دیدگاه و گزارش

یک محقق علوم قرآنی و حدیث گفت: شیخ کلینی متعلق به جریان عقل گرای شیعه است و معتقد است پیش‌شرط ورود به دین و آغاز دین داری، داشتن «عقل» است. به گزارش شبکه اجتهاد، شیخ کلینی و شیخ صدوق (رحمت الله علیهما) هر دو از بزرگان اصحاب حدیث امامیه و از کبار علمای ما در میان متقدمان هستند. تمام دوست …

‌شبکه اجتهاد: آیت‌الله حاج شیخ حسین حلی (متولد ۱۲۷۰ش. در نجف، درگذشته ۱۳۵۳ش. در نجف) از فقهای شیعه بود که علیرغم منزلت بالای فقهی و اصولی، از عهده‌داری مرجعیت و تشریفات آن دوری گزیده بود. او از شاگردان میرزا محمدحسین نائینی و آقا ضیاءالدین عراقی است. او استاد آیات عظام سید علی سیستانی، سید تقی طباطبایی قمی، نصرالله شاه آبادی، …

سیزدهمین کرسی ترویج عرضه و نقد دیدگاه علمی، با موضوع «مبانی دینی کرامت ذاتی انسان و تسری آن به حوزه‌ی تشریع» با حضور اساتید، دانشجویان و علاقه‌مندان در دانشگاه مفید برگزار شد. این موضوع را حجت‌الاسلام دکتر محمدحسن موحدی ساوجی، استادیار گروه الهیات دانشگاه مفید ارائه می‌داد و ناقدین موضوع، حجت‌الاسلام دکتر حسن‌علی علی‌اکبریان، دانشیار پژوهش‌گاه علوم و فرهنگ اسلامی …

درس خارج، یعنی درس کسانی که می‌خواهند به درجه اجتهاد برسند. در این خصوص، تعلیم و تربیت در صورتی مؤثر است که استاد علاوه بر تدریس، روش فکر کردن را نیز به شاگرد بیاموزد. در این کتاب، علاوه بر الگوهای تدریس حضرت آیت‌الله بروجردی، سبک‌های تدریس امام خمینی (ره) و مقام معظم رهبری نیز درج‌شده است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، …

رهدار در رابطه با نقش عقل در نگاه به روایات گفت: اگر به عقل از حیث توجه به روایت، نگاه کنیم، مجموعه روایاتی که در اختیار فقهاست، روایات ناقصی است. این نقص نیز دلایلی دارد. از جمله اینکه همه روایات ثبت ‌نشده است. آن‌هایی که ثبت ‌شده کامل ثبت‌ نشده است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، نخستین نشست از سلسله پیش …

ما اهل کتاب را بر اهل‌سنت ترجیح می‌دهیم؛ یعنی در مواردی شهادت اهل‌سنت را نمی‌پذیریم ولی در همان مورد شهادت اهل کتاب را می‌پذیریم، مثل شهادت در باب وصیت. علاوه بر اینکه شهادت اهل کتاب برای خودشان پذیرفته است؛ اما شهادت غیر مؤمن برای غیر مؤمن نیز پذیرفته نیست. لازمه دیگرش بن‌بست در دعاوی اهل‌سنت است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، …

مدت‌ها و قرن‌ها است که ساختار فقه دچار رکود و ایستایی شده است. ساختار چیزی نیست که از نصوص شریعت به‌دست‌آمده باشد. بلکه امری است که در یک شرایطی و در یک قرنی ایجادشده است؛ کاری که باید صورت بگیرد این است که ساختار فقه باید بازسازی شود. من اخیراً یک ساختاری را عرضه کردم که قابل‌توجه است. این ساختار …

رایج‌ترین شکل و سبک نگارش کتب فقهی را هم شاید بتوان همین شکلِ توضیح‌المسائل امروزی دانست که البته اشکالاتی نیز دارد. یکی از این اشکالات، به‌کار بردن برخی از تعابیر غیرقابل فهم برای مقلد است. اشکال دیگر، در نوع تبویب مسائل است. اشکال بعدی را می‌توان تأثیرپذیری از کتب فتوایی قبلی، بدون دقت در جهات لازم برشمرد. به گزارش شبکه …

ارائه دهنده بحث: در مقاله‌ای یک طبقه‌بندی از علوم را پیشنهاد داده‌ام و در آنجا گفته‌ام که غیر از فقه، دانشی نیست. حتی معتقدم دانش‌های نظری در فرآیند تولید، بعد از الگوی رفتاری اتفاق می‌افتد. اخیراً در دانشگاه باقرالعلوم(ع) مطرح شد که اصل دانش‌ها و اینکه چه دانش‌هایی باید داشته باشیم و چه دانش‌هایی نباید داشته باشیم. مبتنی بر الگوهای …

نظریه پرداز بر اساس محوریت نص قرآنی قائل است که خبر واحد‌ نمی‌تواند مخصص عمومات قرآن و کتاب قرار گیرد؛ در صورت اثبات این نظریه، تحولی در مبانی فقهی ایجاد خواهد شد. به گزارش شبکه اجتهاد، نخستین پیش نشست کرسی نظریه پردازی «محوریت نص قرآنی در مباحث فقهی» با ارائه ‌حجت‌الاسلام خالد غفوری الحسنی و با حضور جمعی از اساتید …

هشتمین شماره دوفصلنامه علمی پژوهشی «مطالعات فهم حدیث» با هدف فهم عمیق‌ و دقیق‌تر از احادیث، به صاحب امتیازی دانشگاه بین‌المللی امام خمینی(ره) قزوین، مدیر مسئولی دکتر مجید ملایوسفی و سردبیری دکتر فتحیه فتاحی زاده چاپ و منتشر شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، دوفصلنامه علمی پژوهشی «مطالعات فهم حدیث» ویژه بهار و تابستان ۹۷ به صاحب‌امتیازی دانشگاه بین‌المللی امام خمینی(ره) …

استاد و پژوهشگر حدیث با اشاره به ویژگی‌های علمی شهید مطهری گفت: نزدیک به ۲۰ روایت مشهور در اذهان عمومی و حتی نخبگانی وجود دارد که مرحوم مطهری آن‌ها را جعلی و خلاف عقل می‌داند. به گزارش شبکه اجتهاد؛ حجت‌الاسلام والمسلمین مهدی مهریزی، عضوهیئت علمی موسسه دارالحدیث در نشست علمی بررسی احادیث ساختگی از منظر شهید مطهری در موسسه فهیم …

اگر یک راوی ثقه‌ی جلیل القدر از یک راوی که هیچ توصیفی در کتب رجالی در موردش وارد نشده است، به فراوانی روایت کند. این روایت کردن فراوان کاشف از این است که شخص مکثِر، یعنی راوی ثقه جلیل القدر که اکثار از استاد خویش دارد، این اکثار کاشف از این است که آن شخص را ثقه می‌داند؛ هر چند …

گفتگو درباره «اصول فقه» که دانشی کهن، پردامنه و نقش‌آفرین در عرصه استنباط احکام دینی و قوام شریعت است، در طول تاریخ وجود داشته و همچنان دغدغه صاحب‌نظران است. یکی از محورهای بایسته گفت‌وگوهای عالمانه که در به‌روزرسانی و کارآمدی آن تأثیر جدّی دارد، سخن گفتن از پارادایم‌های موجود و مطلوب در اصول فقه است. به جهت نقش پارادایم در …

یکی از نگرانی‌های شهید مطهری این است که قسمت‌هایی از فقه ما با عدالت زاویه پیداکرده است. ایشان در این زمینه نقدهای جدی دارد. در برخی از مسائل فقهی و احکام شرعی به‌خصوص در قرآن کریم مستقیماً مسئله‌ی عدالت و در نقطه‌ی مقابل مسئله‌ی ظلم را داریم. آیا آنجایی که خداوند تعالی در قرآن مستقیماً مسئله‌ی عدالت را مطرح کرده، …

علمای حدیث شناس و محققانی که به موازین رجالی و دقت‌های متنی و سندی مسلط هستند و نگاهی راهگشا و پایه‌ای به حدیث دارند به گونه‌ای که حدیث را در متن استنباط‌ها و دقایق خویش قرار می‌دهند و حفظ میراث حدیثی را در اولویت مطالعات و تحقیقات خویش می‌دانند انتظار می‌رود با نگاهی فرا سندی و واقع نگرانه با توجه …

علامه شهید، آیت‌الله سید محمدباقر صدر، یکی از اندیشمندان بزرگ مسلمان است که تاریخ در گذر زمان، شمار اندکی از این چهره‌ها را به خود دیده است. «مغز متفکر اسلامی» تعبیری است که امام خمینی درباره این شهید مظلوم به کار برده‌اند و همین تعبیر، عظمت شخصیت وی را به تصویر می‌کشد. چهره‌های نواندیش و متفکری مانند شهید صدر همواره …

شبکه اجتهاد: به زودی قرار است کتاب «اعتبارسنجی احادیث شیعه» به نگارش جناب آقای سید علی‌رضا حسینی شیرازی رونمائی شود. وی متولد سال ۱۳۳۹ در شیراز است. درس خارج فقه و اصول را در محضر حضرات آیات فاضل لنکرانی، تبریزی و شبیری زنجانی فراگرفت و موضوع تخصصی رجال و حدیث را در محضر حضرات آیات شبیری زنجانی و موسوی مددی …

از ویژگی‌های شخصیت علمی حضرت آیت‌الله سیستانی وارد کردن نظریات برگرفته از علوم دیگر به بحث فقه و اصول است؛ ایشان برخی از نظریات روان شناسی را به بحث وضع در علم اصول، رویکرد روان شناختی تفسیر گفتار را به بحث تعادل و تراجیح موسوم به «تعارض ادله» و راهنمای نظریه احتمال را به علم اصول وارد کردند و آن …

اگر اطلاق یا عموم حکمی ظالمانه باشد، به نظر ما، تحت قاعده نفی ظلم قرار می‌گیرد و لذا از اطلاق یا عموم دست برمی‌داریم. دقیقاً مثل قاعده نفی حرج، مثل جهاد که اصل آن حرجی است ولی لاحرج، اصل آن را برنمی‌دارد ولی قاعده لاحرج، اطلاق ادله جهاد را مقید می‌کند. به گزارش خبرنگار اجتهاد، نشست علمی با موضوع قاعده …

فقه جواهری انضباط فقهی را در عین حفظ اصول را مد نظر قرار می‌‌‌دهد؛ یعنی این فقه هم پویا و هم پایا است؛ در این گونه همایش‌‌‌ها حتما نباید به مدح پرداخت بلکه می‌‌‌توان با نقد برخی نظرات به توسعه و بسط علوم و همین روش شخصیت‌‌‌های بزرگ نیز کمک کرد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، آیین نکوداشت مرحوم صاحب جواهر …

عضو مجلس خبرگان رهبری با اشاره به ضرورت ارائه ساختار و تقسیمی فراگیر و مبتنی بر معیار برای فقه‌های مضاف گفت: می‌توان فقه مضاف را به چهار دسته کلان “فقه اشیاء و موجودات”، “فقه پدیده‌ها”، “فقه نهادها” و “فقه ساحت‌ها” تقسیم کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین احمد مبلغی استاد خارج فقه و اصول و عضو مجلس خبرگان رهبری …

حجت‌الاسلام شاهنوش با تبیین وجه ممیز فقه جواهری از دیگر روش‌های استنتاج فقهی به بیان شرط استمرار این روش علمی در حوزه علمیه پرداخت. شبکه اجتهاد: اول شعبان مصادف است با روز وفات آیت‌الله شیخ محمدحسن نجفی که به علت نگارش کتاب معروف «جواهرالکلام» در میان اهل علم به «صاحب جواهر» معروف است. جایگاه والای این اثر علمی به‌حدی است …

معاون آموزش و پژوهش انجمن حدیث حوزه گفت: طرح نیازسنجی پژوهشی علوم و معارف حدیث از سوی انجمن حدیث حوزه اجرا و طی آن دو هزار و ۸۰۳ موضوع پژوهشی مرتبط با حدیث استخراج و عرضه شده است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین علی فرهمندیان، معاون آموزش و پژوهش انجمن حدیث حوزه، به تشریح فعالیت‌های این انجمن در سال …

دبیر شورای عالی حوزه‌های علمیه با اشاره به اهمیت تفسیر طبری و بهره‌گیری تفاسیر شیعه از آن بیان کرد: ما باید کتب اهل سنت را هم به عنوان مصدر بپذیریم ولی یادمان باشد که شیطنت‌هایی نیز در این آثار وجود دارد که نیازمند مراقبت است. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله رضا استادی در ادامه جلسات تفسیری خود در دارالقرآن علامه …

آیت‌الله سیستانی با تفکیک پارادایم مبتنی بر مناسبات عبد و مولی از پارادایم قانونی، بر تحلیل مسائل اصولی در پارادایم قانونی تأکید دارند. به گزارش خبرنگار اجتهاد، نشست علمی- پژوهشی «تأثیر اختلاف گفتمان در استنتاج‌های اصولی» با حضور حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر محمد غفوری‌نژاد، عضو هیئت علمی دانشگاه ادیان و مذاهب قم و جمعی از پژوهشگران و فضلا در تالار شیخ …

ما فقه حکومتی نداریم، شاید به دلیل اینکه کلام به کمک فقه نیامده است. اگر بحث کلامی را بیاوریم و با این دامنه وارد فقه شویم، استنتاج‌های ما در فقه متفاوت خواهد شد و رویکرد حاکم بر فقه اگر رویکرد کلامی باشد، رویکرد حداکثری خواهد شد. اگر فقه با مبانی برخواسته از کلام شکل بگیرد،‌ نه تنها برای جامعه مؤمن …

اختصاصی شبکه اجتهاد: کرسی ترویجی عرضه و نقد ایده علمی با موضوع «ماهیت تشکیکی گزاره‌ها و مفاهیم اخلاقی»، روز چهارشنبه ۲۳ اسفند ۱۳۹۶ در پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی واقع در شهر مقدس قم برگزار شد. در این نشست، حجت‌الاسلام‌ والمسلمین محمد عالم زاده نوری، عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه، به‌عنوان ارائه‌کننده و حجت‌الاسلام‌والمسلمین رضا حبیبی، پژوهشگر حوزه …

شبکه اجتهاد: هفته دهم از دوره رویکردشناسی فقه حکومتی، هفته گذشته با ارائه حجت‌الاسلام والمسلیمن استاد ابوالقاسم علیدوست، رییس انجمن فقه و حقوق حوزه علمیه قم برگزار شد. علیدوست ابتدا بحث مفهوم‌شناسی فقه حکومتی را مطرح کرد و گفت: فقه سه کاربست دارد؛ گاهی فقه دانشی است که در خدمت کشف شریعت است. فقه کاشف و شریعت مکشوف است. شریعت …

به نظرم در فرمایشات آقای عالم‌زاده باید دوباره به آن توجه بشود این است که افعل تفضیل اصلاً حتی در اسلوب عرفی‌اش، نه‌فقط در اصطلاحات روایی، به‌طور طبیعی حیثی است. لااقل غالباً حیثی است. وقتی در بیانات عرفی می‌گوییم که بهترین راننده کسی است که نگذارد آب در دل مسافرها تکان بخورد، بهترین راننده کسی است که وقتی می‌خواهد راه …