قالب وردپرس افزونه وردپرس
خانه / همه مطالب / اجتهاد و اصول فقه (صفحه 49)

اجتهاد و اصول فقه

اجتهاد و اصول فقه

نگاهی نوگرایانه به فقه مقاصدی و چالش‌های پیشِ روی/ رحیم نوبهار

نگاهی نوگرایانه به فقه مقاصدی و چالش‌های پیشِ روی/ رحیم نوبهار

شبکه اجتهاد: نخست باید توجه کنیم که رویکرد مقاصدی با آن رویکرد تفسیری که قصد‌گرایی نامیده می‌شود، متفاوت است. در قصدگرایی که رویکردی است در هرمنوتیک و تفسیر متن و می‌توان گفت رویکرد غالب پذیرفته شده در سنت اصول فقه است، مفسر باید تلاش کند به قصد صاحب متن دست پیدا کند. این رویکرد در برابر طیفی از رویکردهایی قرار می‌گیرد که به قصد صاحب متن اهمیت نمی‌دهد؛ مانند این‌که به تفسیر زمان‌مند یا تفسیر بر اساس مقتضای مصلحت معتقدند؛ یا آن‌که برآنند که معنای متن بستگی به قصد صاحب متن ندارد؛ یا حتی نظریه‌ای که معتقد است معنا در …

توضیحات بیشتر »

بازتاب مقاصد الشریعه در فقه اوقافِ سنتی

بازتاب مقاصد الشریعه در فقه اوقافِ سنتی

عوامل اصلی تشکیل‌دهنده مقاصدالشریعه در گفتمان کلاسیک احکام وقف با یکدیگر درآمیخته‌ است؛ به طوریکه فقها نیز در استخراج اصول وقف، به این نتیجه قطعی رسیده‌اند که ملزومات مقاصدالشریعه به طرز ماهرانه‌ای با مؤلفه‌های اصلی اصول فقه عجین شده‌ است. به گزارش شبکه اجتهاد، فصلنامه مطالعات اقتصاد اسلامی متعلق به مؤسسه پژوهش و آموزش اسلامی (IRTI)، در جدیدترین شماره خود (شماره ۲، سال ۲۷)، مقاله‌ای با عنوان «بازتاب مقاصدالشریعه در فقه اوقافِ سنتی» به قلم محمد عبدالله منتشر کرده است. در این مقاله می‌خوانیم: این پژوهش با هدف تجزیه و تحلیل مبانی شرعی نهاد وقف و به دنبال آن تحلیل …

توضیحات بیشتر »

اراکی: استنباط نظام برمبنای اختراعات و کشفیات خاص فقیه نیست/ علیدوست: آیات و روایات دلالت بر فقه نظام دارند اما همه مشکلات با اصلاح فقه حل نمی‌شود/ کعبی: نقطه آغاز قانون‌گذاری باید فقه نظام باشد

اراکی: استنباط نظام برمبنای اختراعات و کشفیات خاص فقیه نیست/ علیدوست: آیات و روایات دلالت بر فقه نظام دارند ولی همه مشکلات با اصلاح فقه حل نمی‌شود/ کعبی: نقطه آغاز قانون‌گذاری باید فقه نظام باشد

شبکه اجتهاد: اولین جلسه از سلسله جلسات هم اندیشی «فقه نظام» به همت دبیرخانه علوم انسانی اسلامی مفتاح با همکاری دفتر مطالعات تخصصی فقه نظام در محل جامعه مدرسین برگزار گردید. در این جلسه اساتید محسن اراکی، ابوالقاسم علیدوست و عباس کعبی به ارائه مباحث خود پیرامون معانی و ماهیت فقه نظام پرداختند. آنچه پیش روی شما قرا می‌گیرد بخشی از سخنان اساتید در این هم‌اندیشی است. استاد محسن اراکی: درباره فقه (مطلوب) سه تعبیر فقه نظام، فقه کلان و فقه اجتماعی وجود دارد. مرحوم آیت‌الله بروجردی و برخی دیگر از بزرگان همچون امام راحل گاهی از این فقه به …

توضیحات بیشتر »

اگر حکم یا نظریه‌ای در تمام ابواب فقهی به ظلم بینجامد، منتفی است/ فقها به قاعده نفی ظلم بیشتر توجه کنند

اگر حکم یا نظریه‌ای در تمام ابواب فقهی به ظلم بینجامد، منتفی است/ فقها به قاعده نفی ظلم بیشتر توجه کنند

یک مدرس حوزه و دانشگاه گفت: قاعده نفی ظلم فقه شیعه را کاملا به اصل عدل الهی پایبند می‌کند و هر آنچه را در هر باب فقهی با عدل الهی منافات داشته باشد و به تشخیص عقل، ظلم محسوب شود، از شریعت دور می‌کند. به گزارش شبکه اجتهاد، به تازگی کتاب «فقه دادگر؛ بررسی ادله، مفاد، مصادیق و گستره قاعده نفی ظلم و نسبت آن با دیگر قواعد فقهی» به قلم حجت‌الاسلام محمد سلطانی، عضو هیئت‌علمی گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه اصفهان، از سوی نشر معارف، ارگان نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها در ۳۰۶ صفحه چاپ و …

توضیحات بیشتر »

از انتشار کتاب «التنبیه على غرائب من لا یحضره الفقیه» تا احیای یک اثر فقهی از دانشمندان قرن ۱۳ هجری

از انتشار کتاب «التنبيه على غرائب من لا يحضره الفقيه» تا احیای یک اثر فقهی از دانشمندان قرن 13 هجری

کتاب «التنبیه على غرائب من لا یحضره الفقیه» از سوی مرکز تراث البصره و کتاب «علم الهدایه فی غیاهب الظلمات لادراک الاحکام الشرعیه» توسط مرکز تراث کربلا چاپ و منتشر شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، مرکز تراث البصره وابسته به بخش امور معارف اسلامی و انسانی آستان قدس عباسی اخیرا کتاب «التنبیه على غرائب من لا یحضـره الفقیه» تالیف شیخ مفلح بن حسن صیمری بصری بحرانی را منتشر کرده است. شیخ یاسین الیوسف، معاون رئیس مرکز تراث البصره در این باره گفت: این کتاب یک نسخه خطی در گنجینه میراث مرکز است که به منظور ارائه آن به جویندگان علم …

توضیحات بیشتر »

فراخوان مقاله کنگره ملی «عالم ذوالشهادتین»، آیت‌الله سید محمود شاهرودی

فراخوان مقاله کنگره ملی «عالم ذوالشهادتین»، آیت‌الله سید محمود شاهرودی

کنگره ملی «عالم ذوالشهادتین» در فراخوانی آخرین مهلت ارسال مقاله با محوریت ابعاد شخصیتی مرحوم آیت‌الله العظمی سید محمود شاهرودی را ۲۵ اردیبهشت‌ماه سال ۱۴۰۰ اعلام کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، کنگره ملی «عالم ذوالشهادتین» به‌مناسبت بزرگداشت آیت‌الله سید محمود حسینی شاهرودی (ره) فراخوان دریافت مقاله با محورهای «آیت‌الله العظمی شاهرودی و میراث فقهی و اصولی»، «آیت‌الله العظمی شاهرودی و روش شناسی اجتهاد و فقاهت»، «آیت‌الله العظمی شاهرودی و سرگذشت علمی»، «آیت‌الله العظمی شاهرودی و خدمات اجتماعی»، «آیت‌الله العظمی شاهرودی و سیره علمی و اخلاقی» و «آیت‌الله العظمی شاهرودی و نهضت امام خمینی (ره)» را اعلام کرد. آخرین مهلت ارسال …

توضیحات بیشتر »

اطمینان عقلائی و ملاک حجّیّت آن؛ ملاحظاتی پیرامون نظریه استاد شهیدی

اطمئنان عقلائی و ملاک حجّیّت آن؛ ملاحظاتی پیرامون نظریه استاد شهیدی

به دلیل فراگیر بودن و محلّ ابتلا بودن اطمینان و دخالت آن در احراز حدّ نصاب تعلّم احکام کلّیّه شرعیّه و عمل خارجی مکلّفین، لغزش هر کس در شناخت آن و لوازم آن، لغزشی عادی نیست و اثرات آن در تحریف دین و سخت‌گیری یا سهل‌انگاری غیر مرضیّ شارع مقدّس مشهود است. اختصاصی شبکه اجتهاد: سی‌وچهارمین عصرانه علمی مدرسه تخصصی فقه امام کاظم علیه‌السلام با ارائه حجت‌الاسلام والمسلمین سید طاهر غفاری با موضوع «چیستی اطمینان و نگاه عقلا به آن» با حضور طلاب و دانش‌پژوهانه این مدرسه تخصصی برگزار شد. این نشست پس از استقبال فضلا از بحث «عدم حجیت …

توضیحات بیشتر »

ایده‌هایی نو در ارتباط حقوق اسلامی و رویکردهای جامعه شناسانه و مردم نگارانه

واکاوی چندوچون اجرایی گردیدن فقه و حقوق اسلامی در بستر یک جامعه اسلامی از سوی مسلمانان بدون حمایت دستگاه حاکمیتی و قضایی متولی این مهم ذیل قواعد شناخته شده قوانین مسلمان، حقوق خانواده، حقوق تجارت و دارایی و ارث در یک هندسه مفهومی- منطقی هدف اولیه نگارش این اثر است. به گزارش شبکه اجتهاد، چکیده کتاب «طرح کلی حقوق عرفی اسلامی در غنا» که به قلم جوسیا آریه به نگارش درآمده است، توسط مرکز تحقیقات اسلامی مجلس ترجمه شد. بر اساس این گزارش، با توجه به مباحث کتاب باید گفت این اثر در زمینه‌ای بکر به نگارش درآمده است. در …

توضیحات بیشتر »

جانش برای حقوق انسان‌ها می‌تپد!/ علی الهی خراسانی

جانش برای حقوق انسان‌ها می‌تپد!/ علی الهی خراسانی

شبکه اجتهاد: از محاصره مخالفانش در حرم حضرت امیرالمؤمنین علی(ع) تا مظلومیت مردان و زنان فرقه‌ای که در مسلمانی آنها تردیدهایی جدی است، برای او یک چیز اهمیت دارد: جان انسان‌ها! پس از سقوط صدام، طرفداران مقتدی صدر در نجف، توسط آمریکایی‌ها محاصره شده بودند و هر لحظه احتمال می‌رفت جوانان شیعه‌ای که مخالف او نیز بودند قتل عام شوند. تازه چشمش را عمل کرده بود اما از جان جوانان مخالف خود نگرانی داشت! تلاش کرد، به رایزنی پرداخت، نامه نوشت، نماینده فرستاد، و به مذاکره نشست. رایزنی‌ها جواب داد و محاصره شکست و جان جوانان شیعه نجات پیدا کرد. …

توضیحات بیشتر »

نگاه انتقادی بر نگرش سیستمی به دین/ ابوالحسن حسنی

پویایی الگوهای مفهومی فقه سیاسی/ ابوالحسن حسنی

اختصاصی شبکه اجتهاد: در این اواخر برخی از پژوهش‌های فقهی به مفهوم سیستم نزدیک شده‌اند. مفهوم سیستم مفهومی جدید از دنیای مدرن است. به‌صورت اجمال، می‌توان گفت که نظام، در این معنا، یک کل واحد از روابط فیمابین تعدادی از اشیاء یا اشخاص است که عناصر آن نظام به شمار می‌آیند. نظریه‌ی سیستم‌ها تمام پدیده‌های عالم، اعم از پدیده‌های ماشینی، طبیعی اعم از فیزیکی و زیستی، انسانی اعم از روانی و اجتماعی را می‌خواهد در قالب یک نظریه درآورد و به نظر می‌رسد یک صورت‌بندی قوی از ماشین‌انگاری جهان و انسان است. برخی از جامعه‌شناسان، نظریه‌پردازان این نظریه را متهم …

توضیحات بیشتر »

نگاه حداقلی به فقه ممکن نیست!/ فقهای متخصص بسیار اندک هستند

نگاه حداقلی به فقه ممکن نیست!/ فقهای متخصص بسیار اندک هستند

کسانی که واژه فقه را در کنار نظام قرار دادند دو منظور را دنبال می‌کنند. یکی اینکه معنای حداکثری از فقه را در نظر دارند، دوم اینکه معتقدند که فقه یک مجموعه نظام‌مند است؛ یعنی به صورت نظام‌مند، حاکی از رفتارها، روابط، ارتباطات، اجزاء و عناصری هست که می‌تواند سعادت دنیا و آخرت را برای انسان مهیا کند و تکلیف انسان و جامعه را برای رسیدن به رفاه و سعادت روشن سازد. اختصاصی شبکه اجتهاد: فقه نظام اصطلاحی است که در سال‌های اخیر وارد دائره واژگان حوزه‌های علمیه شده است. در این راستا، هم پژوهش‌های متعددی صورت گرفته است و …

توضیحات بیشتر »

نسبت عقل و شریعت در اندیشه آیت‌الله سیستانی/ حمیدرضا تمدن

واکنش دفتر آیت‌الله سیستانی به اهانت به ساحت قرآن در سوئد

شبکه اجتهاد: آیت‌الله سیستانی جزو اندک فقیهانی است که وجود برخی مشابهت‌ها در اندیشه‌ها و تقریرات دروسش با مباحث فلسفه حقوق و همچنین توجّه به مصلحت عمومی نظر پژوهشگران را به خود جلب کرده و بنابر این اهمّیت پرداختن به این اندیشه‌ها را بیش از پیش نمایان می‌سازد. اندیشه‌های ایشان در باب اعتبار قانونی، توجّه به اهداف و روح شریعت، تأکید بر عنصر «حق» به جای «تکلیف» در نوشته‌ها و بیانیه‌ها، اعتقاد به محوریت مصالح عمومی مردم در اعمال ولایت عامه توسّط پیامبر(ص) و امامان(ع) و… بخشی از این نوع اندیشه‌ها هستند که نگارنده این سطور در برخی نوشته‌های خود …

توضیحات بیشتر »

از «نظریه تزاحم واجبات شرطی در قانونگذاری» تا «تحلیل مبانی مشروعیت «ولی عرفی» در فقه»

از «نظریه تزاحم واجبات شرطی در قانونگذاری» تا «تحلیل مبانی مشروعیت «ولی عرفی» در فقه»

صدوسومین شماره فصلنامه علمی ـ پژوهشی فقه به همت اداره نشریات و پژوهشکده فقه و حقوق پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی منتشر شد و مقالات این شماره بر روی سامانه این نشریه به آدرس http:jf.isca.ac.ir نمایه گردید. به گزارش خبرنگار اجتهاد، در تازه‌ترین شماره فصلنامه فقه، هفت مقاله علمی – پژوهشی از سوی اساتید و محققان حوزه فقه و اصول از سوی پژوهشکده فقه و حقوق پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، همراه با چکیده مقالات به زبان عربی و انگلیسی در ۱۹۲ صفحه نمایه شده است. «قاعده نیت و گستره آن» نوشته علیرضا فرحناک؛ «نظریه تزاحم واجبات شرطی در قانونگذاری …

توضیحات بیشتر »

نسبت دیدگاه حیرت با روشنفکری دینی

نسبت دیدگاه حیرت با روشنفکری دینی

شبکه اجتهاد: پس از انتشار کتاب «عصر حیرت» برخی که متن کتاب را نخوانده و صرفا بر اساس برخی تیترها و عناوین به نقد و قضاوت شتابزده نشستند، رویکرد و محتوای کتاب را روشنفکرانه از نوع مدرن اعلام کردند اما آنچه من در کتاب مطرح کرده‌‌‌ام منبعث از کتاب و سنت است هر چند‌ نمی‌‌توان منکر وجود مشابهت‌هایی اغلب صوری و بعضا محتوایی با پاره ای از انگاره‌های روشنفکری در این دیدگاه شد که البته من آن را نه نقطه ضعف که نقطه قوت آن دانسته و مایه انسجام ملی و دینی جامعه متنوع و متکثر ایران‌ می‌‌دانم. در این …

توضیحات بیشتر »

نخستین کارگاه هم‌اندیشی و توانمندسازی اساتید اصول

نخستین کارگاه هم اندیشی و توانمندسازی اساتید اصول (به‌صورت وبینار) از سوی معاونت آموزش مرکز مدیریت حوزه علمیه خراسان و با همکاری مرکز تخصصی آخوند خراسانی دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی برگزار‌ می‌‌شود. به گزارش شبکه اجتهاد، در این کارگاه حجت‌الاسلام والمسلمین مجتبی الهی خراسانی، استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه مشهد و رئیس میز توسعه و توانمندسازی علوم اسلامی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم به ارائه این مبحث خواهد پرداخت. مهمترین محورهای کارگاه عبارتنداز: «ویژگی‌های علمی و آموزشی حلقات»، «ساختار اصول فقه در حلقه اول و ثانی»، «نظرات بنیادین اصولی در حلقه اول و ثانی»، «روشها و …

توضیحات بیشتر »

طلبه فقیه و خدمت به نظام اسلامی/ جلیل محبی

طلبه فقیه و خدمت به نظام اسلامی/ جلیل محبی

شبکه اجتهاد: درباره کارکرد و خدمت‌رسانی طلاب علوم دینی حرف‌های بسیاری زده شده و گفتگوها و مناظرات مفصلی تاکنون برگزار شده است. از حضور در میان مردم، حل مشکلات آن‌ها، طرح‌هایی مثل امام محله تا فقه نظام ساز و تمدن ساز و ایجاد بستر فکری تمدن نوین اسلامی. همه این اهداف مقدس و لازم‌اند و هر طلبه‌‌‌‌ای فراخور علاقه و استعداد و انگیزه‌اش به دنبال یکی از این روش‌ها می‌رود و باید برود. آنچه در این میان مغفول مانده است، کارکرد طلبه در خدمت‌رسانی به جمهوری اسلامی است. امروز برخلاف دهه شصت که امتداد دوران مبارزه علیه طاغوت بود و …

توضیحات بیشتر »

شرح کتاب «الفائق فی الاصول» منتشر شد

شرح کتاب «الفائق فی الاصول» منتشر شد

شرح روان کتاب «الفائق فی الاصول» به قلم حجت‌الاسلام علی ظهیری، توسط نشر حوزه به زیور طبع آراسته شده است. به گزارش شبکه اجتهاد، پس از گذشت دو سال از ارائه کتاب شریف «الفائق فی الاصول» و تدریس آن در سطوح عالی حوزه‌های علمیه و همچنین استقبال ویژه طلاب گرامی، به همت دفتر فقه معاصر و توسط نشر حوزه، شرح روان کتاب «الفائق فی الاصول» به چاپ رسید. بر اساس این گزارش، این کتاب در دو جلد و ۶۳۰ صفحه در قطع وزیری به قلم حجت الاسلام علی ظهیری است که برگرفته از تقریرات درس آیت الله شب زنده دار …

توضیحات بیشتر »

نقد و بررسی نظریه «عدم حجیت اطمینان»

نقد و بررسی نظریه عدم حجیت اطمینان

اختصاصی شبکه اجتهاد: دومین نشست شبکه نوآوری‌های فقهی صراط با ارائه نظریه استاد محمدتقی شهیدی‌پور مبنی بر «عدم حجیت اطمینان» توسط حجت‌الاسلام والمسلمین سید حسن روحبخش و نقادی حجت‌الاسلام والمسلمین سیدفرید حاجی سیدجوادی و حجت‌الاسلام والمسلمین عبدالله محمدی و داوری حجت‌الاسلام والمسلمین سید طاهر غفاری، در حوزه علمیه امام کاظم (ع) قم به صورت وبینار برگزار شد. در این نشست علمی حجت‌الاسلام روحبخش (از شاگردان استاد شهیدی) به تقریر نظریه و برخی آثار و ثمرات آن پرداخت و گفت: در این نظریه با در نظر گرفتن تبیین خاصی از مفهوم اطمینان و قطع، سیره عقلا محدود به عمل به قطع …

توضیحات بیشتر »

فراخوان دوفصلنامه علمی تخصصی «فقه نظام»

فراخوان دوفصلنامه علمی تخصصی «فقه نظام»

پژوهشگاه فقه نظام، فراخوان دو فصلنامه علمی تخصصی فقه نظام را منتشر کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، پژوهشگاه فقه نظام در نظر دارد با انتشار «دوفصلنامه علمی تخصصی فقه نظام» و اخذ مجوز‌های علمی، بستری مناسب برای ژرف کاوی و طرح مباحث نوین و بررسی مسائل نو پدید در عرصه فقه نظام فراهم آورد و اندیشه‌های نو و نقدهای عالمانه فضلاء و فرهیختگان را عرضه کند. در همین راستا پذیرای مقالات علمی ناظر به حوزه‌های زیر است: اصول و مبانی فقه نظام؛ فقه نظام اقتصادی؛ فقه نظام سیاسی؛ فقه نظام تربیتی؛ فقه نظام حقوقی؛ فقه نظام رسانه؛ مناسبات فقه نظام …

توضیحات بیشتر »

نشست‌های تخصصی فقهی و اصولی مدرسه عالی سطح چهار حوزه علمیه خراسان

نشست‌های تخصصی فقهی و اصولی مدرسه عالی سطح چهار حوزه علمیه خراسان

اختصاصی شبکه اجتهاد: نشست‌های تخصصی مدرسه عالی سطح چهار حوزه علمیه خراسان به مناسبت هفته پژوهش از ۲۲ تا ۲۷ آذرماه ۹۹ به صورت وبینار با حضور اساتید معظم حجج‌اسلام والمسلمین: سید محسن حسینی فقیه، مجتبی الهی خراسانی، محسن ملکی، سید علی دلبری، مهدی زمانی، سید علی طالقانی برگزار شد. همچنین، مراسم اختتامیه با سخنرانی آیت‌الله عبدخدایی به مناسبت روز وحدت حوزه و دانشگاه و با حضور برخی از اساتید دروس خارج، رئیس و اساتید دانشگاه علوم اسلامی رضوی، مسئولین و معاونین مرکز مدیریت حوزه در مدرسه عالی سطح چهار حوزه علمیه خراسان همراه بود.

توضیحات بیشتر »

سکان‌دار کشتی فقاهت در نجف

سکان‌دار کشتی فقاهت در نجف

اختصاصی شبکه اجتهاد: آیت‌ﷲ سید محمدمهدی موسوی ‌خلخالی (رضوان‌ﷲ‌علیه) فرزند آیت‌ﷲ سید فاضل در سال ۱۳۰۴ شمسی مصادف با ۱۳۴۴ هجری قمری در شهر رشت متولد شد، او پس از وفات پدرش به خاطر علاقه و سوابق خانوادگی و دعوت عمویش مرحوم آیت‌ﷲ سید محمد موسوی خلخالی در سال ۱۳۱۰ شمسی عازم نجف اشرف گردید و پس از گذراندن تحصیلات ابتدائی، در حدود سن شانزده سالگی وارد حوزه علمیه شد و پس از اتمام دروس سطح با حضور در درس خارج آیت‌ﷲ‌ سید ابوالقاسم ‌خویی (ره)، از شاگردان سرآمد مکتب ایشان گردید و سالیان پیاپی از محضر آن آیت بزرگ …

توضیحات بیشتر »

عرصه‌های نوین حدیث پژوهی؛ از اعتبار سنجی احادیث تا عصری‌سازی روایات و تجمیع قرائن عامه

عرصه‌های نوین حدیث پژوهی؛ از اعتبار سنجی احادیث تا عصری‌سازی روایات و تجمیع قرائن عامه

اینکه پذیرش خبر را منحصر کنیم به وثاقت راوی اشتباه است. ملاک پذیرش خبر وثاقت راوی است اما وثاقت فقط احتراز از کذب نیست بلکه شهرت و سرشناسی او هم مؤثر است. محققان غیرمسلمان هم درگیر این مسئله هستند و برای راستی آزمایی اخبار متعدد و گاه متناقض در این عصر ارتباطات و فضای مجازی تحقیقات و پژوهش‌هایی نموده و منتشر نموده‌‌اند و در نگاه آن‌ها هم، مبانی گرچه اسمشان عوض شده اما روش همان روش قدمای ما در اعتبار سنجی احادیث است. برای مثال، تحقیقی در برزیل انجام شده و مقاله آن موجود است که مبانی راستی آزمایی رسانه‌ای …

توضیحات بیشتر »

رابطۀ فقیهان و حکیمان/ سید محمدمهدی میرباقری

توسعه روش استنباط/ سید محمدمهدی میرباقری

شبکه اجتهاد: تفقه باید از سطح «تکلیف» فراتر رود و وارد حوزۀ حکمت نیز بشود؛ یعنی فقه دین یا فقه جامع یا نظام استنباط شکل بگیرد؛ در این صورت، فقیه همان حکیم است و حکیمان همان فقیهان هستند. «اگر تفقّهِ فقیه از احکام فقهی و حوزۀ تکالیف، وارد فضای تفقّه در حوزۀ ارزش‌ها و توصیف‌ها نیز بشود، تفقّه او تبدیل به تفقّه جامع می‌شود. فقیهی که می‌خواهد ولایت کند، فقط تفقّه در احکام ندارد، بلکه تفقّه در معارف‌، ارزش‌ها و اخلاق هم باید داشته باشد وگرنه نمی‌تواند جامعه را رهبری کند. تفقّه در احکام به تنهایی کافی نیست، بلکه ما …

توضیحات بیشتر »

علت و معلول در موضوع‌شناسی جایگاه مهمی دارد/ در موضوع‌شناسی باید به اهل‌فن اعتماد کنیم/ علاوه بر تقید به ‌مبانی اجتهاد، در جهات مختلف شریعت به‌روز باشیم

علت و معلول در موضوع‌شناسی جایگاه مهمی دارد/ در موضوع‌شناسی باید به اهل فن اعتماد کنیم/ علاوه بر تقید به مبانی اجتهاد، در جهات مختلف شریعت به‌روز باشیم

اگر فقیهی می‌گوید من از آنچه ستاد کرونا می‌گوید تبعیت می‌کنم و هر موضوعی که آن‌ها لازم می‌دانند من هم به لزوم آن فتوا می‌دهم بر این اساس است که در موضوع شناسی باید به اهل فن اعتماد کنیم. «فاسئلوا اهل الذکر» معنایش فقط مراجعه به اهل‌بیت علیهم‌السلام در علوم الهی نیست؛ بله آن‌ها سرسلسله علوم‌‌‌اند اما در هر موضوعی، اهل ذکر، اهل فن آن موضوع‌‌‌اند و در تشخیص موضوعات هم، چنین است؛ از طرفی تا موضوع تشخیص داده نشود حکم ناقص است. اختصاصی شبکه اجتهاد: سومین نشست تخصصی مدرسه عالی سطح چهار حوزه علمیه خراسان به مناسبت هفته پژوهش …

توضیحات بیشتر »

نسبت میان فلسفه شریعت با فلسفه فقه

طب سنتی کار و رسالت حوزویان نیست/ چگونه می‌توان با خبر واحد بی‌سند، به درمان مردم بپردازیم!

استاد رشاد با بیان اینکه فلسفه شریعت ذیل فلسفه دین تعریف می‌شود، اظهار کرد: شریعت عبارت از آن چیزی شد که در نفس‌الامر از ساحت الهی فرود آمده است، اما فقه معرفتی است که فقیه برای شناخت آن شریعت نفس‌الامری تلاش کرده است و همان چیزی که از ساحت الهی نازل شده را می‌شناسد. پس شریعت، «الفقه المنزل» است و فقه «الشریعه المستنبط» است. به گزارش شبکه اجتهاد، همایش ملی فلسفه دین اسلامی، در روزهای پایانی آذرماه به صورت مجازی برگزار شد. آنچه پیش روی شماست متن صحبت‌های استاد علی‌اکبر رشاد، رئیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی و رئیس شورای …

توضیحات بیشتر »

فقیهی که دغدغه اجتهاد و اخلاق داشت/ سید کمال‌الدین موسوی

فقیهی که دغدغه اجتهاد و اخلاق داشت/ سید کمال‌الدین موسوی

اختصاصی شبکه اجتهاد: یکی از فقهای عالیقدری که متأسفانه یک سال از وجود ذی‌جود و پُرارزشش بی‌بهره شدیم سیدنا الاستاد حضرت آیت‌الله سید محمدمهدی موسوی خلخالی رضوان‌الله علیه است. آری یک سال گذشت؛ دقیقاً سال گذشته بود که در روزهای آغازین زمستان ۹۸، حوزه علمیه خراسان مدرس بزرگ خود را از دست داد و به سوگ نشست. به حقیقت در میان طلاب و اساتید و همه ارادتمندان زمستانی رخ داد و ما در این میان، نه‌تنها استاد، بلکه پدر و مربی دلسوزی را از دست دادیم. به‌راستی او شخصیتی بود که بیش از هفتاد سال مشغول مجاهدت عملی و معنوی …

توضیحات بیشتر »

مرجعیت علمی و قضاوت زنان/ علی نصیری

مرجعیت علمی و قضاوت زنان/ علی نصیری

شبکه اجتهاد: مخالفان مرجعیت علمی، کارگزاری و قضاوت زنان به دو دلیل استشهاد می‌کنند: یک؛ دلایل روان‌شناختی؛ زنان به خاطر نقصان عقل، غلبه احساسات و تمایل به زینت نمی‌توانند از عهده این مناصب برآیند. دوم؛ دلایل جامعه‌شناختی؛ پذیرش مناصب پیشگفته باعث حضور زنان در اجتماع و آمد و رفت با مردان می‌شود و این امر با تأکید شرع بر اصل تستر و تحجب سازگار نیست. آنچه از ادله قرآنی و روایی که ارایه شد، با فرض صراحت ادله قرآنی و روایی و با فرض صحت صدور ادله روایی که در بررسی‌ها معلوم شد در برخی از موارد، گاه دلالت و …

توضیحات بیشتر »

روش‌ها و عرصه‌های جدید در فقه معاصر

روش‌ها و عرصه‌های جدید در فقه معاصر

مدل‌ها باید بر اساس نگاهی جامع و منظومه وار از احکام فقهی شکل بگیرد. با یک فرع مدل اجتماعی درست نمی‌‌شود، بلکه باید ارزش‌های حاکم بر حکم، هدف از اجراء حکم، کارکرد حکم در جامعه و سایر عناصر مربوط به حکم شناخته شوند. لذا برای کاربردی کردن فقه، نیاز به استخراج نظام واره از فقه در عرصه‌های فراخ و وسیع اجتماعی است تا به مقررات، فرهنگ و مدل‌های زندگی تبدیل شود. اختصاصی شبکه اجتهاد: دومین نشست تخصصی مدرسه عالی سطح چهار حوزه علمیه خراسان به مناسبت هفته پژوهش با حضور حجت‌الاسلام والمسلمین مجتبی الهی خراسانی، رئیس میز توسعه و توانمندسازی …

توضیحات بیشتر »

آیت‌الله حسینی بوشهری رئیس جامعه مدرسین شد + مروری بر فعالیت‌ها

آیت‌الله حسینی بوشهری رئیس جامعه مدرسین شد + مروری بر فعالیت‌ها

آیت‌الله سید‌هاشم حسینی بوشهری با رأی اکثریت اعضای جامعه مدرسین حوزه علمیه قم به عنوان رئیس این نهاد عالی حوزوی انتخاب شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، نشست اعضای جامعه مدرسین حوزه علمیه قم عصر امروز جمعه ۲۸ آذر برگزار گردید، که آیت‌الله سید‌هاشم حسینی بوشهری با رأی اکثریت قاطع اعضای جامعه مدرسین حوزه علمیه قم به عنوان رئیس، آیت‌الله سیداحمد خاتمی نائب رئیس اول و حجت‌الاسلام والمسلمین عباس کعبی به عنوان نائب رئیس دوم این نهاد عالی حوزوی انتخاب شدند. در اطلاعیه جامعه مدرسین حوز ه علمیه قم آمده است: ضمن گرامیداشت یاد و خاطره حضرت آیت‌الله آقای حاج شیخ …

توضیحات بیشتر »

اجرای طرح «میز مطالعات فقه جواهری» در حوزه علمیه خراسان

لزوم تخصص‌گرایی، تجزّی در اجتهاد و ایجاد رشته‌های تخصصی در حوزه علمیه/ علی‌اکبر نوایی

مسئول مرکز نخبگان و استعدادهای برتر حوزه علمیه خراسان، با تاکید بر لزوم شناخت نحوه و سبک آموزش حوزوی گفت: در این راستا به زودی طرح «میز مطالعات فقه جواهری» در حوزه علمیه خراسان اجرایی می‌شود. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین علی‌اکبر نوایی، مسئول مرکز نخبگان و استعدادهای برتر حوزه علمیه خراسان، درباره طرح میز مطالعات فقه جواهری به خبرگزاری حوزه گفت: مرکز نخبگان و استعدادهای برتر در راستای کارهای مربوطه طرح‌های فراوانی در حال اجرا و در دست اقدام دارد که یکی از این طرح‌ها میز مطالعات فقه جواهری است. وی با تاکید بر اینکه فقه جواهری، فقهی …

توضیحات بیشتر »
Real Time Web Analytics Clicky