آخرین اخبار

پژوش‌هایی که الان در حال انجام است از لحاظ تعداد صفحات برابری می‌کند با تاریخ چاپ دانش فقه که واقعا کم نیست. الآن در همین شهر قم صدها پژوهشکده، ده‌ها پژوهشگاه و نزدیک به بیش از هزار گروه فقه و اصول در حال تلاش هستند و در زمینه‌های مختلف پاسخ‌دهی  می‌کنند. این طور نیست که تعداد پژوهش‌های فعلی کم باشد، اما عرضم این است که اگر این تعداد را با نیاز خودمان بسنجیم متوجه می شویم که با وضع مطلوب فاصله داریم. اختصاصی شبکه اجتهاد: پژوهش، حلقه مفقوده قدیمی حوزه‌های علمیه است. از دیرباز در حوزه‌های علمیه، به آموزش بیش از …

شبکه اجتهاد: حضرت آیت‌الله خامنه‌ای به‌مناسبت چهلمین سالروز پیروزی انقلاب اسلامی در تاریخ ۲۲ بهمن ۱۳۹۷ بیانیه‌ای مهم و راهبردی صادر کردند. مهمترین بخش‌های این بیانیه را در این مطلب مرور می‌کنید.

آیت‌الله مهدی شب زنده دار، استاد خارج فقه حوزه علمیه قم و عضو فقهای شورای نگهبان، تبیین و تحلیل بیانیه گام دوم انقلاب را دردرس خارج امروز خود آغاز کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله مهدی شب زنده دار، عضو فقهای شورای نگهبان روز گذشته در بخشی از مطالب ابتدایی درس خارج خود گفته بود: «بیانیه گام دوم انقلاب، بسیار پر مغز، عالمانه و دلسوزانه است که رهبری معظم برای چهل سالگی دوم انقلاب در بدایت راه دوم بیان فرموده اند. در ذهن خودم آمده بود که ما جهت اداء این مطالبه ی آن بزرگوار هر روز در اینجا یک بخشی …

کتاب چهار جلدی «سیره خاتم النبیین صلى اللّه علیه و آله» ترجمه عربی کتاب «سیره پیامبر خاتم» نوشته آیت‌الله محمد محمدی ری شهری، توسط انتشارات دارالحدیث چاپ و روانه بازار نشر شد. به گزارش شبکه اجتهاد، پیامبر اکرم صلى اللّه علیه و آله با راه نمایى و تربیت الهى، بهترین و کامل ترین سبک زندگى را برگزید و آن را در لحظه لحظه زندگى پربرکت خود، به عمل در آورد و تا آخرین نفس، بر آن پایدارى ورزید، به گونه اى که اکنون ما از پس قرن‌ها فاصله، نمایش خیره کننده آن را در آینه گزارش‌هاى بسیار فراوان سیره ایشان، …

مدیر گروه فقه و حقوق پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی ضمن اشاره به تحولات حقوق جزا در ایران گفت: پس از انقلاب اسلامی یکی از حوزه‌های حقوق که دچار تحول اساسی شد، حوزه حقوق جزا است. آخرین تحول، تصویب قانون مجازات اسلامی مصوب سال ۱۳۹۲ است که پیشرفت در آن امری غیر قابل کتمان است. به گزارش شبکه اجتهاد، پس از انقلاب اسلامی یکی از مهم‌ترینگفت‌وگو | سیر تحول و پیشرفت حقوق جزا در بستر انقلاب نهاد‌هایی که دچار تحول اساسی شد، قوه قضاییه است. تغییر در این نهاد در دو حوزه قابل بررسی است؛ حوزه اول تحولاتی است که …

به نظر می‌‌رسد با کمال دین و ختم نبوت انسانها از وحی و دین جدید مستغنی شده و کتاب تا آخر دنیا کفایت نموده و با ضرورت وجود و حضور امام در هر دورانی، ظهور امام در ۲۵۰ سال نخست به دلیل اشباع تعلیم دین ضرورت داشته هر چند همه یازده امام طبق قول مشهور به شهادت برسند، اما به دلیل فراهم نبودن شرایط تحقق دین کامل در جامعه موعود و عدم ضرورتی چون اشباع تعلیمی دیگر نیازی به ضرورت ظهور امام معصوم(ع) نبوده و جامعه شیعی تا آن زمان با بهره گیری از کتاب و سنت و تعلیم ۲۵۰ …

حجت‌الاسلام توسلی گفت: با اینهمه آثار عظیم اقتصادی و توزیعی که برای مسئله خلق پول اعتباری توسط بانک‌های تجاری وجود دارد هنوز تکلیف فقهی‌اش روشن نشده است. این امر می‌تواند ناشی از اختلاف نظرات اندیشه‌وران اسلامی در دو مسئله باشد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین محمداسماعیل توسلی، استادیار گروه اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی، در گفت‌وگویی به بیان نکاتی درباره مفهوم خلق پول، مکانیزم‌های انجام آن و همچنین ابعاد شرعی آن پرداخت و گفت: هنگامی‌که موضوع خلق پول را مطرح می‌کنیم، دو مسیر شامل مسیر بانکداری ذخیره جزئی و همچنین مسیر خلق پول از هیچ، بدون سپرده پیشینی است. آنچه …

رئیس مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) گفت: متأسفانه در فهم افراط و تفریط‌ها هم ضعف‌هایی داریم؛ بنابراین یکی از وظایف فرهیختگان جامعه ما این است که حقوق زن و مرد را به تعادل نزدیک کنند و از نظر عملی و نظری، تعادل حقوق زن و مرد را مورد توجه قرار دهند. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله محمد تقی مصباح یزدی در دیدار معاون پژوهش جامعه‌الزهرا (علیهاالسلام) و اعضای کمیته علمی، کمیته اجرایی و شورای سیاستگذاری نخستین همایش کتاب سال بانوان که در سالن جلسات مؤسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی(ره) برگزار شد، اظهار داشت: خدای متعال را شاکریم که توفیق …

نایب‌رئیس اول مجمع عمومی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم با بیان اینکه حوزه باید به تبیین و تشریح مبانی بیانیه گام دوم انقلاب بپردازد، گفت: براساس مصوبه جامعه مدرسین حوزه علمیه، دبیرخانه‌ای در همین زمینه تشکیل خواهد شد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین حسین بنیادی، نایب‌رئیس اول مجمع عمومی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، در گفت‌وگو با ایکنا گفت: بیانیه گام دوم انقلاب به قلم ناب مقام معظم رهبری نوشته شد و سندی تاریخی برای نهضت اسلامی در حساس‌ترین برهه‌ تاریخ این نظام، یعنی ورود به دهه پنجم، رقم خورد. وی افزود: این سند در ابتدا نگاهی ژرف و …

در حوزه‌‌های علوم انسانی ما در بعضی جاها حرفی برای گفتن نداشتیم، روانشناسی یا جامعه‌شناسی یا برخی علوم انسانی دیگر، ما چقدر حرف برای گفتن داشتیم که بخواهیم جایگزین کنیم؟ این چیزها دستوری و بخشنامه‌‌ای نیست که شما بگویید این کتاب را نخوانید و آن کتاب را بخوانید، وقتی شما حرفی برای گفتن نداشته باشید حتی اگر بگویید نخوانند خوب چه بخوانند به‌جای آن؟ آنچه می‌‌تواند کار را انجام دهد این است که شما حرفی برای گفتن داشته باشید. اختصاصی شبکه اجتهاد: پژوهش حلقه مفقوده قدیمی حوزه‌های علمیه است. از دیرباز در حوزه‌های علمیه، به آموزش بیش از پژوهش اهمیت داده …

آری امام خمینی (ره) از نیروی مذهب استفاده کرد و به سراغ نیروهای مادی نرفت و برای اسلام و برنامه‌های اسلامی دل سوزاند. از این جهت وقتی آن مرد نادان به قرآن و پیامبر اکرم(ص) اهانت کرد و آیات شیطانی را نوشت، امام فتوای تاریخی خود را صادر کرد و حتی زمانی که به اینکه به ایشان گفتند که دولت‌های غربی بر علیه شما اقدام می‌‌کنند اعتنا نکرد که این رویکرد تاریخی امام(ره)، به نوبۀ خود قدرت نمایی اسلام در برابر سیاست‌های ضد دینی غرب را به همراه داشت. شبکه اجتهاد: در عصری به سر می‌‌بریم که شبهات علیه دین …

اختصاصی شبکه اجتهاد: احتجاج یا همان مناظره و به عبارت لطیف‌تر گفت­وگوی علمی، همواره یکی از روش‌های پسندیده و مرسوم بزرگان دین، برای اثبات حق و نشر و گسترش آن، و یا اسکات خصم و نجات بندگان خدا از وسوسه‌های ‌منحرفان بوده است. از پیامبران الهی گرفته تا امامان معصوم و علمای سلف و خلف همه و همه از این روش استفاده می‌کردند. قرآن کریم نیز بر این امر تاکید کرده و می‌فرماید: «و جادلهم بالتی هی احسن». ائمه علیهم‌السلام، بارها در مجالس «خصوصی و عمومی» با افرادی از مکاتب و مذاهب مختلف به بحث و مناظره نشستند و با …

الگوریتم اجتهاد مانع خلاقیت فقیه نمی‌‌شود؛ چون فقیه مبنای اصلی خود و خرده مبناها را بر اساس ابتکارات خود ارائه می‌‌کند و الگوریتم اجتهاد برای او یک سیستم و فرآیند کشف حکم است و نهایتا باز هم این فقیه است که حکم را کشف می‌‌کند نه سیستم. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین عبدالحمید واسطی در پنجمین کارگاه آموزشی پژوهشی فلسفه علم اصول که چندی قبل در دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی برگزار شد، با بیان این که الگوریتم توصیف یک عملیات اجرایی است، گفت: چون این عملیات مراحل و اجزاء و شرایط دارد و به یکباره انجام نمی‌شود، لذا …

در زمینه انتخاب همسر توسط دختر حداقل چهار دسته روایت متعارض با یکدیگر داریم. در تمام این چهار دسته، روایاتی با سندهای خوب موجود است به همین جهت از جهت سندی دست ما باز نیست و از طریق سند نمی‌‌توان تعارض میان آن‌ها را برطرف نمود و پیچیدگی و تعارضات موجود در این موضوع باعث شده اجماع و شهرتی در این موضوع میان فقها صورت نگیرد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین حسین بستان در درس خارج فقه جنسیت، موضوع ازدواج را مورد بررسی قرار داد و گفت: نخستین مسئله در این باره حق انتخاب همسر است که به لحاظ …

حجت‌الاسلام هادی مصباح، رییس اداره امور پژوهشی اداره کل آموزش دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی از تدوین طرح درسنامه جامع آموزشی حدیث شناسی مقارن با سفارش مرکز تخصصی آخوند خراسانی خبر داد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام دکتر هادی مصباح با بیا این که حدیث، مادر علوم اسلامی است و به تبع آن، شناخت حدیث، مقدمه استنباط همه معارف اسلامی است، گفت: حدیث پس از رحلت پیامبر اسلام، دو مسیر متفاوت را طی نموده است و منابع حدیثی و دانش‌های حدیثی، فراز و نشیب‌ها و روش‌های متفاوتی را به خود دیده‌اند. از این رو، لازم است پژوهشگران علوم اسلامی در …

حجت‌الاسلام‌ رفیعی با تشریح فعالیت‌های مجمع‌الفکر گفت: در این مؤسسه موسوعه مؤلفین امامیه، موسوعه فقهی امامیه و مجموعه سنت شریفه که به تحقیق رجالی روایات بحارالانوار اختصاص دارد در حال تألیف است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام ‌والمسلمین غلام‌عباس رفیعی، مدیر مؤسسه مجمع‌الفکر الاسلامی، به ایکنا گفت: مجمع‌الفکر دارای سه گروه علمی فعال است که یکی از آن‌ها گروه تراجم است که کار تدوین موسوعه مؤلفین امامیه را در ۵۰ جلد عهده‌دار است. وی افزود: کار تحقیقی موسوعه خاتمه یافته و تا دو سال آینده چاپ آن نیز انجام خواهد شد؛ این مجموعه زندگی علمای شیعه به‌عنوان تراث شیعی را …

ربانی بیرجندی با بیان این که عمر بن عبد العزیز مردم را تشویق و افرادی را ارسال کرد که نزد مردم بروید و هر کس از رسول الله(ص) حدیثی حفظ داشت نقل کنند، تصریح کرد: بدین ترتیب احادیث رسول الله(ص) را می‌گرفت و هدیه می‌داد که اینجا زمینه جعل احادیث به وجود آمد که به تدریج احادیث دروغین و بدعت‌ها زیاد شد و طرفداران خلیفه به نفع امامشان حدیث جعل می‌کردند و این خاستگاه که پیدا شد، علم جرح و تعدیل اولین راهی بود که مورد توجه آنان قرار گرفت تا راویان دروغین را از غیر دروغین جدا کند. به …

نشست نقد کتاب «جوامع حدیثی شیعه» در انجمن‌های علمی حوزه برگزار و در آن بیان شد که هنوز برخی از کتب رشته قرآن و حدیث برای ۴۰ سال قبل است و گاهی خود نویسنده هم به ضعف‌های آن معترف است ولی همچنان تدریس می‌شود. به گزارش شبکه اجتهاد،‌ هادی حجت، دانشیار دانشگاه قرآن و حدیث و نویسنده کتاب جوامع حدیثی شیعه در نشست علمی نقد این کتاب که در ساختمان انجمن‌های علمی حوزه برگزار شد، گفت: این کتاب نتیجه چندین دوره تدریس بنده در دانشگاه قرآن و حدیث بوده است؛ این اثر در سال ۱۳۸۶ برای اولین بار چاپ شد …

از جمله آسیب هایی که برخی از فقهاء مطرح می کنند این است که فقهاء به علل مختلفی دغدغه و داعی بر تقنین برای احکام جامعه را ندارند. چون در صدد تشکیل جامعه و تاسیس دولت نبودند به جهت اینکه تشکیل حکومت مختص دوران حضور امام معصوم و مختص امام زمان علیهم السلام است. به هر دلیل و به هر انگیزه‌ای بوده است. هیچ‌وقت در نظر مبارکشان، خطور نمی‌کرد که برای یک جامعه انسانی و جهانی یا یک جامعه منطقه‌ای قانون‌گذاری کنند؛ لذا فقه رایج و فقه مکتوب و مدون هم اصلاً نظر به قوانین جامعه ندارد. اختصاصی شبکه اجتهاد: …

باید ببینیم اساس این تحول عظیمی که در ایران رخ داد، چه بود و برای چه بود؟ هدف چه بود؟ هم مرحوم امام هدف را بیان کردند و هم حضرت آقا که الحمد لله خیلی روشن و واضح بیان می‌کنند که منظور از انقلابی بودن چیست و به دنبال چه چیزی هستیم. اگر در حوزه‌های علمیه این تفکر و نگرش وجود نداشته باشد، سرانجامش سقوط، یعنی چرخش صد و هشتاد درجه به سمت ضد ارزش‌ها است. حمایت از ارزش‌ها، ایستادگی و مقاومت، از دست ندادن ارزش‌ها به خاطر مسائل مادی و سیاسی باطل، همان انقلابی بودن است که اساس کار …

اگر فرمایشات حضرت امام از سال ۴۱ تا ۴۳ را ملاحظه کنید و بحث ولایت‌فقیه ایشان در نجف را ملاحظه کنید، می‌بینید که حضرت امام، اسرائیل را خطر اصلی جهان اسلامی می‌داند. این نگاه حضرت امام است و حوزه انقلابی نیز باید همراه با این اندیشه و تفکر باشد. اختصاصی شبکه اجتهاد: واژه‌ای که در سالهای اخیر به ادبیات حوزوی ایرانیان اضافه شده است، واژه «حوزه انقلابی» است. تأکیدات مکرر مقام معظم رهبری و همچنین برخی مراجع تقلید در سالهای اخیر نیز بر انقلابی شدنِ حوزه های است. با این همه اما، هنوز معنای دقیق این واژه مشخص نشده است و …

اکنون و سال‌ها پس از نگارش کتاب «فقه و مصلحت» به این باور رسیده است که بسیاری از نصوص مبین مقاصد در فقه الدوله و فقه الحکومه در جایگاه نصوص مبین شریعت قرار می‌گیرند؛ به عنوان مثال حیاء و عفاف در نسبت به مکلفین فردی به مثابه مقاصد الشریعه است؛ چرا که برای او، حجاب و عفاف احکام مشخصی دارد، اما به نسبت دستگاه حاکمیت یک حکم شرعی است که می‌بایست در مسیر تحقق آن تلاش کنند. به گزارش خبرنگار اجتهاد، هشتمین نشست از سلسله نشست‌های هم‌اندیشی فقه حکومتی با حضور حجت الاسلام والمسلمین ابوالقاسم علیدوست، روز پنج شنبه ۲۵ …

اساساً وظیفه‌ی شریعت، تأسیس نظام طبی نیست. نه به‌حکم عقل چنین وظیفه‌ای متوجّه شارع است و نه بنا بر نقل، دین اسلام چنین تکلیفی را بر دوش خود گذارده است؛ ازاین‌رو، نپرداختن شارع به مقوله‌ی طب، به‌هیچ‌وجه نقصان شریعت او محسوب نمی‌شود. علاوه بر این، به‌صرف وجود‍ احادیثی با مضامین طبی، نمی‌توان مدّعی وجود طب متمایزی شد که مؤسّس آن اسلام یا ائمه‌ی مسلمین باشد و درصدد ارائه‌ی راهکارهای درمانی متفاوتی نسبت به روش‌های پزشکی عقلائی رایج در هر زمان برآمده باشد. اختصاصی شبکه اجتهاد: در سال‌های گذشته عده‌ای با نام متخصص «طب اسلامی» به درمان مردم پرداخته‌اند و ضمن …

جمعی از خانواده امام موسی صدر به ریاست خواهر امام، دکتر رباب صدر ظهر در دیداری تاریخی با پاپ فرانسیس در واتیکان ملاقات و گفت وگو کردند. به گزارش شبکه اجتهاد، به نقل از پایگاه اطلاع رسانی موسسه فرهنگی تحقیقاتی امام موسی صدر، پاپ فرانسیس در اتفاقی استثنائی خانوادۀ امام موسی صدر را برای دیدار در واتیکان پذیرفت. این دیدار مهم و تاریخی در فضایی صمیمی و به دور از تشریفات معمول برگزار شد. پاپ فرانسیس گفت که از این دیدار خوشبخت است و عنوان کرد: «فعالیت‌های نیکویی که انجام می‌دهید، ترجمۀ عملی سخن شماست و از عشق شما به …

کتاب «احکام و قواعد کسب‌وکار و تجارت» در چهار فصل به قلم حجت‌الاسلام دکتر حمید فقفور مغربی عضو هیأت علمی دانشگاه شهید بهشتی از سوی نشر پایگاه فرهنگ چاپ و عرضه شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، شاید بتوان گفت از ماندگارترین روش‌هایی که بشر از آغاز در زندگی اجتماعی خود به کار بسته است، موضوع کسب‌وکار و تجارت بوده است و کم‌تر موضوعی به دیرینه آن می‌رسد. اسلام، روش خاصی در کسب‌وکار و تجارت پیشنهاد نکرده است، بلکه همان روش‌های بشری را با بیان ویژگی‌هایی امضا نموده است و این نگرش، کارآمدی بیشتری به روش، اصول و قواعد تجاری داده …

در این چهل سال بعد از انقلاب نتوانستیم تئوری مقبول جوامع امروزی را از بطن فقه و موازین دینی استخراج و ارائه کنیم، و در عمل حکومت نمونه و کارآمد اسلامی را نشان دهیم. اگر تجدید نظر نکنیم این مسیر قابل دوام نیست. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین سید جواد ورعی، استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم به مناسبت چهلمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی پیرامون خدمات متقابل فقه و انقلاب با مباحثات گفت‌و‌گویی انجام داده است. با توجه به دغدغه علمی و پژوهشی استاد ورعی در حوزه فقه سیاسی و اجتماعی، این گفتگو حاوی تاملات جالبی است …

امام از اول فرمودند که شاه باید برود. ما در یک جلسه‌ای در همین قم بودیم که عده زیادی از علما و بزرگان و شخصیت‌های سیاسی، حضور داشتند. در این جلسه از این دو نوع رویه صحبت به میان آمد و اکثر حضار جلسه، روش آقای شریعتمدار را قبول داشتند و می‌گفتند مگر می‌شود رژیم شاه را ساقط کرد؟ به‌اصطلاح آن زمان گفته می‌شد یک آدم با یک‌لاقبا و عمامه، از آن‌طرف دنیا بلند شده و می‌گوید شاه باید برود. مگر با این گفتن‌ها، شاه می‌رود؟ شاه چندمین ارتش قدرتمند دنیا را در اختیار دارد و موردحمایت همه قدرت‌های بزرگ …

اختصاصی شبکه اجتهاد: طرح ملی مشق اجتهاد، به سفارش میز توسعه و توانمندسازی علوم اسلامی و با عاملیت مؤسسه آموزش عالی حوزوی امام رضا (ع) قم، امسال آغاز به کار کرد. این طرح که به دنبال آشناکردن عملیاتی طلاب نخبه سطح ۳ و ۴ حوزه‌های علمیه با روش تحقیق و روش‌شناسی اجتهاد بود، پس از برگزاری دوازده کارگاه در چهار شهر کشور، به کار خود خاتمه داد. در این دوره از این طرح ملی، بیش از ۱۷۰ پژوهشگر آموزش دیدند و مقالات بسیاری به دبیرخانه طرح ارسال شد. حجت‌الاسلام دکتر سید رضی‌الدین آصف آگاه (اشکوری)، دبیر میز توسعه و توانمندسازی …

شبکه اجتهاد: هشتمین نشست هم‌اندیشی فقه حکومتی به همت «دبیرخانه هم‌اندیشی فقه حکومتی»  با حضور و ارائه حجت‌الاسلام والمسلمین ابوالقاسم علیدوست استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم، پنجشنبه ۲۹ بهمن‌ماه از ساعت ۸ تا ۱۱ در شهر قم به همراه پرسش و پاسخ برگزار شد. پیش‌تر نیز این نشست‌ها به ترتیب با حضور اساتید معظم علی‌اکبر رشاد، سید صمصام‌الدین قوامی، احمد مبلغی و سیدمحمدمهدی میرباقری و شیخ محسن اراکی برگزار شده است. این هم‌اندیشی با دعوت از شاگردان برجسته و مقررین «حضرات و اساتید ابوالقاسم علیدوست/ محمدمهدی هادوی تهرانی/ احمد عابدی اصفهانی/ سید محمدمهدی میرباقری/علی‌اکبر رشاد / احمد …

کتاب «درباره امام خمینی(ره)، پانزده خرداد و مسأله انقلاب» خاطرات مستند استاد سید‌هادی خسروشاهی از سوی مؤسسه چاپ و نشر عروج منتشر شد. به گزارش شبکه اجتهاد، این کتاب از یک یادداشت و مقدمه نویسنده و چهار بخش «خاطراتی درباره امام و ۱۵ خرداد»، «خاطراتی دیگر درباره امام خمینی و انقلاب اسلامی»، «پیوست‌ها» و «اسناد، نامه‌ها و عکس‌ها» تشکیل شده است. محتوای کتاب: بخش اول کتاب حاصل دو مصاحبه آقای علی باقری با استاد خسروشاهی در تهران و قم است که در تاریخ‌های ۱۵ اردیبهشت و ۲۹ شهریور ۱۳۷۲ انجام شده است. استاد خسروشاهی در بخش اول کتاب، به موضوعاتی …