اجتهاد و اصول فقه

شبکه اجتهاد: مناظره علمی «عقلانیت مدرن و فقه؛ چالش‌ها و راهکارها» با حضور دکتر ابوالقاسم فنایی، مدرس دانشگاه مفید و دکتر حسین واله، عضو هیات‌علمی گروه فلسفه دانشگاه شهید بهشتی، چندی قبل به‌همت پژوهشکده اسلام تمدنی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در پژوهشکده ثامن مشهد برگزار شد. دکتر واله در ابتدای ارائه خود برخی فتاوای فقهی را غیرقابل اجرا دانست …

کتاب «وحدت امت اسلامی در سایه کتاب وسنت» نوشته حجت‌الاسلام دکتر محمدحسین مختاری رئیس دانشگاه مذاهب اسلامی و با مقدمه‌ای از آیت‌الله تسخیری و شیخ الجعبیری به زبان عربی منتشر شد. به گزارش شبکه اجتهاد، کتاب «وحده الامه فی ظل الکتاب و السنه» (وحدت امت در سایه کتاب و سنت) تالیف ‌حجت‌الاسلام والمسلمین محمدحسین مختاری، استاد سطوح عالی حوزه و …

شبکه اجتهاد: آیت‌الله سید شهاب‌الدین مرعشی نجفی هفتم شهریور ۱۳۶۹ در سن ۹۳ سالگی درگذشت و در کتابخانه خود در قم به خاک سپرده شد. وی از شاگردان آیت‌الله‌ حائری یزدی بود و چندین دهه در حرم حضرت معصومه(ع) تدریس کرد. ۱- گفته می‎شود که ‎آیت‌الله مرعشی نجفی در هنگام تدریس، مباحث اخلاقی و تربیتی را در خلال مباحث فقهی …

جدیدترین شماره «فصلنامه کتاب نقد» با موضوع «بررسی و نقد آرای مجتهد شبستری» از سوی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی چاپ و عرضه شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، فصلنامۀ انتقادی نظری کتاب نقد، در جهت تضارب آراء و ارائه نقد و ارزیابی نظرات و عقاید گونا‌گون در حوزه دین‌پژوهی و مباحث نظری فرهنگ، سیاست، فقه و حقوق و سایر ساحات …

علمای سابق برای نوشتن یک کتاب و تهیه کاغذ، یک ماه روزه استیجاری می‌گرفتند تا با پول آن کتابی را تهیه کنند. زحمات زیادی کشیده شده است و این زحمات موردعنایت خدای متعال و امام زمان سلام‌الله‌علیه بوده است. این بزرگان سال‌ها زحمت می‌کشیدند و این کتب، چکیده و خروجی این فقها از حوزه نجف است و لذا باید این …

شبکه اجتهاد: الان یک فکری در حوزه وجود دارد که معتقد است حوزه شریعت فقط بخش عبادات و یک سری کلیات معاملات را پوشش می‌دهد و مابقی مسائل مبتلابه مردم، در حوزه شریعت نیست. بنده این تئوری را به «نظریه انعزال» تعبیر می‌کنم. متأسفانه بخشی از سکولاریسم همین است که بحث از سیاست را سهم بشر و علم او می‌دانند. …

مدیر حوزه‌های علمیه قم گفت: فقه نیاز به تقویت رویکرد تمدنی دارد و در این رویکرد باید آن را جامع نگریست و در محدوده ابواب موجود حرکت نکرد، بلکه به آفاق دیگری هم اندیشید. رویکرد تمدنی اقتضائاتی هم دارد. همچنین رویکرد اجتماعی در فقه نیاز به تقویت دارد. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله علیرضا اعرافی، مدیر حوزه‌های علمیه قم در …

شبکه اجتهاد: اواسط مردادماه آیت‌الله محمد آصف محسنی پس از طی دوره بیماری یک‌ساله در سن ۸۴ سالگی درگذشت. ایشان مرجعی پرنفوذ در میان شیعیان افغانستان بود که افزون بر فعالیت‌های حوزوی و دینی، حضوری فعال در عرصه سیاست و فرهنگ داشت. وی رئیس شورای علمای شیعه افغانستان و بنیانگذار حوزه علمیه و دانشگاه خاتم النبیین در کابل بود. او …

شبکه اجتهاد: برخلاف تصور عمومی تاریخچه اهتمام علمای شیعه به نهج‌البلاغه در حد اهتمامی همگانی چندان زیاد نیست. نخستین شروح را علمای اهل سنت از میان معتزله و سنیان دیگر بر این کتاب نوشتند و حتی نخستین اهتمام‌ها برای روایت آن بیشتر از ناحیه علمای اهل سنت و یا معتزله خراسان بود. البته شیعیان امامی هم به این کتاب توجه …

شبکه اجتهاد: آیت‌الله سیدموسی شبیری زنجانی هرساله ایام تابستان در شهر مشهد مبادرت به برگزاری نشست و گعده‌های علمی در موضوعات مختلف می‌کند. صبح‌ها یک ساعت قبل از اذان ظهر در محل اقامت ایشان در مشهد واقع در خیابان طبرسی کوچه جوادیه برپاست.

شیعیان و اهل سنت باید توجه کنند که سب و لعن یا تکفیر در زمان رقابت سیاسی صفویان با عثمانی برای ایجاد روحیه جهادی از دو طرف، برجسته و باب شده است و ریشه آن سیاسی است. در مورد این موضوع باید اطلاع‌رسانی و پژوهش تاریخی انجام شود. به گزارش خبرنگار اجتهاد، حجت‌الاسلام و المسلمین دکتر عبدالکریم بی آزار شیرازی، …

مرکز تخصصی فقهی امام رضا(ع) مشهد در رشته «فقه و اصول» از طلاب سطح ۲ و ۳ با مجوز رسمی از مرکز مدیریت حوزه علمیه خراسان از طلاب مستعد پذیرش به‌عمل می‌آورد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، مرکز تخصصی فقهی امام رضا (علیه السلام) با رویکرد فقه تمدنی (وابسته به موسسه مطالعات راهبردی علوم و معارف اسلام) با مجوز رسمی حوز‌‌‌ه …

‌حجت‌الاسلام دعایی با تاکید بر ضرورت فعال سازی گرایش فقه تمدنی در حوزه‌های علمیه، گفت: اگر اسلام را دین جامعی برای پشتیبانی از یک حکومت تمام عیار می‌دانیم و اسلام و را دین تمدن ساز می‌دانیم، باچه روشی می‌توانیم منابع اسلام را فراوری کنیم که از آن خروجی تمدنی اسلامی بگیریم؛ به عبارت بهتر، «روش فقه تمدنی چگونه است؟» به …

شبکه اجتهاد: چندی قبل استاد محسن فقیهی از اعضای جامعه مدرسین حوزه علمیه قم در گفت‌وگویی به بیان نظرات شخصی خود درباره، روند انتخاب مراجع در این نهاد حوزوی پرداخته و اظهار نموده «مرجعیت امر مهمی است که در امور مسلمانان و شیعیان دخالت می‌کند از این رو جامعه مدرسین به دقت این موضوع را بررسی می‌کند. در جامعه مدرسین …

مرجعیت غیر از اجتهاد است، مرجعیت امر مهمی است که در امور مسلمانان و شیعیان دخالت می‌کند از این رو جامعه مدرسین به دقت این موضوع را بررسی می‌کند. بر اساس قانون وزارت ارشاد موظف است که اگر کسی قصد چاپ رساله خود را دارد ابتدا باید آن را به جامعه مدرسین ارائه دهد تا بعد از اجازه جامعه مدرسین …

‌آیت‌الله فقیه یزدی با اشاره به لزوم بهره گیری شورای عالی حوزه از همین برنامه اهل بیت(ع) و علمای بزرگ اسلام یادآور شد: این برنامه دقیقی است که از قدیم در حوزه اجرا می‌شده و خود دارای شؤون و اطوار مختلفی است که از جمله آن اجازه اجتهاد یا اجازه نقل حدیث است، این مسأله اگر در نظام حوزه محو …

آثار مادی و معنوی باقیمانده از شخصیت‌های بزرگ از تأثیر به‌سزایی در احیای حقایق در اذهان و ماندگاری اندیشه‌ها برخوردار است. اهتمام به آثار قدیمی و شخصیت‌های علمی و دینی امری است که انسانهای اندیشمند از تمامی ملت‌ها پیوسته در آن کوشیده‌اند. به گزارش شبکه اجتهاد، مرکز تراث الحله، وابسته به بخش امور معارف اسلامی و انسانی العتبه العباسیه المقدسه، …

شماره اول و دوم از سال پانزدهم فصلنامه «پژوهش‌های فقهی» به صاحب امتیازی دانشگاه تهران، مدیر مسئولی سیدمحمود میرخلیلی و سردبیری محمدرسول آهنگران به زیور طبع آراسته شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، فصلنامه «پژوهش‌های فقهی» که بیش از ۱۳ سال است منتشر می‌شود، در تابستان ۹۸ مقالاتی با عناوین ذیل منتشر کرده است: «بررسی تاریخی نظریه بخشیدن خمس توسط امامان …

ما چند نفر از حوزه‌های علمیه که مناصب کشوری را دست گرفته باشند، داریم؟ تمام موفقینی که در مناصب مختلف می‌بینیم، دانش‌آموخته دانشگاه امام صادق‌(ع) است. چند تا از خراسان و حوزه‌های خراسان هستند؟ اگر هم باشند از دانشگاه رضوی هستند. بنابراین اگر بخواهیم مقایسه بکنیم، بدون نگاه ناسیونالیستی و تعصب‌گرایانه به حوزه خواهران، باز هم حوزه خواهران، با همین شرایط …

در این خصوص سه مسلک عمده در بین اصولیان شکل گرفته است: مرحوم آخوند و شهید صدر قائل اند که قدرت شرعی، شرط برای مرحله انشاء است، مرحوم نائینی قدرت شرعی را مربوط به مرحله فعلیت می‌داند؛ امام خمینی، شیخ حسین حلی و محقق تهرانی برآنند که قدرت شرعی محدد مرحله تنجز است و در دو مرحله سابق اثری ندارد. …

مؤسسه آموزش عالی حوزوی امام رضا(ع) تهران از میان طلاب واجد شرایط در رشته‌های فقه السیاسه، فقه القضا، فقه الاقتصاد، فقه المالکیه الفکریه دانش‌پژوه می‌پذیرد. به گزارش شبکه اجتهاد، مؤسسه آموزش عالی حوزوی امام رضا(ع) تهران تحت اشراف استاد علی‌اکبر رشاد، از میان طلاب واجد شرایط کشور در رشته‌های فقه‌ السیاسه، فقه القضا، فقه الاقتصاد و فقه المالکیه الفکریه دانش‌پژوه …

شبکه اجتهاد: سابقه تقریرات نویسی گرچه با عناوین دیگر دست کم به قرن پنجم می‌رسد. اما آنچه با عنوان تقریرات امروزه می‌شناسیم دست کم سابقه‌اش به درس سید مهدی بحر العلوم می‌رسد. صاحب مفتاح الکرامه بخشی از درس او را در طهارت شرح کتاب وافی تحریر کرده بود. شیخ محمد تقی صاحب حاشیه هم همین کار را کرده است.  احتمالا …

شبکه اجتهاد: آیت‌الله سید ابوالقاسم  موسوی خویی از اثرگذارترین فقهای تاریخ تشیع است که ۱۷ مرداد ۱۳۷۱ در حصر خانگی در کوفه درگذشت. برخی وقایع زندگی ایشان همچنان مورد بحث است. ماجرای نیمه‌تمام ماندن تفسیر قرآن ایشان یکی از پرسش‌هایی است که می‌شود به آن پرداخت. مرحوم خویی که در نجف شروع به تفسیر قرآن کرده بود، ناگهان این کار …

کتاب «تحف العقول فی علم الاصول» تقریرات درس آیت‌الله وحید خراسانی به قلم حجت‌الاسلام والمسلمین علی کرباسی توسط انتشارات باقرالعلوم (ع) به زیور طبع آراسته شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، کتاب ارزشمند «تحف العقول فی علم الاصول» شامل مباحثی از علم اصول است که آیت‌الله حسین وحید خراسانی در مسجد اعظم قم تدریس نموده و حجت‌الاسلام والمسلمین علی کرباسی به …

شبکه اجتهاد: امروز دروازه‌های علم باز و مرزهای دانش شکسته و ابزار دستیابی به میراث یکدیگر آسان شده است. تمام آثار مکتوب نحله‌های مختلف در دست است. دگراندیشانی که زمینه عناد با مکتب تشیع دارد با رسیدن به روایت‌های غیر معتبر، فرهنگ شیعی را زیر سؤال می‌برد. کما اینکه کسانی که در میدان مطالعه هستند می‌دانند ماه و هفته‌ای نیست …

شبکه اجتهاد: فقیهی چشم به روی جهان فرو بست که با خود اندیشه‌ها و ایده‌هایی سازنده در مورد امت اسلامی و وحدت آن به همراه داشت، که به فراتر از شرایط محیطی و زمانی زندگی او، تعلق و توجه دارد. آیت‌الله محمدآصف محسنی تنها با عینک همگرایی و وحدت به مناسبات اقوام و مذاهب می‌نگریست. در چهار زمینه دست کم …

کاری که در حوزه فلسفه زبان صورت گرفت، خاستگاه آن در علم اصول بود و بعداً وارد فلسفه شد. ما در فلسفه و در تفکر فلسفی، یک بحثی غیر از شناخت و معرفت داریم به نام ارزش و ملاک و معیار و منابع شناخت. در فلسفه در گذشته به‌عنوان اینکه موضوع آن وجود بماهو وجود بود، به‌طورکلی مباحث معرفتی در …

«معجم الاحادیث المعتبره» کتابی است که همه روایات معتبر شیعه را در ۸ جلد شامل ۱۱هزار و ۵۲۳ حدیث گرد آورده است. این کار سترگ که نخستین پالایش کامل روایات شیعه به لحاظ سندی به شمار می‌آید، پدیده‌ای منحصر به فرد است که جوایز کتاب فصل، کتاب سال حوزه و کتاب سال جمهوری اسلامی ایران را در سال‌های گذشته از …

استاد عشایری با بیان این‌که معمولاً فقها یک نفر را بزرگ خود می‌دانند و به او اعتماد بیشتری دارند، تأکید کرد: فقیهِ الگو و ترازِ مدّ نظر شیخ انصاری علّامه حلّی است. وی علّامه حلّی را واحد کالألف می‌داند و وقتی می‌گوید نص و فتوا فلان مطلب را تأیید می‌کند، منظور وی فتوای علّامه حلّی است. نقطه عزیمت شیخ انصاری …

کتاب «لاضرر و تطبیقات آن در فقه» اثر حسین قدیری توسط انتشارات بوستان وابسته به دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم روانه بازار نشر شد. به گزارش شبکه اجتهاد، این کتاب در باب «قاعده لاضرر» نوشته شده که از مهم‌ترین و کاربردی‌ترین قواعد فقهی است. در بخش اول کتاب، بررسی مفهومی این قاعده و خصوصیات آن صورت‌بندی شده و آرای …