اختصاصی شبکه اجتهاد: نویسندگان تاریخ علم اصول اهلسنت، مدعیاند که کتابهای اصولی، به دو روش نگارش یافته و هر یک، سبک خاص خود را دارد که دیگری آن را ندارد. گروهی، به شیوه متکلمان وارد شدهاند و شیوه آنها کلامی است و دستهای، به شیوه فقها وارد شده و نگارش آنها، رنگ و بوی فقهی دارد.[۲]
توضیحات بیشتر »اصول فقه فعلی، نظام ساز نیست!
اختصاصی شبکه اجتهاد: حجتالاسلام والمسلمین سید منذر حکیم، رئیس پژوهشکده «الذریه النبویه» در حوزه علمیه قم و پایهگذار گروه فقه تخصصی خانواده در جامعه المصطفی العالمیه است.
توضیحات بیشتر »بررسی فقهی رؤیت هلال ماه در مذاهب اسلامی و روایات
شبکه اجتهاد: در نوشتار حاضر دیدگاه فقها درباره ثبوت رؤیت هلال ماه مورد بررسی قرار گرفته است. آیا رؤیت هلال در یک شهر، برای ثبوت ماه در شهرهای دیگر کافی است یا فقط برای ثبوت ماه در شهرهای هم افق کفایت میکند؟ فقها در این باره اختلاف نظر دارند. آیتالله خویی در تحریر محل نزاع در این مسئله مینویسد:
توضیحات بیشتر »دانشنامه شهید سید محمدباقر صدر(۲) عرضه شد
نسخه دوم از نرم افزار ارزشمند دانشنامه امام شهید سید محمدباقر صدر که چندی پیش با همکاری مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی (نور) و پژوهشگاه علمی تخصصی شهید صدر تهیه و تولید شده بود از هماینک در دسترس علاقهمندان و پژوهشگران علوم اسلامی قرار دارد. به گزارش شبکه اجتهاد، ۸۹ عنوان کتاب در ۱۹۱ جلد از آثار سید محمدباقر صدر و دیگر منابع مرتبط با آثار ایشان، به صورت متنی و تصویری محتوای علمی این نرمافزار را تشکیل میدهد. بحثهای قرآنی، اصول فقه، تاریخ تحلیلی، تراجم، فقه استدلالی، فقه اقتصادی، فقه فتوایی، کلام، اندیشه اسلامی، فلسفه و منطق از جمله …
توضیحات بیشتر »آیتالله صدر توانایی کودک را شرط روزهگرفتن میدانست
آیتالله صدر مرجع تقلید بود، اما بر روزهگرفتن کودکان سال اولی اصرار نداشت و تأیید پزشک را شرط روزهداری میدانست.
توضیحات بیشتر »سه پیشنهاد شرعی برای جایگزینی جریمه دیرکرد ربوی تسهیلات
استاد حوزه و دانشگاه برای جایگزینی با جریمه دیرکرد تسهیلات که از نظر مراجع تقلید ربوی است، سه روش منطبق با فقه شیعه پیشنهاد کرد.
توضیحات بیشتر »تصاویری از شیوه استهلال ماه مبارک رمضان در قم
نتیجه گزارشهای استهلال ماه مبارک رمضان ۱۴۳۸ قمری
با توجّه به اختلافیبودن رؤیت هلال ماه مبارک رمضان در ایران، از ساعاتی پس از غروب آفتاب، به تدریج گزارشهای استهلال میرسید و بنده نیز در قالب چهار بخش، نتیجه را در کانالم در تلگرام منتشر کردم. اکنون در اینجا، آن چهار بخش را با اندکی ویرایش و تکمیل میآورم: بخش یکم(ساعت ۲۳:۰۴ شب جمعه): چنانکه چند روز پیش در مطلبِ پیشبینی رؤیت هلال اعلام شد، هلال ماه رمضان المبارک ۱۴۳۸ قمری در غروب جمعه ۵ خردادماه ۱۳۹۶ شمسی در سراسر ایران با چشم مسلّح قابل رؤیت بود؛ گزارشهای رسیده حاکی است که هلال با چشم مسلّح دیده شده و …
توضیحات بیشتر »ترویج دین داری، توصیه أکید مراجع تقلید به روحانی
حجتالاسلام والمسلمین حسن روحانی رئیس جمهور کشورمان که به منظور زیارت حرم مطهر حضرت فاطمه معصومه (س) و دیدار با مراجع عظام تقلید به قم سفرکرد با حضرات آیتالله صافی گلپایگانی، وحید خراسانی، مکارم شیرازی و شبیری زنجانی دیدار و گفت وگو کرد.
توضیحات بیشتر »داوری دربارهی صحابه؛ درخواستی از شیعه و سنی
شبکه اجتهاد: مسأله، داوری درباره جایگاه صحابه امروزه بحران بزرگی را در روابط میان عموم اهل سنت و امامیه ایجاد کرده است. ما در ادامه، دیدگاه خود را در این باره اعلام و خواستهی خود را از هردو گروه اهل سنت و شیعه بیان میکنیم.
توضیحات بیشتر »بررسی فقهی ابزارهای باروری مصنوعی، توسط سید محمدرضا سیستانی
بررسی فقهی، بیان ادله و بحثهای انجام شده در رابطه با موضوع تلقیح مصنوعی و مسائل مرتبط با آن از جنبهی پزشکی، تشکیل دهندهی مباحث اصلی کتاب «وسائل الإنجاب الصناعیه، دراسه فقهیه» اثر سید محمدرضا سیستانی استاد مطرح خارج فقه و اصول حوزه علمیه نجف و فرزند آیتالله سیستانی میباشد.
توضیحات بیشتر »نگاهی متفاوت به حدیث رؤیت هلال از نظر فقهای معاصر اهل سنت/ مهدی عصمتی
اختصاصی شبکه اجتهاد: از صدر اسلام تا سده اخیر، رؤیت هلال بهطور طبیعی و بدون استفاده از ابزارهایی مانند دوربین و تلسکوپ صورت میگرفت؛ اما در سده اخیر برای رؤیت هلال از ابزار هم استفاده میشود؛ که این خود سبب اختلاف بین فقهای معاصر شیعه گردیده است. در این یادداشت بر آنیم تا دیدگاه و نظریات فقهای معاصر اهل سنت را مورد کنکاش قرار دهیم.
توضیحات بیشتر »استفتائات جدید پیرامون ماه مبارک رمضان
استفتائات جدید پیرامون احکام ماه مبارک رمضان بنا بر فتوای مقام معظم رهبری منتشر شد.
توضیحات بیشتر »چرا رهبران مذهبی در انقلاب مشروطیت شرکت کردند؟
شبکه اجتهاد: دکتر عبدالهادی حائری نوه شیخ عبدالکریم حائری یزدی است که در رابطه با اندیشههای سیاسی و اجتماعی علمای شیعه در دو قرن اخیر چندین کتاب و مقاله نگاشته است. البته دیدگاه ایشان در تحلیل قضایا دارای خصائصی است که مورد قبول هر کس نیست و میتواند مورد رد و ابرام قرار گیرد.
توضیحات بیشتر »روش مقارن، احداث دلیل یا ترمیم ادلّه پیشین؟
اختصاصی شبکه اجتهاد: سؤال مهمی که در رابطه با روش مقارن در اصولفقه و فقه مطرح است، این است که آیا این روش، ادلّه جدید را برای فقه شیعی به ارمغان میآورد یا آنکه به ترمیم و تکمیل ادلّه آن میپردازد. این پرسش را با حجتالاسلام والسلمین احمد مبلغی، رئیس سابق دانشگاه ادیان و مذاهب و از پیشگامان تقریب مذاهب در حوزه علمیّه در میان گذاشتیم.
توضیحات بیشتر »استنباط نظامات اجتماعی وظیفه حوزه و اجرای آن با دولت است/ فقه نظام برخواسته از مبنای ولایت است
حوزه باید نظام فرهنگ و نظام اقتصادی را در همه شاخهها استنباط کند و بعد از دولتها مطالبه که این نظام را پیاده کند. امیدواریم کنگره «فقیه فقه نظام» بستر مناسبی فراهم کند و یک موج گسترده فکری در حوزه به پرسشهای نظام بماهو نظام راه بیفتد.
توضیحات بیشتر »عدالت نباید قربانی امنیت شود/ حکومت برای احیای حقوق شهروندی آمده است
عدالت نظام قضایی اسلام بی نظیر است که اگر به درستی اجرا شود مردم طعم عدالت را خواهند چشید، اگر اهمیت حقوق شهروندی و عدالت قضایی که در اسلام هست به درستی تبیین شود، آن وقت مشخص میشود که چقدر نظام قضایی اسلام دقیقتر است و در تحقق عدالت قضایی و حفظ حقوق بشر بر نظامهای مدعی برتری دارد.
توضیحات بیشتر »پیشبینی رؤیتپذیری هلال ماه مبارک رمضان ۱۴۳۸ قمری
شبکه اجتهاد: برای رؤیت هلال در شب اوّل ماه، عواملی چون «زمان غروب خورشید و ماه» و «اختلاف زمان غروب آن دو» و «مختصّات خورشید و ماه و جدایی زاویهای ماه و خورشید که از اختلاف ارتفاع ماه و خورشید، و نیز اختلاف سمت آن دو نشأت میگیرد» و «درصد روشنایی هلال و به اصطلاح فاز ماه» و ... مؤثّرند
توضیحات بیشتر »دیگر نباید همدیگر را موعظه به وحدت کنیم!/ حسن رحیم پور ازغدی
شبکه اجتهاد: نحوه مدیریت اختلافات در امت اسلامی: ما اول مسلمانیم، بعد شیعه یا سنی. هویتهای مختلف شیعی و هویتهای مختلف سنی، همگی زیرمجموعه هویت واحد اسلامی هستند. هنوز بر سر شیعه و سنی بودن سید جمال الدین اسدآبادی بحث است. هر وقت از او میپرسیدند که تو شیعه هستی یا سنی؟
توضیحات بیشتر »فقه و ماهیت دولت اسلامی/ چالشهای پیش روی نظاموارگی چیست؟
ما ابتدا باید ابعاد نظام اجتماعی را کشف کنیم که آنها ابواب فقه اجتماعی ما خواهند بود، حال دولت مسئولیت اقامه این ابعاد را بر عهده دارد، اما این به معنای آن نیست که باید مباشرتا همه این ابعاد را خودش پیاده بکند. برخی را باید مباشرتاً و برخی را از طریق سیاستگذاری و برخی موارد را هدایت کند.
توضیحات بیشتر »هلال رمضان غروب روز جمعه با چشم عادی رؤیت پذیر است
شبکه اجتهاد: حجتالاسلام والمسلمین مهدی سهرابی رئیس ستاد استهلال استان قم و عضو پژوهشگاه معارج، در یادداشتی به وضعیت رویت هلال ماه رمضان ۱۴۳۸ پرداخت و تصریح کرده است هلال ماه رمضان غروب روز جمعه در اغلب نقاط با چشم عادی رؤیتپذیر است.
توضیحات بیشتر »اصول فقه غنای طراحی فقه نظامات اجتماعی را دارد
معاون علمی کنگره بینالمللی «فقیه فقه نظام» با تأکید بر اینکه اصول فقه میتواند اصول نظامات اجتماعی را نیز ترسیم کند، گفت: باید توجه داشت که ساحتها و ابعاد فقه نظامات اجتماعی در غنای علمی فقهی به خوبی قابل بررسی است.
توضیحات بیشتر »طرحی اجمالی برای نظام پولی و بانکی اسلام/ علی نعمتی
بخش اول: نظریه پولی (خلق پول) به رغم اینکه مبدأ تأملات و تحقیقات اقتصاد اسلامی، مباحث پول و بانک بوده و بیشترین تحقیقات آن نیز در این موضوع صورت گرفته است، هنوز این مقوله از ضعفهای جدی رنج میبرد، زیرا:
توضیحات بیشتر »تأملاتی فقهی در قاعدهانگاری «عدل و انصاف»
این پژوهش پس از بررسی مستندات قاعده و با تأمل در مدلول و مفاد آن، میاورد: «عدل و انصاف» ذیل قاعدهای فقهی و بهعنوان مستند فتاوی شرعی، فاقد وجاهت است و ادله را یارای تأمین آن نیست.
توضیحات بیشتر »بررسی دیدگاههای اجتماعی معاصر «امام شافعی» در اندونزی
«سمینار بین المللی دیدگاههای اجتماعی معاصر امام شافعی» با همکاری دانشگاه مذاهب اسلامی، مرکز بزرگ اسلامی غرب کشور و دانشگاه جامع اسلامی رادن فتح اندونزی در این کشور برگزار شد.
توضیحات بیشتر »چه اشکالی دارد انسان مادام العمر مدرس مکاسب و رسائل باشد؟
درس خارج لازم است اما میبایست با تعداد محدود انجام گیرد. چه اشکالی دارد انسان مادام العمر مدرس مکاسب و رسائل باشد؟ فکر میکنید مقام کمی است؟ مرحوم حجّت میفرمود: اگر کسی بتواند نزد من تدریس مکاسب را به بهترین نحو امتحان دهد، به او درجه اجتهاد میدهم.
توضیحات بیشتر »جهت گیری های آینده حرکت «اجتهاد» از نگاه شهید صدر
شهید آیتالله صدر در نوشتاری ضمن تبیین جهت گیریهای آینده حرکت اجتهاد تصریح میکند: انقباض و رسوخ نگاه فردی به شریعت حتی روش فهم نصوص شرعی را هم تحت تأثیر خود قرار داده است .
توضیحات بیشتر »الزامات بینالمللی موجب نمیشود خلاف شرع عمل کنیم
فتوای تحریم تنباکو نقطه عطفی در تاریخ مرجعیت شیعه است؛ میرزای شیرازی با تلگراف کردن یک جمله تمام عظمت دستگاه شاهنشاهی را به هم میریزد و یکی از برزگترین قدرتهای جهان را به عقب نشینی وادار میکند.
توضیحات بیشتر »مرجعیت و حوزه حزب سیاسی نیست
ممکن است سلیقه ما با دیگر افراد تفاوت داشته باشد اما مرجعیت و حوزه حزب سیاسی نیست؛ روحانیت لازم نیست داخل همه خطوط شود؛ گرایش به این خط و آن خط روحانیت را زمین میزند
توضیحات بیشتر »الزامات و راهکارهای افزایش جمعیت
شبکه اجتهاد: از جمله مشکلاتی که کشور با آن روبرو است مسألۀ کاهش جمعیت کشور است[۱]، در حالی که اصل اولیه بر فزونی جمعیت است و آیات و روایات مختلفی بر آن دلالت دارد؛ لذا میگوییم بر مسلمانان واجب است ازدیاد نفس کنند و مسلمین سایر نقاط هم باید در این راستا حرکت کنند.[۲]
توضیحات بیشتر »