اجتهاد و اصول فقه

اختصاصی شبکه اجتهاد: جزئی‌نگری یا بخشی‌نگری یکی از آفت‌ها یا آسیب‌های مطالعات دین‌پژوهی قلمداد می‌شود که هم ساحت‌ و صورت‌های گوناگونی به خود می‌گیرد و هم ابتلاء و استفاده (خودآگاه و ناخودآگاه) از آن بسیار رونق دارد. گاه، جزئی‌نگری (در مقابل کلّی‌نگری) می‌تواند به معنای عدم توجه و یا حذف و یا پررنگ کردن بخشی از یک کلّ و مجموعه‌ …

دوفصلنامه‌علمی تخصصی «مصباح الفقاهه» به صاحب امتیازی معاونت پژوهش حوزه علمیه خراسان فراخوان مقاله داد. به گزارش شبکه اجتهاد، در راستای گام‌های تحولی معاونت پژوهش حوزه علمیه خراسان و با عنایت به تأکیدات مدیر این حوزه در خصوص لزوم تحوّل‌آفرینی در فعالیت‌های پژوهشی، نشریه «مصباح الفقاهه» در تاریخ ۹۸/۰۵/۲۸ موفق به دریافت پروانه انتشار به شماره ۸۵۶۵۱ از معاونت امور …

شبکه اجتهاد: آنچه که روشن است در حوزه درسی حضرت امام جعفر صادق(علیه السلام) علاوه بر اصحاب خاص و شیعیان از شخصیت‌های غیر شیعه زیادی با گرایش‌های مختلف دینی و مذهبی در رشته‌های گوناگون حضور داشتند و با آن حضرت و اصحابش ارتباط علمی و حدیثی بر قرار می‌کردند. در این میان علاوه بر پیشوایان مذاهب اربعه، جمعی از بزرگان …

حکم سابّ النبی «ص» به این معنا فرازمانی و همیشگی است که جلوی سبّ باید در همه زمان‌ها و به هر طریقی گرفته شود و الی یوم القیامه وجود دارد ولی روش و مصداق آن می‌تواند به حسب شرایط تفات کند. امام کاظم «ع» با شخصی به حضرت دشنام داد و اطرافیان می‌خواستند او را بکشند ولی حضرت جوری با …

شبکه اجتهاد: برای دستیابی به الگوی تقریب، باید پیشتر یک نظریه عام در تبیین وحدت اسلامی ارائه کرد و سپس در پرتو آن نظریه و متناسب با سطوح و گونه‌های وحدت، به طراحی الگوهای خاص از وحدت اسلامی اقدام ورزید. اما برای شناخت نظریه وحدت اسلامی، توجه به محورهای زیر ضروری است: ۱- اصول حاکم بر نظریه وحدت اسلامی ۱. …

شبکه اجتهاد: از بازگویی خاطرات مبارزه با ضد انقلاب‌ تا نقش تاثیرگذار ماموستا ملاقادر قادری در ایجاد وحدت میان مسلمانان در گفتگوی بدون تعارف با امام جمعه اهل سنت پاوه.

شبکه اجتهاد: از آنجایی که هر دین و آیینی از پیروان خود، التزام و پایبندی زبانی، قلبی و عملی می‌خواهد، ایمان جایگاهی بلند در همۀ ادیان و مذاهب دارد. بدین رو کفر، ارتداد، تکفیر و مفاهیم هم‌سو با آنها نیز اهمیت می‌یابد. اسلام نیز که در نظر پیروانش، آخرین دین الهی است، سرشار از مفاهیم مرتبط با «ایمان و کفر» …

مرکز تراث البصره وابسته به بخش امور معارف اسلامی و انسانی آستان قدس عباسی کتاب (الوجیزه الحقیه) تالیف مهذب الدین احمد بن عبدالرضا البصری را اخیرا منتشر کرده است. همچنین، مرکز مطالعات و تحقیقات شیخ طوسی وابسته به بخش امور فکری و فرهنگی آستان قدس عباسی به تازگی کتاب (رساله فى حجیه المظنه) تالیف فقیه و محقق، شیخ علی بن …

اختصاصی شبکه اجتهاد: چند سال پیش استاد مصطفی محقق داماد در افتتاحیه نهمین دوره گفتگوی دینی مرکز گفت‌وگوی ادیان و تمدن‌های سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی با شورای جهانی کلیساها سخنان خود را در قالب مقاله‌ای ارائه کرد. این مقاله نقدهایی در پی داشت تا اینکه مدتی پیش یکی از اساتید حوزه علمیه قم جوابیه‌ای به سخنان ایشان مکتوب نمود. …

شبکه اجتهاد: در برنامه‌‌ای با عنوان «أطروحه التکفیر فی کلمات اعلام السنه والشیعه» آقای حیدری با نقل چند متن شیعی اظهار‌‌ می‌دارند که مشهور در میان علمای شیعه این بوده که تنها به اسلام ظاهری اهل سنتند باور دارند و به کفر باطنی آنان که از آن به کفر اخروی و یا کفر کلامی هم یاد‌‌ می‌کند قائلند. در اینجا …

معاون پژوهشی پژوهشگاه شهید صدر گفت: شهید صدر نظریه‌پرداز و نوآور در همه عرصه‌های علوم اسلامی بود و اندیشه منسجم و هماهنگ و بدون تناقض در آثار مختلف داشت؛ لذا از بسیاری جهات الگو برای نسل جوان است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین امید مؤذنی، معاون پژوهشی پژوهشگاه شهید صدر، شامگاه چهارشنبه، هفتم آبان‌ماه، در نشست «آثار شهید صدر …

آیت‌الله اشرفی شاهرودی ضمن تایید و لازم دانستن قرارگاه فقاهت برای سازماندهی و تقویت اجتهاد در حوزه بیان داشت: طلبه‌ای که حداقل شش سال درس خارج را خوب بخواند و یک دوره اصول را بگذراند لازم است که برای تدریس سطوح عالیه از او استفاده شود و اساتید برای مدرِّس خارج شدن عجله نکنند و با تلاش و زحمت سعی …

یکی از موسوعه‌های فقه مقارن که به صورت تطبیقی آرای فقیهان مذاهب اسلامی را به صورت دانشنامه الفبایی تجمیع و تدوین کرده، «موسوعه الفقه الاسلامی المقارن» است که به ابتکار، اهتمام و زیر نظر  ‌آیت‌الله سید محمود‌ هاشمی شاهرودی (ره) و توسط پژوهشگران و فضلای موسسه دائره المعارف فقه اسلامی بر مذهب اهل بیت علیهم السلام نوشته شد. اکنون جلد …

استاد علیدوست می‌گوید: در اخباری‌گری دوره حاضر، خیلی‌ها اصولی حرف می‌زنند و کتاب اصول دارند، ولی اخباری فتوا می‌دهند. امروز وقتی می‌خواهیم از نقش عقل در استنباط صحبت کنیم، رگ‌ها ورم می‌کند، وقتی از نصوص مبیّن مقاصد سخن گفته شود، نگرانی و ناراحتی ایجاد می‌شود. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین ابوالقاسم علیدوست، استاد سطح عالی حوزه علمیه، امروز در …

کتاب «قاعده قرعه» اثر مصطفی شاکری در ۱۳۱ صفحه توسط انتشارات چتر دانش چاپ و منتشر شد. به گزارش شبکه اجتهاد، در قسمتی از مقدمه کتاب می‌خوانیم: «موضوع این اثر بررسی قاعده قرعه است. قرعه یکی از قواعد عقلایی است که به گواهی آیات قرآن، جوامع بشری از دوران پیش از اسلام از آن برای حل منازعات خود بهره می‌بردند. …

کتاب «گفتاری در فلسفه فقه» به کوشش ‌‌حجت‌الاسلام والمسلمین علی محمدی جورکویه عضو هیات علمی گروه فقه و حقوق پژوهشگاه، در ۲۶۰ صفحه از سوی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، به زیور چاپ آراسته شد. به گزارش شبکه اجتهاد، فلسفه فقه یا علم شناسی فقه، دانشی است که در مقام علم ناظر، به فقه نظر نموده و به تحقیق در …

جامعه مدرسین حوزه علمیه قم آحاد جامعه اسلامی را از فتنه امثال سید کمال حیدری برحذر می‌دارد که هرگز نباید سخنان نادرست ایشان را به پای دین و مذهب روحانیت و عالمان دینی به حساب آورند زیرا راهی را که این شخص پیش گرفته سرانجامی جز انحراف و گمراهی نیست. به گزارش شبکه اجتهاد، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم در …

اختصاصی شبکه اجتهاد: استاد سید مجتبی نورمفیدی، سال‌هاست که در حوزه علمیه قم به تدریس خارج فقه و اصول مشغول است. او علاوه بر درس پررونق و کتاب‌های متعددش، علاقه فراوانی نیز به مباحث جدید دارد. شاید بتوان گفت او در میانه سنت و روشنفکری ایستاده است. هم طرفدار فقه جواهری است و هم موافق آزادی بیان. هم با شبهه …

«آموزه‌های فقه مدنی»، «آموزه‌های حقوق کیفری»، «آموزه‌های حدیثی» و «آموزه‌های فقه عبادی»؛ برخی از دو فصلنامه‌های دانشگاه علوم اسلامی رضوی است که به معرفی مقالات آن در این گزارش می‌پردازیم. به گزارش خبرنگار اجتهاد، از بایستگی‌های مهم هر مرکز علمی، انتشار نشریات تخصصی است که در آن به آرا و نظرات اساتید و فضلای رشته مورد نظر پرداخته شود. به …

برخی از استثنائات احکام که مدّ نظر اهل فن هم نیست در کتاب «مستنبطات الاعلام فی شرح مستثنیات الاحکام» مورد توجه قرار گرفته شده است. مؤلف در مقدمه متذکر می‌شوند که حتی برخی از کسانی که خبره فن هستند هم گاهی در این موارد به اشتباه می‌افتند. ایشان تعبیر «مَهَره الفن» را به کار می‌برند و می‌گویند گاهی برخی از …

آن فقیهی که حامی ولی امر نیست، با عدم حمایت، تضعیف را فراهم می‌کند، آیا این نصوص، این منصب ولایت فقیه بر مرجعیت را برای چنین فقیهی جعل می‌کند؟ آیا این مخالف غرض از تشریع منصب مرجعیت نیست؟ مخالف با اصل مذهب و اصول مذهب ما نیست؟ قطعاً مخالف است. اینجاست که جناب شهید ما آیت‌الله سید مصطفی خمینی وقتی …

شهید صدر به‌مثابه یک تحلیلگر تاریخی، در کنش سیاسی- اجتماعی به‌مثابه یک مصلح، اندیشه تاریخی مشخصی داشته که در کتاب‌ها و گفته‌های او به شکلی تا حد بسیار منسجمی بیان شده است. همین دیدگاه تاریخی در شکل اقدام اجتماعی او هم منعکس شده است. اینکه او حوزه را محور تحول جامعه می‌داند و همه ساختارهایی که می‌سازد را حول محور …

شبکه اجتهاد: موافقین محترم و مخالفین بزرگوار جناب آقای سید کمال حیدری  هرکدام مطالبی را پیرامون دیدگاه‌های ایشان ابراز داشته‌اند، حقیر با توجه به آشنایی نسبی با آثار ایشان مطالبی را در جلسهٔ درس اصول بیان کردم که رئوس آن مطالب از این قرار است: ۱- حوزه علمیه میدان طرح و بررسی نظریات علمی در بارهٔ مسائل گوناگون کلامی، فلسفی، …

«فقها و چالش شهرت؛ پژوهشی تحلیلی بر تنقیح مباحث علمای اصول درباره اماره شهرت»، «نمازجمعه؛ سلسله درس‌های خارج فقه آیت‌الله مهدوی کنی»، «بورس بازی در نگاه شریعت»، «ضمانت سپرده‌ها در بانکداری بدون ربا» و «نگاهی به زکات در اسلام و مسائل کنونی آن» آثاری هستند که به‌تازگی از سوی انتشارات دانشگاه امام صادق(ع) روانه بازار نشر شده است. به گزارش …

شبکه اجتهاد: بی‌شک، ورود گسترده و فراگیر غرب در ایران، باعث تشکیک و تردید در برخی از مبانی، اصول، روش‌ها و غایات موجود در فرهنگ اسلامی ـ ایرانی شده است. یکی از این تردیدها ناظر به «مدیریت فقهی» جامعه است؛ الگویی که پیش از انقلاب اسلامی الگوی مطلوب و آرمانی ما محسوب می‌شد. تردید در الگوی مدیریت فقهی بیش‌تر از …

شبکه اجتهاد: شیخ مفید در مواجهه با مخالفینِ مکتب اهل بیت علیهم السلام رویکرد خاصی را دنبال کرده است؛ او در پیِ به حداقل رساندن عقاید و تقلیل آن در حد متواترات و حتی خیلی کمتر از متواترات است تا مبادا تعابیرِ متشابه و مبهمِ موجود در برخی از روایات، اسبابِ طعنِ بر مذهب نشود؛ در حالیکه رویکرد محدّثانِ بزرگی …

ما معتقدیم دوره ائمه دوره اجتهاد بشری نیست و مردم سؤالات خود را از امام می‌پرسیدند. پس اجتهاد آنها تلاشی بود که خود را به امام و حدیث برسانند، لذا دوره معصومین ما مثل دوره پیامبر(ص) است و دوره نصوص تلقی می‌شود. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست علمی نقد و بررسی کتاب «فقه، سیاست و حکومت» اثر علی دارابی، به …

جایی که دولت باید برای مبارزه با کرونا و مداوای افراد کرونایی وارد شود، زمانی که امکانات وجود دارد و می‌توان نیازهای همه افراد را پاسخ داد، حاکمیت موظف است به همه رسیدگی کند نه این که به بخشی رسیدگی کند و بخشی را خیر بلکه خون و سلامتی مردم مورد مسؤولیت حاکمیت است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین …

شماره پنجم دوفصلنامه تخصصی «مطالعات فقه معاصر» با هدف نشان دادن ظرفیت گسترده دانش فقه و علوم مرتبط در عرصه‌های گوناگون از سوی موسسه مفتاح کرامت عرضه شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، پنجمین شماره دوفصلنامه تخصصی «مطالعات فقه معاصر» (بهار و تابستان ۱۳۹۷)، با مدیر مسئولی و سردبیری حجت‌الاسلام والمسلمین سیدجواد ورعی، محقق و استاد سطوح عالی حوزه علمیه قم …

در پی ادعای اخیر سیدکمال حیدری، حجت‌الاسلام والمسلمین سید منیر الخباز نظر آیت‌الله سیستانی را درباره کفر باطنی پیروان سایر مذاهب اسلامی اعلام کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، در ویدئویی که از این فاضل حوزوی منتشر شده وی اظهار می‌کند: مرجع عظیم الشأن شیعیان اثنی عشری [دوزاده امامی] در این زمینه فتوایی دارند که امروز از نجف اشرف دریافت کردم؛ …