موسسه عالی فقه و علوم اسلامی تحت اشراف مقام معظم رهبری «مدرسه تابستانه مسائل فقهی معاصر» را با حضور اساتید حوزه و دانشگاه در شش گروه «فقه معاملات، فقه جزاء، فقه سیاسی، فقه اقتصاد، فقه خانواده، فقه تربیت» برگزار میکند. به گزارش خبرنگار اجتهاد، با تحولات زندگی اجتماعی در دهههای اخیر مسائل فقهی نوپدیدی برابر حوزههای علمیه قرار گرفت. پرداختن …
Read More »اجتهاد و اصول فقه
فراخوان شرکت در دوره آموزشی مطالعاتی «طرح فکری در تحقق تمدن نوین اسلامی»
دوره کوتاه مدت آموزشی مطالعاتی «طرح فکری در تحقق تمدن نوین اسلامی» ویژه برادران و خواهران حوزوی و دانشگاهی، تحت اشراف استاد سید محمدمهدی میرباقری در مدرسه آزاد فرهنگستان علوم اسلامی قم برگزار میشود. به گزارش خبرنگار اجتهاد، حسین پیروزمند، مدیر آموزش فرهنگستان علوم اسلامی در گفتگویی از برگزاری دوره کوتاه مدت تابستانه «طرح فکری در تحقق تمدن نوین اسلامی» …
Read More »«مقبول بودن حدیث» و «انجبار ضعف سند با شهرت عملی اصحاب»: یکسانی یا تفاوت؟/ سیدرضا شیرازی
اختصاصی شبکه اجتهاد: گفته شده است که «مراد از قبول روایت، بودن شهرت عملی برابر آن روایت است». از این رو وقتی گفته میشود: شهرت عملی و فتوایی، سبب جبران ضعف سند روایت میشود، عبارت اخرای این تعبیر است: «روایت او را قبول کردهاند». این تعریف به آیتالله سید ابوالقاسم خوئی(ره) نسبت داده شده است.(۱) اصطلاح اول در علم درایه …
Read More »علامه امینی و مسئلهی غدیر
شبکه اجتهاد: آیتالله عبدالحسین امینی معروف به علامه امینی، نویسندهی کتاب شریف الغدیر، فقیه، محدث، متکلم، مورخ، نسخهشناس و از علمای بزرگ شیعه در قرن ۱۴ ق. میباشد. ایشان در ۱۲ تیر ۱۳۴۹ در سن ۶۸ سالگی در تهران دار فانی را وداع گفت و پس از تشییع در شهرهای تهران، بغداد، کاظمین، کربلا و نجف، در حجرهای از کتابخانهی …
Read More »ملاک شرعی و فقهی گناهان کبیره و آثار آن
در علم فقه و اخلاق، برگرفتهشده از نصوص شرعی، گناهان به صغائر و کبائر تقسیم میشود. این تقسیم دارای آثار فقهی و اخلاقی متفاوتی است؛ بنابراین نیازمند تحلیل ماهیت و درنهایت تعیین ضابطه برای تشخیص مصادیق و موارد آن است. این نوشتار با مراجعه به نصوص شرعی، اعم از آیات و روایات و به روش کتابخانهای، مسئله را به صورت …
Read More »جریان حدیثی کلامی امامیه و تطور آن تا مدرسه اصفهان
در محدثان مدرسه حله، قواعد سختگیرانه محدثان در دوره مدرسه قم چندان جدی گرفته نشد و محدثان امامیه گاه از مصادر غیر امامی یا مشکوک (مانند نصیریه) روایاتی را در کتب حدیثی خود وارد کردند. افزون بر این احادیث موجود در مصادر صوفیه نیز توسط برخی علاقهمندان به تصوف مانند سید حیدر آملی و رجب برسی وارد مجموعههای روایی امامیه …
Read More »آغاز ثبتنام رشته سطح چهار تخصصی «فقه مقارن» در مشهد
مرکز تخصصی آخوند خراسانی، وابسته به دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی، در رشته تخصصی «فقه مقارن» از طلاب علاقه مند جهت ثبت نام در آزمون سطح چهار حوزه دعوت به عمل میآورد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، مرکز تخصصی آخوند خراسانی (ره) وابسته به دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم شعبه خراسان رضوی، با در اختیار داشتن ۵ گروه آموزشی علوم …
Read More »امتحانات خارج فقه و اصول حوزه علمیه خراسان
امتحانات شفاهی مقطع تحصیلی خارج فقه و اصول حوزه علمیه خراسان از ۵ تیرماه ۱۴۰۰ آغاز شده و در محل مدرسه علمیه عالی نواب در حال برگزاری است. به گزارش شبکه اجتهاد، امتحانات شفاهی مقطع تحصیلی خارج فقه و اصول از ۵ تا ۱۵ تیرماه در دو نوبت صبح و عصر در مدرسه علمیه عالی نواب برنامهریزی شده است. در …
Read More »فیلم/ دیدار علمی استاد سید محمدمهدی میرباقری با استاد سید احمد مددی
شبکه اجتهاد: لحظههایی از دیدار و گفتوگوی چندساعته استاد سید محمدمهدی میرباقری با استاد سید احمد مددی در باب «حدیثشناسی، تاریخ فقه و روش تفقه» (۴ تیرماه ۱۴۰۰) گزارش مکتوب این دیدار علمی بهزودی در «شبکه اجتهاد» منتشر میشود. پیرامون نسبت شأن شارع و موضوع شناسی
Read More »حسینیبوشهری: رسیدن به قله اجتهاد و مرجعیت بهسادگی بهدست نمیآید/ پارسانیا: آیتالله فاضل امتداد اندیشه امام خمینی بود/ مبلغی: جامعه حوزوی تمرکزی بر شناخت مبانی اصولی امام خمینی ندارد
اولین پیش همایش اندیشههای سیاسی و اجتماعی آیتالله محمد فاضل لنکرانی(ره) در مرکز فقهی ائمه اطهار (ع) برگزار شد و سخنرانان بر کم توجهی حوزه علمیه به بعد علمی اصولی امام خمینی از یکسو و استمرار دیدگاه و شخصیت امام خمینی توسط آیتالله فاضل لنکرانی در حوزه تاکید کردند. به گزارش شبکه اجتهاد، آیتالله سیدهاشم حسینی بوشهری در اولین پیش …
Read More »تصاویر نخستین پیش همایش اندیشههای سیاسی و اجتماعی آیتالله فاضل لنکرانی
شبکه اجتهاد: نخستین پیش همایش اندیشههای سیاسی و اجتماعی آیتالله فاضل لنکرانی (ره) امروز یک شنبه ۶ تیرماه ۱۴۰۰ با سخنرانی استاد سیدهاشم حسینی بوشهری با موضوع: «تحلیل شخصیت علمی و انقلابی آیتالله فاضل لنکرانی»، استاد احمد مبلغی با موضوع: «آیتالله فاضل لنکرانی امتداد مکتب فقهی امام خمینی(ره)» و استاد حمید پارسانیا با موضوع: «اندیشههای اجتماعی آیتالله فاضل لنکرانی» در …
Read More »بررسی احادیث اصول کافی توسط استاد رضا استادی
رادیومعارف در برنامه «جرعه» با کارشناسی حجتالاسلام والمسلمین رضا استادی، ضرورت وجوب حجت را از منظر کتاب اصول کافی بازگو میکند. به گزارش شبکه اجتهاد به نقل از روابط عمومی رادیو معارف، برنامه «جرعه» که با هدف تبیین و بررسی احادیث کتاب شریف اصول کافی از شبکه رادیویی معارف پخش میشود از دوشنبه، هفتم تیرماه به بررسی حدیث اول بابالاضطرار …
Read More »اجتهاد روایت محور و فقاهت مدار
«اجتهاد روایت محور و فقاهت مدار» روشی است نو و بدیع که استاد علی نصیری طی ده سال تدریس خارج فقه خود در حوزه علمیه قم بر اساس آن تمشی کرده است. در این نوع از اجتهاد، تأکید و اهتمام آغازین و اساس فقیه بر برشمردن همه روایات هر باب و بررسی همه جانبه سندی و متنی آنها است و …
Read More »نقش احادیث و آراء اهل سنت در فهم روایات فقهی اهلبیت (ع) با تأکید بر دیدگاه آیتالله بروجردی
رساله دکتری رشته فقه مقارن با عنوان «نقش احادیث و آراء اهل سنت در فهم روایات فقهی اهلبیت (علیهمالسلام) با تأکید بر دیدگاه آیتﷲ العظمی بروجردی» با حضور اساتید مشاور و داور در مدرسه عالی فقه تخصصی جامعه المصطفی، در روزهای پایانی خردادماه از سوی حجتالاسلام سید محمدحسن حکیم دفاع شد. این رساله با هدف تبیین کاربستهای بهرهگیری از احادیث …
Read More »اصل تأسیس قواعد فقهی به عصر معصومین (ع) برمیگردد/ بسیاری از فروعات فقه، جزء موارد تطبیق قواعد فقهی و قوانین کلی اسلام است/ قواعد فقهیه راهگشای حل مسائل نوظهور
استاد خارج قواعد فقه، با بیان اینکه از عصر غیبت، زمان شیخ مفید تا کنون، اصل استناد به قواعد فقهی در کتبی که پیرامون فقه عامّه و خاصّه نوشته شده، یک امر رایج بوده است، گفت: اصل تأسیس قواعد فقهی به عصر معصومین برمیگردد و بسیاری از قواعد فقهی ابتداءً در متن قرآن کریم و در کلمات نبی مکرم اسلام …
Read More »وضعیت تراث پژوهی در حوزه نجف و عراق
شبکه اجتهاد: پس از سقوط صدام و شروع فعالیتهای علمی حوزه علمیه نجف یکی از مهمترین کارهایی که در فضای علمی شیعه انجام شد اقدام به احیاء نسخ خطی چه در زمینه نگهداری، چه فهرستنویسی و چه در زمینه تحقیق نسخ خطی بود. این حرکت علمی، از مهمترین کارهایی میباشد که با مشارکت محقّقان عرب و غیر عرب و خصوصا …
Read More »فقه، علم زندگی است/ مسائل مستحدثه را نمیتوان به وضوح از عموم و اطلاقات به دست آورد/ میخواهیم اصول فقه را از مباحث فرضی به کاربردی بکشانیم
نویسنده کتاب «جایگاه قواعد استظهار در حل مسائل مستحدثه» گفت: اگر فقه به سمت مسائل جهان معاصر و مسائل مستحدثه توجه کند، همگان متوجه میشوند که فقه علم زندگی است و زندگی بشر با فقه درهم تنیده است. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست علمی «جایگاه قواعد استظهار در حل مسائل مستحدثه» همراه با رونمایی از دو کتاب «مکتب فقهی محقق …
Read More »فقها و مجلس خبرگان
شبکه اجتهاد: مجلس خبرگان رهبری اگرچه همچون سایر مجالس و نهادهای انتخابی در زمان انتخابات یا دوران مسئولیت، رقابت داغ یا هیاهوی رسانهای ندارد اما جایگاه خاص و منحصر به فرد آن همیشه مورد توجه بوده است. از جمله دلایل عدم هیاهوی رسانهای، اعضای این مجلس است که بخاطر ویژگی خاص آن یعنی «اجتهاد» که منحصر در فقها است عملا …
Read More »مفتی مصر: باید قانونی برای ممانعت غیر متخصصان از صدور فتوا تصویب شود
شوقی علام مفتی مصر تأکید کرد: فتوا یک تخصص است و نیازمند مجوز و اجازه است و نباید شخص غیر متخصص در این زمینه وارد شود. به گزارش شبکه اجتهاد، شوقی علام مفتی مصر در سخنانی اظهار داشت: بشریت اکنون در عصر تخصص زندگی میکند و به هیچ وجه شایسته نیست که پزشک یا وکیل یا مهندس، مجوزی از سوی …
Read More »«فقه الرضا» را چه کسی نوشته است؟/ جواد زمانی
اختصاصی شبکه اجتهاد: امروزه کتابهایی با نامهای ائمه (ع) مشهور گشتهاند که بایستی با ریزبینی به کنکاش در مورد آنها پرداخت تا بتوان سره از ناسره را شناخت. دو کتاب فقه الرضا و طب الرضا از امام رضا (ع) مورد تفقد برخی قرار گرفته است؛ اما بهراستی انتساب این دو به حضرت امام رضا (ع) به جاست یا خیر؟ جواد …
Read More »«فراتر از امر بشری»، نقدی بر دیدگاه سروش و مجتهد شبستری پیرامون وحی
کتاب «فراتر از امر بشری» جدیدترین اثر حجتالاسلام والمسلمین عبدالحسین خسروپناه، از سوی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در روزهای پایانی خرداد ۱۴۰۰ روانه بازار نشر شد. به گزارش شبکه اجتهاد، این کتاب که انتقاداتی بر دیدگاههای عبدالکریم سروش و مجتهد شبستری پیرامون وحی مطرح میکند، توسط حجتالاسلام عبدالحسین خسروپناه، استاد مطرح حوزه و دانشگاه نگاشته شده است. در بخشی …
Read More »باید با فقه جواهری، قراری برای گفتگو بگذاریم!/ پیشنهاد میکنم عللالشرایع جدید نوشته شود/ روح و مذاق شریعت، همان استقراء است
به نظرم تا حدودى میشود با اجتهاد جواهری، نتائج خوبى کسب شود. ما میتوانیم بر اساس معیارهاى اجتهاد جواهری، اجتهاد مناطی را پرورش و توسعه دهیم، یعنی اجتهاد، به دنبال مناط حکم و همچنین دنبال ما یدور الحکم مداره باشد نه دنبال ما یذکر فی اللفظ والدلیل مداراً فقط، چون چه بسا در دلیل، عنوانى ذکر شود اما مدار واقعی …
Read More »سرنخهایی جدید برای شناخت شخصیت پیچیدۀ ابوالمفضل شیبانی/ محمد عافی خراسانی
اختصاصی شبکه اجتهاد: یکی از محدثان بسیار پویا در حوزههای حدیثی فریقین، ابوالمفضل شیبانی (درگذشتۀ ۳۸۷ق) است. میراث بسیار گستردهای از روایاتِ وی در منابع روایی امامیه، زیدیه و اهل سنت باقی مانده است. اما از آن جا که او در منابع رجالی امامیه و اهل سنت، تضعیف شده است، در عمل بسیاری از میراث وی به حاشیه رفته است.[۱] …
Read More »نظریه فقهی «نفی ظلم» با توجه خاص به قرآن ارائه شده است/ این نظریه تعارضی با اصول مسلم فقهی ندارد
رئیس پژوهشکده فقه و حقوق پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در پاسخ به این سؤال که آیا نظریه فقهی نفی ظلم، با قواعد مسلم فقهی قابل جمع است و فقه جدید لازم نمیآید؟ بیان کرد: جواب این مسئله یک حکم ثانوی است و با قواعد دیگر یا اصول مسلم فقهی در تعارض نیست و هیچ تنافی با خلود و جاودانگی …
Read More »نمونهای از سنت تقریرات نویسی در اصول فقه در سده پنجم قمری/ حسن انصاری
شبکه اجتهاد: غزالی هنوز استادش امام الحرمین جوینی در قید حیات بود که خلاصه آموزشهای اصولی خود که وی را برای استادی در نظامیه شایسته نشان میداد نوشت. این نوشته در واقع خلاصهای بود از آنچه نزد استادش امام الحرمین خوانده بود و البته علاوه بر آنکه سخنان استاد را در درسهایش ارائه میداد گاهی نظرات خودش را هم بازتاب …
Read More »از «بررسی تطبیقی مشروعیت حیل ربا در مذاهب اسلامی» تا «بازخوانی نگاه سلفیان به اجتهاد و تقلید»
شماره جدید فصلنامه علمی- پژوهشی «پژوهشهای فقهی» (تابستان ۱۴۰۰) در جهت انعکاس جدیدترین یافتههای فقهی اساتید برجسته حوزه و دانشگاه به جامعه علمی، به صاحب امتیازی پردیس فارابی دانشگاه تهران، مدیرمسئولی دکتر علیرضا محمدرضائی و سردبیری حجتالاسلام دکتر محمدجواد ارسطا در ۳۵۱ صفحه چاپ و عرضه شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، در این شماره مقالاتی چون: «کاوشی نو در ماهیت …
Read More »«پرونده نقد و بررسی الگوی حکمی اجتهادی» در شماره جدید فصلنامه صدرا
سیوششمین شماره فصلنامه تخصصی علوم انسانی اسلامی صدرا (بهار ۱۴۰۰) با پروندههای ویژهای چون «پرونده نقد و بررسی الگوی حکمی اجتهادی»، «پرونده از حکمرانی اقتصاد تا حکمرانی اقتصاد اسلامی» و «پرونده فلسفۀ نظری تاریخ»، همراه با آثار و گفتاری از شخصیتها و فرهیختگان مطرح حوزه و دانشگاه چاپ و منتشر شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، سیوششمین شماره فصلنامه تخصصی علوم …
Read More »دوره رکود و تقلید یا دوره تبیین و استحکام/ محمدباقر ملکیان
شبکه اجتهاد: در کتابهایی که درباره تاریخ فقه شیعه نوشته شده (که البته با اشکالات متعدّدی چه از لحاظ ساختار، چه محتوا و چه نگاه تاریخی مواجه است) از دوره صد ساله پس از شیخ طوسی تا عهد مرحوم ابن ادریس حلی، به دوره رکود فقه شیعه و یا دوره مقلّدین شیخ طوسی یاد میشود(۱). این مطلب، در بسیاری از …
Read More »خطر اشاعه فقه سکولار/ مجید رجبی
شبکه اجتهاد: جریانهای سکولار با ویترین روشنفکران به اصطلاح دینی، در صدد تغییر باورهای دینی و تهیکردن گفتمان اسلامی از عناصر هویتی آن هستند تا در نتیجه، شریعتی سازگار در برابر انحرافات تمدنی غرب و ساکت در برابر نظام سلطه ارائه دهند. انکار جنبههای قدسی و الهی حکمرانی و تبدیل آن به امری عرفی و غیر شرعی، یکی از اقدامات …
Read More »جایگاه و تأثیرات صفت عدل الهی در اصول فقه بررسی شد
سومین نشست از سلسله نشستهای «جایگاه و تأثیرگذاری صفات الهی در اصول فقه» با عنوان «جایگاه و تأثیرات صفت عدل الهی در اصول فقه» با مشارکت اداره پژوهش مرکز تخصصی آخوند خراسانی برگزار شد. در این نشست حجتالاسلام والمسلمین مهدی زمانی فرد از اساتید خارج فقه و اصول حوزه علمیه مشهد به ارائه بحث پرداخت. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد …
Read More »