همه مطالب

برخی روشنفکرها ظاهرا علاقه ندارند بشنوند یا اطلاع پیدا کنند که امام صدر فقیه است. اگر کسی می‌خواهد در بحث حقوق ملت و دولت و حقوق زنان وارد شود و بعد به دین نسبت بدهد، باید مقدمات لازم را برای استنباط طی کرده باشد مخصوصا کسی که می‌خواهد رای جدید بدهد، اگر او مجتهد و فقیه نباشد نظر او اعتبار ذاتی ندارد. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست «بررسی فقه اندیشی امام موسی صدر» با سخنرانی حجت‌الاسلام والمسلمین محمدسروش محلاتی استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم، ۲۱ آذرماه ۹۷ در موسسه مفتاح کرامت با حضور اساتید، فضلا و طلاب …

شبکه اجتهاد: در فقه اهل سنت از همان سده دوم قمری در کوفه و مدینه و به ویژه شام ادبیاتی فقهی در عرصه مسائل مربوط به حکومت و وظائف سیاسی و فقهی حاکم شکل گرفت که خیلی زود ادبیات آن تحت عنوان کتاب السیر شناخته شد. از محمد نفس زکیه روایاتی تحت عنوان کتاب السیر در منابع زیدی باقی مانده. در فقه سده دوم به ویژه آرای اوزاعی، فقیه شام و همچنین آرای ابو یوسف و محمد بن الحسن الشیبانی در زمینه فقه السیر اهمیت داشت و به تدریج تدوین شد. اصل اندیشه ادبیات باب و یا کتاب السیر مسائل …

اختصاصی شبکه اجتهاد: درگذشت آیت‌الله هاشمی شاهرودی، تأسف شدیدی را در میان روحانیون و حوزه‌های علمیه به دنبال داشت. او علاوه بر شخصیت سیاسی، جایگاه علمی در حوزه علمیه قم و نجف داشت که هیچ کس را یارای تشکیک در آن نبود. در این رابطه با حجت‌الاسلام والمسلمین سید صمصامالدین قوامی، استاد خارج فقه حوزه علمیه قم گفتگو کردیم. رئیس مرکز مدیریت اسلامی، در این گفتگو، صریح و بی‌پرده در رابطه با آیت الله فقید گفت. اجتهاد: تلاشهای علمی مرحوم آیت‌الله هاشمی شاهرودی را چگونه ارزیابی می‌کنید؟ قوامی: ابتدا باید فقدان این فقیه بزرگ را تسلیت گفت. واژه فقیه کمتر …

شبکه اجتهاد: شهید صدر در نامه‌ای به یکی از شاگردانشان درباره آیت‌الله‌ سیدمحمود هاشمی شاهرودی گفته بودند آقای هاشمی شاهرودی رشد علمی شگفت‌انگیز و نبوغ‌آمیزی دارد؛ و درباره رابطه علمی میان خود و آیت‌الله‌ هاشمی گفته بودند: آقای ‌هاشمی شاهرودی به‌عنوان وجود من است. در تراز استاد آیت‌الله شهید صدر فقیهی اصولی و قوی در فقاهت و نظام سازی بودند که می‌توان آیت‌الله‌ هاشمی شاهرودی را وارث حقیقی این فقاهت و علوم دانست. برخلاف برخی دروس خارج آیت‌الله‌ هاشمی شاهرودی در درس خارج خود برای تبیین یک مسئله‌ فقهی علاوه بر جنبه‌های اصولی تمام جوانب تاریخی، کلامی، اقوال متقدمین و …

قلبی بود که تنها مغز متفکر جامعه روحانیت و حوزه‌های علمیه بود. قلبی بود که در زمان توانایی دست جامعه روحانیت بود. هرچه بود به سوی آن می‌کشید و هرچه زیان بود از آن می‌راند. هر جا دانشمندی بود، به سوی حوزه‌اش می‌خواند و از او نگهداری می‌کرد. وقتی‌که زمام حوزه را در دست گرفت، عدد علما و فضلا و طلاب آن از چهارصد تجاوز نمی‌کرد. در صورتی‌که سخت‌ترین اوقات بود و عقلا می‌گفتند که این حوزه بیش از یک هفته دوام نخواهد داشت؛ زیرا قدرتی فوق‌العاده تصمیم اضمحلال حوزه را در سر می‌پرورانید. و موقعی‌که از جهان رخت بر …

شبکه اجتهاد: اخیرا مستندی با عنوان «بهتان برای حفظ نظام» از شبکه بی‌بی‌سی منتشر شد که در آن مشروع بودن بُهتان‌ به بدعت‌گزاران و مخالفان را نظر فقهیِ امام خمینی و آیت‌الله خامنه‌ای دانسته و بهتان‌سازی را یک دستور دینی در برخورد با مخالفان نظام جلوه می‌دهد. اگرچه سازنده این مستند حسین باستانی است، ولی براساس تحلیل‌های محسن کدیور ساخته‌ شده است که پیش از این، مطالبی را نیز در این زمینه منتشر کرده بود. جناب کدیور در این مستند حضور پررنگی دارد و نظریه‌پردازی این مستند برعهده اوست. در این مستند برای اثباتِ نسبتِ بُهتان برای حفظ نظام، ابتدا …

در سال‌های اخیر ارتباطی با مجلس اعلا نداشتند، ولی رابطه دوستی همچنان ادامه داشت و کسانی که با ایشان هم‌سنگر بودند، همیشه در ارتباط بودند و راهنمایی‌ها را به خاطر تجربیاتی که داشتند به دیگران عنوان می‌کردند شبکه اجتهاد: شهید صدر او را ثمره وجودش نامیده بود. همین ارتباط ویژه با استاد موجب نقش‌آفرینی او در مبارزات علیه رژیم بعث شد. حال شاگرد به دیدار استادش رفته تا در محضر الهی شاهد نتایج تلاش‌های خود در راه اعتلای اسلام و تشیع و پیروزی حق بر باطل باشند. در اوایل دهه‌۸۰ میلادی ارتش آزادی‌بخش اسلامی در عراق متأثر از رخداد انقلاب …

امام جمعه آبادان با اشاره گزارشات مفصل و متعددی از سطح شهر در زمینه عرضه آبزیان غیر شرعی، از جلوگیری عرضه و برخورد جدی با خاطیان خبرداد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام علی ابراهیمی پور با بیان اینکه گزارشات مفصل و متعددی از سطح شهر در زمینه عرضه آبزیان غیر شرعی، توسط مردم مومن آبادان به ما رسیده است، کفت: عرضه اینگونه آبزیان هم از لحاظ شرع و هم از لحاظ سلامت مشکلات فراوانی را بوجود می‌آورد. امام جمعه آبادان به تبلیغات خلاف واقع در خصوص عرضه آبزیان غیر شرعی توسط افراد سودجو اشاره کرد و گفت: در اذهان مردم …

اختصاصی شبکه اجتهاد: آیت‌الله هاشمی شاهرودی، اگرچه در محافل سیاسی، به ریاست قوه قضائیه و مجمع تشخیص مصلحت نظام مشهور بود، اما در مجامع علمی، او را به عنوان شاگرد برجسته شهید صدر و به تعبیری، «وارث» علمی او می‌شناختند. خود آیت‌الله نیز از این عنوان اباء نداشت و هم اساس درس خارج اصول فقه خود را بر طبق مباحث استادش قرار داده بود و هم همیشه دیگران را به ترویج و تدقیق در آرای او تشویق می‌کرد. از آن سو، شهید صدر نیز عنایت فراوانی به شاگرد جوان خود داشت و در هم در گفتار، از نبوغ و استعداد …

شبکه اجتهاد: بعد از نماز صبح، دعای «عهد» را که می‌خوانم، می‌روم به سال‌هایی که هر روز صبح زود آماده می‌شدم تا خود را به شما برسانم. همان روزهایی که در شبستان امام خمینی (رحمه‌الله) حرم مطهر حضرت معصومه (سلام‌الله علیها) پیش از شروع درس، با هم به امام زمان (عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف) سلام می‌دادیم و با حضرت «عهد» می‌بستیم: «اللهمّ إنّی أجدّد له فی هذا الیوم و فی کلّ یوم عهداً و عقداً و بیعهً فی رقبتی». یادش بخیر، کنار منبر درس بر زمین می‌نشستید و محاسن سفیدتان را در دست قبضه می‌کردید و با همان حال خضوع و خشوعی که …

شبکه اجتهاد: آیت‌الله سیدمحمود ‌هاشمی شاهرودی، رئیس فقید مجمع تشخیص مصلحت نظام و عضو مجلس خبرگان رهبری پس از عمری مجاهدت در عرصه‌ی علمی و سیاسی، شامگاه دوشنبه ۱۳۹۷/۱۰/۳ دار فانی را وداع گفت. رهبر انقلاب اسلامی در پی ارتحال ایشان پیام تسلیتی صادر کردند که در بخشی از آن آمده است: «ایشان استادی بزرگ در حوزه‌ی علمیه‌ی قم و کارگزاری باوفا در مهم‌ترین تشکیلات نظام جمهوری اسلامی، عضو مؤثری در شورای نگهبان و رئیس موفقی در مجمع تشخیص مصلحت بودند و آثار و برکات علمی بسیاری از خود بر جای نهادند. ایشان همچنین برادر سه شهید و از یاران …

شبکه اجتهاد: چهره‌های علمی‌ که وارد عرصه سیاست می‌شوند؛ معمولاً اعتبار و خدمات علمی‌شان، آن‌طور که باید و شاید مورد توجه قرار نمی‌گیرد. یکی از این چهره‌ها مرحوم آیت‌الله سید‌محمود‌ هاشمی‌ شاهرودی است. در این گزارش قصد داریم به نقل از برخی شاگردان ایشان، جایگاه علمی و فقهی این فقیه برجسته را بازشناسی کنیم. مهم‌ترین اساتید آیت‌الله شاهرودی، امام خمینی (ره)، آیت‌الله خویی و شهید سیدمحمدباقر صدر بودند. حجت‌الاسلام محمدحسن گلی‌شیردار، یکی از شاگردان قدیمی و اصیل آیت‌الله شاهرودی در‌باره نسبت علمی آیت‌الله شاهرودی با امام و آیت‌الله خویی می‌گوید: «آیت‌الله شاهرودی در بحث بیع، هشت سال با امام همراه …

شبکه اجتهاد: کتاب «تحریرالاصول» تقریر درس خارج اصول امام خمینی(ره) به قلم آیت‌الله عبدالله جوادی آملی در ۴ مجلد، با حضور معظم‌له و اساتید و فضلای حوزه علمیه قم در بنیاد اسراء رونمایی شد.

هنوز هم ابعاد این فقه حکومتی را نمی‌دانیم و سعی نکردیم آنها را بیرون بکشیم. فقهی که نظام‌سازی کند و نظام‌های مختلف اجتماعی، سیاسی، اقتصادی، اداری، فرهنگی و… را در جامعه بسازد خیلی فرق می‌کند با این مسائل خرده و فروع فقهی که در هر مساله‌ای مطرح می‌شود… شبکه اجتهاد: آیت‌الله سیدمحمود ‌‌هاشمی ‌شاهرودی(ره) در نجف متولد شد و دروس حوزوی خود را در همانجا آغاز کرد. ایشان با توجه به هوش و توان علمی بالای خود توانست در مدتی اندک، دروس دوره سطح را به پایان برساند. پس از آن برای تحصیل دروس تکمیلی به درس آیت‌الله سیدمحمدباقر صدر رفت …

شبکه اجتهاد: سخنران محترم در وصف دروس عالی حوزه گفته است: «فقه بی‌ربط با زندگی، زندگی بی‌ربط با فقه، درس خارج‌هایی که به جای تئوریزه حکومت و تمدن دینی، عملا فقه سکولار می‌سازند، فقه فردی، عبادی، طهارت و نجاست. اما درباره اقتصاد، سیاست، بانک و روابط بین‌الملل حرفی ندارند” و سپس با ادعای اینکه حوزه امروز حرفی برای گفتن ندارد(!) ادامه داده است: “پنج درس خارج فقه نه، یک درس خارج فقه در قم، مشهد، نجف و اصفهان دارید که پرسش‌هایش را از بیرون بگیرد و همین الان در مسائل حکومتی بیاید بر اساس آنها ادله را پیدا کند و …

پیکر آیت‌الله هاشمی ‌شاهرودی، رئیس فقید مجمع تشخیص مصلحت نظام، پس از تشییع در تهران و قم با همراهی پرشور و گسترده طلاب، اساتید حوزه و اقشار مختلف مردم در حرم مطهر حضرت فاطمه معصومه(س) به خاک سپرده شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، پس از اقامه نماز بر پیکر آیت‌الله سیدمحمود هاشمی شاهرودی رئیس فقید مجمع تشخیص مصلحت نظام در تهران توسط رهبر معظم انقلاب و برگزاری مراسم تشییع، پیکر آن مرحوم برای تشییع و خاکسپاری به شهر قم منتقل شد. مراسم تشییع پیکر آیت‌الله هاشمی شاهرودی از مسجد امام حسن عسکری(ع) تا حرم مطهر حضرت معصومه(س) برگزار شد و …

زمانی می‌توانیم شاهد تربیت افرادی مانند مرحوم آیت‌الله‌‌ هاشمی شاهرودی درحوزه علمیه قم باشیم که تحقیقات و تقریر نویسی در حوزه رواج پیدا کند. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله محسن فقهیی ضمن تسلیت درگذشت مرحوم آیت‌الله‌‌ هاشمی شاهرودی گفت: ایشان دارای ویژگی‌‌های زیادی بودند که از جمله آن این بود از شخصیت‌‌های علمی بودند به طوری که تحقیقات علمی شان مورد استفاده طلاب و مردم بود. عضو جامعه مدرسین افزود: در جایگاه علمی این عالم همین اندازه بس که همگان به این جایگاه شان اعتراف و اذعان داشتند و مورد تأیید بود. فقدان این عالم ربانی مصداق همان روایت «اذا مات …

استاد درس خارج حوزه علمیه، آیت‌الله‌‌ هاشمی شاهرودی را از یکی از نظریه پردازان بزرگ فقهی و اصولی دوران معاصر برشمرد و ابراز کرد: کتاب‌‌های فقهی و اصولی ایشان در حوزه‌‌های علمیه و درس‌‌های خارج بسیار مورد توجه قرار گرفته است. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله محمدجواد فاضل لنکرانی رییس مرکز فقهی ائمه اطهار(ع)، با بیان این که آیت‌الله‌‌ هاشمی شاهرودی یکی از فقها و اصولیون دوران معاصر بود، به رسا گفت: مرحوم شاهرودی در فقه و اصول از یک قوت خاصی برخوردار بود و افزون بر استعداد بسیار قوی در مسائل علمی، ذهنی جوال و نقاد داشت. رئیس مرکز …

مرحوم آیت‌الله هاشمی شاهرودی در حوزه علوم اسلامی، خصوصاً علم فقه، وارث سه نگاه علمی فقهی پژوهشی در حوزه علمیه نجف بوده است. وی وارث اندیشه‌ها و نوآوری‌های شهید صدر و اتقان و عرفیت فقهی مرحوم خویی و وجه بنیادین فقهی سیاسی حکومتی حضرت امام را داشتند. اختصاصی شبکه اجتهاد: آیت‌الله سیدمحمود هاشمی شاهرودی را اگرچه بسیاری به ریاست قوه قضائیه و مجمع تشخیص مصلحت نظام می‌شناسند و یاران وی را نیز همان معاونین و مسؤولین این دو نهاد می‌انگارند؛ اما او پیش از همه این سِمَتها، حلقه‌ای علمی را در کنار خود داشت که هم در درس و هم …

شبکه اجتهاد: فقه آیت‌الله شاهرودی در سه سطح قابل مشاهده و ارزیابی است، نخست. فقه مدرسه‌ای و در مدرسه: بخشی از تکاپوی فقهی آیت‌الله شاهرودی در فضای مدرسه از رهگذر تدریس، تدوین، و مباحثات و مداخلات قابل مطالعه وپیگیری است، در زمره فقه مکتوب و مدرسه‌ای او، حوزه فقه مسائل مستحدثه قرار دارد. فقه او در این حوزه، حایز سه ویژگی مهم بود: یکم. بهره گیری روش مندانه از تکنیک‌‌های فقهی در جایگاه خود و به صورتی دقیق؛ دوم. رویکرد به گشودن راه‌‌های جدید معطوف به حل مسائل؛ سوم. نتیجه محوری در طرح مباحث و عرضه نتایج مطالعات به شیوه‌ای …

استاد مطرح حوزه اقتصاد اسلامی تصریح دارد: مالکیت انفال توسط حکومت، معنایش این نیست که دولت تصدی‌گری کند بلکه دولت واگذاری و مدیریت کرده و درآمدهای ناشی از آنرا صرف مخارج عمومی کند، حال چرا فاز ۱۱ گاز پارس جنوبی تماما به شرکت‌های چینی واگذار شد! اینها خلاف فقه ماست و فقه می‌گوید باید به مردم میدان داد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، به همت هیئت اندیشه‌ورز اقتصاد و الگوی پیشرفت اسلامی حوزه علمیه خراسان بیستمین نشست تخصصی اقتصادنا با موضوع «نقد و بررسی بودجه ۹۸ از منظر فقه منابع مالی دولت اسلامی» در مدرسه علمیه سلیمانیه برگزار گردید. در این …

استاد باسابقه خارج فقه و اصول با بیان اینکه حوزه علمیه مدیون آیت‌الله هاشمی شاهرودی است، گفت: این عالم ربانی زمینه نشر و واسطه فیض تفکرات اصولی شهید صدر در حوزه شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، آیت‌الله محمدمهدی شب‌زنده‌دار، فقیه شواری نگهبان و استاد باسابقه حوزه علمیه قم در ابتدای درس خارج فقه خود بمناسبت ارتحال آیت‌الله‌‌ هاشمی شاهرودی گفت: رحلت تاسف بار مجاهد عظیم الشان عالم بزرگوار حضرت آیت‌الله حاج سید محمود شاهرودی رضوان الله علیه را خدمت حضرت بقیهالله الاعظم ارواحنا فدا و همه‌ی شیعیان، موالیان، حوزویان، علما و رهبری معظم تسلیت عرض می‌کنیم. حقیقتا فقدان این بزرگوار …

شورای عالی حوزه‌‌های علمیه در واکنش به سخنان اخیر رحیم پور ازغدی بیانیه‌ای تأکید کرد:هویت و منطق حوزه‌های علمیه هیچ نسبتی با سکولاریزم و بی تفاوتی در برابر نیازهای جامعه و نظام ندارد و برخی از این سخنان ناشی از عدم اطلاع کافی از تحولات و دستاوردهای حوزه‌های علمیه است و تضعیف منزلت والای مرجعیت پسندیده نیست. به گزارش شبکه اجتهاد، شورای عالی حوزه‌‌های علمیه پیرامون برخی از سخنان اخیر حسن رحیم‌پور ازغدی، عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی در خصوص حوزه‌‌های علمیه بیانیه‌ای صادر کرد که به این شرح است: بسم الله الرّحمن الرّحیم حوزه و روحانیت در طول تاریخ …

شبکه اجتهاد: آیت‌الله‌‌ هاشمی شاهرودی نیز همانند همه ابنای بشر و مسئولان نظام جمهوری اسلامی به پایان حیات ظاهری رسید و مبتنی بر فرهنگ عامه ایرانیان همه او را گرامی می‌دارند و محترم می‌شمارند؛ اما می‌توان مدعی بود که ایشان در منش سیاسی- دینی و سبک تعاملات حاکمیتی و مدیریتی از خصایص و ویژگی‌هایی منحصربه‌فرد برخوردار بود؟ برای فهم این مهم باید آیت‌الله‌‌ هاشمی شاهرودی را در سپهر سیاسی ایران امروز فهمید. قطب‌بندی‌های حداکثری، وارد نمودن اتهام‌های فکری و سیاسی به همدیگر، تنش، بداخلاقی، متهم کردن همدیگر و هیاهوی بی‌حاصل در سپهر سیاسی ایران قابل کتمان نیست. برخی طوری سیاست‌ورزی …

استاد علیدوست می‌گوید: اکنون در فرآیند قانون‌گذاری کشور، طرحمان به مجلس می‌رود، مجلس اظهار نظر می‌کند. در این فرآیند بعضی نمایندگان می‌گویند ما چون فیلتر شورای نگهبان را داریم، لزومی ندارد که حتی واضحات دینی را در نظر بگیریم. مجلس می‌گوید من خیالم راحت است چون اگر مصوبه خلاف شرع باشد، شورای نگهبان رد‌می‌کند. شورای نگهبان هم می‌گوید من براساس احکام شرعی اولیه نظر می‌دهم. لذا اگر رأیش برخلاف مصحلت باشد، دغدغه‌ای ندارد، چون می‌داند که به مجلس می‌رود و مجلس مقاومت می‌کند و به مجمع تشخیص می‌رود و آنجا تصمیم گرفته می‌شود. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین ابوالقاسم علیدوست، …

شبکه اجتهاد: مرحوم آیت‌الله سید محمود‌‌هاشمی شاهرودی (۱۳۹۷-۱۳۲۷) که از سال ۱۳۷۸ ده سال رییس قوه قضائیه جمهوری اسلامی بود، زمانی که به ریاست قوه برگزیده شد اعتراض‌های بی‌سابقه‌ای به رویّه‌ قضایی دوره ده ساله آیت‌الله یزدی وارد کرد و گفت که یک «ویرانه» تحویل گرفته است. این سخن او موجی از امید در کشور ایجاد کرد، هرچند منجر به بازخواست او در کمیسیون ویژه مجلس خبرگان شد. آقای یزدی که رییس وقت این کمیسیون بود، سال ۷۹ در یک سخنرانی در قم گفت که از آقای‌‌ هاشمی شاهرودی بابت این سخن توضیح خواسته و او نیز سعی در رفع …

رئیس مرکز احیای آثار اسلامی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم ضمن تشریح فعالیت‌های این مرکز، گفت: آثار عالمان شیعه در مورد حجاب، ولایت فقیه، بدا، جبر و اختیار و علم الهی در قالب کلان‌پروژه و تک‌نگاری‌های علمی تحقیق و احیا می‌شوند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام‌والمسلمین اکبر اسدعلیزاده، رئیس مرکز احیای آثار اسلامی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم به تشریح برخی از فعالیت‌های این مرکز پرداخت و گفت: هدف این مرکز احیای تفکرات و نوشته‌های علمای بزرگی است که در دوره خود توانسته‌اندنقش مهمی در توسعه شیعه داشته باشند و امروز هم مطالب ایشان برای جامعه مفید است. …

حجت‌الاسلام ایزدهی با تأکید بر اینکه اداره انواع نظامات به عهده فقه حکومتی است، گفت: اگر نظام اسلامی تشکیل شد، باید با رویکرد حکومتی اداره شود و این رویکرد نیاز به فقه حکومتی دارد. به گزارش شبکه اجتهاد، کرسی ترویجی «غایات و کارویژه‌های فقه سیاسیگزارش| اداره جامعه نیاز به توسعه فقه حکومتی دارد بر اساس دیدگاه‌های آیت‌الله خامنه ای»، به همّت پژوهشگاه فرهنگ و‌اندیشه اسلامی در تالار نشست‌های این پژوهشگاه برگزار شد؛ در این نشست علمی حجت‌الاسلام دکتر سجاد ایزدهی، به عنوان ارائه دهنده و حجت‌الاسلام دکتر بهرام دلیر و حجت‌الاسلام محسن مهاجرنیا به عنوان ناقد حضور داشتند و دبیری …

مراجع عظام تقلید، علمای اعلام و شخصیت‌ها و جریان‌های سیاسی جهان اسلام با صدور پیام‌های جداگانه‌ای ارتحال آیت‌الله سیدمحمود ‌هاشمی شاهرودی را تسلیت گفتند و از مجاهدت‌‌های علمی و اجتماعی او تجلیل نمودند. به گزارش خبرنگار اجتهاد، آیت‌الله سیدمحمود ‌هاشمی شاهرودی شاگرد برجسته امام خمینی و شهید سید محمدباقر صدر، رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام، عضو فقهای شورای نگهبان، رئیس اسبق قوه قضائیه و عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم پس از مدتی تحمل بیماری در سن ۷۰ سالگی دار فانی را وداع گفت. رهبر معظم انقلاب، مراجع معظم تقلید، فقها، سران قوا، علمای اعلام، اندیشوران، حوزه‌های علمیه، مراکز و موسسات …

واقعیت این است که حوزه چیزی را که از آن انتظار می‌رفت، انجام نداد. حتی اگر مقداری منصفانه نگاه کنیم، باید بگوییم همان علمایی که در زمان صفویه و قاجار حکومت در دستشان نبود، بیشتر از حالا در زمینه‌ی فقه حکومتی کار می‌کردند. شبکه اجتهاد: رهبر معظم انقلاب در دیدار با علما و روحانیون خراسان شمالی بر دغدغه‌ای همیشگی در باب حوزه‌های علمیه تأکید نمودند: رابطه‌ی حوزه‌ی علمیه با نظام اسلامی. اما آنچه تازه می‌نمود، کاربرد تعبیری تأمل‌برانگیز در این رابطه بود که نسبت به «سکولاریسم در حوزه» هشدار می‌داد: «حوزه‌هاى علمیه نمی‌توانند سکولار باشند. اینکه ما به مسائل نظام …