حقوق بشر و کرامت انسان بر پایه توحید و ولایت و عدالت با احیای فطرت انسانی و در صورت خودسازی فردی و اجتماعی و ساخت جامعه بر مدار ایمان و عمل صالح و مقاومت و نفی ستم گری و ستم کشی و مبارزه با طاغوت و تضمین عینی آن با سازکار اجرایی و فرهنگ سازی قابل تحقق است. شبکه اجتهاد: آنچه میخوانید متن سخنان استاد عباس کعبی، استاد خارج فقه حوزه علمیه قم و عضو هیأت رییسه مجلس خبرگان رهبری با عنوان «عرصههای حقوق بشر اسلامی در مقایسه با اعلامیه حقوق بشر غربی و پیشنهادهایی برای اجرایی نمودن آن» که …
توضیحات بیشتر »حقوق بشر اسلامی در مثلث نظریات/ علی ربیعزاده
اختصاصی شبکه اجتهاد: حقوق بشر اسلامی، موضوع پر چالش و پر حاشیهای است و در طول دهه گذشته بحثها و انتقادات پر حرارتی را به خود دیده است. فعالیتهای ژورنالیستی خبرگزاریها و شبکههای ماهوارهای خارجی و همچنین موضعگیری منفی جریانهای چپ و جریانهای مخالف نظام آتش این تنور را داغ تر کرده است. اولین و مهمترین چالش حقوق بشر اسلامی، وجود آن است؛ مخالفین همواره به استناد دلایلی که بعداً اصالت آن را بررسی میکنم اعتقاد دارند چیزی به نام حقوق بشر اسلامی وجود ندارد، یعنی اسلام به این مطلب توجه نداشته و تجویزی برای آن ندارد. در مقابل، موافقین …
توضیحات بیشتر »کشورهای اسلامی تبیین مورد وفاقی از حقوق بشر اسلامی ارائه دهند
یک کارشناس حقوق بینالملل و فقه اسلامی معتقد است که کشورهای اسلامی باید با گفتوگوها و پژوهشهای مکرر و همکاری مراجع علمی و جوامع فرهنگی، تبیین مورد وفاقی را از حقوق بشر اسلامی ارائه بدهند و زمینه اجرایی شدن آن را در سطح بینالمللی فراهم نمایند. به گزارش شبکه اجتهاد، ستاد حقوق بشر قوه قضائیه همزمان با سالروز گرامیداشت «حقوق بشر اسلامی و کرامت انسانی»، با دکتر محمود حکمتنیا، عضو هیأت علمی گروه فقه و حقوق پژوهشکده نظام های اسلامی گفتوگویی داشته است. متن این گفتوگو را در زیر میخوانید: تحلیلی از حقوق بشر اسلامی و مهمترین مؤلفههای آن ارائه …
توضیحات بیشتر »سه اصل کرامت، عدالت و حق اعمال اراده، تعارضات فقه با حقوق بشر را حل میکند
اگر بتوانیم سه اصل را حاکم بر استنباط فقهی کنیم قهراً میتواند یک نوع روش جدیدی برای استنباط احکام باشد، اصل کرامت، اصل عدالت و اصل حق اعمال اراده، اگر این سه اصل باشد ما بر اساس همه مبانی که داریم و بر اساس همه روشهای چارچوبی که در فقه ما متعین شده است، به تعبیر مرحوم امام راحل (فقه جواهری) میتوانیم بر اساس فقه جواهری نگاه جدیدی به یک ادله بیندازیم و استنباط جدیدی داشته باشیم که مناسب با تحولات امروز هستند که هم شامل مسائل حقوق بشر و هم شامل مسائل دیگر میشود. اختصاصی شبکه اجتهاد: در سالهای …
توضیحات بیشتر »فقه جواهری، باید بازخوانی شود/ همه اعلامیه حقوق بشر را نمیتوان پذیرفت/ جز با اصلاح مبانی، مشکلات حقوق بشری فقه حل نمیشود
مبانی انسانشناختی موجود در فقه جواهری به گونهای است که در پارهای موارد ایجاد چالش کرده است و اگر میخواهیم از این چالشها رهایی پیدا کنیم دستگاه فقه جواهری باید در این حوزهها یک بازخوانی داشته باشد و تنها راه و یا مهمترین راهی که میتوان این چالشها را مدیریت کرد اصلاح مبانی است. اختصاصی شبکه اجتهاد: سالهاست که حقوق بشر به مسئله حساس انسان معاصر تبدیل شده است. اگرچه در آثار پیشینیان نیز برخی زمینهها و شباهتها را میتوان یافت، اما حقوق بشر از دستاوردهای روشن اندیشان دوران جدید است. سالهاست که مسلمانان میکوشند تا حقوق بشر اسلامی را …
توضیحات بیشتر »رویکرد اسلام در حقوق بشر، تکاملی است/ در مباحث حقوق بشر، جو حاکم بر علیه مسلمانان است
حجتالاسلام ارسطا ضمن نقد کتاب حقوق بشر در اسلام، پیرامون رویکرد اسلام در زمینه حقوق بشر اظهار داشت: نویسنده در تبیین رویکردهای مختلف در حقوق بشر به رویکردهای انفعالی، تقابلی و تعاملی اشاره کرده است؛ به نظر میرسد در اینجا میتوان به رویکرد چهارمی به اسم رویکرد تکاملی اشاره کرد؛ یعنی آنچه که اسلام در مباحث حقوق بشر در نظر دارد، با توجه به اینکه این حقوقها از خالق بشر ناشی شده است، رویکرد تکاملی است چراکه حقوق بشر را ارتقاء میدهد. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست علمی با موضوع «بایستههای تدوین درسنامه دانشگاهی در زمینه حقوق بشر در اسلام» …
توضیحات بیشتر »تصویری روشن از «حقوق بشر» در اسلام
کتاب «حقوق بشر در اسلام (مفاهیم، مبانی و مصادیق)» تالیف حجتالاسلام دکتر جوان آراسته، افزون بر اتقان، از نگارشی شیوا و روان برخوردار بوده و تصویر نسبتا روشنی از حقوق بشر در اسلام را برای جامعه علمی ارائه میدهد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، بررسی «حقوق بشر» در جوامع بشری و «حقوق بشر در اسلام»، با چالشهای فراوانی روبروست؛ این که انسان از چه حقوقی برخوردار است و مسؤولیتها یش چیست، بستگی به هویت انسان، ابعاد وجودی، نیازمندیها و نیز هدف و مقصودی دارد که برای آن آفریده شده است. تفاوتهای فرهنگی و گونه گونی بنیادهای فلسفی در نوع نگاه به …
توضیحات بیشتر »روشهای حل چالش میان فقه و حقوق بشر/ ابوالقاسم فنائی
تا عقلانیت فقهی موجود نقد نشود و نادرستی آن نشان داده نشود، هیچ راهکاری به نتیجه مطلوب نخواهد رسید، و این آن چیزی است که من سعی کردهام در آثار خودم مطرح کنم و آن را بسط بدهم. منظور از نقد عقلانیت فقهی نقدِ مبانی معرفتشناسانۀ فقه است. شبکه اجتهاد: مطالعات، تأملات و تحقیقات من در باب حقوق بشر عمدتاً در ذیل تحقیق در باب رابطه دین و اخلاق صورت گرفته است. در ابتدا به شرح و بسط نکات مقدماتی میپردازم. ۱) پرسش از «نسبت فقه و حقوق بشر» غیر از پرسش از «نسبت شریعت و حقوق بشر» است. ۲) …
توضیحات بیشتر »اصل کرامت بر همه قواعد فقهی مقدم است/ امام میگفت: ارتداد، تغییر عقیده نیست بلکه محاربه است!
مرحوم شهید مطهری از این داستان استفاده میکند و میگوید: بالأخره ابن ملجم درعینحالی که مجرم و جنایتکار هست، دارای حقوقی نیز هست که کرامت از آنها است. لذا اینکه امیرالمؤمنین (ع) میفرماید حق ندارید او را مُثله کنید، حق ندارید او را نسبت به من مجازات بیشتری کنید، این همان معنایی است که میگوییم کرامتش ذاتی است؛ در کنار اینکه اعطایی هم هست. اختصاصی شبکه اجتهاد: استاد سید محمدعلی ایازی، اگرچه همواره به قرآنپژوهی شهره بوده است، اما تحقیقات فقهی در راستای پیوند میان فقه و جهان مدرن نیز همواره بهعنوان دغدغه جدی برای وی مطرح است. روز حقوق …
توضیحات بیشتر »حقوق بشر اسلامی، عقلائی است نه اعطائی و شرعی
اختصاصی شبکه اجتهاد: حقوق بشر از مستمسکهای همیشگی جهان غرب علیه کشورهای اسلامی از جمله جمهوری اسلامی ایران است. در این میان اما پرسشی که مطرح است این است که آیا به لحاظ تئوریک، آموزههای حقوق بشر غربی مورد تأیید اسلام هست یا آنکه حقوق بشر اسلامی متفاوت از حقوق بشر غربی و مصطلح آن است. به بهانه روز حقوق بشر اسلامی و کرامت انسانی، با حجتالاسلام دکتر احمدعلی قانع، عضو هیئتعلمی دانشگاه امام صادق (ع) گفتگو کردیم. او که سابقه حضور در کشور آفریقا و ریاست سابق دانشگاه اسلامی غنا را نیز داراست معتقد است اسلام هیچ تنافی و …
توضیحات بیشتر »گذار گفتمان اسلامی برای معرفی اعلامیه خاص در زمینه حقوق بشر برای جامعه جهانی
شبکه اجتهاد: گفتمان اسلامی چه از سوی متفکران و تشکلهای دینی مستقل و چه از سوی دولتهای مسلمان طی ۴ دهه گذشته تلاشهای متنوعی معمول داشته تا در برابر گفتمان جاری پس از تصویب اعلامیه حقوق بشر مصوب سازمان ملل در ۱۹۴۸، سندهای مشخصی را به عنوان اعلامیه حقوق بشر مورد تائید نگاه اسلامی یا برخاسته از دغدغههای جوامع مسلمان معرفی کند. اسناد مزبور بعضاً با رویکرد استناد به منابع قرآنی و روایی و فقهی در قالب مجموعهای از مواد حق محور تهیه شده است مانند اعلامیهای که شورای مسلمانان اروپا تهیه کرده است. اما در مواردی دیگر، بدون استناد …
توضیحات بیشتر »ایجاد تنش در مردم توسط دولت مصداق نقض کرامت انسانی است
عضو هیأت علمی پردیس فارابی دانشگاه تهران گفت: بر اساس حقوق اسلامی حتی ترساندن افراد که باعث نقض کرامت انسانها میشوند وصف «مجرمانه» دارد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین دکتر محمدجواد ارسطا، عضو هیأت علمی پردیس فارابی دانشگاه تهران عنوان کرد: جلد دوم «نظام حقوق بشر اسلامی» کتاب جدیدی است که در حال نگارش آن هستم. این کتاب تقریرات و درسهایی است که در حوزه علمیه داشتم و شرح و تفسیری از «اعلامیه حقوق بشر اسلامی» (مصوب سال ۱۳۶۹ شمسی) ارائه میدهد. وی با اشاره به اینکه در این اعلامیه دیدگاههای کشورهای اسلامی درباره موضوع حقوق بشر ارائه میشود، …
توضیحات بیشتر »اعلامیه حقوق بشر نتوانسته از خشونت جلوگیری کند/ تفاوت اساسی بین عدالت و آزادی در اسلام و اعلامیه حقوق بشر وجود دارد
استاد فلسفه دین دانشگاه تهران گفت: تفسیرهای متفاوت از یک متن، دلیل کنار گذاشتن آن نیست. از اعلامیه حقوق بشر هم تفسیرهای مختلفی وجود دارد و این اعلامیه هم نتوانسته از خشونت جلوگیری کند. به گزارش شبکه اجتهاد، دکتر محمد محمدرضایی، استاد فلسفه دین دانشگاه تهران و رئیس کارگروه فلسفه دین و کلام جدید شورای تحول علوم انسانی در مجمع عالی حکمت اسلامی مشهد در جمع اساتید کلام و عقاید و دانش پژوهان در مورد آسیبهای دین پژوهی معاصر سخنانی ایراد کرد. وی همچنین در جلسه دانش افزایی اساتید کلام حوزه علمیه مشهد که با همکاری مجمع عالی حکمت و …
توضیحات بیشتر »مسلمانان به چه میزان میتوانند در امور دیگران دخالت کنند؟
مداخله بشردوستانه جهت تأمین و تضمین رعایت حقوق انسانهاست که در حقوق اسلام دارای مبانی قرآنی، روایی، اجماع و عقل میباشد و بر اصول اولیه کرامت انسان، تألیف قلوب، تولی و تبری استوار است و دارای مصادیقی از جمله حمایت از مستضعفان و حق طلبان میباشد. به گزارش شبکه اجتهاد، مجید وزیری استادیار گروه فقه و حقوق اسلامی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران و جبار محمدی بلبان آبادی دانشجوی کارشناس ارشد فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران در مقاله «بررسی مداخله بشردوستانه در نظام فقهی اسلام» مینویسند: یکی از اهداف اساسی حقوق اسلام و بین الملل …
توضیحات بیشتر »در نظام حقوقی اسلام، غیرمسلمانان چه جایگاهی دارند؟/ ضمانتهای اجرایی حقوق بشر اسلامی
عضو هیأت علمی مؤسسه امام خمینی(ره) گفت: اعتقاد به اسلام و مسلمان شدن در حقوق بشر تاثیری ندارد. چون همه افراد از حقوق کفی برخوردارند. اما در برخورداری از حقوق اسلام تاثیر دارد. حقوق اسلامی شامل حال کسانی میشود که مسلمان باشند. افرادی که مسلمان نیستند حق ندارند توقع داشته باشند از حقوق اسلامی برخوردار شوند. مسلمان شدن مزایایی را میآورد. لذا هر کس به اسلام تن دهد از حقوق اسلامی برخوردار میشود. به گزارش شبکه اجتهاد، «حقوق بشر» از مباحث اساسی و چالشبرانگیز معاصر به شمار میرود. وجه اهمیت آن این است که حقوق بشر مربوط به انسان است …
توضیحات بیشتر »مصلحتاندیشی مشکلات فقهی کرامت انسانی را حل نمیکند/ با رفوکاری در احکام فقهی مخالفم
از نظر مبانی عقلی و نیز شواهد نقلی مثل آیات قران، امکان اثبات کرامت عام انسانی وجود دارد ولی مشکل این است که برخی احکام فقهی با کرامت غیرمسلمانان سازگار نیست! بخش مهمی از این احکام فقهی، آرائی است که از مستندات کافی برخوردار نبوده و در میان فقها هم از تسالم برخوردار نیستند. به گزارش خبرنگار اجتهاد، گفتارهای معرفتی با موضوع «کرامت دینی و کرامت غیردینی» به بهانه روز حقوق بشر اسلامی و کرامت انسانی به همت کانون بعثت اخلاق مشهد و با سخنرانی حجتالاسلام والمسلمین محمد سروش محلاتی نویسنده و پژوهشگر فقه سیاسی و استاد خارج فقه و …
توضیحات بیشتر »پای لنگ اعلامیه جهانی حقوق بشر
حجتالاسلام کریمی نیا بر این باور است؛ کرامت و حیثیتی که در اعلامیه جهانی حقوق بشر از آن سخن میگوید، هیچ پشتوانه منطقی و فلسفی ندارد و مشخص نکرده است که چرا انسان دارای این وصف شده است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام دکتر محمد مهدی کریمی نیا، از اساتید و نویسندگان حقوق هستند که بیش از بیست جلد کتاب و حدود یکصد و بیست مقاله در کارنامه علمی خود دارد. برخی آثار فقهی و حقوقی وی از این قرار است: «حقوق بشر و قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران»، «همزیستی مسالمت آمیز در اسلام و حقوق بین الملل»، «تغییر جنسیت …
توضیحات بیشتر »چارچوب نظری حقوق بشر اسلامی مبتنی بر آثار و اندیشه شهید صدر (ره)
دانشجوی دکتری حقوق عمومی دانشگاه امام صادق (ع)، درباره چرایی پرداختن به نظریه حقوق بشر اسلامی از دیدگاه شهید صدر (ره) تأکید کرد: اندیشههای شهید صدر افزون بر عمق فقهی، کلامی و اصولی از ابعاد اجتماعی و نظام سازی برخوردار است و این فضایی را فراهم میکند که بتوان با استفاده از این اندیشهها بهصورت کاملاً روشمند و هدفمند نظریهپردازی را دنبال کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، کرسی ترویجی «چارچوب نظری حقوق بشر اسلامی مبتنی بر آثار و اندیشه شهید صدر (ره)» در دانشگاه امام صادق (ع) برگزار گردید. در این جلسه علی ربیع زاده دانشجوی دکتری معارف اسلامی و …
توضیحات بیشتر »حقوق بشر و نظام اجتماعی در اسلام، نوشته سیدابوالفضل موسوی زنجانی
شرکت سهامی انتشار با همکاری انتشارات کلبه شروق قم کتاب «حقوق بشر و نظام اجتماعی در اسلام» نوشته مرحوم آیتالله حاج سید ابوالفضل موسوی زنجانی را به کوشش و مقدمه استاد سیدهادی خسروشاهی منتشر کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد سیدهادی خسروشاهی دو مقدمه کوتاه در معرفی مرحوم آیتالله موسوی زنجانی و این کتاب نوشتهاند: «آیتالله سید ابوالفضل موسوی زنجانی از علمای مشهور و مبارز معاصر، در شهر زنجان، در خاندانی معروف به علم و تقوا به دنیا آمد و پس از اتمام تحصیلات مقدماتی در نزد اساتیدی چون: «آقا میرزا ابراهیم ریاضی» رهسپار حوزه علمیه نجف گردید و سالیانی …
توضیحات بیشتر »اصل آزادی در اسلام مورد پذیرش است ولیکن دارای حدودی میباشد
در اسلام آزادی عقیده و مذهب، آزادی اندیشه، آزادی بیان، آزادی فعالیتهای اقتصادی و مالکیت خصوصی، آزادی اختیار وطن و محل زندگی و امثالهم کاملاً وجود دارد ولی همگی دارای حدود و شرایطی است که باید برای رعایت حقوق دیگران و رعایت مصالح جامعه در نظر گرفته شود. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست حقوق بشر آمریکایی از دیدگاه رهبر انقلاب با پیام آیتالله نوری همدانی در مرکز مدیریت حوزهای علمیه قم برگزار شد. متن کامل پیام آیتالله حسین نوری همدانی به شرح زیر است: بسم الله الرحمن الرحیم مَنْ قَتَلَ نَفْسًا بِغَیْرِ نَفْسٍ أَوْ فَسَادٍ فِی الْأَرْضِ فَکَأَنَّمَا قَتَلَ النَّاسَ …
توضیحات بیشتر »کرامت تکوینی و دو اختلاف با حقوق بشر غربی
عضو خبرگان رهبری گفت: نقطه مشترک حقوق بشر اسلامی و حقوق بشر آمریکایی و غربی مسئله کرامت انسانی است و به نظر میرسد باید در این زمینه فعالیت کنیم. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین احمد مبلغی در نشست تخصصی حقوق بشر آمریکایی از دیدگاه مقام معظم رهبری که در مرکز مدیریت حوزههای علمیه قم برگزار شد، اظهار داشت: در حال حاضر چالشهای زیادی ادیان مختلف به ویژه دین اسلام را تهدید میکند و به نظر میرسد قصور مطالعاتی و پژوهشی در این زمینه یکی از دلایل این چالشها است. ضروت عرضه تولیدات علمی حوزههای علمیه استاد خارج فقه حوزه …
توضیحات بیشتر »کار فقهی متقنی در عرصه حقوق بشر انجام نشده است/ لزوم پاسخگویی فقها به ابهامات حقوق شهروندی
استادیار گروه حقوق بشر پردیس فارابی دانشگاه تهران با بیان این که اصطلاح مقاصد شریعت در فقه ما بکار نرفته است، خاطرنشان کرد: اگرچه اسم این مطلب در فقه ما نیامده است، لکن رسمش در کلام فقها دیده میشود و در موارد متعددی به محتوای مقاصد شریعت استناد کردهاند. اصل کرامت انسانی، یکی از مقاصد شریعت بوده و به صورت مشخص جزء اصول راهنما است که در بحث حقوق بشر به ما کمک بسیاری میکند.
توضیحات بیشتر »تقریرات درس «نظام حقوق بشر اسلامی» چاپ و منتشر شد
کتاب «نظام حقوق بشر اسلامی» که حاصل تقریرات درس حقوق بشر حجتالاسلام دکتر محمدجواد ارسطا است، به کوشش سید عزیزالله موسوی تدوین شده است. نویسنده در این کتاب کوشیده تا با شیوه اجتهادی و استدلالی مرسوم در فقه شیعی، مواد اعلامیه اسلامی حقوق بشر را بررسی کند.
توضیحات بیشتر »عنصر روشی روح الشریعه هنوز در اجتهاد جای خود را باز نکرده است
عضو مجلس خبرگان رهبری با اشاره به این که میتوان روح الشریعه را به مثابه یک عنصر روشی نیرومند در اجتهاد به کارگرفت، گفت: بهرهگیری از روح الشریعه در بسیاری از زمینهها و حوزههای نوپیدای حیات بشری از جمله حقوق بشردوستانه، دارای اهمیت و کاربرد ویژه است.
توضیحات بیشتر »«از صدر تا ذیل» همایش دو روزه اسلام و حقوق بشردوستانه بینالمللی
همایش بینالمللی «اسلام و حقوق بشردوستانه بینالمللی”با حضور عالمان و محققان علوم اسلامی و سایر ادیان الهی، اساتید و پژوهشگران دانشگاهی از ایران و ۲۰ کشور جهان، همچنین شخصیتها و فعالان حوزه حقوق بشردوستانه، طی دو روز در تاریخ ۱۷ و ۱۸ آذر ماه در شهر قم برگزار شد. به گزارش شبکه اجتهاد، این کنفرانس به ابتکار و همت مرکز مطالعات تطبیقی اسلام و حقوق بشردوستانه و با حمایت جمعیت هلال احمر جمهوری اسلامی ایران و دفتر نمایندگی کمیته بینالمللی صلیب سرخ در ایران، همچنین مشارکت علمی نهادهای حوزوی و دانشگاهی در محل سالن همایشهای غدیر دفتر تبلیغات اسلامی برگزار …
توضیحات بیشتر »گزارشی از سمینار تخصصی بینالمللی حقوق بشر اسلامی
سمینار تخصصی بینالمللی حقوق بشر اسلامی با حضور مهمانان داخلی و خارجی آیات و حججاسلام اعرافی، فاضل لنکرانی، رشاد، علیدوست، خلیلی، دکتر اسماعیلی، دکتر میمول احسن خان، دکتر حافظ عباس در قم برگزار شد و مهمانان حاضر دیدگاههای خود را پیرامون حقوق بشر اسلامی، در قالب سخنرانی علمی ارائه دادند. به گزارش شبکه اجتهاد، سمینار تخصصی بینالمللی حقوق بشر اسلامی صبح سهشنبه دوازدهم مردادماه سال جاری، به همت موسسه الحکمه وابسته به جامعه المصطفی و با همکاری ستاد حقوق بشر ایران در سالن شهید عارف حسینی مدرسه عالی امام خمینی(ره) برگزار شد و مدیر حوزههای علمیه ایران و رئیس المصطفی، …
توضیحات بیشتر »حقوق و آزادیهای عمومی در اسلام
درس خارج فقه «حقوق و آزادیهای عمومی در اسلام» به عنوان اولین دوره کلاسهای حقوق بشر اسلامی، توسط حجتالاسلام والمسلمین ارسط در قم تدریس شد؛ گزارش کامل این سلسله دروس در ادامه میآید.
توضیحات بیشتر »نگاهی به آخرین پایاننامههای حقوق بشر اسلامی
به مناسبت روز حقوق بشر اسلامی و کرامت انسانی، «شبکه اجتهاد» مهمترین پایاننامههای مرتبط با این موضوع که در ۵ سال اخیر دفاع شده است، جهت اطلاع پژوهشگران و علاقهمندان تقدیم میکند.
توضیحات بیشتر »