اجتهاد و اصول فقه

شبکه اجتهاد: خاندان صدر یا صدر عاملی، شاخه‌ای از سادات موسوی از اعاظم فقهای اصولی و رجالی عالم تشیع در قرن سیزدهم به‌شمار می‌آیند. این خاندان از نوادگان امام موسی کاظم(ع) هستند و از دیرباز به علم و اجتهاد شهرت دارند و در طول چند قرن اخیر عالمان و شخصیت‌های مؤثری از این خاندان برخاسته‌اند. جبل عامل لبنان خاستگاه اولیه …

دومین پیش اجلاسیه کرسی تخصصی نقد نظریه عدالت در فقه، به همت پژوهشکده فقه و حقوق و مرکز همکاری‌های علمی و بین الملل پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در سالن کوثر پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی برگزار گردید. به گزارش شبکه اجتهاد، این نشست با حضور حجت‌الاسلام والمسلمین سیف الله صرامی به عنوان ارائه دهنده و ‌استاد محمد قائینی و …

یافته‌های پژوهش نشان‌دهنده این است که نظریه انقلاب نسبت به‌عنوان یک نظریه اصولی موردپذیرش است و اشکال‌های مطرح بدان قابل پاسخ بوده و بر اساس ضابطه‌مند کردن آن برای اجرا، اشکال اصلی این نظریه که ترجیح بلا مرجح بودن تقدم نسبت سنجی‌هاست قابل برطرف کردن است؛ بنابراین در موارد تعارض بیش از دو دلیل باید مطابق این شیوه به بررسی …

«جستاری در موضع فقیهان امامیه نسبت به کفر یا عدم کفر مخالفان مذهبی»، «نگرش فقهی به مفهوم حق؛ از آغاز تاکنون»، «تحرک علمی فقه بازتابی از موضوع‌شناسی ساختاری» و «نگاهی دوباره به مستندات تاریخی ارتداد»؛ برخی از مقالاتی هستند در این گزارش معرفی می‌شوند. به گزارش خبرنگار اجتهاد، فصلنامه علمی- پژوهشی «پژوهش‌های فقهی» با انعکاس جدیدترین یافته‌های فقهی اساتید حوزه …

اختصاصی شبکه اجتهاد: گزارشات متعدد در منابع حدیثی عامه و گاهی در منابع شیعی داریم که کتابت حدیث (که یک قاعده عقلایی و منطقی است بخصوص در عصری که رسانه‌های جدید وجود نداشته) در عصر نبوی و بیشتر در عصر امامان، توسط اصحاب انجام می‌شده است، برای نمونه گزارش کتاب سعد بن عباده را داریم که کلمات پیامبر را ثبت …

حجت‌الاسلام سیدمحمدحسن حکیم گفت: تاکید بر احادیث فقهی مشترک و اتکای بر آن در بحث فقهی زمینه و بستر دانشی جدی و بر حقیقی را پدید می‌آورد که بر پایه آن همگرایی اندیشه‌ای فقیهان مسلمان در دسترس به نظر می‌رسد. چراکه عمده‌‌ی اختلافات فقهی یا ناشی از تفاوت و تغایر در مستند بحث است یا مرتبط با کیفیت تلقی و …

اختصاصی شبکه اجتهاد: رابرت گلیو دیرزمانی است با مطالعاتش حول حدیث و فقه شیعه می‌شناسیم. او استاد دانشگاه اکستر انگلستان است و مقالاتی در عرصه شیعه پژوهی مانند: پیوند حدیث و فقه؛ مجموعه‌های رسمی احادیث امامیه (۲۰۰۱)، اسلامِ متن گرا؛ تاریخ و دکترین مدرسه‌ی شیعیِ اخباری (۲۰۰۷)، پذیرش اجتهاد و مشروعیت خطاپذیریِ اجتهادی در اسلام (۲۰۰۶)، تردیدِ اجتناب ناپذیر؛ دو …

اختصاصی شبکه اجتهاد: تعداد نسخه‌های خطی تهذیب شیخ طوسی شگفت‌انگیز است. عدد این نسخه‌‌ها براساس گزارش فنخا به حدود ۹۵۱ نسخه خطی‌‌ می‌رسد؛ اما قطعاً نسخه‌های این کتاب، بیشتر از این تعداد است. فنخا نسخه‌های مربوط به ایران را شناسایی کرده؛ در حالی‌که در مکتبه‌های مختلف جهان نسخه‌های نفیسی از تهذیب الأحکام وجود دارد؛ مانند کتابخانه کاشف الغطاء نجف، کتابخانه …

فهرست پانصد مسلمان تأثیرگذار جهان، همه ساله در اوایل دسامبر (آذر) منتشر می‌شود و به معرفی نخبگان جهان اسلام بر طبق شاخصه‌های«مرکز سلطنتی تحقیقات راهبردی اسلام/The Royal Islamic Strategic Studies Centre» و «مؤسسه آل البیت الملکیه للفکر الاسلامی/The Royal Aal al-Bayt Institute for Islamic Thought :RABIIT» در اَمان پایتخت اُردن با مشارکت «دانشگاه جورج تاون» ایالت واشنگتن دی. سی آمریکا …

حجت‌الاسلام پورصدقی با درک ضرورت مسئله و درک عدم صلاحیت عرف بر مرجعیت چنین امری و همچنین یافتن مرجع دارای صلاحیت طبق قواعد و ضوابط مدون فقهی و اصولی، مرجعیت عرف را مورد انتقاد قرار داده و عقلاء بما هم عقلاء را به‌عنوان تنها مرجع شایسته برای تعیین استناد می‌پذیرد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، از دیدگاه عقل و شرع ظلم …

درباره روایات تفسیری سه‌گام بنیادین ضروری به نظر می‌رسد: اولین آن گردآوری همه میراث روایی ناظر به تفسیر آیات؛ دوم اعتبارسنجی روایات تفسیری و سوم کوشش برای فهم مدالیل روایات تفسیری است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین علی نصیری در کارگاه مشق حدیث پژوهی که قم از سوی گروه آموزشی علوم قرآن و معارف حدیث مرکز تخصصی آخوند خراسانی، …

تصحیح «کتاب الطهاره» امام خمینی توسط مرحوم آیت‌الله مصباح یزدی، از جمله مسائلی است که تا کنون مغفول واقع شده در مقامِ معرفیِ آثارِ امام، هیچ اشاره‌ای به نام علامه مصباح نکرده‌اند! به گزارش شبکه اجتهاد، یاسر عسگری پژوهشگر مدیرعامل انتشارات راه یار در یادداشتی مطالبی را پیرامون ناگفته‌های تصحیح «کتاب الطهاره» امام خمینی توسط آیت‌الله مصباح نوشته که در …

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در دیدار با خانواده مرحوم آیت‌الله مصباح یزدی تصریح کردند: در مورد حفظ آثار، نکته‌ای که وجود دارد، این است که نگذاریم این آثار کهنگی پیدا کند. یعنی آن روزی که ایشان این مؤسّسه‌ی امام خمینی را راه انداختند، یک کار تازه‌ای بود؛ آیا امروز هم اگر به همان شکلی که اوّل راه افتاده، اداره بشود، باز …

«تقریرات فقهی (۱): کتاب غناء»، مجموعه تقریر دروس استاد محسن فقیهی در باب مساله فقهی «غناء» است که توسط موسسه فقهی دارالثقلین امام عصر(عج) و انتشارات دارالعلم منتشر گردیده است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، کتاب تقریرات فقهی (۱) استاد محسن فقیهی، عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، در چهار فصل به ترتیب به مباحث زیر نگاشته شده است: فصل اول: …

استاد علیدوست معتقد است یکی از آسیب‌های جدی در تحقیقات و مسائل فقهی تجزیه و اتمیک دیدن دین و دین را در یک نظام و سیستم ندیدن است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، استاد ابوالقاسم علیدوست به مناسبت هفته پژوهش طی نشستی در جمع پژوهشگران پژوهشگاه فقه معاصر پیرامون بایسته‌‌ها و مراحل پژوهش‌های فقهی به ارائه بحث پرداخت و گفت: ما …

استاد علی‌اکبر رشاد گفت: بعضی افراد و سلایق به صورت اعلام ناشده، ناگفته و نانوشته و احیاناً نامحسوس، بازگشت به «حدیث‌بسندگی» و نوعی اخباری‌گری پنهان را دامن می‌زنند. آن‌سان که باید و شاید در حوزه آموزش و پژوهش به علوم عقلی اهتمام نمی‌شود. اگر دوره فعلی را با بعضی از ادوار تاریخی مقایسه کنیم، نمره نسبتاً خوبی نمی‌گیریم به گزارش …

یکی از بحثهای اصولی مهم و پرکاربرد بحث از جبران ضعف روایت به وسیله عمل مشهور و در مقابل تضعیف روایت به وسیله اعراض مشهور است. اهمیت بحث در این است که با پذیرش این نظریه بعضی از روایات که دارای سندهای معتبر هستند از حجیت ساقط می‌شوند و در مقابل بعضی از روایات که دارای سندهای غیر معتبر هستند …

همزمان با یکصدمین سال بازتاسیس حوزه علمیه قم، کتاب «تحولات فکری حوزه‌ی علمیه‌ی قم (۱۳۵۷-۱۳۰۱)» توسط مرکز اسناد انقلاب اسلامی روانه بازار نشر شد. مسئله اصلی این کتاب مطالعه و بررسی هریک از مقاطع مربوط به حوزه علمیه قم از ۱۳۰۰ تا ۱۳۵۷ شمسی با محوریت زعمای حوزه به منظور نشان دادن تحولات آن است. به گزارش شبکه اجتهاد، کتاب …

«کتاب المکاسب، الجزء الثانی» به همت پژوهشکده فقه و اصول وابسته به پژوهشگاه علوم وحیانی معارج منتشر شد. به گزارش شبکه اجتهاد، «کتاب المکاسب، الجزء الثانی» حاصل تقریر خارج فقه آیت‌الله عبدالله جوادی آملی است که در واقع شرح و نقد و بررسی کتاب مکاسب محرمه شیخ اعظم، انصاری (رضوان الله تعالی علیه) می‌باشد و بر اساس ترتیب آن نگارش …

متن حاضر، تدوین هفده جلسه درس خارج فقه استاد سید احمد مددی است که پیرامون «نظام قانونی» به‌عنوان نظام زیرساختی علم اصول و فقه ارائه شده است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، بحث «نظام قانونی» از آنجا حائز اهمیت است که به «تکامل روش تفقه» معطوف بوده و دارای ابداعات و افق گشایی‌های متعددی است که بر پایه‌ها و ریشه‌های علم …

حجت‌الاسلام والمسلمین شبیری زنجانی با بیان اینکه امروز در تحول دیجیتالی هستیم و نیازمند نهضتی که بتوانیم به درستی از این نرم‌افزارها استفاده کنیم، گفت: برخی با تکیه بر اطلاعات موجود در نرم‌افزارهای مرکز نور توهم اجتهاد پیدا می‌کنند و این از مشکلات این دوره است، در صورتی که پژوهش‌های ما در مرحله متوسط و آمیزه‌ای از دستی و رایانه‌ای …

استاد رشاد با اشاره به سخنان استاد‌ هادوی تهرانی مبنی بر اینکه سلفی‌های سنی، نص گرا هستند اظهار داشت: بنده ترجیح می‌دهم این تعبیر را به کار ببرم که از «نص بسندگان» هستند چنانکه «خردبسندگی» هم مانند «نص بسندگی» عیب است و نباید مجموعه هویت یک جامعه نخبگانی و علمی را متهم کنیم. به گزارش شبکه اجتهاد، همایش ملی «اجتهاد …

 شبکه اجتهاد: همایش ملی «اجتهاد عقل گرا» با پیام آیت‌الله جعفر سبحانی و سخنرانی استاد علی‌اکبر رشاد و استاد مهدی‌ هادوی تهرانی به همت پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی و همکاری برخی نهادهای علمی در قم برگزار شد. برگزاری مناظره علمی با موضوع «جایگاه عقل و نقل در اجتهاد کلامی» با حضور حجج اسلام والمسلمین محمدحسن قدردان قراملکی، محمدمهدی گرجیان، …

پژوهش حاضر در صدد آن است که با مهندسی معکوس از رفتارعلمی کارشناسان و محدثان، قواعدی را که در فهم احادیث مشکل کارگشاست کشف و یا حتی قواعد مورد نیاز را تولید کند و پس از کشف یا تولید این قواعد، منطق به کارگیری و پشتوانه‌های نظری آنها را به دست آورد. به گزارش شبکه اجتهاد، کتاب «دانش مشکل‌الحدیث» به …

شبکه اجتهاد: مرحوم آیت‌الله العظمی سیدالبوالقاسم خویی در مکتوبات مختلفی خشنودی خود را از اشتغالات علمی مرحوم آیت‌الله سید محمدصادق روحانی ابراز داشته‌اند. پنج مکتوب استاد به شاگرد را می‌بینید. خشنودی مرحوم آیت‌الله خویی از اشتغالات علمی آیت‌الله روحانی بسم الله الرحمن الرحیم. به عرض عالی می‌‎رساند: ان شاء الله تعالی وجود مبارک قرین صحت و سعادت و عزت و …

شبکه اجتهاد: بى‌تردید رشد و بالندگى دانش فقه در دوران ما محصول زحمات و تلاش‌‏هاى گسترده فقهاى بزرگى است که با چشم‌‏پوشى از زخارف دنیوى، بستر موجود را فراهم آوردند و اندیشمندانى که آثار مکتوبى از خود به یادگار گذاشتند، سهم بیشترى داشته‏‌اند. روشن است که رسالت حفظ و تعمیق و ارائه فقه گرانقدر شیعه، امروز برعهده ماست و بدین …

شبکه اجتهاد: ارتحال ملکوتی مرجع عالیقدر تشیع و مجاهد فرهیخته حضرت آیت‌الله العظمی سید محمدصادق حسینی روحانی رضوان الله تعالی علیه، ثلمه‌‌ای برای حوزه‌های علمیه خواهد بود. خداوند او را در ملکوت اعلی با اجداد طاهرینش محشور نماید. این عالم ربانی با تدوین کتاب ارزشمند و کم نظیر «فقه الصادق»، کمک بزرگی به بالندگی فقه به ویژه فقه نظامات اجتماعی …

کتاب «تکمله التبصره فی شرح التبصره» تالیف آیت‌الله محمد اسماعیل غروی تبریزی (ره)، یک دوره فقه استدلالی از طهارت تا دیات در ۱۰ جلد است که جلد سوم آن تحت اشراف آیت‌الله جعفر سبحانی در مؤسسه امام صادق (علیه‌السلام) منتشر شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، فقیهان شیعه دو نوع فقه نوشته‌اند؛ برخی موفق به نگارش تمام ابواب فقه شده‌اند یعنی …

استاد درس خارج حوزه علمیه با تاکید بر اینکه داعش، فطرت انسانی را رها کرده‌ است، گفت: خداوند فطرت انسان را منطبق بر تشریع خود خلق کرده است بنابراین فقط او می‌تواند اجتهاد داشته باشد و هوش مصنوعی گرچه کمک زیادی به اجتهاد کرده است ولی نمی‌تواند جایگزین انسان شود. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد احمد مبلغی، عضو مجلس خبرگان، …

در راستای برگزاری همایش ملی «اجتهاد عقل گرا»، کرسی علمی- ترویجی با موضوع «چیستی، حجیت و کاربست عقل در استنباط احکام شرعی» شنبه ۱۹ آذرماه سال جاری توسط گروه کلام پژوهشکده حکمت و دین پژوهی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی با همکاری دانشگاه معارف اسلامی قم به صورت حضوری برگزار شد. به گزارش شبکه اجتهاد، در این کرسی حجت‌الاسلام جولایی‌فر …