یادداشت فقهی و اصولی

اختصاصی شبکه اجتهاد: امسال جام جهانی فوتبال با یک تفاوت ویژه برگزار می‌شود: استفاده از تکنولوژی کمک‌داور ویدیویی (VAR). این تکنولوژی چنان‌که از نامش پیداست، به داور مسابقه کمک می‌کند که در موارد مشکوک با استفاده از تصاویر ضبط‌شده توسط دوربین‌های مخصوص و با همکاری یک تیم داوری مستقر در اتاق بررسی ویدیویی به‌شکلی درست و دقیق تصمیم بگیرد. این تکنولوژی برای کم شدن خطاهای داوری و عادلانه‌تر شدن فوتبال و نتایج بازی‌ها استفاده می‌شود. اما این تکنولوژی سال‌ها مخالفانی جدی داشت که مخالفت آن‌ها به‌قدری مؤثر بود که استفاده از این تکنولوژی را تا به امروز به تأخیر انداخت …

اختصاصی شبکه اجتهاد: متن پیش‌رو نمایه مقالات «فقه و چالش‌های سیاسی نظام اسلامی» است که به معرفی ۲۰ مقاله چالشی می‌پردازد. ۱- عنوان مقاله: مبانی فقهی نظام جمهوری اسلامی؛ امنیت سیاسی نظام اسلامی از منظر فقه شیعه نویسنده: محمد اسماعیل نباتیان (استادیار دانشکده معارف و اندیشه اسلامی، گروه تاریخ و تمدن و انقلاب اسلامی دانشگاه تهران) منبع: فصل‌نامه علمی-پژوهشی مطالعات انقلاب اسلامی، دوره ۱۳، شماره ۴۷، ۱۳۹۵ چکیده: امروزه از چالش‌ها و دشواری‌های مبتلابه کشورهای اسلامی، مسئله امنیت و به‌طور خاص، امنیت سیاسی است. حال این سؤال مطرح است که آیا گزاره‌های فقهی، ظرفیت تبیین و تولید امنیت سیاسی و زمینه‌سازی …

اختصاصی شبکه اجتهاد: متن پیش‌رو نمایه مقالات «فقه و چالش‌های اجتماعی  و فرهنگی نظام اسلامی» است که به معرفی ۱۹ مقاله چالشی می‌پردازد. ۱- عنوان مقاله: چالش‌های اجتماعی انقلاب اسلامی در ایران: بررسی تغییرات جمعیتی بعد از انقلاب و پیامدهای آن بر مشروعیت نظام سیاسی نویسنده: یحیی فوزی منبع: مجله جامعه‌شناسی ایران، دوره ۵، شماره ۳، ۱۳۸۳ چکیده: میزان مشروعیت نظام‌های سیاسی را بر اساس همگونی بین باورها و ارزش‌های اکثریت مردم جامعه با مبانی نظری که بر اساس آن‌ها حاکمان سیاسی سلطه خود را توجیه می‌کنند ، مورد ارزیابی قرار می‌دهند و هر عاملی که بتواند ارزش‌ها و باورهای …

اختصاصی شبکه اجتهاد: متن پیش‌رو نمایه مقالات «فقه و چالش‌های اقتصادی نظام اسلامی» است که به معرفی ۱۴ چالشی مقاله می‌پردازد. ۱- عنوان مقاله: چالش‌های موجود نظام آموزش اقتصاد اسلامی نویسنده: علی محمد احمدی منبع: فصلنامه اقتصاد اسلامی، شماره ۱۸، ۱۳۸۹ چکیده: باگذشت نزدیک به سه دهه از پیروزی انقلاب اسلامی، هنوز مبانی اقتصاد اسلامی در اقتصاد جامعه به کار گرفته نمی‌شود و کارکرد اقتصاد ایران بیشتر از آموزه‌های اقتصاد متعارف متأثر است. اگرچه عوامل متعددی در این امر دخیل‌اند، از نقش و جایگاه نظام آموزشی کشور و فرایند تولید علم آن نباید غافل ماند. بررسی‌ها نشان می‌دهد که باثبات …

اختصاصی شبکه اجتهاد: پژوهشگر محترم، جناب امیرحسین ترکاشوند اخیراً نظری در باب روزه‌داری مطرح کرده و بازخوانی‌ای در آیات روزه صورت داده است که به‌طور خلاصه بیان می‌دارد ایام روزه‌داری جمعاً ۳۶ روز در سال است که به‌شکل «سه روز در هر ماه» ادا می‌شود و این همان معنای عبارت «ایاماً معدودات» در آیۀ ۱۸۴ می‌باشد که راجع به مدت روزه‌داری ذکر شده. همچنین این حکم یک واجب تخییری‌ست و به‌غیر از سه‌روز مربوط به ماه رمضان در مابقی ماه‌ها فرد مختار است که مابین روزه گرفتن یا غذا دادن به فقیر یکی را انتخاب کند و این معنای عبارت …

شبکه اجتهاد: موضوع استهلال و احراز حلول ماه قمری برای به جا آوردن تکالیف دینی امری ضروری است؛ از این رو، بحث و بررسی پیرامون این موضوع اهمیت زیادی دارد. در این نوشتار که مطابق نظرات حضرت آیت‌الله جوادی آملی است، سعی شده است تا نحوه شکل‌گیری هلال ماه و شرایط استهلال و موضوع اثبات اول ماه، با مبانی فقهی و وضعیت رؤیت‌پذیری هلال ماه‌های رمضان و شوال بیان شود. اغلب مذاهب اسلامی رؤیت هـلال را مهم‌ترین نشانه شروع ماه قمری می‌دانند و بر همین اساس نسبت به آن حساس هستند. حدیث «صُومُوا لِرُؤْیتِهِ وَ أَفْطِرُوا لِرُؤْیتِهِ‌؛ روزه‌ بگیرید با …

‌‌ای مسلمان، اسلام از تو‌‌ می‌‏خواهد که شبِ تارِ همسایه‏‌ات را روشن کنی، پیش از آنکه خانه ‌ات را روشن کنی. از این رو، به تو‌‌ می‌گوید پیش از آنکه نماز عید بخوانی و به خانه بازگردی و عید را جشن بگیری، زکات بده.‌‌ می‌خواهد شادی را به خانۀ همسایه‏‌ات ببری، پیش از آنکه خودت شاد باشی؛ و این نماد اسلام و معنای عید است. شبکه اجتهاد: متنی که در پیش روی شماست، خطبۀ دوم نماز عید فطر امام موسی صدر است که در جلد یازدهم مجموعۀ گام به گام با امام و همچنین کتاب ادیان در خدمت انسان منتشر …

شبکه اجتهاد: فطریه نوعی زکات است که به میزان حدود سه کیلو -مواد غذایی متعارف- در سال پرداخت می‌شود و بمصرف فقرا می‌رسد. ولی با توجه به گستردگی فقر و فراوانی نیازمندان، این بودجه چه تاثیر قابل توجهی در رفع نیازهای آنان دارد؟ و آیا میتوان آن را روشی کافی و کارآمد برای فقرزدایی دانست؟ روشن است که پاسخ این سوال منفی است. البته در گذشته، چنین بودجه ای تاثیر بیشتری در بهبود وضع آنان داشته است ولی امروز بالنسبه این تاثیر کاهش یافته است زیرا در آن اعصار عمدهُ هزینه خانوار هزینه خوراک بوده و در خوراک هم هزینه …

شبکه اجتهاد: یادداشت پیش‌روی در تحلیل فتوای حرمت ورزش‌‌های حرفه‌ای که چندی پیش توسط برخی از علما و بزرگان اهل سنت صادر شد، نگارش شده است. نگارنده بعد از تحلیل این فتوا، نقدی بر ساختار پاسخ گویی به استفتائات حوزه سلامت در درون مکتب تشیع داشته است تا با بیان نقاط ضعف این نحوه پاسخ گویی مسیری روشن را پیش روی مخاطبان باز کند. توجه شما را به این یادداشت جلب‌ می‌نماییم: چندی پیش در پایگاه خبری «الیوم السابع»، خبری منتشر شد مبنی بر اینکه «شوقی علام» مفتی مشهور مصر، در فتوایی گفته بود: «ورزش حرفه‌ای، مانند بوکس که مستلزم …

شبکه اجتهاد: اساس دین‌داری و بنیان نظام اجتماعی مذهب در موقعیت‌های دور از خاندان پیامبر(ص)، بر حضور فعال و نقش‌آفرین مراجع تقلید است که حلقه‌ٔ ارتباط فکری و معنوی مردم با اولیای معصوم هستند. گاه این فاصله مکانی و جغرافیایی است، همچون عصر حضور مادی خاندان رسالت که مردم در مناطق دور به نمایندگان امامِ خود مراجعه می‌کردند و گاه، فاصله‌ٔ زمانی و تاریخی است مانند روزگار ما که مردم به عالمان و فقیهان مراجعه می‌کنند. این رجوع و مراجعه‌ٔ مردم به فقیه او را مرجعیت می‌دهد و چون رجوع مردم برای شناخت حکم دینی و تکلیف شرعی است آنان …

شبکه اجتهاد: چند روز پیش مقاله‌ای در برخی جراید تحت عنوان «صدای جمهور، صدای معصوم»(۱) انتشار یافت که در آن نویسنده با مقدماتی از فقه شیعه و فقه اهل سنت و بحث ولایت مطلقه فقیه توسط حضرت امام به این جمع‌بندی‌ می‌رسد که صدای جمهور همان صدای معصوم است و اهل تسنن قرن‌‌ها‌ پیش از شیعه به این نتیجه رسیدند که باید امام زمان را در جمهور مردم متجسد دید. این مقاله درصدد است تا نقدی به آراء نویسنده و مقدمات ایشان که به چنین نتیجه‌ای انجامیده است داشته باشد. اول: نویسنده سعی بلیغی نموده تا نظریه ولایت فقیه را …

شبکه اجتهاد: چند سالی است که انتقادها از صدا و سیما به‌سبب نحوه اعلام زمان اذان صبح افزایش یافته است. رسانه ملی اوقات شرعی را بر پایه محاسبه مؤسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران اعلام می‌کند و این زمان با زمانی که مورد تأیید برخی مراجع برجسته تقلید است بین ۵ تا ۲۰ دقیقه تفاوت دارد. از همین رو طبق فتوای بسیاری از فقها اگر کسی بلافاصله پس از اعلام اذان صبح نمازش را بخواند نمازش باطل محسوب می‌شود. دست‌کم طی سال‌های اخیر آیات عظام سیستانی، شبیری زنجانی و مکارم شیرازی از مقلدین خود خواسته‌اند که نماز صبح را دقایقی پس از …

شبکه اجتهاد: آنچه می‌خوانید چکیده‌ای از سخنان حجت‌الاسلام والمسلمین محمد سروش محلاتی استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه در شب بیست و یکم ماه مبارک رمضان در هیئت دارالزهرا(س) است: شگفت آور است حضرت علی (ع) متهم می‌شود که “دانش جنگ” ندارد: «لا علم له بالحرب»(خطبه ۲۷) در حالیکه امام دانش جنگ داشت ولی با نظامی گری مخالف بود. نظامی گری یا میلیتاریسم سرنوشت همه مسائل را بدست نظامیان می‌دهد و دست آنان را در همه امور حکومت از اقتصاد و تجارت تا فرهنگ و قضاوت باز می‌گذارد و قدرت نظامی را در صدر می‌نشاند و همه گره‌‌ها با …

اختصاصی شبکه اجتهاد: حجت‌الاسلام عباسعلی مشکانی سبزواری، رئیس مؤسسه معارف و اندیشه تمدنی اسلام محقق و مدرس فقه سیاسی دانشگاه باقرالعلوم(ع) در یادداتشتی تحلیلی درباره جریان کمونیسم در عراق و مبارزه و مقابله فقهای معاصر و رویکرد جدید مقتدی صدر و نحوه فعالیت‌های او در عراق می‌نویسد: ۱- پس از جنگ جهانی اول و اضمحلال امپراتوری عثمانی و کوتاهی دست دولت ترکیه از عراق و به‌موازات آن تسلط، نفوذ و حضور پیدا و پنهان دولت بریتانیا در صحنه سیاسی و اجتماعی عراق، به سبب حمایت‏های گوناگون بریتانیا، برخی نظامیان سنی موفق به تصاحب قدرت و تشکیل حکومت شدند. این گروه …

شبکه اجتهاد: حجت‌الاسلام والمسلمین داود مهدوی زادگان، عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی یادداشتی با عنوان «علو و استعلا در مفهوم امر (سیره سیاسی امام خمینی(ره))» نگاشته است که در ادامه می آید:  امام خمینی(ره) در بحث اوامر علم اصول الفقه، معتقدند که در معنای «أمر» (فرمان)، «علو»‌ دخالت دارد، یعنی تحقق اوامر حاکم در صورتی امکان‌پذیر است که او واجد ویژگی نفوذ کلمه و اقتدار حکومتی باشد. پس اگر کسی دارای اقتدار نباشد، حتی اگر سلطان هم باشد، خواسته‌های الزام آور او، «فرمان» نیست. بنابراین، امر واقعی از شخص مقتدر اتفاق می‌افتد، اما «ااقتدار» مسئله‌ای قراردادی …

شبکه اجتهاد: یادداشت پیش‌روی به واکاوی واکنش حوزه علمیه نجف و مشخصا دو مرجع عالیقدر آن حوزه، آیت‌الله سید محسن حکیم و آیت‌الله سید ابوالقاسم خوئی، نسبت به وقایع بهار سال ۱۳۴۲ در ایران و قیام ۱۵ خرداد پرداخته است. مشروح یادداشت دکتر صفاءالدین تبرائیان، پژوهشگر تاریخ معاصر و نویسنده کتاب‌های «نهاد مرجعیت شیعه در ۲۰۰ سال اخیر» و «احیاگر حوزه نجف» که در حال حاضرمشغول نگارش کتابی با موضوع زندگینامه آیت‌الله سید ابوالقاسم خوئی است، را در زیر می‌خوانید. عاشورای ۱۳۸۳ ق، مقارن با ۱۳ خرداد ۱۳۴۲ ش، حضرت آیت‌الله خمینی به منظور ایراد خطابه‌ای تاریخی رهسپار مدرسه فیضیه می‌شود. …

ساختار فقهی امام را باید در شعار «جمهوری اسلامی، نه یک کلمه زیاد و نه یک کلمه کم» جستجو کرد زیرا پذیرش جمهوریت و مردم گرایی، حزب گرایی و ساختار حکومت قبیلگی (چپ و راست) را نفی‌‌ می‌کند و از اشرافیت مدرن قبیلگی جلوگیری خواهد کرد. شبکه اجتهاد: سالروز رحلت جانسوز امام خمینی (ره) یادآور تشییع میلیون‌ها ایرانی با امام امت و نشان دهندۀ عمق پیوند امت با امامت است؛ در این میان ضرورت واکاوی فقه امام و جایگاه آن در انقلاب اسلامی از آن جهت حائز اهمیت است که در سال‌های اخیر موج سهمگین تحریف آراء و اندیشه‌های خمینی …

شبکه اجتهاد: ایام ارتحال معمار کبیر انقلاب اسلامی و بنیانگذار جمهوری اسلامی حضرت امام خمینی (ره)، فرصت مناسبی است تا ابعاد شخصیتی، فکری و آراء و اندیشه ایشان مورد واکاوی قرار گیرد تا از رهگذر آن نسل جوان کشور با سیره و افکار امام (ره) بیشتر آشنا شوند و نظام تصمیم‌گیری، سیاست‌گذاری، برنامه‌ریزی و کارگزاران اجرایی نسبت «اقدام و عمل» خود را با منظومه فکری امام (ره) بیشتر و بیشتر نمایند. در یک دسته‌بندی کلی بر این باورم که اصول، پایه‌ها و بنیان‌های فکری امام خمینی (ره)، بر موارد زیر استوار است؛ (یکم)؛ کارآمدی؛ اگر این مفهوم را به معنای …

شبکه اجتهاد: بحث و بررسی دربارۀ مشروعیت،[۱] بلکه لزوم حکومت اسلامی تحت زعامت فقیه جامع الشرایط از ابعاد گوناگون امکان پذیر است. جمعی از فقهای امامیه حکومت اسلامی و ولایت فقیه را از طریق حسبه یا تحت عنوان امر به معروف (این که حکومت اسلامی بالاترین و برترین معروف است) اثبات کرده اند. برخی دیگر آن را از طریق عقل یا دلیل مرکب از عقل و نقل به اثبات رسانده اند. بدین معنا که برای حفظ نظام و معیشت مردم نیاز به وجود یک حاکم است و به عنوان قدر متیقن حاکم باید یک فقیه آشنا به احکام و ابعاد …

شبکه اجتهاد: نسل امروز جامعه، نسلی است که «شناخت مستقیم» از حضرت امام خمینی ندارد. این نسل که دهه دوم و سوم و چهارم زندگی خود را سپری‌ می‌کند،‌ می‌خواهد امام را از راه «شنیده‌ها» شناسائی کند و از «گفته‌های» دیگران، به شخصیت وی پی برد. و اگر این گفته‌ها، متفاوت و یا متناقض باشد، قهراً این نسل با «تحیّر» و سرگردانی مواجه‌ می‌شود که کمترین اثر آن «بی اعتمادی» است. در این باره، اگر قضاوت‌های توأم با عناد و دشمنی را کنار بگذاریم و از داوری‌های کینه توزانه صرف نظر کنیم، باز هم با تفسیرهای مختلفی که توسط علاقه …

شبکه اجتهاد: برای شناخت ابعاد ناشناختۀ امام خمینی، باید ابتدا از مقیاس‌‌ها و معیارهایی سخن گفت که آنها نیز ناشناخته اند! تقوی، اخلاص، زهد، بی علاقگی به دنیا، عبادت، سرشک شوق برای خدا در نیمه شب تار از دیدگان فرو ریختن، در جستجوی گمنامی و بی نام و نشانی بودن، مال فراهم نیاوردن، خشت بر خشت ننهادن، خانۀ نو بنا نکردن، در جایگاهی محقر زیستن و بدان دلخوش بودن، از خوراکی‌‌ها و آشامیدنی‌‌های رنگارنگ و گونه گونه دنیا کم بهره بودن، کم خوردن، لب و دم و دامن از شهوات شستن، خواسته‌‌های دلفریب و هوس برانگیز را از میان برچیدن …

شبکه اجتهاد: واژه یا به عبارت صحیح تر اصطلاح “دموکراسی” از اصطلاحات کهن و دیرپای مباحث اندیشه سیاسی است. دموکراسی اصطلاحی یونانی است که از دو کلمه (demos- اسم) به معنای مردم و (kratia- فعل) به معنای حکومت کردن، گرفته شده است. دموکراسی یعنی حکومت قاطبه مردم، مردم سالاری یا حکومت مردم بر مردم. در یونان باستان این اصطلاح به معنی حکومت عامه مردم یا مردم عادی و نیز روستائیان بوده است یعنی مردمی که فاقد آموزش حکومتداری یا ثروت و مکنت بوده اند که اکثریت مردم دولت شهرهای یونان را چنین افرادی تشکیل می دادند. در دولتشهرهای یونان باستان- …

شبکه اجتهاد: یادداشت حاضر کوششی در جهت بازشناسی دیدگاههای حضرت امام خمینی(ره) در خصوص جدایی دین از سیاست می‌باشد. نویسنده در مقدمه بحث به علل گسترش عقیده جدایی دین از سیاست می پردازد و آن را یکی از سیاستهای استعماری معرفی می‌کند. به نظر نویسنده، آثار و شواهد موجود نشان می‌دهد که امروزه دوباره تحجر و جمود فکری مدرن در بین مسلمین رواج یافته است و به شکل پیچیده‌ای تلاش می‌کند تا بار دیگر تعریف و تفسیر مورد نظر خود از دین و احکام و ارزشهای دینی را جانشین آن چهره‌ای از دین کند که امام راحل(ره) در طول بیش …

شبکه اجتهاد: (۱) قوانین ثابت و جامعه متحول: هدف از تشریع قوانین اجتماعی آن است که زندگی اجتماعی پا بگیرد و جامعه از کشمکشهایی که آن را به سوی نابودی می کشاند، در امان باشد. از این رو، قوانین اجتماعی فقط از این جهت، مطلوب است که وسیله ای است برای ایجاد امنیت در زندگی اجتماعی و نظم بخشیدن به آن و مانعی است برای اضمحلال جامعه. بنابراین، میان قوانین اجتماعی و واقعیتهای موجود در جامعه و نیازهای آن رابطۀ نزدیکی وجود دارد. بر این اساس، تحولات اجتماعی، و دگرگونی مقتضیات، تغییر قوانین اجتماعی را به دنبال خواهد داشت و …

شبکه اجتهاد: یکی از مهم‌ترین فعّالیّتهای حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در سالهای قبل از انقلاب و در دوران مبارزه برای شکل‌گیری حکومت اسلامی، برگزاری جلسات تبیین و تفسیر آیاتی از قرآن کریم بود که در آن به معرفی اسلام ناب برای قشرهای مختلف خصوصاً جوانان انقلابی می‌پرداختند. در واقع میتوان گفت هسته‌های مقاوم و استوار نهضت محصول همان جلسات و جلسات مشابهی بود که توسط حلقه‌ی یاران حضرت امام (ره) در نقاط مختلف تشکیل میشد و با معرّفی اسلام واقعی، روح مبارزه و تلاش برای برپایی حکومت اسلامی را در دل و جان جوانان بر می‌انگیخت. پس از گذشت یکسال از …

شبکه اجتهاد: جامعه المصطفی العالمیه، سازمانی مرکب از مرکز جهانی علوم اسلامی و سازمان مدارس خارج کشور، و متولی آموزش و تربیت غیرایرانی‌‌‌ها در داخل و خارج کشور است. این مجموعه، طبق اساسنامه خود، به ‌‌‌دنبال تربیت دین‌شناسان، تعمیق اندیشه‌‌‌‌های اسلامی و گسترش آموزه ‌‌‌های اسلام ناب محمدی (ص) است و در سیاست‌‌‌هایش، بر «احترام به قلمرو مذاهب اسلامی، بر اساس سیاست انسجام و وحدت اسلامی» تصریح کرده است. ازآنجاکه بدنه اصلی جامعه المصطفی را حوزویان قمی و مشهدی و اصفهانی تشکیل می‌‌‌دهند، طبیعی است که اندیشه حاکم بر حوزه‌‌‌‌های ایرانی، در این مجموعه نیز جاری شده است. لذا هرآنچه …

شبکه اجتهاد: نقش شهید ‌آیت‌الله سید محمدباقر صدر در تحکیم پایه‌های حرکت پیروزمند اسلامی و سهم به سزای او در پایه گذاری این حرکت در دو بعد فکری و عملی در جهان اسلام به ویژه عراق قابل انکار نیست، تا آن جا که نهضت اسلامی را با خون پاک خویش مزین ساخت و با اقتدا به جدش سید الشهدا(ع) او نیز به حق سید شهدای دوران خویش بود. از این رو پرداختن به تمام ابعاد عظمت این عالم ربانی در چنین بررسی مختصری نمی‌گنجد، اما با این وصف، نمی‌توان از بیان بارزترین ویژگی‌های مکتب علمی و فکری که او پایه …

آنچه عموما در مطالعات بانکداری اسلامی به عنوان شاخص سنجش میزان موفقیت بانک‌های کشور در تحقق اهداف عدالت‌مدارانه از آن یاد می‌شود، شاخص «نسبت تسهیلات قرض‌الحسنه اعطایی به کل تسهیلات اعطایی بانکی» است. شبکه اجتهاد: سنجش موفقیت اجرای بانکداری اسلامی در کشور و یا رتبه‌بندی بانک‌های کشور در اجرای موفق موازین بانکداری اسلامی همواره یکی از دغدغه‌های محققین و کارشناسان بانکداری اسلامی بوده است. بدیهی است برای سنجش عملکرد بانک‌ها و یا رتبه‌بندی آن در هر شاخه و موضوعی نیاز به شاخص و معیار وجود دارد. بهره‌گیری از شاخص‌های جامع و قدرتمند این امکان را به محقق می‌بخشد که برداشت …

اختصاصی شبکه اجتهاد: استناد و توجه دادن قدمای فقهای شیعه به روایات عامه و اهل سنت با چه انگیزه‌ای بوده است؟ با بررسی چگونگی عملکرد قدمای فقهای شیعه پاسخ آشکار می‌گردد و آن اینکه سید مرتضی و شیخ طوسی در مقام توجه دادن عامه به روایتی که در منابع آنها وجود دارد، استدلال می‌کنند؛ نه اینکه در مقام استناد و استنباط استدلال کنند! بنابراین استناد فقهای بعد از شیخ طوسی به روایاتی مانند «عَلَى الیَدِ مَا أخَذَتْ حَتَّى تُؤدِّیهِ» و «الخراج بالضّمان» و.. از روی اعتماد به برخی از فحول پیشین بوده است و این در حالی است که از …

سنخ قدرت درونی است که به معنای واقعی اقتدارزا است، زیرا در این سطح قدرت آفریده شده و منشأ ایجاد آن خود فرد است نه شرایط، امکانات و تجهیزات بیرونی. در این حالت ما خود آفریننده و موجد قدرتیم آن هم به پشتوانه آن مؤلفه‌های معنوی و ایمانی و تهذیبی. شبکه اجتهاد: سید محمدحسین کاظمینی دانش آموخته حوزه علمیه و دکترای حقوق عمومی دانشگاه تهران یادداشتی را با موضوع مولفه‌های قدرت آفرین در حکومت اسلامی به نگارش درآورده که در ادامه مشروح آن از نظر می‌‌گذرد. مقدمه به این نکته مقدِّمی و البته کلیدی باید توجه نمود که متناسب با …