آخرین اخبار

تحول فقه را باید به علوم انسانی پیوند زد

غفلت از فقه، سپردن مردم به سکولاریسم است/ لزوم تولید توضیح‌المسائل نهادی

قطعا نباید علوم انسانی از غرب وارد کشور شود و محصول آن باشد، بلکه تولید علوم انسانی وظیفه‌ای است که از یک طلبه برمی‌آید، اگر انقلاب بخواهد تداوم پیدا کند باید فقه و اصول ما گسترده شود و تحول فقه را به علوم انسانی پیوند زنیم و در عین حال نباید فقه را جهت‌دار کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام …

Read More »

بررسی حجیت اجماع مدرکی و محتمل المدرکی

اصول فقه

اجماع مدرکی و محتمل المدرکی در مقابل اجماع تعبدی قرار دارد. ورای نگاه اجمالی به این نوع اجماع، حدود حجیت آن تا کجاست؟ و موافقین و مخالفین حجیت اجماع مدرکی، چه دلایلی را بر مدّعای خود مطرح نموده‌اند؟ پاسخ به این سؤالات و بررسی موضوع را در ادامه بخوانید. شبکه اجتهاد: اجماع مدرکی و محتمل المدرکی در مقابل اجماع تعبدی …

Read More »

بررسی زوائد اصول، از اوامر و عام و خاص تا دوران الأمر بین تخصیص و نسخ

بررسی زوائی علم اصول

مرحوم آیت‌الله‌ بروجردی صریحاً می‌فرماید همه احکام ناسخ و منسوخ در عصر رسول اکرم(ص) به برکت احادیث ائمه (ع) برای ما روشن است و هیچ حکمی نیز پس از عصر رسول اکرم(ص) نسخ نخواهد شد. بنابر این ما به برکت بیانات کافی اهل‌بیت(ع) نسبت به احکام شرعی از این ناحیه راحت هستیم. از اینرو ایشان صریحاً بحث دوران بین تخصیص …

Read More »

مراحل موضوع‌شناسی و فرآیند حکم‌شناسی در فقه‌الاجتماع

امکان تولید نظریه فقهی هنر و میزان حجیّت آن

آیه شریفه «تعاونوا علی البر و التقوی» از دقیق‌ترین و جامع‌ترین آیاتی است که بدون تدقیق در آن، فقه الاجتماع و علم الاجتماع شناخته نمی‌شود، مع‌الاسف به دلیل فقدان عنصر استنطاق النص در فهم این آیه شریفه در حد یک گزاره اخلاقی باقی مانده است؛ در حالی که با رعایت عنصر استنطاق النص و لحاظ کردن حیثیت‌های سه‌گانه در موضوع‌شناسی …

Read More »

محصول دانش فقه‌الاداره دچار دگردیسی نمی‌شود/ آیا فقه الاجتماع تأسیسی است؟

امام باقر(ع) در مدیریت بحران تهدید سیاسی را به فرصت علمی تبدیل کرد/ به پیروی از باقرالعلوم(ع) مغزها را ساماندهی کنیم

نکته‌ای که باید مورد توجه قرار گیرد، این است که محصول دانش فقه‌الاداره دچار دگردیسی نمی‌شود؛ زیرا از منابعی استنباط می‌شود که خطا ندارند. این استنباط و استخراج از منابع معصوم، باید زیر نظر مجتهد صورت بگیرد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین قوامی، استاد درس خارج حوزه علمیه قم و امام جمعه پردیسان به موضوع فقه‌الاجتماع پرداخته و نظریه …

Read More »

مبانی فقهی انقلاب اسلامی/ ملاحظات امام پیرامون امربه‌معروف و نهی‌ از منکر

مبانی فقهی انقلاب اسلامی/ ملاحظات امام پیرامون امربه‌معروف و نهی‌ از منکر

سیدجواد ورعی ضمن تشریح مبانی فقهی انقلاب اسلامی از دیدگاه حضرت امام خمینی(ره)  گفت: تفاوت احکام امر به معروف و نهی از منکر با مبارزه با بدعتها در این نکته است که، سکوت در برابر بدعتها به تدریج موجب اضمحلال دین و تغییر و تحول در معارف و احکام دین می‌گردد، ولی ترک امر به معروف و نهی از منکر …

Read More »

در دروس خارج حوزه به بحث امربه‌معروف توجه ویژه‌ای شود

ساماندهی دروس خارج موجب رشد است/ لازمه ورود به دروس خارج تخصصی، بنیه علمی قوی است

آیت‌الله رضازاده استاد مطرح دروس خارج حوزه علمیه مشهد پیشنهاد کرد: بخشی از بحث‌ها در دروس خارج به تدریس امر به‌ معروف و نهی از منکر، به‌صورت ویژه اختصاص یابد. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله رجبعلی رضازاده، عضو شورای عالی حوزه علمیه خراسان در دیدار با هیئت برگزار کننده همایش امربه‌معروف و نهی از منکر، گفت: باید بخشی از بحث‌ها …

Read More »

دستگاه فقاهت؛ رفوگری یا نوسازی؟! / علی شفیعی

علی شفیعی

شبکه اجتهاد: تاریخ فقه از یک‌سو، و آثار و خروجی فقیهان از سوی دیگر با وضوح تمام نشان می‌دهد که فقه نیز به‌مانند دانش‌های دیگر نیازمند بازخوانی و هر از چندی پوست‌اندازی است. توسعه کمی و کیفی منابع استنباط در فقه، تنوع و تکثر یافتن ساختارهای فقه، و پردازش مسائل نوپیدا که آثار فقهی را حجیم ساخته، مؤیدات مهم دیگری …

Read More »

فهرست جامع دروس خارج حوزه‌های علمیه سراسر کشور

فهرست جامع دروس خارج حوزه‌های علمیه سراسر کشور

فهرست جامع اطلاعات دروس خارج فقه و اصول حوزه‌های علمیه سراسر کشور در سال تحصیلی ۹۶-۹۵ با قابلیت جستجوی پیشرفته اطلاعات بر اساس نام استاد، مبحث درس، زمان و مکان جغرافیایی بر روی «شبکه اجتهاد» قرار گرفت. به گزارش شبکه اجتهاد، این فهرست جامع با بیش از۷۰۰ دروس، به تفکیک دروس خارج فقه و اصول حوزه‌های علمیه سراسر کشور پرداخته …

Read More »

دومین شماره دوفصلنامه «اندیشه تمدنی اسلام» منتشر شد

دومین شماره دوفصلنامه «اندیشه تمدنی اسلام» از سوی موسسه معارف و اندیشه تمدنی اسلام، با آثار و گفتاری از اساتید و پژوهشگران حوزه علمیه قم روانه بازار مطبوعات شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، شماره دوم دوفصلنامه «اندیشه تمدنی اسلام» (بهار و تابستان ۱۳۹۵)، با آثار و اندیشه‌هایی از: علامه جعفری، سیدعبدالاعلی سبزواری، سید محمدمهدی میرباقری، عبدالله نصری، ذبیح‌الله نعیمیان، محمد …

Read More »

شبهه اهانت به مذهب به سبب قمه‌زنی

از «الگوی فقهی شادی جامعه» تا «مظاهر فردی شادی در اشخاص» رضا اسلامی

شهرت عظیمه‌ای که در میان مراجع شیعه مبنی بر عدم جواز قمه‌زنی پیداشده است، خودش امری قابل‌بررسی است و برفرض اطلاقات و عمومات دلالتی داشت، این اعراض نشان می‌دهد که قمه‌زنی به شکل فعلی منصرف از قمه‌زنی جزئی و محدودی است که میرزای نائینی جایز می‌دانسته است. شبکه اجتهاد: در سایت دین‌آنلاین بحثی دیدم با عنوان «آیا عنوان وهن دین …

Read More »

چند برداشت از «فقه اجتماعی»

فقه اجتماعی

در میان برداشت‌های مختلف، برخی اساسی‌تر و بعضی‌ آسان‌تر است؛ برداشت اساسی این است که نگاهمان را عوض کنیم و سیستم و آن منظومه را تولید کنیم؛ اما برداشت آسان‌تر این است که پای درس اساتید بخواهیم که نگاه اجتماعی به موضوع را تشریح کنند. شبکه اجتهاد: فقه‌الاجتماع را می‌توان از چند زاویه مورد توجه قرار داد: برداشت اول از …

Read More »

از حقوق حیوانات تا ذبح شرعی

از حقوق حیوانات تا ذبح شرعی

کتاب «طب دامپزشکی و نقش آن در فقه اسلامی» توسط محققان موسسه تحقیقات واکسن و سرم سازی رازی در شعبه شمالغرب تدوین و روانه بازار نشر شد. به گزارش شبکه اجتهاد، کتاب «طب دامپزشکی و نقش آن در فقه اسلامی» با همکاری دکتر عارف هوشیاری از محققان موسسه رازی شعبه شمالغرب و دکتر غلامرضا نجفی عضو هیئت علمی دانشکده دامپزشکی …

Read More »

خرید وسایل غیر ضروری از مصادیق اسراف و شامل خمس است

خرید وسایل غیر ضروری برای زندگی از مصادیق اسراف است

کارشناس مسائل شرعی آستان مقدس حضرت معصومه(س) گفت: خرید وسایل غیر ضروری به این دلیل که مؤونه و هزینه زندگی نیست؛ بر اساس قواعد فقهی اگر چیزی در زندگی هزینه نشود اسراف و شامل خمس است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام محمود اکبری در آیین بیان احکام شرعی آستان مقدس حضرت معصومه(س) که در شبستان بزرگ امام خمینی(ره) برگزار شد …

Read More »

توصیه‌های آیت‌الله فیاض درباره حجاب و اهتمام کارگزاران دولت نسبت به مردم

توصیه‌های آیت‌الله فیاض درباره حجاب و اهتمام کارگزاران دولت نسبت به مردم

آیت‌الله فیاض برای بهبود وضعیت حجاب توجه به سه نکته، استفاده مناسب از ظرفیت رسانه‌های گروهی، پرهیز از بکارگیری زور و اجبار در امر ترویج حجاب و بازگشت علما و وعاظ به جایگاه تاثیرگزار سابق خود در تربیت دینی جامعه و پایان دادن به میدان داری دیگر اصناف به جای عالمان در مجالس و مجامع دینی را متذکر شدند. به …

Read More »

شهرها از فقها خالی شده‌ است/ اهتمام ویژه‌ حوزه به عرصه تربیت فقیه

تماس تلفنی آیت‌الله نوری همدانی با آیت‌الله یزدی و آیت‌الله آملی لاریجانی

آیت‌ا‌لله نوری همدانی با تأکید بر ضرورت پرداختن به تربیت فقیه در حوزه‌های علمیه، افزود: با وجود این که فقاهت شرایط زیادی دارد اما آرزو دارم که در حوزه‌های علمیه فقهای بیشتری تربیت شود. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله حسین نوری همدانی در دیدار رئیس مؤسسه موضوع شناسی احکام فقهی اظهار داشت: عرصه فعالیت مؤسسه موضوع شناسی احکام فقهی وسیع …

Read More »

ظرفیت شناسی اصول فقه موجود در «فقه اجتماعی»

وجود نظام در شریعت و فقه در کشاکش اثبات و نفی

استاد درس خارج حوزه علمیه با بیان اینکه در فقه اجتماعی اصول فقه موجود به تنهایی کارایی ندارد، گفت: در برخی مسائل اجتماعی اصول ما ناقص است که باید تکمیل شود و در برخی دیگر نیاز به ترمیم دارد و حتی در برخی موارد باید تغییراتی در اصول فقه صورت بپذیرد. به گزارش شبکه اجتهاد، پنجاه و پنجمین نشست علمی …

Read More »

ممنوعیت ورود غیرمسلمان به مسجد؛ تبعیض نژادی یا حکم الهی؟ / علی‌رضا اباذری

ممنوعیت ورود غیرمسلمان به مسجد؛ تبعیض نژادی یا حکم الهی؟ / رضا اباذری

شبکه اجتهاد: مسائل و امورات مبتلابهی در جوامع اسلامی وجود دارد که دغدغه علما و فقها بوده و در ادوار مختلف، سعی کرده‌اند به‌گونه‌ای با آن‌ها مواجه شوند. در دنیای سنتی که ارتباطات کمتر بود، شاید برخی از این مسائل کمتر در مناطق مرکزی مسلمان‌نشین مشهود بود، شهرهایی مانند بغداد، نیشابور، قم، کوفه، حلّه و … با مسئله‌ای که مطرح …

Read More »

بررسی فقهی شبکه‌های بازاریابی

بررسی فقهی شبکه‌های بازاریابی

در فقه شیعه باید تمام درآمد‌ها از راه حلال و شرعی صورت بپذیرد و لذا معامله‌ای که از راه نامشروع به دست آید اکل‌الباطل نامیده می‌شود و صحیح نیست؛ در اقتصاد اسلامی توزیع،‌ تولید و خدمات مطرح است و در صورتی که فرد در هیچ یک از اینها فعال نباشد درآمد اکل‌الباطل است به گزارش شبکه اجتهاد، نشست علمی «بررسی …

Read More »

گزارشی از دومین جلسه «بررسی زوائد علم اصول»

سرنوشت شومی که انتظار حوزه را‌ می‌کشد...!/ محمدتقی اکبرنژاد

اکبرنژاد در این نشست به بررسی مسائل زائد در «مباحث الفاظ» اصول فقه پرداخت و مسائلی چون «وضع، حقیقت شرعیه، صحیح و اعم و مشتق» را بدون فایده و ثمره‌ی روشن فقهی دانست. به گزارش شبکه اجتهاد، دومین جلسه از همایش «بررسی زوائد علم اصول» با ارائه حجت‎الاسلام والمسلمین تقی اکبرنژاد مدیر موسسه فقه و تمدن‌سازی در حسینیه شهدای قم …

Read More »

تفاوت «منفعت» و «مصلحت» در فقه امامیه/ محمد واعظی

تفاوت منفعت و مصلحت در فقه امامیه

شبکه اجتهاد: آیا «منفعت» همان «مصلحت» است و در نتیجه فقط تقابل «مصلحت» با «مفسده» معنا دارد و دیگر تقابل­ها نیز به آن ملحق می­‌شود؟ برای صحت یا سقم این مطلب ‌باید مفردات مسئله مورد بررسی قرار گیرد. واژه­‌ی «منفعت» از نظر کاربرد با کلمات «مصلحت»، «صلاح» و «خیر» عجین شده و در لغت، خلاف مضرّت و به معنای «سود …

Read More »

مقایسه مواضع امام خمینی و مراجع حوزه قم در قبال انقلاب اسلامی

مقایسه مواضع امام خمینی و مراجع حوزه قم در قبال انقلاب اسلامی

به لحاظ حکم اولیه تفاوت جدی بین دیدگاه مراجع نسبت به انقلاب وجود ندارد و تفاوت موضع‌گیری آن‌ها را باید به لحاظ احکام ثانویه و زمینه‌های پیدایش حکم ثانویه که به شناخت از شرایط سیاسی ـ اجتماعی و ظرفیت‌ها و نیز برخی ویژگی‌های شخصیتی برمی‌گردد، دنبال نمود. به گزارش شبکه اجتهاد، کرسی ترویجی «مقایسه مواضع امام خمینی و مراجع حوزه …

Read More »

قاعده انحلال عقد به عقود متعدده

‌آیت‌الله شبیری زنجانی و تبیین نظر ‌آیت‌الله بروجردی درباره فقه عامه

مهم‌ترین اشکال بر قاعده انحلال، تعارض و منافات معنای این قاعده با قاعده «العقود تابعه للقصود» است. محقّق اردبیلی در این رابطه معتقد است لازمه انحلال این است که آنچه متبایعین قصد کرده‌اند واقع نشود و آنچه واقع می‌شود، مورد قصد متبایعین قرار نگرفته است؛ زیرا قصد متبایعین مجموع بما هو مجموع می‌باشد. شبکه اجتهاد: یکی از انحاء انحلال، انحلال …

Read More »

نمی‌توان به مسائل حکومتی با تک گزاره‌های فقه فردی پاسخ داد/ ضرورت شکل‌گیری فقه‌های مضاف

نمی‌توان به مسائل حکومتی با تک گزاره‌های فقه فردی پاسخ داد/ ضرورت شکل‌گیری فقه‌های مضاف

از مهم‌ترین آسیب‌های فقه حکومتی آن است که بر اساس فقه فردی بخواهیم جواب سیستمی و حکومتی به وضع موجود بدهیم. نباید مسائل فقه حکومتی را با فقه فردی جواب داد. در فقه حکومتی باید ساختارهای نظام و اعمال حاکمیت را به عنوان واحدی کلان نگاه کرد و متناسب با آن ساختار جواب متناسب با آن را داد. به گزارش …

Read More »

عدم رویکرد تربیتی در استنباط احکام، بی‌توجهی به هدف نهایی معارف اسلام است

عدم رویکرد تربیتی در استنباط احکام، بی‌توجهی به هدف نهایی معارف اسلام است

حجت‌الاسلام والمسلمین مجتبی الهی‌خراسانی در درس خارج «امربه‌معروف و نهی از منکر با رویکرد تربیتی و حکومتی» گفت: بی‌توجهی به رویکرد تربیتی در استنباط و تبیین احکام یعنی بی‌توجهی به هدف نهایی تمام معارف اسلام است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، این استاد حوزه در ابتداء با بیان این‌که دو معنای رایج برای اصطلاح «فقه تربیتی» به کار رفته است، افزود: …

Read More »

عدالت به‌مثابه یک قاعده فقهی فراگیر

عدالت به‌مثابه یک قاعده فقهی فراگیر

عدالت در فرآیند استنباط و حوزه فتوا در فقه فردی، نقشی جز فلسفه احکام ندارد اما در تطبیق احکام در خارج و اجرای اسلام و حوزه صدور حکم حکومتی تأثیر بسیار مهمی دارد و می‌توان گفت مهم‌ترین رکن فقه حکومتی است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام علی الهی‌خراسانی پژوهشگر فقه اجتماعی و نویسنده کتاب «قاعده فقهی عدالت» در اولین پیش …

Read More »

پیش‌بینی رؤیت‌پذیری هلال ماه صفر ۱۴۳۸ قمری + نتیجه استهلال

وضعیت استهلال در مناطق مختلف جهان با چشم مسلح و غیرمسلح

با توجّه به نقشه‌های رؤیت‌پذیری، کشورهای ایران و عراق در آغاز این ماه قمری، هم‌افق هستند. پیش‌بینی‌ها و محاسبات کارشناسان نشان می‌دهد رؤیت هلال ماه صفر ۱۴۳۸ قمری در غروب دوشنبه ۱۰ آبان ۱۳۹۵ شمسی برابر با ۲۹ محرّم الحرام ۱۴۳۸ قمری و ۳۱ اکتبر ۲۰۱۶ میلادی، در سراسر ایران با چشم مسلّح ممکن است؛ ولی… شبکه اجتهاد: پیش‌بینی رؤیت‌پذیری …

Read More »

سوءتفاهم‌ها بانکداری اسلامی

شبهات سود معین در مضاربه‌های بانکی

برداشت غلط مردم از بانکداری بدون ربا در مقابل بانکداری با بهره و اختلاف‌نظر مجتهدین و مراجع از نحوه فعالیت بانکی و القای برخی شبهات از طرف افرادی که برداشت سطحی از مفاهیم فقهی و بانکی دارند، به این مساله دامن زده است. شبکه اجتهاد: آنچه امروز در ذهن بسیاری از مردم اعم از سیاستمداران یا عامه مردم می‌گذرد این …

Read More »

پاسخ به نقد مقاله حکومت زُدایی از حرم

پاسخ به نقد مقاله حکومت زُدایی از حرم

اساسا بحث در ماهیت مدیریت اوقاف است و نظر سید این است که واقف می‌تواند بطور کلی جلوی دخالت حاکم را برای همیشه بگیرد وحتی با انقراض متولیان خاص هم سرپرستی با عموم مومنین از عدول خواهد بود و حاکم اجازه دخالت ندارد. به گزارش شبکه اجتهاد، در پی انتشار مقاله «حکومت زدایی از حرم»، حجت‌الاسلام والمسلمین احمد عابدی استاد …

Read More »

از توسعه و بازنگری در علم فقه تا عدم خلط فقه حکومتی با فقه سیاسی

از توسعه و بازنگری در علم فقه تا عدم خلط فقه حکومتی با فقه سیاسی

همایش فقه حکومتی از دیدگاه فقیه بصیر آیت‌الله مهدوی کنی(ره) و تجلیل از سه دهه تلاش‌های علمی ایشان با حضور روسای دفتر تبلیغات اسلامی، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، دانشگاه امام صادق و جمعی از شخصیت‌های علمی حوزه و دانشگاه در محل پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی برگزار شد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین احمد واعظی در همایش فقه …

Read More »
Real Time Web Analytics