اجتهاد و اصول فقه

یک نویسنده حوزوی اظهار کرد: ما نیازمند بحث‌های اصول تخصصی هستیم، بحث‌های سیاسی و حکومتی که اصول فقه خاص خود را می‌طلبد چون در این صورت می‌توان تبیین جدیدتر و دقیق‌تری داشت. ما اصول فقه لازم بر موضوعات تخصصی را نیازمندیم. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین مهدی ابوطالبی، استادیار مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) در گفت‌وگو با …

حبیبی‌تبار از اساتید فقه جزائی کشور گفت: در حال حاضر ساختار فقهی ما ساختار فقه حکومتی نیست، یعنی خروجی آن برای اداره اجتماع، ادارات، سیاست، امنیت، اقتصاد و غیره نیست و خروجی این فقه این کارآمدی را ندارد و اگر قرار باشد حوزه کتاب فقهی خود را منطبق بر فقه فردی بنویسد و کاری به حکومت نداشته باشد این آسیب …

شبکه اجتهاد: امتحانات شفاهی دروس خارج حوزه علمیه خراسان در مدرسه علمیه عالی نواب در حال برگزاری است و تا ۱۰ تیرماه ادامه دارد. حجت‌الاسلام والمسلمین سید مصباح عاملی مدیرحوزه علمیه خراسان و حجت‌الاسلام والمسلمین فرزانه دبیر شورای عالی این حوزه از امتحانات شفاهی دروس خارج بازدید کردند. این دوره امتحانات در قالب ۱۱ گروه با حضور ۳ استاد در …

رییس پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی با اشاره به لزوم بازتعریف دوره سطح حوزه به عنوان دوره فقه عمومی گفت: تخصص گرایی بعد از این دوره‌‌ می‌تواند به اسلامی سازی علوم انسانی نیز کمک کند. شرط اسلامی‌سازی یا توجه به ابعاد اسلامی در رشته‌‌‌های علوم انسانی، توانمندسازی علوم اسلامی از جمله فقه است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر …

کتاب «غایه البادی فی شرح المبادی» دربارۀ مبانی فقه اسلامی است و توسط دکتر غلامرضا جمشیدنژاد اول تصحیح و تحقیق شده است. به گزارش شبکه اجتهاد، مؤلف کتاب محمد بن علی بن محمد جرجانی غروی حلّی (سدۀ ۷- ۸ هـ. ق) شاگرد مبرز علامۀ حلّی است. این کتاب را جرجانی در شرح کتاب «مبادی الوصول الی علم الاصول» استادش نوشته …

رئیس مرکز تحقیقات اسلامی در مراسم رونمایی از سه اثر علمی در زمینه روش‌شناسی فقه در قم گفت: روش‌شناسی اجتهاد تنها مسیری است که با پیمودن آن، امکان پرداختن واقعی و کارآمد به رشته‌های تخصصی فقهی به‌وجود می‌آید. به گزارش شبکه اجتهاد، آئین رونمایی از سه اثر علمی در زمینه روش‌شناسی فقهی، شامل کتاب «درس خارج و گام‌های اجتهاد»، اثر …

معرفی جامع و دقیق همهٔ آثار، اعم از کتاب‌ها، مقاله‌ها، نامه‌ها، اجازه‌ها، تقریظ‌ها، تصحیح‌ها و تعلیقه‌ها، نیز نسخه‌ها، چاپ‌ها و ترجمه‌های آثار و سالشمار تفصیلی  زندگی علامه محمّدحسین کاشف الغطاء از ویژگی‌های این کتاب است و تاکنون کتابی با این شرح و تفصیل در سرگذشت این بزرگوار منتشر نشده است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، یکی از طرح‌های گسترده مؤسسهٔ کتاب‌شناسی …

شماره جدید فصلنامه «اجتهاد معاصر» با مقاله‌ای درباره شیوه رجالی آیت‌الله سیدعلی خامنه‌ای در بیروت منتشر شد. به گزارش شبکه اجتهاد، چهارمین شماره از سال پنجم فصلنامه «اجتهاد معاصر» در ۲۴۰ صفحه در بیروت منتشر شد. این فصلنامه در چهار بخش به شرح ذیل تنظیم شده است: پرونده: بخش پرونده این شماره از نشریه «اجتهاد معاصر» شامل چهار مقاله به …

آیت‌الله سید احمد خاتمی با تاکید بر اینکه «حوزه باید حامی ناصح و نظام باشد»، گفت: حوزه علمیه باید خوبی‌ها را ببینید و تجلیل کند و نسبت به نارسایی‌ها تذکر دهد. ما در شورای عالی حوزه به شدت مراقب این مطلب هستیم. اختصاصی شبکه اجتهاد: در طول تاریخ حیات حوزه‌های علمیه شیعی «استقلال» و عدم وابستگی به دولت‌ها، موضوعی حیاتی …

اختصاصی شبکه اجتهاد: بی‌وقفه بر اعتقادم به امکان و ضرورت تولید فقه حکومتی تأکید می‌کنم. این تکرار و تأکید برای این است که ذهنیت‌‌های قبلی و معمولاً منفی مانعی در فهم درست نوشته‌‌ها نباشد. سخن اصلی این نوشته در اصل فقه حکومتی یا حکومت و حاکمیت فقهی و فقاهتی و فقیه محور نیست. کسی که به رسالت‌‌های حداکثری اندیشه دینی …

رئیس مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) تاکید کرد: اینکه امروز افراد نادان جواهر، شیخ انصاری و آخوند را تخطئه می‌کنند، درست نیست، زیرا اگر کسی جواهر و شیخ و آخوند را تخطئه کرد، می‌تواند امام خمینی(ره) و دیگران را تخطئه نکند؟ به گزارش شبکه اجتهاد، استاد محمدجواد فاضل لنکرانی ۲۷ خرداد در پایان دروس خارج فقه بحث صلاه مسافر درجمع طلاب …

اختصاصی شبکه اجتهاد: همانطور که در نوشتار قبلی به اختصار تفاوت میان تبعیت از مرجع تقلید با اولیاء الهی که این نحله عرفانی از آن سخن می گوید، روشن شد؛ احکام و موضوعات شرعیه از سوی مرجع تقلید بیان می گردد، لکن تعیین مصداق و تشخیص خارجی موضوعات احکام شرعیه به مکلف واگذار شده است. لذا برای وجاهت تبعیت مطلقه …

اختصاصی شبکه اجتهاد: در مطالعات تاریخ حدیث، بحثی تحت عنوان «مکاتب و حوزه‌های حدیثی» مطرح شده است. برای مقدمه باید گفت حدیث، تولید شده امروز و دیروز نیست که بتوان به سادگی جوانب آن را رهگیری کرد. عمر حدیث به حدود ۱۴۰۰ سال می‌رسد و در این مدت از نقاط جغرافیایی مختلفی عبور کرده است؛ مناطقی با شرایط خاص خویش. …

اختصاصی شبکه اجتهاد: فقیه بزرگوار آیت‌الله حاج‌آقا حسین بروجردی از مراجع عالیقدر و فقهای برجسته شیعه مقیم قم بود. ایشان در حدود ۱۵ سال آخر عمر خود مرجعیت عامه شیعیان جهان را بر عهده داشت. این عالم بزرگوار جامع معقول و منقول بود آیت‌الله بروجردی در ماه صفر سال ۱۲۹۲ هق در بروجرد متولد شد. پس از تحصیلات مقدماتی در …

شبکه اجتهاد: در منابع حدیثی ما احادیثی با متونی بلند و یا در واقع آنچه به عنوان «احادیث طوال» خوانده می‌شود کم نیست. گاهی این احادیث در برگیرنده خطبه‌ای بلندند و گاهی مکتوبی مطول و در بسیاری مواقع هم متن گفتگو و یا مناظره‌ای بلند را شامل می‌شوند. طبعا با توجه به محدودیت توانایی حفظ راویان از یک سو و …

اختصاصی شبکه اجتهاد: آیت‌الله حاج‌آقا حسن طباطبایی قمی از فقهای بزرگ شیعه و مراجع معظم تقلید معاصر مقیم مشهد بود. ایشان سالیان بسیار در مشهد و کربلا و نجف نزد فقهای بزرگ به تحصیل فقه و اصول پرداخت تا به درجه عالیه اجتهاد نایل آمد. این فقیه بزرگوار در جریان مبارزات انقلابی زمان حکومت محمدرضا شاه جزو مخالفان حکومت شاه …

استاد برجسته خارج فقه حوزه علمیه مشهد با بیان اینکه شیخ انصاری در دَوَران بین تحصیل علم و تکسُّب، تحصیل علم را ترجیح می‌دهد، اظهار کرد: طلبه نباید بخاطر سختی‌ها اهتمام به درس را رها کند. من این مسأله را با امام خمینی و آیت‌الله حکیم مطرح کردم و هردوی آنان فرمودند که تلاش علمی و اجتهاد برای طلبه مستعد …

اختصاصی شبکه اجتهاد: چرا فکر می‌کنیم که فقه و فقیه و حوزه علمیه در برابر مسائلی مانند تولید محصولات صنعتی خوراکی ویرانگر برای کودکان و نیز روش عمل سودجویانه و مافیایی رسانه‌ها و ترویج این خوراکی‌های مضر برای نسل کودک و نوجوان یک ملت باید همین‌طور خنثی عمل کنند و به سکوت بگذرانند و در عوض، صبح تا شب از …

نوبت اول مدرسۀ تخصصی حدیث «عرصه‌‌ها و روش‌های حدیث‌پژوهی مقارن» ویژه فصل بهار در دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی برگزار می‌شود. به گزارش شبکه اجتهاد، نوبت اول مدرسۀ تخصصی حدیث ‌عرصه‌ها و روش‌های حدیث ‌پژوهی مقارن» ویژه بهار ۹۸ با رویکرد «مبانی حدیث‌پژوهی مقارن ـ ۱» از گروه آموزشی علوم و معارف قرآن و حدیث دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی …

اختصاصی شبکه اجتهاد: با ادامه کش‌وقوس‌های این روزهای محافل علمی در مشهد مقدس میان طرفداران یک نحله عرفانی و مخالفین آن، پا فراتر از بحث‌های اعتقادی رفته و به بحث‌های فقهی و فقها نیز سرایت کرده است. ازاین‌رو لازم است فقه وارد میدان شده و صرفاً، بدون جانب‌داری از طرفی، فقط پاسخ این قسمت از نزاع را بیان دارد؛ مطلبی …

استاد سید منذر حکیم در یکی دیگر از سلسله نشست‌های «گفتمان معرفت» بحث «فقه و نظام‌مندی» را ارائه نمود و فقه فتوایی رساله‌های عملیه را فقه فردی خواند و نبود فقه اجتماعی نظام‌مند را از چالش‌های معاصر و حکومت اسلامی دانست. او جامعیت دین اسلام را نشانه وجود نظام‌های مختلف زندگی انسان در دین معرفی نمود و بر لزوم استنباط …

الان ما حوزه‌هایی در مشهد داریم که اینها اصلا اجازه حضور زن را جلوی استاد مرد یا ورود زن به جامعه را نمی‌دهند. یعنی همیشه می‌خواهند در عین اینکه درس می‌خواند، عقب باشد و یک چشمش بیشتر دیده نشود و زیر پوشیه باشد و حرف زیاد نزند و هنوز می‌بینیم که طرفدار پرده‌نشینی هستند و نتیجه‌اش این می‌شود که آقایان …

باید گفت شرعی بودن سیره وابسته به تقریر شارع است. تقریر غیر از سکوت است و باید در زمان حضور امام باشد؛ بنابراین سیره نمی‌تواند دلیل بر حجیت سیره عقلاء بر احکام نوپیدای کنونی باشد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، در یکی دیگر از نشست‌های «گفتمان معرفت»، استاد محمد قائینی بحث «فقه و مالکیت معنوی» را مطرح نمود. وی بحث خود …

اختصاصی شبکه اجتهاد: وصف پدیده‌های طبیعی اصولاً مساله فقه و فقها نیست به‌استثنای برخی عناوین طبیعی – شرعی اغلب حوادث و وضعیت‌های طبیعی یا شرایط عینی و تبیین مصادیق کار عرف و عقل است. ورود به آنها کار فقه و فقیهان نیست. دستگاه فقاهت فاقد سازوکارها و روش‌های مواجهه درست با آن‌هاست. دو نمونه عینی این موارد که ارتباطی با …

آیت‌الله شیخ محمدجواد فاضل لنکرانی استاد مدعو یکی دیگر از نشست‌های «گفتمان معرفت» بود. وی بحث خود را با عنوان «بررسی حجیت ظن در موضوعات» ارائه نمود و در آن موارد بسیاری از عمل به ظن در موضوعات را بیان کرد. رئیس مرکز فقهی ائمه اطهار (ع) با طرح چهار دلیل از جمله بناء عملی عقلاء، حجیت عمل به ظن …

شبکه اجتهاد: امام خمینی (ره) رهبر کبیر انقلاب اسلامی، تنها به عنوان یک سیاستمدار برای ملت ایران و همه مسلمانان مطرح نبود، بلکه ایشان یک عالم بزرگ دینی، رهبری مردمی و ساده‌زیست و مظهر مبارزه با ظلم و بی‌عدالتی به شمار می‌رود که پس از سال‏ها مبارزه در راه حق و متجلی ساختن اسلام حقیقی، در میان جوامع اسلامی و …

بر اساس گزارش اطلاعات کتابشناسی موسسه خانه کتاب، ۸۶ عنوان کتاب در مورد امام خمینی (ره)، اندیشه‌ها، بیانات و سیره و سبک زندگی ایشان در یک‌سال اخیر (۱۳۹۷) به چاپ رسیده‌ است که ۵۷ عنوان آن چاپ نخست بوده و ۲۹ عنوان نیز اقبال تجدید چاپ را پیدا کرده‌اند. به گزارش شبکه اجتهاد، درباره امام خمینی (ره)، اندیشه‌ها، تفکرات و …

اجازه اجتهاد، یکی از اقسام اجازات متداول و مرسوم در حوزه علمیه است که قدمت آن حداقل به دوران وحید بهبهانی می‌رسد. در سی‌امین سالروز رحلت مرحوم امام خمینی رحمت‌الله علیه، به یک مسئله رایج که حتی در میان اهل علم نیز مرسوم است می‌پردازیم و آن، اجازات اجتهاد مرحوم امام خمینی است. اختصاصی شبکه اجتهاد: مشهور در میان اهل …

از جهت کیفیت، درس امام، مقداری با نجفی‌ها فرق می‌کرد. نظر فقها را زیاد متعرض می‌شدند خود ایشان خیلی در درس مطالعه و کار می‌کرد. نظر فقها را در درس بررسی و نقد می‌کرد این شیوه در نجف خیلی مطرح نبود. تنها درسی که خیلی به اشکال و استشکال اهتمام و مجال می‌داد، درس مرحوم امام بود.

سه جریان در این قسمت به وجود آمد. گروه اول بر خصوص صاحب‌جواهر و نظرات ایشان تکیه کردند. فقیهی است که مثلاً این‌گونه می‌گوید: اگر کسی ختنه نشده بود، باید برویم و او را یافته و ختنه کنیم! گروه دوم بر مشی و مبانی صاحب‌جواهر تکیه داشتند. این‌ها نیز طبعاً مباحثی مانند مصلحت، مناط، تنقیح و ملاک را نمی‌پذیرفتند، بلکه …