این پژوهش قصد دارد قواعد فقهیای که از مؤلفههای بسیار مهم جهت تدوین قوانین و مقررات در جامعه اسلامی در عرصههای مختلف ازجمله سیاستهای راهبردی مدیریت شهری و طراحی شهری آن است، تدوین نماید؛ چراکه فاصله گرفتن طراحان شهری در عصر حاضر از مبانی دانش تفقه و قواعد فقهی آن، سبب آشفتگی و عدم تعادل و ناپایداری طراحی شهری شده …
Read More »Tag Archives: فقه شهر
«جُستارهای فقهی و اصولی» ویژه «فقه شهر» منتشر شد
جدیدترین شمارههای فصلنامه علمی پژوهشی «جُستارهای فقهی و اصولی» به صاحب امتیازی دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی و مدیر مسئولی مجتبی الهی خراسانی و سردبیری حسین ناصری مقدم «ویژه فقه شهر» منتشر شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، بیستوششیمین شماره فصلنامه علمی پژوهشی «جُستارهای فقهی و اصولی» ویژه فقه شهر (بهار ۱۴۰۱) دربردارنده هفت مقاله علمی، به همت اداره کل آموزش …
Read More »تأثیرگذاری فقه بر فرآیند مدیریت شهری/ متأسفانه در مدیریت شهری هیچگونه نظارت فقهی وجود ندارد
رئیس پژوهشگاه فقه نظام در خصوص تأثیرگذاری فقه بر فرایند مدیریت شهری بیان کرد: وقتی متوجه این مسئله شویم که دین تا چه اندازه میتواند در مدیریت شهری اثرگذار باشد، نقش فقه به مثابه روشی برای استنباط صحیح دین و برای تحقق احکام الهی و باورهای دینی در زندگی اجتماعی، مشخص میشود. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین محمد حاجابوالقاسم، …
Read More »الهیات و مسئلهشناسی فقه شهر
عضو هیات علمی گروه فقه و حقوق پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی گفت: فقه شهر در محیط داینامیک قرار دارد نه در یک محیط استاتیک و یکی از مشکلات ما این است که میخواهیم دانشهای خود را در محیط استاتیک و ثابت تعریف کنیم، اما این در حالی است که این محیط ثابت نبوده، بلکه مدام در حال تغییر است. …
Read More »قواعد فقه سنتی، مهمترین چالش فراروی پژوهشگری فقه شهر است
مهمترین چالش پیش روی پژوهشگر فقه شهر، قواعد فقه سنتی است. فقه شهر و فقه اجتماعی به معنای امروزین آن، در گروه فقه جدید قابل تعریف است. فقه شهر، از جهتی، فقهی تمدنی و از صورت دیگر، فقه مدیریت شهری است و همه این موارد، عناوینی هستند که از فقه سنتی فاصله دارند. باید توجه داشت که اطلاعاتی که امروز …
Read More »بایستههای مکتب «نص گرایی» و چالشهای آن در حل مسائل فقه شهر
حجتالاسلام درّی، «تعارض با کرامت انسانی»، «ناکارآمدی در عمل»، «تضییع حقوق مردم» و «ترویج بیاخلاقی در جامعه» را چهار چالشهای مهم رویکرد نص گرایی در حل مسائل فقه شهر دانست. به گزارش خبرنگار اجتهاد، نهمین نشست تخصصی فقه شهر و شهرنشینی در قالب کرسی ترویجی عرضه و نقد ایده علمی «چالشهای پیش روی مکتب “نص گرایی” در حل مسائل فقه …
Read More »فقه سنتی، آلودگی صوتی و تضییع وقت را موجب ضمان نمیداند/ فقیه نواندیش عصر کنونی، آیتالله خامنهای است
مدرس سطوح عالی حوزه علمیه قم با تأکید بر اینکه غالب فقهای در مسائل فقه شهر اظهارنظری نداشتند، گفت: یکی از راههای مهم فرهنگی برای ترویج موضوعات دینی و مذهبی، استفاده از نقاشی و مجسمه است؛ درحالیکه بسیاری از فقها، نقاشی و ساخت جاندار را حرام میدانند. به گزارش خبرنگار اجتهاد، هشتمین نشست تخصصی فقه شهر و شهرنشینی با عنوان …
Read More »مقدار حریم املاک، در آیات و روایات مشخص نشده است
منشأ جعل حریم از مباحث مهمی است که به آن پرداخته شده است. آیا حریم به میزانی است که مالک، انتفاع کامل از ملک داشته باشد؟ یا اینکه ملاک عرف است. با بررسی روایات، معلوم میشود که شارع در تعیین محدوده حریم دخالت نکرده است و بعضی از روایات هم که در مورد تعیین محدوده حریم وارد شده ضعیف و …
Read More »مالکیت زباله، از مهمترین سرفصلهای فقه مدیریت شهری است/ فقه مدیریت شهری، اختصاص به شهرهای اسلامی ندارد
یکی از مدیران شهرداریهای مناطق ۲۲ گانه تهران میگفت عید امسال (سال ۹۵) ۱۲۰ سکه گرفتم. وقتی یکی از مدیران رده پایین شهرداری، چنین هدیهای دریافت میکند، مقامات بالاتر در معرض چه تخلفاتی خواهند بود؟ وقتی رشوه را در غیر امر قضاوت حرام نمیدانیم، در نگاه فقه سنتی، هدیه به طریق اولی حرام نخواهد بود. درحالیکه هدیه دهنده، از اهدای …
Read More »تسامح در ادلهی سنن، در فقه تمدنی راه ندارد/ اصول فقه موجود، پاسخگوی فقه تمدنی نیست
در اصول فقه، قواعدی داریم که به دویست اصل و قاعده میرسد. اگر بنا بود اصول فقه موجود، ما را به فقه تمدنی برساند تا حال باید میرساند. مستحبات در تشخیص موضوعات یک امر فردی است. لذا متدینین در مساجد به ائمهی جماعات میگویند: دلم نمیخواهد این مستحب را انجام دهم. لذا اصول فقه موجود، فقه تمدنی را تأمین نکرده …
Read More »مناسبات «فقه شهر» با «فتاوای غیرجازمانۀ فقه سنتی»
امروزه شاهدیم، شهر به عنوان یک پدیده پویا اثرات انکارناپذیری بر زندگی مردمان خود گذاشته است. از آنجا که ساخت شهرها مبتنی بر اندیشهای بنیادین رقم میخورد و خود بستری برای انتقال این اندیشه به ساکنانش میگردد، ضروری است نظام شهرسازی مبتنی بر آموزههای اسلامی بیش از پیش مورد توجه قرار گرفته و این مهم جز با هماندیشی متخصصان علوم اسلامی و شهرسازی تحقق نمییابد.
Read More »چالشهای رویکرد سنتی به فقه در حل مسائل فقه شهر
به رسمیت نشناختن شخصیت حقوقی توسط بسیاری از فقها، موجب تبدیل اموال دولتی و عمومی به «مجهولالمالک» میگردد. مجهولالمالک شدن این اموال اما چالشهای فراوانی را به دنبال دارد که برخی از آنها عبارتاند از: مشروعیت دستبرد به اموال دولتی تحت عنوان «لقطه»، عدم لزوم تبعیت از قانون در رابطه با اموال دولتی و ...
Read More »فرآیند اجتهاد منظومهای در نظامسازیِ شبکه موضوعات شهرسازی
رکن اساسی هر تمدنی، «شهر» است و در چشمانداز رسیدن به تمدن نوین اسلامی، داشتن «فقه شهر» و پرداختن بدان با رویکرد فقه اجتماعی ضروری است. از این رو پژوهشگر حوزه علمیه مشهد در نشستی به تبیین چیستی، ابعاد، ساختار «فقه شهر» و قواعد حاکم در این عرصه پرداخته است.
Read More »حکم فقهی اِشراف بنای ساختمان بر حرم ائمه(ع)
آیا میتوان بنایی ساخت که بر اماکن عالیه اسلامی چون مکه مکرمه و یا حرم ائمه اطهار (ع) اشرافیت دارد و عظمت معماری ایشان را خدشه دار میکند؟
Read More »فرآیند تحقق فقه عمران و شهرسازی
صرامی به فرآیند تحقق فقه نظام عمران شهری اشاره کرد و گفت: مرحله نخست موضوع شناسی است و مرحله بعد اشتراکی متخصصین فقه، حوزوی و دانشگاهی است که استنباط احکام اولیه کار حوزهها است و استباط احکام ثانویه، حوزه مشترک دانشگاه و حوزه است و مرحله آخر مدل سازی است که حوزه تخصصی دانشگاه است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام …
Read More »ساختار موضوعی فقه تمدن اسلامی/ علی الهی خراسانی
شبکه اجتهاد: با شکلگیری انقلاب اسلامی بر مبنای توسعه دینداری در تمام ساحتهای زندگی بشر و سردادن نوید پایهریزی تمدن اسلامی، اندیشه دینی خود را مواجه با تمدن نوین غرب و تعیین موضعگیری فکری در برابر آن دید. در منظومه اندیشه دینی، فقه اسلامی پس از تشکیل حکومت اسلامی، از زاویه فرد و رویکرد خُرد بیرون آمد و در مقیاس …
Read More »باب گستردهای در زمینه فقه عمران شهری باید گشوده شود
استاد حوزه علمیه قم با تعریفی از شهر اسلامی گفت: نخستین شرطی که باید در شهر اسلامی رعایت شود این است که هویت آن باید توحیدی و براساس فرامین خدا و ارزشهای الهی باشد. به گزارش شبکه اجتهاد، آیتالله محسن اراکی صبح امروز در نشست تخصصی معاونین شهرسازی و معماری شهرداری کلانشهرهای کشور در سالن همایشهای شهرداری قم اظهار داشت: …
Read More »ضرورت تکثیر قواعد فقهی در مسائل مستحدثه/ «ملکیت بشر» یکی از قواعد بنیادین در فقه عمران است
احمد مبلغی با بیان اینکه در فقه عمران باید بهدنبال شناخت و ایجاد قواعد جدید باشیم، افزود: برخی از قواعد نگاه را به محیطزیست و وضعیتهای نسلی و فرانسلی تغییر خواهد داد و باب گفتوگو و معاصراندیشی را بر روی ما باز میکند. او تأکید میکند قواعد فقهی قابلیتهای عظیمی دارد برای اینکه فقه را در گستره زمان در موضوعات …
Read More »حدود و شرایط شرعی ساخت ساز
این کتاب به بیان احکام تکلیفی مرتبط با معماری و بنا و ساختوساز میپردازد و مشخصاً به این موضوعات میپردازد که چه چیزهایی واجب است که در معماری مورد نظر قرار گیرند و یا مکروهات و مستحبات ساختوساز چه چیزهایی است؟ به گزارش شبکه اجتهاد، در طی سالیان گذشته هرگاه که صحبت از معماری اسلامی و بنای اسلامی میشده است …
Read More »هیچکدام از شهرهای ما از لحاظ فقه عمران، اسلامی نیستند
استاد حوزه علمیه قم با بیان اینکه هیچکدام شهرهای ما از لحاظ فقه عمران شهری اسلامی نیستند، گفت: هرچند آثار و نمادهایی از معماری اسلامی در آنها وجود دارد ولی این شهرها در این زمینه الگو نیستند و برای الگو باید یک شهر اسلامی یا شهر پایلوت ایجاد شود. به گزارش شبکه اجتهاد، آیتالله شیخ محسن اراکی استاد خارج فقه …
Read More »حرمت بلندمرتبهسازی در شهر براساس آداب فردی!
آنچه پیش رو میآید بخشی از دلایل آیتالله محسن اراکی بر حرمت بلندمرتبهسازی است. این دلایل با فرض پذیرش رویکرد ایشان مورد نقد قرار گرفته است. شبکه اجتهاد: توسعه عمودی در شهر از جمله مباحث «فقه زندگی شهری» است که در بخش «چشمانداز و فضاهای شهری» مطرح میشود. اینکه فقه زندگی شهری به چه معناست و دارای چه رویکرد متفاوتی …
Read More »با تأخیر ۳۰ ساله؛ پروژه «فقه مدیریت شهری» کلید خورد
نماینده بنیاد پژوهشهای قرآنی حوزه و دانشگاه در قم، از آغاز پروژه تهیه کتاب استدلالی و نرم افزار جامع «فقه مدیریت شهری» به سفارش مرکز مطالعات و برنامه ریزی شهر تهران خبر داد. حجتالاسلام مصطفی دٌری نماینده بنیاد پژوهشهای قرآنی حوزه و دانشگاه در تهران و قم در گفتگو با «خبرنگار اجتهاد» به تشریح جزئیات پروژه «تنظیم نظامات فقهی مدیریت …
Read More »