اختصاصی شبکه اجتهاد: درآیات متعددی از قرآن کریم در مورد حب دنیا و دلباختگی و دلدادگی در برابر زرق و برق دنیا سخن به میان آمده است. در بیان قرآن و روایات، دنیا به دو قسم است: دنیای مذموم و دنیای ممدوح. در اغلب مواردی که در کلام معصومان (ع)، سخن از دنیا به میان آمده و انسانها را از فریب آن بر حذر داشتهاند، اشاره به دنیای مذموم و ناپسند دارند، دنیایی که صاحبانش آن را برای خودش بخواهند و نگاه استقلالی به آن داشته باشند؛ اما دنیای ممدوح، یعنی نگاه آلی نه استقلالی، یعنی استفاده از فرصت عمر …
توضیحات بیشتر »فقه با خانه تکانی توان مدیریت جهان مدرن را دارد/ بعد از انقلاب در اداره فقهی جامعه دچار خطاهای استراتژیک شدیم
فقه سنتی که گاهی از آن تعبیر به فقه جواهری میشود با این مبانی، روشها، اهداف و ظرفیتی که دارد اگر تغییر و تحولی در آن اتفاق نیفتد توان مدیریت جهان جدید و جهان مدرن را ندارد. چیزی که در عرض این چهار دهه هم نشان داده است یعنی حتما باید فقه موجود در مبانی روشها حتی در حوزه توسعه منابع فقه تحولاتی پیدا کند تا بتواند آن چالشهای موجود در جهان جدید را پاسخگو باشد.
توضیحات بیشتر »نصوص تجویز تنبیه کودکان، فرازمانی نیستند/ علی شفیعی
اختصاصی شبکه اجتهاد: حجتالاسلام علی شفیعی، مدیر گروه فقه دفتر تبلیغات مشهد، علاوه بر مسؤولیت حقوقی، به لحاظ شخصی نیز از دغدغهمندان حوزه حقوق کودکان به شمار میرود. این کارشناس فقه تربیت، در یادداشت شفاهی زیر، به بررسی امکان فقهی تنبیه کودکان و محدوده جواز آن پرداخته است.
توضیحات بیشتر »کندوکاوی در روش شناسی «فقه مقاصدی»
از جمله مبانی مهم در فقه مقاصدی اعتقاد به این قاعده کلی است که احکام الهی تابع مصالح و مفاسد میباشند؛ و در رابطه با تبیین و تفسیر نصوصی که در شریعت وارد شده است نیز رویکرد مقاصدی معتقد است که صاحب نص یا شارع، دارای مقاصد معین و اهداف مشخصی است که شارع خواسته است این اهداف را به مخاطب بفهماند و به آنها به دیده اعتبار بنگرد؛
توضیحات بیشتر »حرمت ایذاء مؤمن، مقدم بر اقامه عزاست
اختصاصی شبکه اجتهاد: حجتالاسلام والمسلمین علی شفیعی، از پژوهشگران و مدرسین حوزه علمیه مشهد و مدیر گروه فقه کاربردی پژوهشکده اسلام تمدنی است. با وی از تعارض بین عزاداری امام حسین (ع) و ایذاء مؤمنین سخن گفتیم. او معتقد است نه تنها حرمت ایذاء مؤمن مقدم بر اقامه عزا است، بلکه اموری از این قبیل، نوعی دین زدگی و ایجاد فاصله بین آموزه های دینی و نسل جوان را موجب می گردد.
توضیحات بیشتر »کرسی ترویجی عرضه و نقد ایده علمی «بازنگری در ساختار علم اصول»
کرسی علمی «بازنگری در ساختار علم اصول با تأکید بر قرینه شناسی» با حضور اساتید رضا اسلامی، حسنعلی علیاکبریان، محمدعلی خادمیکوشا و علی شفیعی در دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی برگزار شد.
توضیحات بیشتر »آیتالله رشاد از مجله «تحول در ساختار اصول فقه» رونمایی کرد
رئیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی و عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی با حضور در دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی، از مجله الکترونیک «تحول در ساختار اصول فقه» به صورت رسمی رونمایی کرد.
توضیحات بیشتر »مفهوم عفاف از حجاب مستقل است/ بیاخلاقیهای اقتصادی در کنار تاکید بر حجاب نتیجه یک جامعه بیمار است
مدیرگروه پژوهشی فقه کاربردی پژوهشکده اسلام تمدنی با بیان اینکه حجاب و عفاف دو مفهوم جدا از یکدیگر هستند، گفت: داشتن حجاب توسط افراد یک جامعه بهتنهایی به داشتن یک جامعه عفیف ختم نمیشود بلکه مفهوم عفاف ابتدا از مدیران اجرایی و عالمان دینی جامعه آغاز میشود به این معنا که نمیشود عفت در مسائل اقتصادی را رعایت نکرده و اختلاسهای فراوان اتفاق بیافتد، و از آن طرف جامعه را دعوت به پوششهای فلان کرد؛نتیجه این رفتار یک جامعه متناقض است.
توضیحات بیشتر »درآمدی بر مبانی و آسیب شناسی رویکردها و روشهای اصول فقه
در این مقاله تلاش شده است از دریچه «فلسفه علم اصول» ضمن اشاره به مبانی روشها و رویکردهای موجود دانش اصول؛ آسیب شناسی اجمالی از رویکردها و روشهای این دانش نیز ارائه گردد تا زمینه برای بازخوانی در عرصههایی که نیازمند به تحول اند فراهم تر گردد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، چهارمین شماره فصلنامه علمی پژوهشی جستارهای فقهی و اصولی (ویژه پاییز۹۵) به صاحب امتیازی دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی، با مدیر مسئولی مجتبی الهی خراسانی و سردبیری حسین ناصری مقدم به همراه چکیده عربی و انگلیسی مقالات منتشر شد. این شماره فصلنامه جستارهای فقهی و اصولی، دربردارنده مقالاتی چون: …
توضیحات بیشتر »به بهانه انتشار کتاب «نظریه پردازی در فقه و اصول»/ علی شفیعی
اختصاصی شبکه اجتهاد: دانش فقه و اصول در طول حیات خویش از دو حیث شکلی: همانند تبویبها و ساختارهای جدید و محتوایی همانند: اصلاح و تغییر پارهای مبانی، افزایش منابع و ارائه تفاسیر خاصی از آنها و تفاوت در روشها و رویکردها؛ تطورات فراوان و تحولات بسیاری را تجربه کرده است.
توضیحات بیشتر »اصول فقه باید فرامذهبی شود
شبکه اجتهاد: حذف یا بقاء مباحث بیثمر یا کمثمر در دانش اصول، موضوعی است که بهشدت مورد نزاع حوزویان است. حجتالاسلام والمسلمین علی شفیعی، سعی در اتّخاذ موضعی میانه دارد. مدیر گروه فقهکاربردی پژوهشکده اسلامتمدنی، مشکل دانش اصول را نه در حذف مباحث بیثمره و نه در بقاء آنها میداند. دغدغه او عدم هماهنگی مباحث فعلی دانش اصول با مقتضیات جوامع انسانی است.
توضیحات بیشتر »اسلام نمیتواند نگاه حذفی حداکثری به آیینها داشته باشد/ وجود سیره و روایات مشروعیتساز فرهنگها نیست
شبکه اجتهاد: اسلام دینی است که تاریخ تولد دارد و تاریخ تحول و تکامل دارد و تاریخی پرفرازونشیب دارد و... اما آیا اسلام آمده است تا هویت ملی و عرفها و آیینهای مخاطبانش را بهکلی پاک کند و تلاش کند همه را از صفر سامان دهد؟ بهعبارتدیگر آیا اسلام برای ورودش در فرهنگها و اقوام و نژادها ابتدا دست به تخریب میزند و پسازآن بر خرابهها بنیانی آسمانی بنا میکند یا خیر؟
توضیحات بیشتر »فقهپژوهان تولیدات قابل اعتنای خود را به زبانی عربی تدوین کنند
استاد خارج فقه حوزه علمیه مشهد با تأکید بر تحقیق و پژوهش در زمینههای گوناگون خواستار تلاش علمی به صورت مقارن و تطبیقی شد و گفت: در پژوهشها به مسائل حقوق بینالملل و مسائل بین الادیانی بپردازید و تولیدات ارزشمند و قابل اعتنا خود را به زبان عربی تدوین کنید. به گزارش شبکه اجتهاد، آیتالله اشرفی شاهرودی استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه مشهد، در دیدار اعضای پژوهشکده اسلام تمدنی، با اشاره به آثار علمی به جا مانده از علمای قدیم، رمز موفقیت، ماندگاری و پویایی پژوهش را در دلسوزی برای دین و مذهب و جهد و تلاش در …
توضیحات بیشتر »نیازمند بازخوانی رابطه فقه با کلام هستیم/ نقش مبانی انسانشناسی در فقه
موارد بسیاری نشان میدهد مبانی کلامی انسان شناسی در نگاه فقیهان تأثیر گذار است، و برخی فقها جنسیت را در فقه تأثیر دادند. از زمانی که فقه ما با کلام قطع ارتباط کرد، جنبههای عقلانیتر آن کمرنگ شد و دچار مشکل شدهایم. به گزارش شبکه اجتهاد، کارگاه علمی «رابطه فقه و کلام» با حضور حجتالاسلام والمسلمین علی شفیعی، عضو هیئت علمی، مدیر گروه فقه کاربردی پژوهشکده اسلام تمدنی و عضو تحریریه شبکه اجتهاد، در جمع طلاب و پژوهشگران مدرسه عالی خواهران جامعه المصطفی مشهد برگزار شد که گزارش تفصیلی آن را میخوانید. لزوم آشنایی فقیه با دیگر علوم دانش فقه، …
توضیحات بیشتر »دستگاه فقاهت؛ رفوگری یا نوسازی؟! / علی شفیعی
شبکه اجتهاد: تاریخ فقه از یکسو، و آثار و خروجی فقیهان از سوی دیگر با وضوح تمام نشان میدهد که فقه نیز بهمانند دانشهای دیگر نیازمند بازخوانی و هر از چندی پوستاندازی است. توسعه کمی و کیفی منابع استنباط در فقه، تنوع و تکثر یافتن ساختارهای فقه، و پردازش مسائل نوپیدا که آثار فقهی را حجیم ساخته، مؤیدات مهم دیگری بر واقعیت مورداشاره است. بر این نکات، یک موضوع مهم نوپیدا را نیز بیفزایید و آن موقعیت جدید فقه در عرصه قدرت رسمی جامعه است که خود بهتنهایی برای ضرورت دوچندان بازخوانی فقه، کفایت میکند. این موقعیت و فضای جدید …
توضیحات بیشتر »درآمدی بر فقه کاربردی: تعاریف؛ ویژگیها و آسیبها/ علی شفیعی
فقه کاربردی که محصول دغدغههای معاصر است ظرفیتی است که میتواند ضمن آن که فقه را از عقبماندگی نجات دهد از ایجاد گسست بین آن و جامعه پیرامونیاش نیز جلوگیری کند. شبکه اجتهاد: تحولات شگرف و لحظهای در جهان جدید همه دانشها و معرفتهای بشری را دچار سیّالیتّی مدام کرده است و هر یک از معارف بشری که نتواند خود را روزآمد کند و نسبتش را با این تحولات تعریف نکند باید تن به حاشیه نشینی دهد و کنج عزلت برگزیند. فقه نیز از این قاعده کلی مستثنی نیست و باید تلاش کند تا نسبتش را با تحولات پیرامونیاش …
توضیحات بیشتر »برگزاری نشست «فقه و حقوق شهروندی» در مشهد
به همت گروه پژوهشی فقه کاربردی پژوهشکده اسلام تمدّنی، سومین نشست تخصصی فقه شهر و شهرنشیتی با موضوع «فقه و حقوق شهروندی» با سخنرانی حجتالاسلام سروش محلاتی در دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی برگزار میگردد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، یکی از راههای تبیین ماهیت، قلمرو و سرفصلهای موضوعات و دغدغههای نوپیدا، بهرهگیری از آراء و نظریههای متخصصان است. برگزاری نشستهای علمی میتواند مسیر سریع و آسانی جهت دستیابی به این نظریهها باشد. فقه شهر و شهرنشینی ماهیتی گسترده دارد و از فقه شهر که شامل معماری اسلامی، بهداشت محیط و … میشود تا فقه شهرنشینی که شامل حقوق شهروندی و …
توضیحات بیشتر »تعیین قیمت «فطریه و کفارات» و چند نکته
در برههای از تاریخ فقه شیعی نهاد مرجعیت با تفکیک موضوع شناسی از حکم شناسی و اعلام به این که فقیه وظیفهای در ورود به موضوعات و مصادیق به صورت فیالجمله دارد و نه بالجمله و لذا در خیلی از امور ورود پیدا نمیکردند اما الآن گویا طبق برخی مبانی باید به سمتی رفت که نهاد مرجعیت و تک تک مراجع عظام، شأن بالجملهای در ورود به این مقوله برای خویش قائلاند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین علی شفیعی مدیر و عضو هیأت علمی گروه فقه و حقوق اسلامی مرکز پژوهشهای علوم اسلامی و انسانی در یادداشت اختصاصی، پیرامون …
توضیحات بیشتر »تأثیر و کارکرد احکام و فتاوای ناظر به عرصه اجتماعی
پرسش اصلی این است اگر یک استنباط فقهی یا یک رای فقهی خرق جامعه کند و به «اللّهُمَّ شَتِّتْ شَمْلَهُمْ و فَرِّقْ جَمْعَهُمْ» در میان متدینان و مؤمنان بینجامد که تبدیل به ضد خود شده است میتوان از آن دفاع کرد؟ آیا اگر این رأی فقهی نظامات اجتماعی را به هم بریزد میتوان از استناد آن به شارع و حجت بودن آن سخن گفت؟ شبکه اجتهاد: «ماه نو» به طور معمول در هر گردش هلالی رخ میدهد و زمانی است که ماه در مسیر خود از مقارنه با خورشید(محاق) گذر کرده و پس از اولین یا دومین شب، غروب هنگام …
توضیحات بیشتر »ضرورت تغییر رویکردهای موجود در «فقه»
مدیر گروه فقه و حقوق اسلامی مرکز پژوهشهای علوم اسلامی و انسانی گفت: دانش فقه ظرفیتی دارد که توانسته است در طول تاریخ خودش را با تحولات همراه کند و ضرورت تغییر رویکردهای موجود در فقه دارای اهمیت است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین علی شفیعی، مدیر و عضو هیأت علمی گروه فقه و حقوق اسلامی مرکز پژوهشهای علوم اسلامی و انسانی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، در نشست «تبیین علمی افقهای پژوهشیهای فقهی و اصولی» که در مدرسه عالی خواهران جامعه المصطفی مشهد برگزار شد، به اهمیت و جایگاه فقه و ضرورت تغییر رویکردهای موجود در فقه پرداخت. …
توضیحات بیشتر »تبیین افقهای پژوهشهای فقهی و اصولی در مشهد
نشست علمی «تبیین افقهای پژوهشهای فقهی و اصولی» به همت واحد پژوهش مدرسه عالی خواهران جامعه المصطفی(ص) العالمیه مشهد برگزار میشود. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست علمی «تبیین افقهای پژوهشهای فقهی و اصولی» باهدف آشنایی طلاب با رشته فقه به عنوان شاکله اصلی علوم اسلامی و معرفی موضوعات جدید فقهی و اصولی، و به همت واحد پژوهش مدرسه عالی خواهران جامعه المصطفی(ص) العالمیه مشهد فردا، در مشهد برگزار میشود. بنابراین گزارش حجتالاسلام والمسلمین علی شفیعی، مدیر و عضو هیأت علمی گروه فقه و حقوق اسلامی مرکز پژوهشهای علوم اسلامی و انسانی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، در این نشست علمی …
توضیحات بیشتر »فصلنامه علمی پژوهشی «فقه» در گام ۷۹
هفتاد و نهمین شماره فصلنامه فقه (کاوشی نو در فقه اسلامی)، ویژه بهار ۱۳۹۴ به صاحب امتیازی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم و مدیرمسئولی عبدالرضا ایزدپناه راهی بازار نشر شده است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، در تازهترین شماره فصلنامه علمی پژوهشی فقه، هفت مقاله از اساتید، صاحبنظران و پژوهشگران حوزه فقه و اصول از سوی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی به چاپ رسیده است. این شماره کاوشی نو در فقه اسلامی، دربردارنده مقالات چون: «اضطرار به جنایات در فقه و قانون به قلم مسعود امامی»، «واقعنگری، نقطه عطفی در روش اجتهادی محقق بهبهانی به قلم سید ضیاء مرتضوی» و …
توضیحات بیشتر »فاصله گرفتن از واقعیت پیرامون، از آسیبهای فقه است
مدیر گروه فقه دفتر تبلیغات اسلامی خراسان گفت: فاصله گرفتن از واقعیت پیرامون، یکی از آسیب های اصول فقه است؛ از این رو تحول در فقه، منوط به توجه به موضوعات نو و جدید است.
توضیحات بیشتر »