، بروند و با در نظر گرفتن شناخت دقیق موضوع، احکام فقهى آن را ارائه کنند. به گزارش شبکه اجتهاد؛ حجت‌الاسلام والمسلمین احمد مبلغی استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم و رییس مرکز تحقیقات اسلامی مجلس شورای اسلامی طی مقاله‌ای با …

توضیحات بیشتر »

تأسیس رشته فقه بین‌الملل؛ پیش‌نیاز طرح «سفیر فقیه»

چرا حوزه، راهبر نیست؟/ تصویری از نسبت کنونی حوزۀ علمیه با حوزه مطلوب

احمد رهدار با بیان اینکه ظرفیت فقهی مذاهب اسلامی از حکمت غربی بیشتر است، از تدوین طرح «سفیر فقیه» خبر داد و گفت: از پیش زمینه‌های طرح سفیر فقیه، ایجاد رشته فقه بین‌الملل در حوزه علمیه است. ‌به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین احمد رهدار، رئیس موسسه مطالعات و تحقیقات اسلامی فتوح اندیشه بر لزوم اجرای طرح سفیر فقیه تاکید کرد و به ایکنا گفت: این طرح در گام اول به دنبال شناسایی و تبیین ظرفیت فقهی جهان اسلام یعنی مذاهب خمسه و حتی اسکن فقهی جهان غیر اسلام است. وی با بیان اینکه این طرح عمدتا طرحی ستادی است …

توضیحات بیشتر »

برخی تصویرشان از فقه خیلی محدود است/ نقش فقه فقط ترسیم کننده خطوط قرمز نیست

کتاب «درآمدی بر فلسفه سیاسی اسلامی» که توسط حجت‌الاسلام دکتر احمد واعظی، عضو هیات علمی دانشگاه باقرالعلوم و رییس دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم نوشته شده است که با حضور نویسنده کتاب و دکتر سیدصادق حقیقت، عضو هیات علمی دانشگاه مفید، در دانشگاه باقرالعلوم نقد و بررسی شد.

رییس دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم با اشاره به اینکه برخی افراد، تصویرشان از فقه خیلی محدود است و فکر می‌کنند فقیه کارش این است که هر سوالی مطرح می‌شود مجاز یا غیر مجاز بودن آن را اعلام کند، تصریح کرد: نقش فقه فقط ترسیم کننده خطوط قرمز نیست و جانب ایجابی هم دارد و در عرصه اجتماع هر جا پای استنباط از منابع دینی است فقه و فقاههت آنجا حضوری فعال خواهد داشت. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر احمد واعظی رییس دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم در دومین دوره طرح ملی گفتمان نخبگان علوم انسانی، …

توضیحات بیشتر »

از کاربرد عقل در فقه تا عقلانیت فقهی

وجود نظام در شریعت و فقه در کشاکش اثبات و نفی

عقل کاشف است و شریعت و دین مکشوف البته عقل خالق نیست از این رو نمی‌تواند قانون خلق کند بلکه آنچه را که قانون است و اراده شارع به آن تعلق گرفته عقل کشف می‌کند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین ابوالقاسم علیدوست از اساتید درس خارج حوزه علمیه قم، سال‌هاست به منقح کردن عرصه‌های نوپدید فلسفه فقهی و فلسفه اصول اهتمام نموده که ثمره این تحقیقات در قالب تألیفاتی همچون کتاب «فقه و مصلحت»، «فقه و عرف» و «فقه و عقل» و ده‌ها مقاله و مصاحبه علمی قابل مشاهده است. فصلنامه علوم انسانی اسلامی صدرا در شماره چهاردهم با …

توضیحات بیشتر »

از مراحل دست‌یابی به نظام‌های دینی تا نظریات شهید صدر

کرسی آزاداندیشی فقه نظریات اسلامی و نظام سازی فقهی

حسینعلی سعدی: چرا شهید صدر از فقه به سراغ نظام سازی رفته است؛ گزاره‌های فقهی گزاره‌های هنجاری است؛ ایشان از این گزاره به سراغ استکشاف رفته است؛ امروزه نقد جدی به مباحث جدی ایشان مطرح است که بقیه علوم اسلامی در بحث نظام سازی از نظر ایشان به حاشیه رفته است و ایشان به آن‌ها توجه نکرده است. به گزارش شبکه اجتهاد، کرسی آزاداندیشی با موضوع «فقه نظریات اسلامی و نظام سازی فقهی از دیدگاه آیت‌الله سید محمدباقر صدر و آیت‌الله‌ هاشمی شاهرودی»، توسط اداره کل پژوهش دانشگاه عدالت در راستای طرح کمیته تحول در علوم انسانی با همکاری مؤسسه …

توضیحات بیشتر »

جایگاه فقه و تَفَقُه در عصر کنونی

جایگاه فقه و تَفَقُه در عصر کنونی

اصلا فقه در زمانه امروز کارکردی دارد و آیا پاسخگوی نیازهای امروز ماست؟ وضعیت امروز فقه و تفقه در حوزه‌های علمیه حاکی از چیست، رسوب یا پویایی آموزه‌ها؟ چرا پس از گذشت قرن‌ها هنوز سوالاتی بی‌جواب و حتی عرصه‌های دست نیافتنی در فقه وجود دارد؟ شبکه اجتهاد: عدم تَفَقُه در فقه سال‌هاست منتقدانی دارد و در سال‌های اخیر این انتقادها از سوی بسیاری از جمله برخی از حوزویان مکررا در حال تکرار است. برخی معتقدند باید مرزهای دانش را به سمت فقه‌های نوین گسترش دهیم تا حوزه از محدوده تنگ و مداربسته فقه و اصول بگذرد و عده‌ای هم معتقدند …

توضیحات بیشتر »

نکته‌ مفقوده در حاشیه‌‌های فتوای حجاب

نکته‌ای مفقود در حاشیه‌‌های فتوای حجاب

مشکلی که این‌گونه فتاوا دارد، نگاه فردی به مقولات اجتماعی است. آنچه مورد نظر است نقطه آغاز رهایی از فقه فردی، تغییر «صورت مسئله‌های بسیطی» است که در مقابل دستگاه فقاهت قرار داده می‌شود. مسئله «موضوع شناسی فردی» در حال حاضر مهم‌ترین پاشنه آشیل فقاهت موجود است. شبکه اجتهاد: در خصوص بازنشر فتوای آیت‌الله مکارم شیرازی درباره رعایت حجاب در کشورهایی که قانون منع حجاب دارند، در این مدت واکنش‌ها و توضیحات زیادی داده شده است و افراد متعددی مانند آقایان سروش محلاتی، طاهرزاده، کاشانی اظهار نظرهایی کرده‌اند، و در این میان نیز فتاوای بزرگانی بازنشر داده شده است، منتهی …

توضیحات بیشتر »

حدود مفهومی و مصداقیِ قیاسات فقهی

حدود مفهومی و مصداقیِ قیاسات فقهی

متن حاضر تلاشی است در جهت صورت بندی نقدهای مرحوم سید منیرالدین حسینی الهاشمی در حوزه موضوع شناسی فقه شیعه و تصویری اولیه از تحولی که وی در این پایگاه به دنبال آن بوده است. به گزارش شبکه اجتهاد، نوشتار پیش رو تقریری آزاد از مشاوره دانش‌پژوهان گروه روش تفقه فرهنگستان علوم اسلامی قم است با حجت‌الاسلام والمسلمین میرباقری درباره «نقدهای علامه سید منیرالدین حسینی الهاشمی(ره) در حوزه موضوع شناسی فقه شیعه» که توسط حجت‌الاسلام حسین مهدیزاده دانش پژوه گروه روش تفقه، تقریر شده است. یکی از مدخل‌های مهمی که قائلین به امکان تحول خواهی در عرصه فقاهت به آن …

توضیحات بیشتر »

تأمّلاتی پیرامون فتوای تجویز ترک حجاب در موارد خاص

تأمّلاتی پیرامون فتوای تجویز ترک حجاب در موارد خاص

لزوم توجّه به تأثیرات یک حکم فقهی و فتوا و نحوۀ تبیین آن در نگرش افراد به شبکۀ احکام شرعی و حتّی اعتقادات و اخلاق است. گاهی یک فتوا باعث می‌شود نگاه افراد به منظومۀ آموزه‌های دینی تغییر نماید. این نکته صحیح است که نباید پیش ذهنی‌های مقلّدین موجب رد فتوا و حکم مرجع تقلید شود، ولی بحث در آن است که برای بسیاری از متخصصین نیز سؤالات فراوانی دربارۀ این فتوا و توضیحات و جوابیه‌های متفرّع بر آن وجود دارد. به گزارش شبکه اجتهاد، اخیراً فتوائی از یکی از مراجع معظّم تقلید حفظهم الله تعالی در فضای مجازی منتشر …

توضیحات بیشتر »

قانون مدنی الگوی کار در «فقه الاداره» است

امام باقر(ع) در مدیریت بحران تهدید سیاسی را به فرصت علمی تبدیل کرد/ به پیروی از باقرالعلوم(ع) مغزها را ساماندهی کنیم

صمصام الدین قوامی امام جمعه پردیسان قم گفت: هنوز فقه به آن حد نرسیده است که یک کرسی دائم داشته باشد و ما برویم و سؤالات مدیران و وزرا و امیران لشکر را جواب دهیم. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین سیدصمصام الدین قوامی امام جمعه پردیسان قم و رئیس بنیاد فقهی مدیریت اسلامی، در گفتگو با رسای اندیشه اظهار کرد: هنوز فقه به آن حد نرسیده است که یک کرسی دائم داشته باشد و ما برویم و سؤالات مدیران و وزرا و امیران لشکر را جواب دهیم. پیش‌بینی می‌کنیم یک روز بیاید مثلاً وزیر تلفنی یا حضوری سؤال کند …

توضیحات بیشتر »

نگاهی به آخرین شماره «آموزه‌های فقه مدنی» و «آموزه‌های حقوق کیفری»

نگاهی به آخرین شماره «فقه مدنی» و «آموزه‌های حقوق کیفری»

دوازدهمین شماره دوفصلنامه علمی پژوهشی «آموزه‌های فقه مدنی» و دهمین دوفصلنامه «آموزه‌های حقوق کیفری» به همت دانشگاه علوم اسلامی رضوی چاپ و منتشر شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، جدیدترین شماره دوفصلنامه «آموزه‌های فقه مدنی» و دوفصلنامه «آموزه‌های حقوق کیفری» از سوی دانشگاه علوم اسلامی رضوی چاپ و در دسترس علاقه‌مندان قرار گرفت. عناوین مقالات منتشر شده در دوازدهمین شماره دوفصلنامه علمی پژوهشی «آموزه‌های فقه مدنی» عبارتنداز: «جریان خیارات در اقاله»، «واکاوی وضعیت حقوقی معامله با جهت نامشروع در فقه امامیه با مطالعۀ تطبیقی در حقوق موضوعه ایران و مصر»، «مبانی تداوم شخصیت حقوقی انسان پس از مرگ در مذاهب خمسه …

توضیحات بیشتر »
Real Time Web Analytics Clicky