آخرین اخبار

آیت‌الله سبحانی تاکید کرد: روحانیون مسائل سیاسی را با مسائل منبر مخلوط نکنند؛ باید به ارائه مباحث اخلاقی، ملاحظه قواعد شرع، احکام خانواده، عقائد و … پرداخت. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله شیخ جعفر سبحانی در درس خارج اصول خود در مسجد اعظم قم به موضوع ماه محرم و تبلیغ طلاب اشاره کرد و گفت: طلابی که در ماه محرم منبر می‌روند، باید این مسئله را در نظر داشته باشند که «الاسلام محمدی الحدوث و حسینی البقاست» و بر این اساس به ارائه مطلب بپردازند. ایشان اظهار داشت: روحانیون مسائل سیاسی را با مسائل منبر مخلوط نکنند؛ باید به ارائه …

اختصاصی شبکه اجتهاد: برای رؤیت هلال در شب اوّل ماه، عواملی چون «زمان غروب خورشید و ماه» و «اختلاف زمان غروب آن دو» و «مختصّات خورشید و ماه و جدایی زاویه‌ای ماه و خورشید که از اختلاف ارتفاع ماه و خورشید، و نیز اختلاف سمت آن دو نشأت می‌گیرد» و «درصد روشنایی هلال و به اصطلاح فاز ماه» و … مؤثّرند. امروزه، برنامه‌هایی تهیّه شده‌اند که با محاسبات رایانه‌ای و طبق معیارهایی، این عوامل را برای نقاط مختلف زمین در نظر می‌گیرند و الگوهای رؤیت‌پذیری هلال ماه را پیش‌بینی و ترسیم می‌کنند. به تصاویر زیر بنگرید: یک) نقشۀ رؤیت‌پذیری هلال …

استاد دانشگاه علوم حدیث به تبیین جریان‌های معاصر علم رجال پرداخت و ضمن تقسیم مبانی علم عالمان شیعه به ۴ دسته قرائنی، سندی، فهرستی و شکاکان هر یک را به تفصیل مورد بحث و بررسی قرار داد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین مهدی غلامعلی، در نشست رجال پژوهی با موضوع شناخت جریان‌های معاصر علم رجال که به همت گروه رجال پژوهی معاونت پژوهش حوزه علمیه خراسان در محل مدرسه آیت‌الله خویی(ره) برگزار شد، با بیان این که گروه‌ها و جریانات متنوع و مختلفی در شیعه و سنی با سنت و حدیث مواجهه داشته‌اند، گفت: گروهی کاملا آن را رد …

اگر وحدت اجتماعی بخواهد شکل بگیرد این وحدت بر پایه تحقق اصولی چند است به‌واقع این اصول در صورت رعایت ارکان وحدت اجتماعی را شکل می‌دهند و هرچه تحقق این اصول و ارکان به صورت کامل‌تر و قوی‌تری صورت بگیرد وحدت اجتماعی بین امت فعال‌تر و پویاتر تحقق می‌پذیرد. این اصول عبارتند از تعارف، برادری، تعایش، تعاشر، تغافل، تعاون و تسابق. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست «وحدت اسلامی» (امت واحده‌ اسلامی) هفته گذشته در ادامه سلسله ‌نشست‌هایی به مناسبت چهل‌سالگی انقلاب اسلامی در پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی برگزار شد. در این نشست حجت‌الاسلام والمسلمین احمد مبلغی، عضو مجلس خبرگان …

کتاب جدید درسی «الفائق فی الاصول» امسال به صورت آزمایشی جزء برنامه درسی رسمی حوزه قرار گرفته است و طلاب پایه نهم و دهم حوزه‌‌ می‌توانند درس الفائق را در سامانه آموزش انتخاب و ثبت نام کنند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام و المسلمین رستم نژاد،‌ در مورد کتاب و درس جدید “الفائق فی الاصول” به سایت حوزه گفت: مجموعه فقه معاصر که متشکل از اساتید باتجربه و شناخته شده دروس خارج و تحت اشراف مدیریت حوزه‌های علمیه‌‌ می‌باشد یکی از برنامه‌های خود را تالیف کتب جدید فقهی و اصولی برای تدریس در دروس سطح و خارج قرار داده است. …

استاد حوزه و دانشگاه، وظیفه تعیین چگونگی رابطه خانواده با نظام و حاکمیت را وظیفه فقه نظام بیان کرد و یادآور شد: در دنیای معاصر در جایی مجبوریم از فقه سنتی عبور کرده و مسائل ثانویه را با فقه نظام حل کنیم. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام حسین بستان، عضو گروه مطالعات اجتماعی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، در جلسه درس خارج فقه نظام‌های اسلامی که از سوی دبیرخانه مفتاح برگزار شد، با اشاره به این که میان خروجی خانواده از دیدگاه اسلام با جامعه شناسی و روانشناسی ارتباطات تنگاتنگی وجود دارد، عنوان داشت: البته جامعه شناسان و روانشناسان معتقدند خانواده …

کتاب «آخوند خراسانی و حکومت اسلامی»، حاوی دو مناظره میان اکبر ثبوت، پژوهشگر تاریخ و فلسفه اسلامی و دکتر حمید پارسانیا، پژوهشگر و عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی است که از سوی انتشارات پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات منتشر شده است. به گزارش شبکه اجتهاد، ملامحمدکاظم خراسانی (معروف به آخوند خراسانی) فقیه اصولی و مرجع تقلید شیعه، تأثیری انکارناشدنی و عمیق در رخدادهای تاریخی مشروطه‌خواهی داشته و از حیث نظری فصل نوینی در فقه سیاسی رقم زده است. از این‌رو بازخوانی اندیشه و کردار بزرگ‌ترین فقیه سیاسی شیعه عصر مشروطه، به‌خصوص در ایران امروز اهمیت بسیاری دارد. این کتاب پس …

عضو کمیته فقهی سازمان بورس و اوراق بهادار با اشاره به بررسی ابزار «ریپو» در شورای فقهی بانک مرکزی و مشکلات شرعی این قرارداد گفت: بانک مرکزی واسطه می‌شود که منابع مازاد بانک‎ها را به بانک‎هایی که کمبود دارند انتقال دهد، اما این قرارداد دارای مشکل فقهی است و مهم‌ترین مشکل آن هم نرخ بهره است؛ بنابراین اگر بتوانیم برای جایگزینی آن، ابزار دیگری را ارائه دهیم یا آن را اصلاح کنیم، می‎توانیم آن را مورد استفاده قرار دهیم. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین غلامرضا مصباحی‌مقدم، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام و کمیته فقهی سازمان بورس و اوراق بهادار …

رئیس مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) یکی از لوازم تحقق بانکداری اسلامی را منوط به دوری از ربا دانست و گفت: اگر واقعاً بانک‌ها به عقود اسلامی به صورت واقعی عمل کنند نه ظاهری، مشکلی به وجود‌‌ نمی‌آید و این که برخی از علما اشکال‌‌ می‌گیرند به خاطر صوری بودن عقود است. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله محمدجواد فاضل لنکرانی در دیدار مسؤولان بانک مهر اقتصاد با اشاره به مسأله مهم بانکداری اسلامی، گفت: بخشی از مسأله بانکداری در کشور مربوط به متخصصان این عرصه‌‌ می‌شود که باید روش‌ها و راهکارهای جدید در این زمینه را به مسؤولان ارائه کنند و …

شبکه اجتهاد: احمد واعظی، نظریه‌پرداز و پژوهشگر و رئیس فعلی «دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم»، عضو «هیات‌علمی دانشگاه باقرالعلوم قم» و عضو «هیات‌امنای سازمان تبلیغات اسلامی» است. واعظی در سال ۱۳۵۹ پس از دریافت دیپلم ریاضی وارد تحصیلات حوزوی شد. در سال ۱۳۶۵ بعد از اتمام سطح تا اواخر دهه ۷۰ به فراگیری دروس خارج فقه و اصول پرداخت و از سال ۱۳۸۰ به مدت دو سال در «دپارتمان شرق‌شناسی دانشگاه کمبریج» و «کالج اسلامی لندن» به تدریس پرداخته‌ است. حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر احمد واعظی با حضور در برنامه تلوزیونی «شوکران» به پرسش‌های فضلی‌نژاد در این برنامه بر نسبت …

اختصاصی شبکه اجتهاد: سکولاریسم اصطلاحی که به فراخور هویت نظام دینی ما هر از گاهی مطرح می‌گردد و اتفاقا اخیرا نیز شاهد التهابات و هیجاناتی در جامعه بودیم که ریشه‌ی آن را در حوزه و دانشگاه جستجو می‌کرد. ترجمه‌ی دقیق این واژه همواره با مشکلاتی روبرو بوده است؛ لکن در یک تعریف نسبتا جامع می‏‌توان گفت: سکولاریسم عبارت است از گرایشی که طرفدار و مروّج حذف یا بی‏اعتنایی و به حاشیه راندن نقش دین در ساحت‏های گوناگون حیات انسانی از قبیل سیاست، حکومت، علم، عقلانیت و اخلاق است. البته بررسی سیر تاریخی این اصطلاح حاکی از آن است که خواستگاه …

بیان آیات بدین نحو است که در کنار بیان حکم الهی، شوق لازم را برای عمل به‌حکم ایجاد می‌نماید. لذا با توجه به این اصل قرآنی، در استنباط نیز می‌باید نگاه کارساز و مفید به فتاوی داشت. به‌عنوان نمونه اگر در حکمی که یقین به لغو بودن و اجرانشدن آن در جامعه داریم، تن دهیم، همین می‌شود که در برخی از احکام در جامعه می‌بینیم. پس می‌باید عدم لغویت حکم را به‌عنوان اصلی مانند لاحرج و لاضرر در سایر احکام جاری دانست.  به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسالام والمسلمین سید محمدعلی ایازی قرآن پژوه و عضو هیئت ‌علمی دانشگاه علوم و …

حجت‌الاسلام مادرشاهی گفت: در راستای بانکداری اسلامی کارهای خوبی در حوزه علمیه انجام شده ولی بعضی مشکلات اصلی آن جاست که گویی هیچ قصدی برای تغییر ساختار بانکداری وجود ندارد. به عبارت دیگر نگاه تحولی به ساختار نظام بانکداری وجود ندارد و صرفاً نگاه اصلاحی است. خود بانک‌ها نیز علاقه مندند تسهیلاتشان را به جایی بدهند که سود بیشتری به آن‌ها بدهند. به گزارش شبکه اجتهاد، بانکداری اسلامی به‌ نوعی از بانکداری گفته می‌شود که در جهت تحقق اهداف نظام اقتصادی اسلام است از آنجا که اهداف نظام اقتصادی سرمایه‌داری و سایر نظامات اقتصادی غیر اسلامی با اهداف نظام اقتصادی …

شبکه اجتهاد: بانکداری اسلامی و به طور خاص ربازدایی از عملیات بانکی در ایران نه تنها بعد از پیروزی انقلاب اسلامی که حتی قبل از آن نیز دغدغه جامعه بوده است. تشکیل صندوق‌های قرض الحسنه پیش از انقلاب در همین راستا رقم خورد و پس از پیروزی انقلاب، در پی فراز و نشیب‌های اوایل انقلاب، در نهایت ایده بانکداری اسلامی با الهام از دیدگاه شهید صدر و بر پایه عقود مشروع در فقه تجارت، در قالب قانون عملیات بانکی بدون ربا جامه عمل پوشید و اراده نظام بر این تعلق گرفت که تمام بانک‌ها ملزم به رعایت مفاد قانون جدید …

کتاب «کرامت انسان در فقه و حقوق اسلامی» نوشته حسین حقیقت پور از سوی انتشارات دانشگاه امام صادق(ع) به منتشر شده است؛ زبان کتاب، تخصصی بوده و نویسنده در تنظیم مطالب خود بیشتر از دیدگاه‌های آیت‌الله جوادی آملی بهره برداری کرده است. به گزارش شبکه اجتهاد، در نظام اسلامی هر آن چیزی که تکریم انسان در آن خدشه دار بشود و کرامت انسانی در آن پایمال بشود مردود است و هر آن چیزی که انسان را رشد‌‌ می‌دهد و به تعالی و معنای واقعی انسان نزدیک‌‌ می‌کند او مطلوب و مرغوب است. کتاب «کرامت انسان در فقه و حقوق اسلامی» …

رئیس انجمن اقتصاد اسلامی حوزه علمیه قم با بیان اینکه هدف بانکداری اسلامی، ایجاد عدالت در جامعه است، گفت: حذف ربا بخشی از اسلامی شدن بانک‌هاست و همه آن نیست. سعی کردیم با استفاده از تبصره‌ها با استفاده از برخی عقود مثل عقد صلح که بسیار پر کاربرد است به حذف ربا اقدام کنیم و این باعث شده که خیلی جاها، فعالیت ما صوری تلقی شود و نه واقعی. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین محمدجواد محقق نیا رئیس انجمن اقتصاد اسلامی حوزه علمیه قم، با بیان اینکه بانکداری اسلامی در واقع به مجموعه‌‌ای از مقررات و قوانینی اطلاق‌‌ می‌شود …

یک سری از روش‌هایی که مبتنی بر عقود اسلامی است، جایگزین عملیات بانکی متعارف شده است. درحالیکه از منظر اسلامی قراردادها و عقود بانکی الزاما نباید منحصر به مواردی باشد که در قانون عملیات بانکی بدون ربا از آن یاد‌‌ می‌شود. شبکه اجتهاد: بانکداری اسلامی نوعی بانکداری یا فعالیت بانکی است که با احکام اسلام (به‌ویژه از دید ربا و رباخواری) همخوانی دارد و در قالب اقتصاد اسلامی تعریف می‌شود. بانک نهادی حقوقی است که عملیات‌های پولی، مالی و اعتباری را بر عهده دارد. بانکداری نیز عبارت است از ارائه خدمات و عملیات بانکی. حال اگر بخواهیم این خدمات و …

آیت‌الله نوری همدانی ضعف مدیریتی را بزرگترین مشکل کشور دانسته و با تأکید بر این که بارها به مسؤولان تذکر داده ایم اما اقدام اثرگذاری نکردند، خواستار برخورد سریع و قاطع با مفسدان و محتکران شدند. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله حسین نوری همدانی در دیدار با عده‌‌ای از جوانان گروهای خود جوش جهادی تهران کمک به مردم و خصوصا مناطق محروم را ضروری دانست و با بیان روایتی از امام سجاد علیه‌السلام اشرف عبادات را خدمت به مردم دانسته و افزود: در تعالیم دینی ما مردم بعنوان یک محور معرفی شده‌اند و حضرت امام در جای جای فرمایشات شان …

شبکه اجتهاد: به نظر‌‌ می‌رسد بهترین و پر ثمر ترین راه برای قرار گرفتن روی ریل اجتهاد آن باشد که دانش پژوه، سال‌‌های ابتدائی درس خارج را در درس خارج عبادات، به خصوص طهارت و صلاه شرکت کند، زیرا درس خارج، تمرین اجتهاد است و برای این تمرین، کاری مهم‌تر از سر و کله زدن با نصوص نیست و ابواب عبادات پر نصوص‌ترین ابواب فقهی هستند. نکته‌ی مهم دیگر آن است که شما در ابوابی مثل طهارت و صلاه با انبوهی از نوشته‌‌های فقهی اکابر فقیهان روبرو هستید که مطالعه‌ی آن‌‌ها به رشد علمیتان کمک شایانی خواهد کرد.  هرگز به …

اختصاصی شبکه اجتهاد: اقل و اکثر عناوین گویایی برای بیان نوع حضور و تواجد دین در دنیا و اندیشه و عمل نیست زیرا این دو واژه دست کم در ادبیات روشنفکرمآبان به ظاهر دینی بیانگر کیفیت‌ها نیستند بلکه حکایت‌گر کمیت‌اند. برای مثال اگر هر کدام از موارد و مصادیق زیر از احکام شرع باشد: ۱- لزوم و ضرورت و البته بالتبع حجیت و اعتبار اعمال عقل در زندگی. ۲- وجوب و ضرورت التزام به اخلاق مانند تعهد عملی به عدل ‌و عدالت وح سن خلق در تمام رفتارها. ۳- محکم کاری و اِتقان و درست کار کردن در تمام رفتارها‌ …

اختصاصی شبکه اجتهاد: عنوان «لهو» از عناوین سهل و ممتنع فقه شیعی است. در ابتدا به نظر می‌رسد مفهوم آن روشن است، لکن تاکنون تحقیقات زیادی در رابطه با آن صورت نگرفته است. این در حالی است که در ابواب فقهی، بسیاری از مصادیق آن ذکر می‌شود. بررسی فقهی این عنوان را با حجت‌الاسلام محمدعلی خادمی کوشا، مدیر گروه دانش‌های وابسته به فقه پژوهشکده فقه و حقوق پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در میان گذاشتیم. به عقیده وی، این عقیده که هر چیز نامطلوبی لهو است، نادرست است. تفسیر وی از لهو، تفسیر خاص و جدیدی است که تاکنون کمتر …

شبکه اجتهاد: به مناسبت روز بانکداری بدون ربا در تقویم کشور، بسته پیشنهادی مطالعاتی از سوی مرکز پژوهش‌های جوان پژوهشگاه معرفی شد. کتاب «تجربه بانکداری بدون ربا در ایران» اثر حجت‌الاسلام سیدعباس موسویان و حسین میثمی بانکداری و مالی اسلامی دانش نوپایی است که متفکران بانکداری اسلامی درباره ابعاد گوناگون آن به کاوش پرداخته‌اند. امروزه توسعه این موضوع، افزون بر ابعاد نظری، در مقام عمل و تجربه نیز رشد فراوانی داشته است که خود ضرورت توجه بیشتر به ابعاد و مسائل آن در فضای علمی کشور را آشکار می‌کند. «تجربه بانکداری بدون ربا در ایران» به دنبال تبیین بانکداری اسلامی …

امروزه مداحی نسبت به سابق گسترده تر شده است؛ به همین دلیل باید مراقبت‌های ویژه‌‌ای در این خصوص صورت گیرد؛ نباید به نام مداحی کارهای سیاسی و جناحی کرد؛ خطبای محترم نیز باید مراقبت‌های لازم را داشته باشند به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله مکارم شیرازی امروز در دیدار مدیران رادیو معارف و رادیو محرم، محرم و عاشورا را از سرمایه‌های مهم شیعه دانسته و تاکید کرد: دشمنان به دنبال ضربه زدن به مرجعیت و عاشورا هستند و به این مساله اذعان‌‌ می‌کنند و برای تحقق آن سرمایه گذاری عظیمی را صورت داده اند. ایشان انقلاب اسلامی ایران را نشات گرفته …

حجت‌الاسلام سید باقری با بیان این که دولت اسلامی را باید از دولت‌‌های ایدئولوژیک و سکولار جدا کرد، خاطرنشان ساخت: در حکومت سکولار آن چه در محوریت قرار‌‌ می‌گیرد مردم و رضایت آن‌‌ها است، ولی در هسته مرکزی حکومت اسلامی قانون و احکام اسلام قرار داشته و خواست و رضایت مردم باید بر اساس رضایت الهی تنظیم شود. به گزارش شبکه اجتهاد، قانون هر قدر کامل و غنی باشد به تنهایی نمی‏تواند سعادت بشر را تامین کند و در جامعه به حاکمیت‏ برسد. مجموعه قوانین حتی اگر متکی به وحی باشد برای اصلاح جامعه کافی نیست. برای این که قانون …

عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی گفت: حریم گسترده احتیاطی که برخی از فقها به دور فقه کشیده‌اند سبب شده تا در رساله‌های عملیه شاهد احتیاطات بیش از حد باشیم و فقه دفاعی شود و وقتی فقه این همه حالت دفاعی بگیرد ناکارآمد می‌شود. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین مصطفی علی‌اکبریان، عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی و نویسنده آثار مختلف فقهی، درباره چالش‌های فقه در دنیای معاصر گفت: از جمله چالش‌های موجود فقه در برخورد با دنیای معاصر، موضوعاتی مانند دیه مسلمان و کافر، دیه زن و مرد، و نجاست کافر و … است …

برنامه تلویزیونی زاویه، هفته گذشته از شبکه چهار و با حضور حجت‌الاسلام محسن مهاجرنیا، عضو هیأت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی و حجت‌الاسلام احمد رهدار، رییس مؤسسه فتوح اندیشه، پخش شد. موضوع این برنامه «حوزه علمیه، نظاره‌گر یا تصمیم‌ساز» بود. به گزارش شبکه اجتهاد، مهاجرنیا در ابتدا فهرستی از وظایف حوزه علمیه را برشمرد و آنها را توضیح داد. او به وظیفه تبیین و تفسیر دین اشاره کرد و دفاع در مقابل شبهات، تبلیغ و ترویج دین و حراست از آموزه‌های دینی در بین توده مردم را جزو وظایف ذاتی حوزه برشمرد. در دهه اول انقلاب خوب عمل کردیم …

طبق تحقیق مفصلی که مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) راجع به احکام کودکان شده است، هشت جلد ۶۰۰ صفحهی از احکام مربوط به کودکان جمع آوری شده که به نوعی بزرگ‌ترین دایره المعارف کودک است. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت الله محمدجواد فاضل لنکرانی در دیدار مدیر کل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان و مدیرکانون‌‌های زبان استان قم گفت: اسلام اساس تربیت را از کودکی و حتی از قبل از ولادت آغاز می‌کند. وی افزود: اگر در جهات علمی، در جهات معنوی، اخلاقی، ادب، یک برنامه‌ریزی دقیق روی کودکان داشته باشیم، آینده خیلی محکم و مطمئنی خواهیم داشت. عضو جامعه …

شبکه اجتهاد: اینکه هر سال در روزهایی از شهریور از یک روحانی شیعه به نام سیدموسی صدر صحبت کنیم که توسط رژیم قذافی ربوده شد، چه دردی را از ما دوا می‌کند؟ همه می‌دانند که او در حوزه‌های علمیه قم و نجف و همچنین دانشگاه تهران درس خواند و بعد به لبنان رفت و در سال ۵۷ ربوده شد. متاسفانه ما با شخصیت‌های‌مان برخورد موزه‌ای می‌کنیم و نظام فکری و پروژه آنها را مورد مطالعه قرار نمی‌دهیم. ما نمی‌دانیم چرا سیدموسی صدر ملقب به امام موسی صدر شد؟ ما نمی‌دانیم که منظور از «انسان‌گرایی» و «گفت‌وگو» به عنوان دو مولفه …

در مباحث فقه مضاف چنین نیست که با قواعدی مانند حفظ نظام و یا ضرورت و یا ولایت‌فقیه مباحث اجتماعی و حکومتی و اقتصادی را حل کرد، بلکه فقه پیچیده شده است. چنین نیست که با صرف قواعد کلی حکم به جواز و عدم جواز داد؛ مثلاً کاشت جنین به‌صرف اینکه زنا نیست سبب حلیت نمی‌شود؛ بلکه پیامدهای اجتماعی، تربیتی و… را نیز باید مورد لحاظ قرارداد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین خالد غفوری سردبیر مجله «فقه اهل بیت علیهم‌السلام» و عضو هیئت علمی جامعه المصطفی العالمیه در هشتمین مدرسه «مشق اجتهاد» که با حضور طلاب در مدرسه تخصصی …

اختصاصی شبکه اجتهاد: یوزف شاخت معتقد است که در زمان سرنگونی امویان، ویژگی‌های بنیادی فقه اسلامی پایه‌ریزی شده بود و نیاز جامعه به یک نظم حقوقی تأمین گردیده بود. عباسیان برای اینکه خود و انقلابشان را از امویان ممتاز کرده حکومتشان را استقرار حکومت خداوند در جامعه نشان دهند، فقه اسلامی را به گونه‌‌‌‌ای که از سوی خبرگان پرهیزگار تدریس‌‌‌‌ می‌شد، هنجار مشروع در اسلام دانسته و پیاده ساختنش را در عمل آغاز کردند. آنان با جذب متخصصین فقه به دربار، در خصوص نحوه حل مشکلات حقوقی با آنان مشورت‌‌‌‌ می‌کردند. رساله مفصل ابویوسف که به درخواست ‌‌‌‌‌هارون‌الرشید، درباره امور …