مدیرگروه سیاست پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی گفت: مردم سالاری دینی که امروز مطرح شده مبتنی بر سیره حضرت علی(ع) است به این معنا که از یکسو ملاک بر حاکمیت شایستگان است اما شایستگان هم اجازه ندارند به زور بر مردم حکومت کنند.
Read More »ماهیت و حکم شرکت در انتخابات از منظر فقه سیاسی
سید سجادی ایزدهی ناقد نشست گفت: انتخابات عامل مشروعیت نظام اسلامی نیست، بلکه انتخابات روش اثبات زمینه مشروعیت نظام و مقبول بودن آن از سوی مردم است که ادبیات مردمسالاری دینی را بسط خواهد داد درحالیکه ارائه دهنده «وجوب اعانه بر برّ و تقوا» را از ادله فقهی مسأله توصیف میکند.
Read More »نگاهی به پروژه «روایات سیاسی غررالحکم»
پژوهش «روایات سیاسی غررالحکم» درصدد است با گزینش روایات عرصه سیاست و حکومت، از کتاب «غررالحکم»، و با دسته بندی و ایجاد نظام منطقی برای این روایات، نظامی از روایات تخصّصی گستره سیاست و حکومت را در راستای اداره مطلوب حکومت اسلامی، به محققان، سیاستمداران، کارگزاران و حاکمان اسلامی ارائه نماید. به گزارش شبکه اجتهاد، پروژه «روایات سیاسی غررالحکم» درصدد است روایات مستند به حضرت علی (ع) به عنوان تنها امامی که از حاکمیّتی مقتدر بر سراسر جهان اسلام برخوردار بوده و الگویی در حکومتداری سایر حاکمان و کارگزاران محسوب میشود را مدّ نظر قرار داده و با محوریّت کتاب …
Read More »فقه نظامات اجتماعی مستلزم و صورت بندی اصول
لازمه نیل به نظامات جامع و غیر قابل تشکیک، آن است که در درجه اول، رابطه هر یک از این اصول با یکدیگر مشخص شود و ویژگیهای متمایزکننده آنها نشان داده شود. در این صورت، میتوان به حلّ بسیاری از موارد تزاحم این اصول با یکدیگر دست یافت. به گزارش شبکه اجتهاد، ششمین کرسی ترویجی پژوهشگاه پژوهشگاه فقه نظام با موضوع «فقه نظامات اجتماعی مستلزم و صورت بندی اصول (با تأکید بر نظام سیاسی)» در مکان این پژوهشگاه برگزار گردید. دراین جلسه حجتالاسلام دکتر قاسم شبان نیا به ارائه نظریه خود در موضوع مذکور پرداخته و حججالاسلام دکتر سید سجاد …
Read More »لزوم بازتعریف عدالت در نسبتسنجی آن با مصلحت/ آیا میتوان به نام مصلحت، از اجرای عدالت کوتاه آمد؟
مدیر گروه سیاست پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی با تاکید بر لزوم بازتعریف عدالت به خصوص در نسبتسنجی آن با مصلحت تاکید کرد: عدالت اسلامی صرفا با تبعیت از معصوم، تحققپذیر است. به گزارش شبکه اجتهاد، کرسی علمی ترویجی «عدالت و مصلحت» از سوی حلقه تخصصی عدالت پژوهی مرکز مطالعات بینارشتهای دوم اسفندماه در تالار فرهنگ پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی قم برگزار شد.در این کرسی علمی حجتالاسلام والمسلمین سید سجاد ایزدهی، مدیر گروه سیاست و عضو هیأت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی به عنوان ارائه دهنده و حجج اسلام محسن مهاجرنیا و علی محمدی جورکویه از اعضای هیأت …
Read More »نائینی مشروطه را نظام ایدهآل نمیدانست/ هنر امام(ره) بازخوانی فقه بدون افتادن در ورطه التقاط بود
عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه با بیان اینکه هنر امام(ره) بازخوانی فقه بدون افتادن در ورطه التقاط بود، گفت: نظریه مردمسالاری دینی که هم مشروعیت و هم منشا قدرت نظام را تامین میکند با بازخوانی درست و گفتمان مطلوب، قابل عرضه به دنیاست. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین سیدسجاد ایزدهی، دانشیار پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی امروز ۱۴ بهمن ماه در همایش فقه حکومتی که با موضوع نقش مردم در نظام اسلامی برگزار شد با اشاره به بحث مردمسالاری گفت: دغدغه اصلی مردمسالاری در نظام غرب وجود دارد و در همان فضا هم شکل گرفت و به …
Read More »گستره ولایت فقیه و حریم خصوصی شهروندان
بین گونههای نظام سیاسی و خاستگاه مشروعیّت آن، با گستره اختیارات ولی فقیه، ارتباط وثیق برقرار است. از این روی، بین ولایت انتصابی(مطلقه، عامّه) و ولایت انتخابی و ولایت مستند به حسبه، تفاوت جدّی وجود دارد. لذا در گستره اختیارات حکومتی باید، سراغ مشروعیّت نظام سیاسی و خاستگاه مشروعیّت نظام سیاسی رفت. به گزارش شبکه اجتهاد؛ نشست علمی «گستره ولایت فقیه و حریم خصوصی شهروندان» به همت گروه فقه سیاسی انجمن مطالعات سیاسی حوزه، اداره همکاریهای علمی و پژوهشی پژوهشکده علوم و اندیشه سیاسی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی و دبیرخانه کرسیهای نظریه پردازی، نقد و مناظره، با ارائه حجتالاسلام …
Read More »ایزدهی: لازمه فقه حکومتی، قوانین جامع و فراشمول است/ سیدباقری: رسیدن به فقه سیاسی حکومتی خیلی هم پیچ و خم ندارد
ایزدهی: لازمه فقه حکومتی، قوانین جامع و فراشمول است که نه تنها باورمندان به ولایت فقیه بلکه حتی کفار و اهل سنت هم باید این قوانین را رعایت کنند لذا باید فتوا قابلیت تبدیل به قانون را داشته باشد. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست علمی «مفهوم شناسی فقه سیاسی و فقه حکومتی» به همت پژوهشگاه فقه نظام در موسسه نورالثقلین برگزار شد و حججاسلام والمسلمین سید سجاد ایزدهی به عنوان ارائه دهنده نظریه و سیدکاظم سیدباقری و سیدیاسر صادقی به عنوان ناقدین سخنرانی کردند. حجتالاسلام دکتر سید سجاد ایزدهی عضو هیات علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی اظهار داشت: بعد …
Read More »نقش قواعد فقهسیاسی در تعامل دولت اسلامی با سازمانهای بینالمللی
سازمانهای بینالمللی، شخصیت حقوقی هستند که میتوانند مصداقی برای حکم فقهی قرار بگیرند؛ و میشود از قواعد فقهی برای حکم فقهی موضوعات و مسائل مرتبط با سازمانهای بینالمللی در اکثر مباحث استفاده و از آنها حکم استنباط کرد. به گزارش شبکه اجتهاد؛ کرسی ترویجی و عرضه و نقد ایده علمی با موضوع «نقش قواعد فقه سیاسی در تعامل دولت اسلامی با سازمانهای بینالمللی» با حضور اساتید و فضلای حوزوی و دانشگاهی، به همت پژوهشکده علوم و اندیشه سیاسی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی و با همکاری اداره همکاریهای علمی و پژوهشی این پژوهشگاه، ۲۲ آذر در سالن همایشهای غدیر دفتر …
Read More »گستره و قلمرو مصلحت در فقه شیعه/ تمایز مصلحت شیعه با مصلحت عرفی و سنی
مصلحت سکولار به معنای فرصت طلبی و مصلحت اهل سنت به معنای مصالح مرسله، استحسان و سد ذرایع با مصلحت در فقه شیعه متفاوت است، بنابراین باید مشخص شود که مصلحت شیعی در گرو چه ضوابطی است و گستره و قلمرو مصلحت در فقه شیعه تا کجاست؟ شبکه اجتهاد: قاعده مصلحت در فقه شیعه، مبتنی بر نظریه فقهی احکام حکومتی است که بسیاری از فقها آن را در اجرای امامت نیابی در زمان غیبت پذیرفتهاند و به تعبیری دقیقتر، اسلام مبانی، اصول، ارزشها و چارچوبهای ضابطهمندی برای سامان دادن مصلحت ارائه داده است که قابلیت سامان یافتن تحت قواعد کلی …
Read More »ماهیت فقه سیاسی
فقه سیاسی به مثابه گرایشی تخصصی در کنار سایر گرایشهای علمی فقه، در زمان گذشته به تناسب موقعیت و شرایط و به خاطر اموری چون محدودبودن جامعه شیعی، رسمیت نداشتن مذهب شیعه و فراگیربودن اقتضای تقیه در برابر سلاطین جائر از حجم مسائل و کیفیت اندکی برخوردار بود، و امروزه به سبب اموری چون حجم وسیعی از مسائل مستحدثه سیاسی، اقتدار اجتماعی سیاسی فقیهان و توسعه فقه سیاسی به گستره امور اجتماعی و حکومتی، از کیفیت و کمیت بسیاری برخوردار شده است. اموری چون اختلاف در معنای فقه سیاسی، تمایز آن با فقه حکومتی، سطح انتظار از فقه سیاسی و حکومتی و گونهشناسی متفاوت در عرصه استنباط مسائل سیاسی، موجب ارائه قرائتهای متفاوتی از فقه سیاسی با محوریت فرد، اجتماع یا حکومت شده است. هویت فقه سیاسی مطلوب در عصر حاضر در گرو شاخصها و ملاکهایی است که در این تحقیق مورد عنایت قرار میگیرد.
Read More »رویکرد «مقاومت» در فقه شیعه/ مبارزه با ظلم، محوریترین اصل در حوزه فقه سیاسی
بنابر فقه شیعه دفاع از مظلوم مورد تأکید است، یعنی فقه شیعه عبور از کنار مظلوم را برنمیتابد، در این فقه سرنوشت همه مسلمانان به یکدیگر گره خورده است و نمیتوان بیاعتنا از کنار یکدیگر عبور کرد، بخصوص اگر مسلمان باشد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین سیدسجاد ایزدهی، مدرس درس خارج فقه، مدیر گروه سیاست پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی و مؤلف کتابهایی همچون «نظارت بر قدرت در فقه سیاسی»، «مصلحت در فقه سیاسی شیعه» و «نقد نگرشهای حداقلی در فقه سیاسی» در گفتگویی نگاه اسلام و فقه شیعه به مبارزه با ظلم و مقاومت برابر آن را به …
Read More »اجرای کلانپروژه «تدوین روایات سیاسی کتب اربعه حدیثی»
مدیر گروه فقه سیاسی پژوهشکده علوم و اندیشه سیاسی از اجرای کلانپروژه «تدوین روایات سیاسی کتب اربعه حدیثی» طی چند سال آینده خبر داد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین سیدسجاد ایزدهی با اشاره به اینکه در پژوهشکده علوم و اندیشه سیاسی سه گروه پژوهشی علوم سیاسی، فلسفه سیاسی و فقه سیاسی وجود دارد، به ایکنا گفت: گروه فقه سیاسی در سالهای اخیر پروژههایی را اجرا و طرحهایی نیز در دست اجرا دارد. یکی از کارهای صورت گرفته استخراج و تصحیح و تحقیق روایات سیاسی بحارالانوار بود که طی روزهای گذشته مراسم رونمایی از این اثر با حضور مسئولان پژوهشگاه …
Read More »از سیر نگارش کتب حدیثی شیعه تا تبویب روایات و نیازهای کنونی
«مباحث سیاسی بحارالانوار(جلد ۱ و۲)» از سلسله کتب موسوعه روایات سیاسی شیعه، با حضور علما، اساتید و فضلای حوزه علمیه قم در سالن همایشهای پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی رونمایی شد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین منصور میراحمدی در ابتدای مراسم رونمایی از کتاب مباحث سیاسی بحارالانوار(جلد ۱ و۲) از سلسله کتب موسوعه روایات سیاسی شیعه اظهار داشت: در پژوهشکده علوم و اندیشه سیاسی، کلان پروژهای از چند سال گذشته شکل گرفته که با توجه به گروه مهم فقه سیاسی در پژوهشکده اندیشه سیاسی، طبیعتاً احادیث و سخنان ناب ائمه(ع) یکی از منابع مهم معرفتی این دانش را تشکیل …
Read More »ادله امام خمینی(ره) در نفی شبهه مشروعیت حاکمان جائر
به گفته سیدسجاد ایزدهی، امام خمینی(ره) با ادله خویش شبهه مشروعیت حاکمیت حاکمان جور را نفی میکنند و میفرمایند: «اینها… دو تا روایت از این طرف از آن طرف میگردند پیدا میکنند که خیر «با سلاطین مثلاً بسازید، دعاکنید به سلاطین» این خلاف قرآن است». به گزارش شبکه اجتهاد در دیدگاه شیعه حکومت مشروع تنها حکومت پیامبر(ص) و ائمه اطهار(ع) و درزمان غیبت امام عصر(عج) حکومت نائبان آن حضرت است و حکومتهایی غیر از این، نامشروع هستند، با این حال حاکمانی بر اساس برداشتهای ناصحیح از مبانی دینی و فقهی و القای آن در سطح جامعه توانستند حکومت خود را …
Read More »نقد نگرشهای حداقلی در فقه سیاسی
نویسنده کتاب در صدد است با عنایت به مبانی فقه شیعه و آموزههای آن، ضمن اثباتِ گستره فراگیر فقه شیعه در سه بُعدِ «جاودانگی»، «فرامکانی» و «تعمیم به همه شئون زندگی بشری»، دیدگاهها و نگرشهای متفاوت در فقه سیاسی را بررسی کند. شبکه اجتهاد: فقه سیاسی در طول سدههای طولانی عصر غیبت به نیازهای زمانه خویش در قالب پاسخ به مسائل و نیازهای فردی مؤمنان اهتمام داشته است، در پسامد انقلاب اسلامی و امکان ارائه حدِّاکثری مباحث فقه سیاسی در گستره امور فردی، اجتماعی و حکومتی، شاهد عرضه نظریاتی بدیع در خصوص تحقق حدِّاکثری شریعت در جامعه در قالب نظامی …
Read More »بررسی روش اعتراض سیاسی حضرت زهرا(س)
دعوای حضرت زهراء این نیست که چرا مردم بیعت کردند. دعوا این است که شما ملاک مشروعیت را مراعات نکردید. در اهل سنت ملاک مشروعیت اجماع، حل و عقد، استخلاف و تغلب است. دعوای حضرت زهراء این جاست که وقتی نصب هست و وقتی پیامبر نصب کرد، جایی برای شورا نمی ماند. شورا وقتی است که نصبی در کار نباشد. لذا ایشان در خطبه فدکیه به این اشاره می کنند که شما کجا رفتید؟ با که بیعت کردید؟ چرا امیرالمومنین را تنها گذاشتید؟ به گزارش شبکه اجتهاد، ماجرای غصب خلافت امیرمومنان (ع) که به شهادت خانم فاطمه زهرا (س) میانجامد، …
Read More »برگزاری کرسی نقد «عرصه عمومی و خصوصی در فقه شیعه»
کرسی نقد «عرصه عمومی و خصوصی در فقه شیعه»، از سوی اداره همکاریهای علمی پژوهشکده علوم و اندیشه سیاسی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی با حضور اساتید مطرح حوزه علمیه قم برگزار میشود. به گزارش شبکه اجتهاد، کرسی نقد عرصه عمومی و خصوصی در فقه شیعه، از سوی اداره همکاریهای علمی و پژوهشکده علوم و اندیشه سیاسی ۱۲اسفندماه در سالن همایش غدیر قم، برگزار میشود. در این کرسی نقد، دکتر محمد پزشکی به ارائه بحث میپردازد و حجتالاسلام کاظم سیدباقری و حجتالاسلام سید سجاد ایزدهی به در جایگاه ناقد قرار دارند. همچنین حجتالاسلام روحالله شریعتی دبیر علمی نشست میباشد. این …
Read More »بررسی جایگاه فقهی حق رأی و تبیین نظریه مشروعیت حکومت
کارشناسان در این میزگرد علمی، علی رغم این که در مبانی مشروعیت حکومت و نقش مردم در آن با یکدیگر اختلاف نظر دارند، اما متفق القولند که حتی هیچ حاکم برحقی، حق اِعمالِ استبداد و اِجبارِ مردم به پذیرش حکومت دینی را ندارد. به عبارتی دیگر معتقدند حکومت مستبدانه دینی بر مردم، از منظر فقه شیعه مطرود است. شبکه اجتهاد: در روزگار کنونی، حق رأی نه حقی فردی برای افراد جامعه، بلکه به عنوان مبنای مشروعیت ساختارهای سیاسی شناخته میشود. در دنیای امروز اگر نظامی این حق را به رسمیت نشناسد، برای اثبات مشروعیت خود با مشکلات متعددی مواجه میشود. …
Read More »فقه حکومتی مترادف با فقه سیاسی نیست
عضو پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی با تأکید بر اینکه فقه حکومتی مترادف با فقه سیاسی نیست، گفت: منظور از فقه حکومتی نگرشی محسوب میشود که فقیه بر اساس آن حاکمیت سیاسی شیعه را مدنظر قرار میدهد.
Read More »سید سجاد ایزدهی مدرس خارج فقهسیاسی؛ سِرّ کارآمدی نظم سیاسی مردمسالار
نگاه همزمان دین اسلام به دینمداری و مردمسالاری موجب شده است علاوه بر اینکه معایب و کاستیهای برشمرده شده دو نظام دموکراسی و تئوکراسی، از ساحتِ نظام مردمسالاری دینی مبرا باشد، مزایا و امتیازات آن دو نظام عملاً در این نظام مطلوب، حضور پررنگی داشته باشند؛ بلکه سر موفقیت و کارآمدی این نظام در سالهای تحقق آن در قالب جمهوری اسلامی در کشور ایران را نیز باید در این قضیه جستوجو کرد.
Read More »مبانی آزادی و الزامات آن در عرصه سیاسی/ سید سجاد ایزدهی
جامعه اسلامی نمی تواند از آزادی های مشابه آزادی های غربی و شرقی بهره گرفته و نظام سیاسی ـ اجتماعی خود را بر آن مبانی، تنظیم کند. بلکه می بایست نقشه راه خویش در عرصه تأمین آزادی های سیاسی را بر بستر مبانی مورد قبول اسلامی قرار داده و خرده نظام مطلوب خویش در عرصه آزادی های سیاسی را در راستای کلان نظام سیاسی ـ اجتماعی قرار دهد.
Read More »کتابشناسی توصیفی فقه مقارن
فقه مقارن (فقه تطبیقى) که در گذشته خلافیات نامیده میشد و عهدهدار مقایسه میان آراء و مبانى فقهى بود، پیشینه اى بسیار کهن دارد و به اولین سده هاى تألیف و تدوین در فقه و اصول باز میگردد به طوری که ابن خلدون از آن به عنوان دانشى مستقل با نام "خلافات" یاد میکند و در اهمیت آن میگوید: «ایندانش بسى سودمند است و مبانى و مأخذ پیشوایان فقه در ضمن آن شناخته میگردد».
Read More »