اجتهاد و اصول فقه

دکتر فیرحی، الگوی کارآمد برای چگونگی تعامل با مهم‌ترین دوگانه‌های جامعه

دکتر فیرحی، الگوی کارآمد برای چگونگی تعامل با مهم‌ترین دوگانه‌های جامعه

شبکه اجتهاد: رحلت جانسوز آقای دکتر داود فیرحی جامعه علمی را در بهتی تلخ نشاند. او را می‌توان در زمره اندیشه‌ورزانی نیک‌سرشت دانست که به گفته آیه شریفه ۱۶ سوره مبارکه مائده «یَهْدِی بِهِ اللَّهُ مَنِ اتَّبَعَ رِضْوَانَهُ سُبُلَ السَّلَامِ وَیُخْرِجُهُمْ مِنَ الظُّلُمَاتِ إِلَى النُّورِ بِإِذْنِهِ وَیَهْدِیهِمْ إِلَى صِرَاطٍ مُسْتَقِیمٍ» از آن جا که در جستجوی خشنودی خدا بود، خداوند …

Read More »

اندیشمندِ نواندیش

اندیشمندِ نواندیش

شبکه اجتهاد: داود فیرحی، عالم و استادی نواندیش بود که کوشید فقه پویا را معنا بخشد. تمرکز اصلی او در همه این سال‌ها، بر اندیشه سیاسی بود و در این میان، رابطه فقه و سیاست یا به بیان دیگر، دین و دولت، نقطه پرگار این سویه فکری بود. همین هم، مهم‌ترین میراث اوست. امروز، جهانِ علم سیاست و نواندیشی دینی، …

Read More »

نظریه‌پردازی فقهی و نقش آن در استقلال فقیه؛ گزارشی از آراء دکتر فیرحی در باب نظریه‌پردازی فقهی/ علی شفیعی

نکاتی انتقادی درباره اندیشه دکتر فیرحی/ محمدعلی لیالی

شبکه اجتهاد: دانش فقه و اصول مانند دیگر دانش‌های دینی و بشری در طول حیات خویش از حیث شکلی همانند تبویب‌ها و ساختارهای جدید و محتوایی همانند اصلاح و تغییر برخی مبانی، افزایش و تفاوت در جایگاه و میزان توجه به منابع؛ مسائل نوپیدا و جغرافیای آن‌ها و …تطورات تاریخی فراوان و تحولات بسیاری را تجربه کرده است. یکی از …

Read More »

نگاهی به زندگینامه و آثار مرحوم داود فیرحی/ اندیشمندی که «قدرت، دانش و مشروعیت در اسلام» را واکاوی کرد

نگاهی به زندگینامه و آثار مرحوم داود فیرحی/ اندیشمندی که «قدرت، دانش و مشروعیت در اسلام» را واکاوی کرد

حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر داود فیرحی، نویسنده، پژوهشگر اندیشه سیاسی اسلام و عضو هیئت علمی دانشگاه تهران که هفته گذشته به دلیل ابتلا به کرونا در بخش آی‌سی‌یو بستری شده بود، امروز (بیست و یکم آبان) در سن ۵۶ سالگی دارفانی را وداع گفت. به گزارش شبکه اجتهاد، در هنگامه شنیدن اخبار بد و فقدان‌های نا‌بهنگام و غریبانه خبر درگذشت حجت‌الاسلام …

Read More »

حق شهید صدر را ادا نکرده‌ایم/ حوزه ایران و عراق از عدم شناخت شهید صدر، خسارت می‌بیند/ ایشان از مرزهای متعارف حوزه عبور کرد و قلمرو فقه و اصول را توسعه داد

استاد علیرضا اعرافی معتقد است هنوز ما حق شهید صدر را ادا نکرده‌ایم و خیلی از محورهایی که ایشان برنامه‌ریزی کرده بود، هنوز شناخته نشده است. باید گفت که شخصیت ایشان در حوادث و وقایع پشت‌ابرها و غبارها رفت و از این عدم شناخت ایشان، حوزه ایران و عراق خسارت می‌بیند. اختصاصی شبکه اجتهاد: آیت‌الله علیرضا اعرافی در دیدار اعضای …

Read More »

الگوی بومی پایش علم فقه طراحی شد

الگوی بومی پایش علم فقه طراحی شد

سرپرست دبیری میز کار تخصصی توانمندسازی و توسعه علوم اسلامی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم از طراحی الگوی بومی پایش علم فقه در قطب‌های فکری و فرهنگی این دفتر خبر داد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین سیدمحمدرضی آصف آگاه (اشکوری) در گفت‌وگویی اظهار داشت: یکی از کارهای مهمی که میز توسعه و توانمندسازی علوم اسلامی انجام داده، پروژه …

Read More »

آیا در تفکر اسلامی جایی برای اندیشه تکفیری هست؟/ حسن انصاری

اینترنت، حدیث و صنعت کاغذ/ حسن انصاری

شبکه اجتهاد: درباره تکفیر در میان فرق و مذاهب اسلامی حرف و سخن بسیار است. در اینکه در طول تاریخ عده‌‌ای از علماء و فقهاء و دانشمندان و یا مذاهب فکری و دینی وابسته به سنت‌‌‌های اسلامی از سوی مخالفاشان تکفیر شده‌‌‌‌اند البته جای تردید ندارد. در سایر ادیان هم انواعی از تکفیر همیشه وجود داشته است. در اسلام به …

Read More »

هویت اصلی فقه تمدنی، فقه فرآیندی است/ درک از مقیاس کلان؛ اصلی‌ترین اهرم برای شکل‌گیری فقه تمدنی است/ مرکز ثقل اجتهاد تمدنی، تلاش برای استنباط حکم فرآیندهاست

هویت اصلی فقه تمدنی، فقه فرایندی است/ درک از مقیاس کلان؛ اصلی‎ترین اهرم برای شکل‎گیری تمدن نوین اسلامی/ مرکز ثقل اجتهاد تمدنی، احکام وضعی است

آنچه در بحث فقه تمدنی بیان می‌شود ابداً ساختارشکنی ندارد بلکه فقاهت موجود را ضروری و حیاتی می‌داند و برای رسیدن به استنباط در مقیاس تمدنی بسته‌های تکمیلی تعریف می­کند؛ و این هم بدین معنا نیست که فقاهت کنونی ناقص است بلکه به‌­واسطه مطرح شدن مساله مستحدثی با عنوان «چگونگی تمدن­‌سازی» که مقیاس آن و فروعاتش صِرفا در مقیاس تکلیفی …

Read More »

آیت‌الله خویی در اواخر عمر به جریان حدیث‌گرایی نزدیک شد/ وقتی می‌‏خواهیم از نقش عقل در استنباط صحبت کنیم، بسیاری ناراحت می‌شوند!/ اخباری‌گری به نوعی دیگر متولد شده است/ هیچ زمانی، هجمه‏‌های این‏‌چنینی به تراث شیعی نداشته‌‏ایم

آیت‌الله خویی در اواخر عمر به جریان حدیث‌گرایی نزدیک شد/ وقتی می‌‏خواهیم از نقش عقل در استنباط صحبت کنیم، بسیاری ناراحت می‌شوند!/ اخباری‌گری به نوعی دیگر متولد شده است/ هیچ زمانی، هجمه‏‌های این‏‌چنینی به تراث شیعی نداشته‌‏ایم

مرحوم ‌‌آیت‌الله خوئی که مدرسه‌‏اش، مدرسه حاکمی است، در اویل عمر علمی خود، قاعده عدل و انصاف را می‌‏پذیرد ولی در اواخر، آن را انکار می‏‌کند! ایشان هر چه به اواخر عمر خود نزدیک شده، به جریان حدیث‌گرایی نزدیک شده است، در اواخر عمر خود با صراحت قاعده عدل و انصاف را رد می‏‌کند. یا وقتی از «قاعده ضمان» بحث …

Read More »

آسیب‌‌شناسی مطالعات دین‌پژوهی؛ جزئی‌نگری/ سید حسین حسینی

اختصاصی شبکه اجتهاد: جزئی‌نگری یا بخشی‌نگری یکی از آفت‌ها یا آسیب‌های مطالعات دین‌پژوهی قلمداد می‌شود که هم ساحت‌ و صورت‌های گوناگونی به خود می‌گیرد و هم ابتلاء و استفاده (خودآگاه و ناخودآگاه) از آن بسیار رونق دارد. گاه، جزئی‌نگری (در مقابل کلّی‌نگری) می‌تواند به معنای عدم توجه و یا حذف و یا پررنگ کردن بخشی از یک کلّ و مجموعه‌ …

Read More »

فراخوان مقاله دوفصلنامه‌علمی تخصصی «مصباح الفقاهه»

فراخوان مقاله دوفصلنامه‌علمی تخصصی «مصباح الفقاهه»

دوفصلنامه‌علمی تخصصی «مصباح الفقاهه» به صاحب امتیازی معاونت پژوهش حوزه علمیه خراسان فراخوان مقاله داد. به گزارش شبکه اجتهاد، در راستای گام‌های تحولی معاونت پژوهش حوزه علمیه خراسان و با عنایت به تأکیدات مدیر این حوزه در خصوص لزوم تحوّل‌آفرینی در فعالیت‌های پژوهشی، نشریه «مصباح الفقاهه» در تاریخ ۹۸/۰۵/۲۸ موفق به دریافت پروانه انتشار به شماره ۸۵۶۵۱ از معاونت امور …

Read More »

سیره تقریبی فقهای فریقین/ عبدالرحیم اباذری

سیره تقریبی فقهای فریقین/ عبدالرحیم اباذری

شبکه اجتهاد: آنچه که روشن است در حوزه درسی حضرت امام جعفر صادق(علیه السلام) علاوه بر اصحاب خاص و شیعیان از شخصیت‌های غیر شیعه زیادی با گرایش‌های مختلف دینی و مذهبی در رشته‌های گوناگون حضور داشتند و با آن حضرت و اصحابش ارتباط علمی و حدیثی بر قرار می‌کردند. در این میان علاوه بر پیشوایان مذاهب اربعه، جمعی از بزرگان …

Read More »

 آیا حکم «سابّ النبی» بازدارنده است؟

 آیا حکم «سابّ النبی» بازدارنده است؟

حکم سابّ النبی «ص» به این معنا فرازمانی و همیشگی است که جلوی سبّ باید در همه زمان‌ها و به هر طریقی گرفته شود و الی یوم القیامه وجود دارد ولی روش و مصداق آن می‌تواند به حسب شرایط تفات کند. امام کاظم «ع» با شخصی به حضرت دشنام داد و اطرافیان می‌خواستند او را بکشند ولی حضرت جوری با …

Read More »

الگوی مطلوب تقریب؛ از نظریه تا تطبیق/ محمدتقی سبحانی

شبکه اجتهاد: برای دستیابی به الگوی تقریب، باید پیشتر یک نظریه عام در تبیین وحدت اسلامی ارائه کرد و سپس در پرتو آن نظریه و متناسب با سطوح و گونه‌های وحدت، به طراحی الگوهای خاص از وحدت اسلامی اقدام ورزید. اما برای شناخت نظریه وحدت اسلامی، توجه به محورهای زیر ضروری است: ۱- اصول حاکم بر نظریه وحدت اسلامی ۱. …

Read More »

تکفیر در اهل سنت/ حمیدرضا شریعتمداری

تکفیر در اهل سنت/ حمیدرضا شریعتمداری

شبکه اجتهاد: از آنجایی که هر دین و آیینی از پیروان خود، التزام و پایبندی زبانی، قلبی و عملی می‌خواهد، ایمان جایگاهی بلند در همۀ ادیان و مذاهب دارد. بدین رو کفر، ارتداد، تکفیر و مفاهیم هم‌سو با آنها نیز اهمیت می‌یابد. اسلام نیز که در نظر پیروانش، آخرین دین الهی است، سرشار از مفاهیم مرتبط با «ایمان و کفر» …

Read More »

انتشار دو کتاب «الوَجیزهُ الحقّیه» و «رساله فی حجّیه المظنّه» از سوی آستان قدس عباسی

انتشار دو کتاب «لوَجیزةُ الحقّیة» و «رسالة في حجّية المظنّة» از سوی آستان قدس عباسی

مرکز تراث البصره وابسته به بخش امور معارف اسلامی و انسانی آستان قدس عباسی کتاب (الوجیزه الحقیه) تالیف مهذب الدین احمد بن عبدالرضا البصری را اخیرا منتشر کرده است. همچنین، مرکز مطالعات و تحقیقات شیخ طوسی وابسته به بخش امور فکری و فرهنگی آستان قدس عباسی به تازگی کتاب (رساله فى حجیه المظنه) تالیف فقیه و محقق، شیخ علی بن …

Read More »

جهل مقدس یا وادادگی نامقدس/ حسین ‌‌هاشمی شاهرودی

نقدِ نقد؛ پاسخ به جوابیه‌‌ی استاد عالی

اختصاصی شبکه اجتهاد: چند سال پیش استاد مصطفی محقق داماد در افتتاحیه نهمین دوره گفتگوی دینی مرکز گفت‌وگوی ادیان و تمدن‌های سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی با شورای جهانی کلیساها سخنان خود را در قالب مقاله‌ای ارائه کرد. این مقاله نقدهایی در پی داشت تا اینکه مدتی پیش یکی از اساتید حوزه علمیه قم جوابیه‌ای به سخنان ایشان مکتوب نمود. …

Read More »

خطای سید کمال حیدری در رابطه با تمایز ایمان و اسلام از دیدگاه شیعه امامیه/ حسن انصاری

تفاوت موضع شيخ فضل‌الله نوری و سيد يزدی در قبال مشروطه/ حسن انصاری

شبکه اجتهاد: در برنامه‌‌ای با عنوان «أطروحه التکفیر فی کلمات اعلام السنه والشیعه» آقای حیدری با نقل چند متن شیعی اظهار‌‌ می‌دارند که مشهور در میان علمای شیعه این بوده که تنها به اسلام ظاهری اهل سنتند باور دارند و به کفر باطنی آنان که از آن به کفر اخروی و یا کفر کلامی هم یاد‌‌ می‌کند قائلند. در اینجا …

Read More »

اگر کسی اقتصادنای شهید صدر را خوانده باشد، نمی‌تواند منکر اقتصاد اسلامی شود/ انسجام و هماهنگی اندیشه‌ای؛ مهم‌ترین وجه شخصیت شهید صدر

صوت منتشر نشده از آیات گلپایگانی، مرعشی نجفی و امام خمینی در پی شهادت آیت‌الله سید محمدباقر صدر

معاون پژوهشی پژوهشگاه شهید صدر گفت: شهید صدر نظریه‌پرداز و نوآور در همه عرصه‌های علوم اسلامی بود و اندیشه منسجم و هماهنگ و بدون تناقض در آثار مختلف داشت؛ لذا از بسیاری جهات الگو برای نسل جوان است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین امید مؤذنی، معاون پژوهشی پژوهشگاه شهید صدر، شامگاه چهارشنبه، هفتم آبان‌ماه، در نشست «آثار شهید صدر …

Read More »

اساتید برای مدرِّس خارج شدن عجله نکنند

اساتید برای مدرِّس خارج شدن عجله نکنند

آیت‌الله اشرفی شاهرودی ضمن تایید و لازم دانستن قرارگاه فقاهت برای سازماندهی و تقویت اجتهاد در حوزه بیان داشت: طلبه‌ای که حداقل شش سال درس خارج را خوب بخواند و یک دوره اصول را بگذراند لازم است که برای تدریس سطوح عالیه از او استفاده شود و اساتید برای مدرِّس خارج شدن عجله نکنند و با تلاش و زحمت سعی …

Read More »

جلد ۱۲ موسوعه «الفقه الاسلامی المقارن» روانه بازار نشر شد

از انتشار کتاب «التنبيه على غرائب من لا يحضره الفقيه» تا احیای یک اثر فقهی از دانشمندان قرن 13 هجری

یکی از موسوعه‌های فقه مقارن که به صورت تطبیقی آرای فقیهان مذاهب اسلامی را به صورت دانشنامه الفبایی تجمیع و تدوین کرده، «موسوعه الفقه الاسلامی المقارن» است که به ابتکار، اهتمام و زیر نظر  ‌آیت‌الله سید محمود‌ هاشمی شاهرودی (ره) و توسط پژوهشگران و فضلای موسسه دائره المعارف فقه اسلامی بر مذهب اهل بیت علیهم السلام نوشته شد. اکنون جلد …

Read More »

برخی اصولی حرف می‌زنند ولی اخباری فتوا می‌دهند/ وقتی می‌خواهیم از نقش عقل در استنباط صحبت کنیم، رگ‌ها ورم می‌کند!

برخی اصولی حرف می‌زنند ولی اخباری فتوا می‌دهند/ وقتی می‌خواهیم از نقش عقل در استنباط صحبت کنیم، رگ‌ها ورم می‌کند!

استاد علیدوست می‌گوید: در اخباری‌گری دوره حاضر، خیلی‌ها اصولی حرف می‌زنند و کتاب اصول دارند، ولی اخباری فتوا می‌دهند. امروز وقتی می‌خواهیم از نقش عقل در استنباط صحبت کنیم، رگ‌ها ورم می‌کند، وقتی از نصوص مبیّن مقاصد سخن گفته شود، نگرانی و ناراحتی ایجاد می‌شود. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین ابوالقاسم علیدوست، استاد سطح عالی حوزه علمیه، امروز در …

Read More »

بررسی «قاعده قرعه» در یک اثر جدید

کتاب «قاعده قرعه» روانه بازار نشر شد

کتاب «قاعده قرعه» اثر مصطفی شاکری در ۱۳۱ صفحه توسط انتشارات چتر دانش چاپ و منتشر شد. به گزارش شبکه اجتهاد، در قسمتی از مقدمه کتاب می‌خوانیم: «موضوع این اثر بررسی قاعده قرعه است. قرعه یکی از قواعد عقلایی است که به گواهی آیات قرآن، جوامع بشری از دوران پیش از اسلام از آن برای حل منازعات خود بهره می‌بردند. …

Read More »

گفتاری در «فلسفه فـقه»

گفتاری در «فلسفه فـقه»

کتاب «گفتاری در فلسفه فقه» به کوشش ‌‌حجت‌الاسلام والمسلمین علی محمدی جورکویه عضو هیات علمی گروه فقه و حقوق پژوهشگاه، در ۲۶۰ صفحه از سوی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، به زیور چاپ آراسته شد. به گزارش شبکه اجتهاد، فلسفه فقه یا علم شناسی فقه، دانشی است که در مقام علم ناظر، به فقه نظر نموده و به تحقیق در …

Read More »

اعلام نظر جامعه مدرسین در خصوص سید کمال حیدری+ توضیحات استاد عباس کعبی

پاسخ پایگاه جامعه مدرسین به پرسش‌هایی درباره تقلید از مراجع معرفی شده

جامعه مدرسین حوزه علمیه قم آحاد جامعه اسلامی را از فتنه امثال سید کمال حیدری برحذر می‌دارد که هرگز نباید سخنان نادرست ایشان را به پای دین و مذهب روحانیت و عالمان دینی به حساب آورند زیرا راهی را که این شخص پیش گرفته سرانجامی جز انحراف و گمراهی نیست. به گزارش شبکه اجتهاد، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم در …

Read More »

سید کمال حیدری با طرح این شبهات، نه فقهی را پویا کرد و نه خود توانست پاسخ درستی به آن‌ها بدهد/ کدام مرجع و استادی گفته است بیایید از ما شفا بگیرید؟!/ تکفیر و تفسیق، راه مقابله با انحرافات نیست

برخی فقها تمام مظاهر تمدن جدید را نادرست می‌دانند!/ درک مشترک میان هنرمندان و فقه‌پژوهان نسبت به موضوعات هنری وجود ندارد

اختصاصی شبکه اجتهاد: استاد سید مجتبی نورمفیدی، سال‌هاست که در حوزه علمیه قم به تدریس خارج فقه و اصول مشغول است. او علاوه بر درس پررونق و کتاب‌های متعددش، علاقه فراوانی نیز به مباحث جدید دارد. شاید بتوان گفت او در میانه سنت و روشنفکری ایستاده است. هم طرفدار فقه جواهری است و هم موافق آزادی بیان. هم با شبهه …

Read More »

مروری بر آخرین مقالات نشریات فقهی، حقوقی و حدیثی دانشگاه علوم اسلامی رضوی

مروری بر آخرین مقالات نشریات فقهی، حقوقی و حدیثی دانشگاه علوم اسلامی رضوی

«آموزه‌های فقه مدنی»، «آموزه‌های حقوق کیفری»، «آموزه‌های حدیثی» و «آموزه‌های فقه عبادی»؛ برخی از دو فصلنامه‌های دانشگاه علوم اسلامی رضوی است که به معرفی مقالات آن در این گزارش می‌پردازیم. به گزارش خبرنگار اجتهاد، از بایستگی‌های مهم هر مرکز علمی، انتشار نشریات تخصصی است که در آن به آرا و نظرات اساتید و فضلای رشته مورد نظر پرداخته شود. به …

Read More »

گاهی برخی از مهره الفن، از تبصره‌های قواعد کلی غافل می‌شوند

گاهی برخی از مهرة الفن، از تبصره‌های قواعد کلی غافل می‌شوند

برخی از استثنائات احکام که مدّ نظر اهل فن هم نیست در کتاب «مستنبطات الاعلام فی شرح مستثنیات الاحکام» مورد توجه قرار گرفته شده است. مؤلف در مقدمه متذکر می‌شوند که حتی برخی از کسانی که خبره فن هستند هم گاهی در این موارد به اشتباه می‌افتند. ایشان تعبیر «مَهَره الفن» را به کار می‌برند و می‌گویند گاهی برخی از …

Read More »
Real Time Web Analytics