اجتهاد و اصول فقه

استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم گفت: برخی ثقات از قول حضرت آقای سیستانی نقل کردند: در محضر ایشان قضیه‌‌ای طرح شد مبنی بر تغییر متن رسائل به حلقات شهید صدر (ره) در نجف، ایشان به‌شدت ناراحت شدند به‌طوری که آقازاده‌شان ایشان را تسکین نمود. به گزارش خبرنگار اجتهاد، استاد محمد قائنی نجفی، عضو لجنه علمی دفتر فقه معاصر، نسبت به اجرای طرح تغییر در کتب درسی حوزه‌های علمیه ولو به‌صورت آزمایشی ابراز نگرانی کرد و مخالفت صریح برخی مراجع عظام در قم و نجف با این طرح را یادآور و در سخنانی گفت: هرازگاهی در حوزه علمیه …

استاد خارج فقه حوزه علمیه قم گفت: آقایان طلابی که وارد حوزه می‌شوند همان کتاب‌هایی که از قدیم بین علما و فقها و حوزه‌های علمیه رواج داشته است را فرا بگیرند، متونی که سال‌های متمادی در حوزه‌های علمیه تدریس می‌شده است از قبیل کتاب رسائل و مکاسب و کفایه که از مهم‌ترین کتب درسی حوزه بوده و علماء و مراجع ما همین کتاب‌ها را خواندند تا به مرحله اجتهاد رسیدند و قوه علمی پیدا کردند؛ اینها را نباید کنار بگذاریم و یا تقطیع کنیم و بگوییم قسمتی از آن را نخوانید. به گزارش خبرنگار اجتهاد، استاد محمدحسن صافی گلپایگانی به …

استاد علوم قرآنی دانشگاه تهران گفت: برخی نگره‌ها در بین محققان معاصر به وجود آمده که برخی موضوعات متداول در فرهنگ عربی در دوره‌های بعد منشا روایت‌سازی شده است، چنین نگره‌ای نسبت به غررالحکم و بخشی از حکمت‌های نهج‌البلاغه وجود دارد. خلط بخشی از ادعیه با سخنان صوفیه و عرفا هم از جمله این مسائل است. این نگاه‎ها کاشف از این است که ارزیابی محتوایی متنی ما را به حاق مطلب در همه موارد می‌رساند. به گزارش شبکه اجتهاد، عبدالهادی فقهی‌زاده، استاد دانشگاه تهران، در نشست علمی «ارزیابی حدیث‌گونه‌ها و چالش‌ها» که از سوی بنیاد پژوهش‌های آستان قدس رضوی برگزار …

شبکه اجتهاد: روش اجتهادی رایج و مرسوم در مسائل فقهی، ارزش‌های بی‌بدیلی داشته و دارد؛ و به نظر می‌رسد در طول تاریخ چند صد ساله فقاهت نیز در کشف و استنباط احکام فردی کارآمدی خود را نشان داده است. مع‌الاسف این روش، در بسیاری از حوزه‌ها و قلمروهای علمی مورد نیاز جامعه از کارآیی و کارآمدی لازم برخوردار نیست. توضیح آنکه این روش، به شکل موجود نمی‌تواند در حوزه فقه اجتماعی، فقه نظام و فقه حکومت کارآیی داشته باشد. بلکه بر اساس روش اجتهادی مرسوم اساساً چیزی به نام فقه نظام و فقه سیاسی و فقه اجتماعی و فقه تربیتی …

استاد احمد مبلغی گفت: امام موسی صدر به رغم توسعه در ایجاد نهادهای اجتماعی و تأسیس آن‌ها هیچ گاه از هیچیک از آنها برای زندگی شخصی خود استفاده نکرد و هیچگاه هیچیک از این مؤسسات را به نام یکی از اعضای خانواده‌اش ثبت ننمود. از این رو او توانست نهاد را به صورت طبیعی و اجتماعی و در جهت منافع عموم تأسیس کند و نه در جهت منافع شخصی خود. امام موسی صدر به نهادسازی پاک معتقد بود نه نهادسازی آلوده. به گزارش شبکه اجتهاد، امروز نهم شهریور سالروز ربودن امام سید موسی صدر رهبر شیعیان لبنان توسط رژیم جنایتکار …

آیت‌الله سبحانی با اشاره به فراز پایانی آیه نفر که «وَلِیُنْذِرُوا قَوْمَهُمْ إِذَا رَجَعُوا إِلَیْهِمْ لَعَلَّهُمْ یَحْذَرُونَ» افزود: افرادی که برای تحصیل به قم‌ می‌‌آیند پس از آموزش و تحصیل، باید به شهرها و مناطق خود بازگردند تا بالای منبر، وعظ، اخلاق و احکام و فقه بگویند تا مردم تربیت شوند. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله جعفر سبحانی در مراسم آغاز سال تحصیلی حوزه‌‌های علمیه در مدرسه علمیه امام جعفر صادق (ع) با تسلیت ایام محرم و صفر بیان داشت: قرآن کریم درباره متعلمین‌ می‌‌فرماید: «فَلَوْلَا نَفَرَ مِنْ کُلِّ فِرْقَهٍ مِنْهُمْ طَائِفَهٌ لِیَتَفَقَّهُوا فِی الدِّینِ». همه‌ نمی‌‌توانند برای تفقه در …

کتاب «ظرفیت‌‌ها و چالش‌‌های استفاده از فقه در تقنین» به همت مرکز تحقیقات اسلامی مجلس در هشت بخش و ۱۹۷ صفحه منتشر شد. به گزارش شبکه اجتهاد، بررسی رویکرد قانونگذار در تقنین احکام شرع درجمهوری اسلامی ایران، فتوای معیار در قانونگذاری، چالش‌‌ها و ظرفیت‌‌های نظریه‌ای استفاده از منابع شرعی در تدوین قوانین با تأکید بر قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، تقنین شریعت؛ مبانی، هست‌‌ها و بایسته‌‌ها، فقه، مانع یا مجری اراده قانونگذار، قانونگذاری در کشورهای اسلامی براساس منابع شرعی، روش‌‌های تبدیل قانون شرع به قانون جدیددر مشروطه و چالش‌‌های رویاروی فرایند و ساختار نظام قانونگذاری درخصوص تقنین براساس موازین شرعی …

آیت‌الله جوادی آملی گفت: برنامه‌های درسی حوزه‌های علمیه «آیه محکمه»، «فریضه عادله»، «سنت قائمه» است، یک؛ و این علم باید به عمل برسد، دو؛ منتها راه آن این است که هر مطلب نظری و پیچیده را از مطلب شفاف و روشن و ساده می‌گیرند؛ این معلوم را از مجهول گرفتن، مبیَّن را با بیِّن، بیِّن کردن، نظری را با بدیهی روشن کردن، این رسم اصلی حوزه‌های علمیه است. به گزارش شبکه اجتهاد، آیین آغاز سال تحصیلی مدرسه علمیه و موسسه آموزش عالی اسراء با پیام تصویری آیت‌الله جوادی آملی در سالن همایش‌‌های بنیاد اسراء برگزار شد. آیت‌الله جوادی آملی در …

آیت‌الله نوری همدانی در پیامی به طلاب، اساتید و فضلای تهران با تاکید بر ضرورت مردمی ماندن روحانیت، تصریح کرد: امروز حوزه‌های علمیه باید فقیه و عالم به زمان تربیت کنند. به گزارش شبکه اجتهاد، متن پیام آیت‌الله نوری همدانی به طلاب و اساتید حوزه علمیه استان تهران به مناسبت افتتاحیه سال جدید تحصیلی بدین شرح می‌باشد. سم الله الرحمن الرحیم «الحمد لله رب العالمین و الصلاه و السلام علی سیدنا و نبینا أبی القاسم مصطفى محمد صلی الله علیه و على اهل بیته الطیبین الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و لعن على أعدانهم أعداء الله اجمعین» باسلام و …

آیت‌الله سیدکاظم حائری از مراجع عراقی مقیم قم و از شاگردان مطرح شهید صدر، با صدور اطلاعیه‌ای ضمن چند توصیه مهم اعلام کرد به علت بیماری و ضعفِ جسمی و کهولت برای پیگیری امور مرجعیت توانایی لازم را ندارد و از این سِمَت کناره‌گیری می‌کند. ایشان همچنین همه وکالت‌های شرعی خودش را نیز باطل اعلام کرده و تصریح نموده هیچ‌یک از نمایندگانش حق ندارند به نام وی وجوهات شرعی را دریافت نمایند. به گزارش خبرنگار اجتهاد، آیت‌الله سید کاظم حائری(زاده ۱۳۱۷ – کربلا)، در اولین روز ماه صفر ۱۴۴۴ هجری قمری با صدور اطلاعیه‌ای عدم استمرار مرجعیت و ابطال وکالت …

استاد محمدرضا حکیمی (ره) دانشمندی جامع، ادیبی چیره‌دست، اندیشه‌ورزی نوآور و اسلام‌شناسی عدالت‌خواه بود. به‌مناسبت اولین سالگرد ارتحال او، اساتید معظم و اندیشوران آیت‌الله سید جعفر سیدان، محمدعلی مهدوی‌راد، محمدتقی سبحانی، محمدمهدی رکنی، سیدعباس صالحی، مهدی مهریزی، محمد اسفندیاری، محمدرضا موحدی، سارا شریعتی، آرمان ذاکری و یوسف بینا؛ از شخصیت و اندیشه فاخر استاد محمدرضا حکیمی سخن گفتند. به گزارش خبرنگار اجتهاد، این روزها شهر مشهد شاهد برگزاری دو مراسم نکوداشت برای استاد محمدرضا حکیمی (ره) به مناسبت اولین سالگرد ارتحال این اسلام‌شناس عدالت‌خواه بود. اولی در بنیاد پژوهش‌‌‌‌های آستان قدس رضوی با حضور علما، طلاب و اساتید حوزوی برگزار …

اختصاصی شبکه اجتهاد: استاد محمدرضا حکیمی، دانشمندی محقق و متفکری برجسته، ادیبی نامدار، مجتهدی با تقوا، متکلمی زبردست و نویسنده‌ای تأثیرگذار بود که با انتشار آثار و تألیفات متعدد ارزشمند، سهم بسیار مهمی در رشد علمی جامعه اسلامی معاصر داشته است. دارا بودن هوش و استعداد قوی و سرعت انتقالی نیرومند، عطش فوق‌العاده برای کسب علم و معرفت، تلاش در جهت تهذیب نفس خود و سیر و سلوک شرعی، جدیت در تحصیل انواع و اقسام علوم در حد امکان، درک اساتید برجسته و ممتاز علوم اسلامی، اهتمام جدی در جهت ارشاد و هدایت جامعه اسلامی، دغدغه و حرص شدید در …

رئیس مرکز فقه ائمه اطهار (ع) گفت: ما از این طرحی که امسال برای مدارس ابلاغ شده و مکاسب و رسائل شیخ را مثله کرده‌اند، بسیار نگرانیم! من در جلسات خصوصی به حضرات آقایان شورای عالی حوزه عرض کردم که این طرح، نتایج غیر معین و بلکه غیر صحیحی به دنبال دارد. به عنوان یک وظیفه شرعی عرض می‌کنم که کار بسیار خطرناکی می‌کنند! این کار موجب انهدام فقاهت در حوزه خواهد شد، امسال مکاسب و رسائل را تقطیع می‌کنید، دو سال بعد مکاسب و رسائل هم کنار می‌رود، معالم را کنار زدند، فصول و قوانین را کنار زدند، فکر …

اختصاصی شبکه اجتهاد: محمد بن یعقوب کلینی رازی و محمد بن عبدالرحمن بن قبه رازی، هر دو از بزرگان امامیه در نیمه دوم قرن سوم و نیمه اول قرن چهارم هستند. با وجود هم‌عصریِ کلینی و ابن قِبَه/ابن قُبَّه، گزارشی که نوع تعامل آن دو با یکدیگر را بازگو کند وجود ندارد. در این یادداشت پیرو مجموعه‌ای از قرائن تاریخی در جایگاه بستر سخنان کلینی، ابن قبه و شریف مرتضی، این گمانه را مطرح خواهم کرد: یکی از عوامل تالیف الکافی توسط کلینی، مقابله با تفکر ابن قبه بوده است. گرچه بحث‌هایی که به تاریخ مرتبط است، کثیرا ما را …

شبکه اجتهاد: استاد محمدرضا حکیمی، از تبار معدود متفکرینی است که هرچند در حوزه علمیه نشو و نما یافت اما هرگز خود را در مسائلی نظیر فقه فردی محصور نکرد بلکه با نگاهی متفاوت به بازخوانی و تأمل در تراث اسلامی پرداخت و فریاد عدالت و انسانیت برآورد. بی‌راه نیست که او را «فیلسوف عدالت» می‌خوانند؛ چه‌ اینکه محوری‌ترین کلیدواژه‌ها در بیان و بنانش عدل و انسان بود و یکی از کلیدی‌ترین آیات قرآن را: «لَقَدْ أَرْسَلْنَا رُسُلَنَا بِالْبَینَاتِ وَأَنْزَلْنَا مَعَهُمُ الْکِتَابَ وَالْمِیزَانَ لِیقُومَ النَّاسُ بِالْقِسْطِ»(الحدید/۲۵) می‌دانست. حکیمی که از همان دوران ابتدایی تحصیل به ادبیات هم اهتمام ویژه‌ای داشت، …

اینکه احکام امضایی صرفاً امور عرفی یا عقلایی است اگر به این معنا باشد که این احکام را نباید به شارع مقدس نسبت داد. احکام امضایی گاه فرازمان و فرامکان است نظیر وفای به پیمان‌ها مشروعیت معاملات تشکیل خانواده و صد‌ها تعین دیگر و عموم گزاره‌های اخلاقی متعلق حکم. اصل این‌گونه احکام تابع تکامل یا انحطاط جوامع نیست. لکن شکل‌های اجرای احکام (شیوه‌های اجرایی) می‌تواند تابع تکامل جوامع باشد. بدون تردید این بخش از گزاره‌ها از ثابتات احکام نیست. اختصاصی شبکه اجتهاد: احکام امضائی بخش عمده‌ای از احکام شرعی هستند که پیش از آمدن تشریع الهی در بین عرف عقلا …

شبکه اجتهاد: بی‌تردید شیعه، در پیدایش و گسترش علوم اسلامى نقش مؤثّرى داشته است، بعضى معتقدند که علوم اسلامى از آنها نشأت گرفته، حتّى کتاب یا کتاب‌هایى در این زمینه نوشته شده و اسناد و مدارکى ارائه داده اند، ولى ما می‌گوییم حدّاقل، آنها در پدید آوردن این علوم سهم بسزایى داشته اند، و بهترین شاهد و گواه این مسأله کتاب‌هایى است که از علماى شیعه در علوم و فنون اسلام دیده می‌شود.[۱] لذا ده‌ها هزار کتاب از سوى علماى شیعه درباره عقائد اسلامى و فقه و اصول و تفسیر و حدیث و فلسفه و رجال و درایه و تاریخ …

شبکه اجتهاد: شیخ طوسی یکی از معدود فقهای صاحب روش و سبک فقهی است که سالیان متمادی، فقهای متأخر را به پرورش و تکامل روش‌های فقهی خویش واداشت و توانست در این راه به نوآوری‌ها و اصلاحاتی دست زند که از زوایای مختلف قابل بررسی است. در واقع، بدون کم کردن از محتوای عمیق و مبانی فقهی مستحکم وی به صراحت‌ می‌توان گفت که تکامل و جاودانگی فقه شیعه در گرو روش‌های پایدار و بدیع وی در فقه بوده است. (۱) الف. فقه و منابع استنباط احکام فقهی شیخ طوسی، پس از نگارش آثاری چون النهایه، تهذیب و الاستبصار، حدوداً …

توجه داشته باشید که کارآمدی، فعلیت لولاالمانع است؛ مثلا اگر متفکری را زندانی کنند، دیگر کارآمد نیست؛ اما در این ناکارآمدی، او مقصر نیست. متاسفانه با تأسی به علوم مدرن در ایران و جداسازی نهادی به‌نام دانشگاه و حوزه از یکدیگر، فاصله زیادی بین علوم انسانی و اسلامی افتاده است. در این جبر تاریخی، نمی‌‌توانیم بگوییم علم فقه در حوزه‌های ایران، مانند قدیم، اثرگذار نیست و نقش ندارد؛ چون ممکن است در یک قسمت دیگر، بین علوم اسلامی و سایر علوم دیوار کشیده باشند و علم فقه در این باره مقصر نباشد. اختصاصی شبکه اجتهاد: با گذشت قرون متمادی از …

شیخ ابوجعفر محمد بن طوسی مشهور به شیخ طوسی و ملقب به شیخ الطائفه از جمله شخصیت‌هایی است که نهنگ‌وار اقیانوس‌های دانش را موج نوشی کرد و در هر وادی‌ای نشان از پیرِ دانش گرفت. به گزارش شبکه اجتهاد، کمتر نوشتۀ مستقل و جامع به بحث از ابعاد مختلف دانش و اندیشه‌های او پرداخته است و منهای مجموعه مقالات هزارۀ شیخ طوسی اثر دیگری در این باب نمی‌بینیم. کتاب طوسی‌پژوهی، دربردارندۀ ۳۵ مقاله در باب شرح حال و آثار شیخ طوسی است که توسط جمعی از نویسندگان به کوشش مهدی کمپانی زارع به همت خانه کتاب منتشر شده است. در …

شبکه اجتهاد: استاد سید حسن شیرازی در سال ۱۳۲۰ شمسی در خانواده علم و تقوا در شهر نجف به دنیا آمد. والد معظم ایشان، آیت‌الله العظمی سید عبدالله شیرازی، از مفاخر بزرگ جهان تشیع و از مشاهیر و شخصیت‌های پرآوازه حوزه‌های علمیه نجف اشرف و مشهد مقدس بود. سید حسن شیرازی که تربیت یافته پدر و مکتب نجف بود، دوران کودکی و نوجوانی را زیر نظر پدر گذراند و مقدمات دروس حوزوی، قرآن و حدیث را از ایشان آموخت. وی در محضر آیات عظام سید ابوالقاسم خویی، امام خمینی، میرزاهاشم آملی،  سید محمد هادی میلانی، میرزاعلی آقا فلسفی و سید …

اختصاصی شبکه اجتهاد: تاکنون تعاریف مختلفی از مکتب‌شناسی فقهی ارائه شده است؛ به نظر نگارنده، مکتب‌شناسی فقهی یعنی بحث از مبانی روش‌ساز که مراحل و ‌روش‌های اجتهاد هستند. این سه حیطه، بیشتر در بحث‌های مکتب‌شناسی وجود دارد؛ چون مکتب‌شناسی فقهی، یک امر اعتباری است و امری نیست که وابسته به‌واقع باشد؛ بنابراین تعریف این علم، وابسته به اغراض ما است و غرضمان یک شناخت هدفمند و نظام‌مند از اجتهاد است. حال برای نیل به این غرض، باید چه جاهایی و چه مطالبی را بررسی بکنیم؟ به نظر می‌رسد همۀ این‌ مباحث، در دو قالب کلیِ موضوع شناسیِ فقهی یا حکم …

اختصاصی شبکه اجتهاد: ازجمله ثمرات مهم سنخ شناسی مسئله اصولی، ورود و خروج دقیق به مسئله است. بدیهی است برای دستیابی به این مهم، ابتدا بایستی دانشمند اصولی دسته‌بندی صحیحی از مسائل علم اصول ارائه داده باشد. در ادامه قصد داریم یک نمونه کاربردی در این زمینه را بررسی کنیم. شهید صدر برای مباحث الفاظ علم اصول تقسیم‌بندی ارائه کرده است و مثال‌هایی برای هر دسته زده است. ایشان ذیل یکی از اقسام مباحث الفاظ علم اصول مبحثی را مثال زده‌اند (وضع و معانی حروف) و دیدگاه آخوند خراسانی را در آن مبحث نقد کرده‌اند که از نقد ایشان متوجه‌ …

حجت‌الاسلام والمسلمین رستم‌نژاد گفت: طرح اصلاح «برنامه آموزشی و درسی سطوح عالی حوزه‌های علمیه»، تاکنون ده‌ها و صدها جلسه کارشناسی را در چارچوب رهنمودهای مراجع عظام تقلید و رهبر معظم انقلاب و استفاده از آراء و نظرات کارشناسان، اساتید و فضلا، به خود اختصاص داده است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین مهدی رستم نژاد، درباره طرح اصلاح «برنامه آموزشی و درسی سطوح عالی حوزه‌های علمیه»، اشاره کرد و گفت: این طرح از سال ۹۴ با نگاه اصلاحی و رفع مشکلات آموزشی و با ابتناء بر حفظ اصالت‌های حوزه و تحفظ بر سنت‌های اصیل آن، مورد عنایت خاص اعضای محترم …

شبکه اجتهاد: واقعه عاشورا بارها و بارها مورد پرسش و کاوش قرارگرفته و هر چه زمان می‌گذرد، ابعاد ناگشوده دیگری بر زوایای کاویده پیشین آشکار می‌شود اما در این میان، فلسفه و انگیزه حرکت امام حسین(ع) به چالشی سخت در میان محققان تبدیل شده و تحلیل‌گران از هر سو با زاویه‌ای خاص به آن نگریسته‌اند. این نوشتار بر آن است تا نشان دهد که نهضت حسینی را باید در وسعتی فراخ‌تر از یک دوره و شرایط زمانی خاص و با نگاهی ژرف‌تر از یک رویکرد مشخص نگریست. با این افق نگاه، نه تنها عناصر این واقعه بهتر قابل فهم است …

اختصاصی شبکه اجتهاد: حجت‌الاسلام والمسلمین محمد قائینی، استاد شناخته شده دروس خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم، اگرچه در زمره سنتیان این حوزه به شمار می‌آید، اما تحقیقات وسیعی در حوزه‌های نوپدید فقهی دارد. وی که سابقه شاگردی بزگانی همچون آیات عظام خوئی، منتظری، وحید خراسانی و تبریزی را در کارنامه دارد، در گفتگوی اختصاصی با اجتهاد، به بررسی فقهی عزاداری امام حسین (ع) پرداخت و از تعارض آن با عناوینی همچون ایذاء مؤمن و هتک سخن گفت.

اختصاصی شبکه اجنتهاد: حجت‌الاسلام‌ والمسلمین رضا اسلامی، عضو هیئت‌علمی پژوهشکده حقوق پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی و پژوهشگر قدیمی فقه و اصول در حوزه علمیه قم است

اختصاصی شبکه اجتهاد: به مناسبت ایام محرم، با حجت‌الاسلام والمسلمین محمد باقری شاهرودی، استاد کهنه کار حوزه علمیه قم، در رابطه با برخی امور موهن عزاداری و همچنین تعارض برخی شیوه‌های عزاداری با ایذاء مؤمنین گفتگو کردیم. عضو هیئت استفتاء مرحوم آیت‌الله تبریزی معتقد است افراد توهین کننده را باید نصیحت کرد، اما برخی توهینها، موجب ارتداد است. اذیت نیز اگر به مقدار متعارف باشد، مشکلی ندارد!

۳۰ سال قبل پیشنهاد دادم که مباحثات شورای نگهبان فیش‌بندی و به ابواب سنتی فقه تبدیل و به زبان عربی هم انجام شود در این صورت عروه الوثقی زمان ما خواهد بود زیرا تمامی مباحث مستحدثه در آن مورد توجه است. نوشتار و تبویب جدید فقه لازم است گرچه کار سختی است. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد شیخ محمد سند در نشست علمی «فلسفه حقوق جزا از دیدگاه اسلام و غرب» که از سوی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه برگزار شد، گفت: تجربه بشر نشان داده و اسلام هم تاکید دارد که پیشگیری از جرم بهتر از مجازات است؛ همین قاعده …

استاد سیفی مازندرانی معتقد است: اصل اینکه رسول اکرم(ص) و امیرالمؤمنین(ع) الزام به حجاب اسلامی‌ نمی‌کردند ثابت نیست. ‌ولی برفرض عدم ثبوت، باید گفت: ترک فعل از جانب معصوم همانند فعل ایشان محاملی دارد؛ و در مفروض محاملی وجود دارد، مانند: عدم آمادگی و تحمل الزام به حجاب از جانب عموم زنان؛ لذا خوف بر کیان و بیضۀ اسلام وجود داشت؛ چون زمان حکومت رسول خدا(ص) و امیرالمؤمنین(ع) اوائل عهد اسلام بوده است؛ و اما سائر امامان معصوم(علیهم‌السلام) مبسوط الید نبوده‌اند و یا اینکه بی‌حجابی – به‌گونه‌ی مبتذل و فساد انگیز با انواع آرایش – در آن زمان شایع و …