بایگانی برچسب: اقتصاد اسلامی

شبکه اجتهاد: بررسی فهرست ۵۰۰ نفره از تاثیرگذارترین چهره‌های شاخص جهان اسلام در طی پنج سال اخیر، از چهره‌ای کمترشناخته شده رونمایی می‌کند که تاکنون کمتر به او و کارویژه‌اش در جهان اسلام توجه کرده‌ایم. پیش از معرفی عثمانی بجاست اشاره شود فهرست سالیانه پانصدمسلمان تاثیرگذار جهان اسلام به معرفی تاثیرگذارترین مسلمانان جهان، طبق شاخصه‌های «مرکز سلطنتی تحقیقات راهبردی اسلام» در اَمان پایتخت اُردن‌هاشمی منتشر می‌شود. بنابر اساسنامه این موسسه که در وب سایت رسمی آن منتشر شده است، هدف از انتشار این لیست کشف فرصت‌های تازه برای نخبگان جهان اسلام است و هر مسلمانی که به هر شکلی بیشترین …

شبکه اجتهاد: سومین نشست اقتصاد اسلامی مدرسه فقهی امام محمدباقر (علیه‌السلام) با موضوع «رابطه فقه با علم اقتصاد» با ارائه حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر سید‌‌هادی عربی، رییس دانشکده مدیریت و اقتصاد دانشگاه قم و مؤلف کتاب «مبانی اقتصاد اسلامی» و «پول و بانکداری با رویکرد اسلامی»، با حضور طلاب و فضلا در اسفندماه۹۹ در این مدرسه برگزار شد. در ادامه گزارش تفصیلی آن را می‌خوانید. از قدیم علوم را بر اساس مبانی مختلف به صورتهای مختلف طبقه بندی می‌کردند. یکی از روش‌های طبقه بندی علوم، طبقه بندی بر اساس روش بوده است. علم را تقسیم به تجربی و غیر تجربی می‌کردند. …

حجت‌الاسلام میرمعزی به بررسی امضایی یا تأسیسی بودن اقتصاد در اسلام پرداخت و گفت: امضایی بودن اقتصاد در اسلام و عدم وجود اقتصاد اسلامی ملازم هم نیستند. شبکه اجتهاد: چندی قبل استاد علوی بروجردی در مصاحبه‌‌ای با سایت اکوایران اقتصاد اسلامی را منکر شد و در خلال سخنانش حتی آن را یک شوخی دانسته بود؛ این موضوع سبب شده بود تا بسیاری از کارشناسان عرصه اقتصاد اسلامی به این سخنان انتقاد کنند و حتی از وی برای اثبات مدعایش دعوت به مناظره داشته باشند. اخیراً استاد علوی بروجردی با استاد عبدالحسین خسروپناه در این رابطه مناظره‌‌ای داشته اند که در …

مخالفت برخی با اقتصاد اسلامی ناشی از علم زدگی افراطی است، غرب که مادر اقتصاد سرمایه داری است، مولود خود را وحی منزل نمی‌داند. به گزارش شبکه اجتهاد، دکتر محمد جواد توکلی عضو هیأت علمی گروه اقتصاد مؤسسه امام خمینی (ره)، با اشاره به دو طیف که اقتصاد اسلامی را رد می‌کنند، گفت: کسانی که منکر اقتصاد اسلامی می‌شوند در دو ساحت عملکرد و تئوریک به آن می‌پردازند. عضو هیأت علمی گروه اقتصاد مؤسسه امام خمینی (ره) اظهار داشت: برخی عملکرد اقتصادی و نیز بانک‌ها را می‌بینند که چندان هم بدون ربا نیستند از این رو آن را زیر سؤال …

کتاب زمین در اقتصاد اسلامی به قلم سعید فراهانی فرد و محسن رضایی صدرآبادی از اعضای شورای علمی گروه اقتصاد اسلامی پژوهشکده نظام‌های اسلامی، توسط سازمان انتشارات پژوهشگاه به زیور طبع آراسته شد. به گزارش شبکه اجتهاد، زمین یکی از نهادهای تولید است که با کاربری‌های مختلف در بخش‌های گوناگون اقتصاد دارای نقش مؤثر می‌باشد. در اقتصاد ایران، زمین علاوه بر عامل تولید، به عنوان دارایی نیز به منظور حفظ قدرت خرید و فعالیت‎‌های سوداگرانه مورد استفاده قرار گرفته است. در این پژوهش، الگوی مالکیت و بهره‌برداری از زمین در نظام اقتصادی اسلام مورد کاوش قرار گرفته است. نتایج تحقیق …

فهم رویکردهای اسلامی به اقتصاد کلان بدون شناخت اقتصاد متعارف ممکن نیست؛ زیرا روش حاکم در میان اقتصاددانان مسلمان، اسلامی سازی نظریه‌های اقتصاد مرسوم است. علاوه بر این، تحولات اقتصاد کلان در دو دهۀ اخیر درکتابهایی که اقتصاددانان مسلمان نوشته‌‌اند تا حدی مغفول واقع شده است. بنابراین، در کتاب حاضر تلاش شده است که در حد امکان به این نکته نیز توجه شود و دیدگاه‌های اقتصاددانان مسلمان در کنار نظریه‌ها و الگوهای متعارف در اقتصاد کلان جدید ارائه شود. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست علمی نقد و بررسی کتاب «اقتصاد کلان پیشرفته با رویکرد اسلامی» به همت مرکز مطالعات اقتصادی …

شبکه اجتهاد: اقتصاد اسلامی شاید مهمترین عرصه‌ای باشد که مناقشات اسلامی سازی آن از بعد نظری فراتر رفته و به جهت نیاز فوری حاکمیت به عرصه عمل وارد شده است. در سالهای اخیر منکران وجود اقتصاد اسلامی دلایل متعددی را برای ادعای خود مطرح کرده‌‌اند که دال مرکزی آن تجربی بودن و استقلال اقتصاد از زمینه‌های ایدئولوژیک و دینی می‌باشد. این جریان در حوزه علمیه نیز طرفدارانی دارد که اشکالات خود را بیشتر بر عدم ظرفیت فقه در ایجاد علوم انسانی و ساکت بودن منابع نسبت به احکام نظامات نوین متمرکز کرده اند. این ویژه نامه تصویری که توسط پایگاه …

مسئول مرکز بررسی‌های راهبردی و مطالعات حوزه و روحانیت بیان داشت: ما می‌توانیم بر اساس دستگاه هستی شناسانه و معرفت شناسانه درست اقتصاد همه جوامع چه اسلامی و چه غیر اسلامی را تحلیل کنیم و مدعی علم اقتصاد جهانی با رویکرد اسلامی باشیم. این ادعا مخصوص علم اقتصاد هم نیست و شامل همه علومی که به تحلیل واقع جهت کشف قوانین حاکم بر آن می‌پردازند نیز می‌شود. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین سیدحسین میرمعزی در نشست علمی «اقتصاد اسلامی یا سکولار» طی سخنانی با موضوع «اقتصاد: علم، مذهب یا نظام» که به صورت مجازی در مرکز مطالعات و پاسخگویی …

اختصاصی شبکه اجتهاد: کسانی که ادعا می‌کنند اقتصاد عقلائی است و دینی و غیردینی ندارد، باید بفرمایند که کدام اقتصاد مرادشان است؟ اقتصاد کینزی، اقتصاد نئوکلاسیک، اقتصاد کلاسیک، اقتصاد کمونیستی، انواع اقتصادهای سوسیالیستی، اقتصاد دولت‌رفاه، اقتصاد نهادگرا، اقتصاد فمینستی، اقتصاد تکاملی یا تطوری، اقتصاد مکتب اتریش، اقتصاد مکتب تاریخی آلمان، یا … ؟ قس علی هذا دیگر علوم انسانی را. ۱- اینکه تصور می‌شود اقتصاد، علمی تجربی است مانند فیزیک و شیمی و  لذا جهانشمول؛ ناشی از بی‌خبری و این پیش‌فرض ساده‌انگارانه است که ما یک دانش اقتصاد واحد و نیز علوم انسانی واحد داریم؛ این نیز به نوبه خود …

شبکه اجتهاد: انحراف در بازار بورس و سرمایه به این شکل است، بازاری که باید سبب جمع آوری پول های پراکنده مردم و سوق دادن آنها به رفع نیازهای واقعی اقتصاد باشد، چنین کاری را انجام ندهد بلکه خودش اصالت پیدا کند؛ بورس بازی همین است یعنی عده ای وارد بورس شوند و سهام به فردی بفروشند و آن فرد نیز به فرد دیگری بفروشد که چنین موردی سبب افزایش قیمت کاذب می شود. بورس باید از تولید حمایت کند حجت الاسلام غلامعلی معصومی نیا استاد گروه آموزشی اقتصاد و بانکداری اسلامی دانشگاه خوارزمی و عضو انجمن علمی اقتصاد اسلامی حوزه …

شبکه اجتهاد: در دهه‌های اخیر، گروه‌های مختلفی در مورد دانش اقتصاد اسلامی تشکیک کرده‌اند. تردیدهای مطرح شده در این زمینه گاهی ناشی از عدم آگاهی کافی از مباحث اقتصاد اسلامی و پیشرفت‌های آن است. این تردیدها گاهی نیز ریشه در مشاهده مشکلات کنونی اقتصاد ایران و استناد آن به اقتصاد اسلامی دارد. نمونه اخیر چنین تشکیکی را می‌توان در سخنان حجت الاسلام و المسلمین علوی بروجردی مشاهده کرد. ایشان در مصاحبه‌ای که اخیرا داشتند، اقتصاد اسلامی را یک شوخی قلمداد کردند. در بیانات حاج آقای علوی بروجردی به شکل ضمنی چند ادعا مطرح شده است. اول اینکه متفکران ما و …

شبکه اجتهاد: ضمن تشکر از آیت‌الله علوی بروجردی بابت باز کردن باب گفت‎و‎گو، لازم است عزیزانی که آن بحث را استماع کردند این نکات را بدانند. امیدوارم باب گفت‎و‎گوی حضوری رسانه‎ای هم فراهم شود. ۱- اینکه بگوییم «اقتصاد دنیا بر عقلا بنا شده» که ظاهراً مقصودشان سیره عقلاست، سخن دقیقی نیست. گمان رفته تنها یک سیره عقلا وجود دارد. حداقل ایشان اقتصاد سوسیالیستی و کاپیتالیستی را قبول دارد یا نه؟ کدام سیره عقلاست؟ این نشان می‎دهد سیره عقلا در امور اجتماعی یکسان نیست. عقلانیت‎ها هم متصف به ایدئولوژی‎های مختلف هستند. حتی نظریه‎های تجربی مبتنی بر عقلانیت‎هاست. مثلاً مگر یک نظریه …

شبکه اجتهاد: جناب آقای علوی بروجردی مطالبی در نقد نحوه حکمرانی اقتصاد ایران بیان فرموده است که برخی از این نقدها وارد است و سخنان حقی است. از نرخ‌های بالای سود بانک‌ها گله کرده است، به نحوه برخورد بانک‌ها و نظام قضایی با بدهکاران بانکی اشکال جدی وارد می‌کند و بدهکاران بانکی را، خصوصاً افرادی که این تسهیلات را در امور تولیدی و صنعتی به کار انداخته اند، مجرم نمی‌شناسد. با اقتصاد دولتی مخالفت کرده و از سرمایه داری نیز حمایت کرده و علل فرار سرمایه از کشور را بررسی کرده که اغلب این مطالب حرف حق است و قابل …

شبکه اجتهاد: نقد استاد عبدالحسین خسروپناه به سخنان استاد سید محمدجواد علوی بروجردی درباره اقتصادی اسلامی در یازدهمین نشست هم‌اندیشی فقه حکومتی.

شبکه اجتهاد: نگاه سیستمی به نظام اقتصادی در ۴۰ ساله بعد از انقلاب وجود نداشته است؛ این نگاه غالب در میان متولیان و عهده‌داران مدیریت اقتصادی وجود نداشته است. آیا شورای نگهبان در این ۴۰ سال دنبال کشف نظام بود و یا اصلا به آن معتقد بود یا کمیته‌های اقماری حتی از خود حوزه با این دید سراغ این موضوع رفتند؟ و یا فقط فکر کردند مشکل اقتصاد کشور فقط ربا است لذا با نگاه غیراتمیک و حکومتی به آن پرداختند. البته همه زحمت کشیدند ولی این تفکر که باید به نظام اقتصادی برسیم وجود نداشت. نظام اقتصادی که اصول …

شبکه اجتهاد: از شروط اساسی گفتگوی علمی، مفاهمه اصطلاحات است در غیر این صورت یکی برای اثبات مفهوم مورد نظر خویش دلایلی بیان می‌کند و دیگری آن را نفی می‌کند و بعد معلوم می‌شود که هر کدام مفهومی در ذهن داشتند و بر یک موضوع واحد سخن نمی‌گفتند. به قول مولانا: این یکی شیر است اندر بادیه و آن دیگر شیر است اندر وادیه/ این یکی شیر است که آدم می‌خورد و آن یکی شیر است کآدم می‌خورد. اقتصاد اسلامی چندین دهه است که از این امر رنج می‌برد. نافی و مثبت یک چیز در ذهن ندارند. مصاحبه‌‌ای اخیرا جناب …

حجت‌الاسلام معصومی‌نیا ضمن رد ادعای کسانی که می‌گویند اقتصاد اسلامی نداریم، گفت: برخی می‌گویند تئوری اقتصاد اسلامی به صورت عملی قابل اجرا نیست! باید توجه داشت که از روز اول انقلاب تا به حال کسی به دنبال تحقق اقتصاد اسلامی نبوده است. شبکه اجتهاد: اسلامی کردن علوم انسانی یکی از مباحثی است که رهبر معظم انقلاب بار‌ها در فرمایشات خود بدان تاکید کرده اند. بدون تردید یکی از عرصه‌های مهم علوم انسانی، علم اقتصاد است؛ یکی از مباحث مهمی که در این زمینه مطرح می‌شود این است که آیا اساسا چیزی به نام علم اقتصاد اسلامی وجود دارد یا خیر؟ …

شبکه اجتهاد: یکی از مباحث مهم دراقتصاد به ویژه اقتصاد اسلامی چگونگی تعیین قیمت کالاها و خدمات در بازار است. تسعیر در فقه، قیمت گذاری حاکم یا نماینده او و اجبار بر معامله، بر اساس آن قیمت است.(۱) این مسئله آثار متعددی روی متغیرهای اساسی چون سرمایه گذاری، اشتغال، تولید، عرضه کالا و سطح عمومی قیمت‌ها در حال و آینده اقتصاد دارد. قیمت گذاری کالا یا خدمات در بازار اسلامی از زمان صدر اسلام مورد توجه پیامبر(ص) و ائمه(ع) ودر زمان غیبت کبرا بزرگان و فقیهان دینی قرار گرفته است. بر اساس روایات و مبانی فقهی متعدد، فقهای اسلام (اعم …

وقتی حاکمیت به دست حاکمیت اسلامی و شیعی است، بهترین فرصت است که ما رفت و برگشت بین حوزه اندیشه و عمل و سیاست‌گذاری را برقرار کنیم. متأسفانه این اتفاق نیفتاده است. شهید صدر در دو سطح وارد حوزه بانکداری اسلامی شد. در یک سطح ایشان در خصوص پیراستن نظام بانکداری متعارف جهان از مسئله ربا صحبت‌‌‌ می‌کند و در سطح دیگری به سمت ایجاد نظام بانکداری در جامعه اسلامی‌‌‌ می‌رود که این بحث ناتمام اندیشه شهید صدر است. یک درسی که باید از ایشان بگیریم هویت‌مند کردن سیاست‌‌‌‌های ماست. در جمهوری اسلامی ما ارتباط سیاست‌گذاری با پایه‌های نظری و …

عضو هیئت‌ علمی دانشگاه علامه طباطبایی اظهار کرد: اسلام نظریاتی بسیار وزین‌تر از سوسیالیسم و لیبرالیسم درباره دخالت دولت، مالکیت و … دارد. اینکه عده‌ای می‌گویند اقتصاد اسلامی نداریم به این علت است که به سراغ این موضوع نرفته‌اند و به همین سبب می‌گوییم چون ندیدند حقیقت ره افسانه زدند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین محمداسماعیل توسلی، عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی، در پاسخ به اینکه چرا همچنان عده‌ای مصرّند که اقتصاد اسلامی نداریم، گفت: جواب این سؤال را با یک بیت شعر شروع می‌کنم که «چون ندیدند حقیقت، ره افسانه زدند». بعد از این همه سال تحقیق …