Tag Archives: فقه فضای مجازی

مدیر گروه فقه ارتباطات، هنر و رسانه مرکز فقهی ائمه اطهار (علیهم السلام) نسبت به بند چهارم مصوبه نود و ششم شورای عالی فضای مجازی گفت: در این مصوبه مسئله‌شناسی مناسبی صورت نگرفته و این اشکال، کل مصوبه را تحت الشعاع قرار داده است. از دلایل ضعف مسئله‌شناسی می‌توان به «ارتباط ضعیف مسائل ذکر شده با مسائل حوزه فرهنگ، سبک …

شبکه اجتهاد: عرصه فضای مجازی در کشور دو ساحت جدی دارد. یکی ساحت حکمرانی و سیاست‌گذاری که سیاست‌های آن توسط ساختار رسمی حاکمیت اعمال و اجرا می‌شود و دوم عموم مردم و کاربران فضای مجازی. آنچه به‌سادگی قابل فهم و مشاهده است، حاکمیت براساس نیازها و اقتضائات و برنامه‌های خود تصمیماتی را اتخاذ می‌کند و از سوی دیگر مردم نیز …

از نوآوری‌های پژوهش فرارو، استخراج، تبیین و تطبیق قواعد فقهی پالایش فضای مجازی و نیز آسیب‌شناسی، راهکارهای بهینه‌سازی و تبیین حدود و ثغور پالایش براساس موازین فقهی است. نتایج پژوهش فرارو، قانون‌گذاران را در قانون‌گذاری و سیاست‌گذاری در پهنه‌های سخت‌افزاری و نرم‌افزاری فضای مجازی، بر پایه موازین فقهی،یاری خواهد کرد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، کتاب «قواعد فقهی پالایش فضای مجازی …

یک عضو مجلس خبرگان رهبری معتقد است: سیاست‌گذاری دینی اساساً باید در فقه مجازی عوض بشود؛ سیاست‌گذاری دینی این نیست که فقه را به جان فضای مجازی بیندازیم، اگر هم می‌خواهیم، باید فقه رسانه را تعریف کنیم که آن هم یک فقه خاص است، اما اگر خواسته باشیم فقه سخت‌گیر کلاسیک را به جان فضای مجازی بیندازیم، آن قهارتر است …

فضای مجازی چه از جنس ارتباطی و چه از جنس حیات، سؤالی پیش می‌آید و آن این است که آیا در این صورت نیاز به حکمرانی دارد؟ اگر فضای مجازی از سنخ ارتباطی باشد، این یکی از شؤون فعل مکلف خواهد بود و حکم می‌طلبد؛ اما حکمرانی، وقتی فعل مکلف در بستر اجتماع بروز و ظهور پیدا کرد، تحت احکام …

کتاب «احکام فضای مجازی»، اثر محمود صادقی به همت مؤسسه بوستان کتاب در ۱۹۲ صفحه به چاپ رسید. اثر حاضر مشتمل بر ۳۰۲ مسئله و سؤال‌های شرعی درباره فضای مجازی است که از کتب فقهی (رساله عملیه، استفتائات) و سایت‌های امام خمینی(ره)، مقام معظم رهبری، آیت‌الله سیستانی، آیت‌الله شبیری زنجانی، آیت‌الله صافی گلپایگانی و آیت‌الله مکارم شیرازی جمع‌آوری کرده است. …

اختصاصی شبکه اجتهاد: امروزه زیست‌بوم افراد بسیاری، در ساعات مهمی از زندگی، اینترنت و فضای مجازی شده است؛ درنتیجه مسئله‌ای فیلترینگ که تأثیر مستقیم در این استفاده مردم از این فضا دارد، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار شده است. دراین‌باره، از جهات مختلف و در فرهنگ‌های مختلف بحث می‌شود؛ اما آنچه در کشور ما به دلیل حاکمیت فقه و ولایت فقیه …

شبکه اجتهاد: این روزها صحبت‌های زیادی درباره «متاورس» مطرح می‌شود؛ کلیدواژه‌ای که در طول سال‌ها شکل گرفته و همانند کلیدواژه‌های اینترنت و شبکه‌های مجازی و پلتفرم‌ها جایگاهی در زندگی مردم پیدا خواهد کرد، اما حوزه‌های علمیه در قبال موضوع‌های جدید رویکردهایی را اتخاذ کرده که گاهی اتخاذ آن رویکردها موجی از جریان‌های منفی را به‌سوی حوزه‌های علمیه روانه کرده است. …

حجت‌الاسلام نهاوندی با بیان اینکه لازم است مولفه‌های کلید الگوی حکمرانی مطلوب فقهی در متاورس، توسط حوزه با کمک مسئولین متولی نظام ترسیم شود و پیش‌دستی در بررسی ضوابط و مباحث متاورس تا حدودی سیطره مخالفان را می‌کاهد، اظهار کرد: حل مسائل فقهی متاورس به صورت نگاه خرد و جزءنگر که تکلیف فردی را مشخص می‌کند، پاسخگوی همه ابعاد فقهی …

آنچه در این کتاب می‌خوانید: «فضای مجازی از منظر قرآن، فقه و فقها»، «مالکیت معنوی و آزادی بیان در فضای مجازی»، «بررسی فقهی تجارت، تبلیغات و رمزارزهای مجازی»، «گستره حریم خصوصی کودکان در فضای مجازی»، «بررسی فقهی تصاویر و استکیرها در شبکه‌های اجتماعی»، «ارتباط و خلوت با نامحرم در فضای مجازی». به گزارش خبرنگار اجتهاد، رسانه و فضای مجازی در …

استاد خارج فقه حوزه علمیه مشهد گفت: ملکیت در فضای مجازی از اعتبارات بعد الاجتماع خاص محسوب می‌شود؛ زیرا جزئیات ملکیت مانند انواع، اسباب و … در هر دین و مذهب متفاوت است. در اینجا باید به منابع شرعی رجوع کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین مهدی زمانی‌فرد در درس خارج «فقه فضای مجازی» در ادامه بررسی مالیت در …

تجربه نشان داده است که جامعه علمی، به‌خصوص دینی و به‌خصوص حوزوی در برخورد ما با متاورس و مانند آن، در مرحله اول وارد انکار می‌شوند. در مرحله دوم، وارد امتناع می‌شوند؛ یعنی می‌گویند به سمت این‌‌ها نروید. در مرحله سوم، وارد همکاری می‌شوند. متاورس و پدیده‌هایی مانند آن، ذو ابعاد هستند و ما دیگر پدیده تک‌بعدی نداریم و جهانِ …

استاد خارج فقه حوزه علمیه مشهد، گفت: فضای مجازی دارای موضوع شناسی‌های مهم است که باید شخص فقیه برای فهم موضوع، ورود کند تا بتواند حکم صحیح آن را استنباط نماید؛ مانند فیلترینگ اینکه فیلترینگ چیست، کارکردآن چگونه است، آیا دخالت در حق مالکیت دیگران است، حق حاکم است یا حق مردم و… باید این موارد مشخص شود تا فقیه …

در مسئله هک با توجه به شرایطی سایت مورد مطالعه که مورد حمله هکری قرار می‌گیرد همچون عمومی یا خصوصی بودن، داخلی یا خارجی بودن، قانونی یا غیرقانونی بودن فعالیت‌های سایت، مسلمان و یا نامسلمان بودن صاحب سایت و مسائل دیگر می‌توان ۸۴ حالت مختلف را متصور شد که هر یک از این حالات باید به صورت تک به تک …

هفتمین کرسی ترویجی ارائه مقالات مرتبط با جشنواره بین المللی «دین و فضای مجازی» با ارائه دکتر سیده مریم اعتماد، وکیل پایه یک دادگستری و مدرس دانشگاه و مهندس سجاد نعیم وفا، کارشناس رسمی دادگستری در رشته کامپیوتر و (ICT) و مدرس دانشگاه با موضوع «قلمرو حریم خصوصی در فضای مجازی از منظر فقه» با نقد و نظر حجت‌الاسلام پورموسی، …

سخنان اخیر استاد محسن اراکی، درباره عدم جواز خرید و فروش در فضای متاورس باعث بیان برخی انتقادها از درون حوزه به خصوص از سوی حجت‌الاسلام رسول جعفریان شده است و او مخالفت حوزه با رادیو، کالسکه و رایتل را یادآوری کرده است. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد محسن اراکی، اخیراً در نشستی علمی در پاسخ به پرسشی درباره حکم …

کتاب‌های «نظام موضوعات، مسائل و کاربردهای فقهی تکنولوژی هوش مصنوعی»، «مالکیت در فضای مجازی از منظر فقهی»، «وضعیت شناسی پژوهش‌های اسلامی رمزارزها در جهان»، «وضعیت شناسی پژوهش‌های اسلامی فضای مجازی» و «جرم انگاری از منظر فقهی با تاکید بر مسائل فضای مجازی»؛ از مجموعه آثار دفتر مطالعات اسلامی پژوهشگاه فضای مجازی رونمایی شد. به گزارش شبکه اجتهاد، آئین رونمایی از …

تعریف جامع و مانع فضای مجازی از نگاه ما عبارت است از؛ فضایی که دارای وجود ثانوی می‌باشد و به وسیله تجهیزات الکترونیکی پدید آمده است. جنس در تعریف، وجود ثانوی است. وجود اولی، وجودی است که در عالم خارج آثاری برای آن مترتب است. وجود ثانوی غیر از وجود خارجی می‌باشد؛ مانند وجود ذهنی و لفظی. فصل در تعریف …

دبیر گروه فقه مرکز دانش بازی‌های رایانه‌ای مدبر گفت: عناصر فضای مجازی شبکه و تعامل است؛ عنوان مالیت را نمی‌توان بر شبکه نهاد و طبیعتا عنصر تعامل بر یک موضوع در فضای مجازی است که عنوان مالیت بر آن می‌تواند مورد بحث قرار گیرد. طبیعتا تعامل بر محتوا در قالب‌های مختلف آن صورت می‌گیرد. این محتوا گاهی ارزشمند است و …

استاد سطح خارج حوزه با برشمردن تفاوت‌های حکمرانی سکولار و اجتهادی بر فضای مجازی، گفت: در حکمرانی سکولار، فضای مجازی فضای بی خدایی و رهاشدگی و بی مسئولیتی است در حالی که از نگاه اسلامی، انسان مقهور فضای مجازی نیست، مسئولیت‌پذیر است و اساسا این فضا در عرض فضای حقیقی نیست. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین محمدحسین ملک‌زاده، استاد …

دفتر مطالعات اسلامی و ارتباطات حوزوی پژوهشگاه، با همکاری اداره نخبگان مرکز خدمات حوزه‌های علمیه، مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه خواهران، موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) و دانشگاه باقرالعلوم (ع)، سومین جشنواره «دین و فضای مجازی» را با عنوان «حل مسائل کلیدی فضای مجازی» آغاز به کار کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، سومین جشنواره «دین و فضای مجازی» با …

استاد عبدالحسین خسروپناه در نشست «فقه فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی» اظهار کرد: حکمرانی فقه فضای مجازی را باید با استفاده از قواعد فقهی به دست آورد؛ حکمرانی در حوزه احکام راهبردی، رفتاری و ساختاری. به این معنا باید یک فضای مجازی بومی و حِکمی ساخته شود و این امکان دارد. امروزه حکمرانی یک اصلی است که در فضای مجازی …

انتشارات دفتر مطالعات اسلامی و ارتباطات حوزوی پژوهشگاه فضای مجازی، کتاب نظام موضوعات فقه فضای مجازی را به چاپ رسانده است. به گزارش شبکه اجتهاد، مهم ترین تحول در زندگی بشر در قرن بیست و یکم، پیدایش فضای مجازی است. در نیمه ی دوم قرن بیستم، بشر توانست عصر فضا را آغاز کند و بلافاصله بعد از آن به عصر …

اولین جشنواره حوزوی-دانشگاهی با موضوع «طراحی سؤالات فقهی فضای مجازی» برگزار می‌شود. به گزارش شبکه اجتهاد، دفتر مطالعات اسلامی و ارتباطات حوزوی پژوهشگاه فضای مجازی، اولین جشنواره حوزوی-دانشگاهی خود را با موضوع «طراحی سوالات فقهی فضای مجازی» برگزار می‌کند. شرایط جشنواره: محدودیتی در تعداد سوالات نیست و با طرح یک سوال فقهی نیز می‌توان در جشنواره شرکت کرد. طراحان «بیشترین» …

استاد حوزه علمیه ضمن تبیین «تعریف گردشگری مجازی به هدف و کارکرد»، کارکردهای ده‌گانه از گردشگری حقیقی از منظر قرآن و روایات و سیره اهل‌البیت (علیهم‌السلام) را تبیین کرد و ابراز داشت که این اهداف و کارکردهای گردشگری، می‌تواند قابل انطباق بر گردشگری مجازی نیز باشد. به اجمال، این کارکردها و اهداف، شامل «عقلانیت و تفکر»، «عبرت»، «هجرت و جهاد»، …

دوره حضوری و مجازی «فقه رسانه، ارتباطات و فضای مجازی» به همت گروه فقه رسانه و فضای مجازی مؤسسه فتوح اندیشه با همکاری دانشگاه باقرالعلوم(ع) برگزار می‌شود و ثبت‌نام آن تا ۲۸ خردادماه ۹۹ تمدید شده است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، دوره حضوری و مجازی «فقه رسانه، ارتباطات و فضای مجازی» همراه با اعطای مدرک معتبر با حضور اساتید مطرح …

حقیقت آن است که در اجتهاد دفاعی با نوعی انفعال در قبال حادثه‌سازی‌ها و مسأله‌آفرینی‌های دیگران مواجهیم؛ گویا فقیه در صحنه و زمینی که دیگران طراحی کرده‌اند ایفای نقش می‌کند. این دیگران هم می‌توانند عبارت باشند از مکاتب، علوم، فرهنگ‌ها، سبک‌های زندگی و تمدن‌های غیر اسلامی. اما در اجتهاد ابتدائی، فقه و فقیه، خود، صحنه‌گردان و حادثه‌ساز، بلکه طراح زمین …

یک کارشناس رسانه گفت: در خانه مراقب هستیم که فرزند ما غذای سالم بخورد اما امروز فضای مجازی تهدید جدی در حوزه سلامت دارد این آسیب از نظر فقه سلامت باید بررسی شود. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام محمد فروهر نویسنده و پژوهشگر سواد رسانه در نشست «مصرف رسانه‌ای خانواده» در سلسله نشست‌های مؤسسه اشراق و عرفان با بیان اینکه …

از نظر عقلی احتیاط در برخوردها و عمل کردن در فضای مجازی به مراتب بیشتر از فضای حقیقی است. با این وصف همه مسایلی که در فقه فردی ما وجود دارد در مسایل اخلاقی و کلامی و اعتقادی ما نیز صادق است و گسترده آن در فضای مجازی بیشتر هم می‌شود. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام سید محمود مرتضوی هشترودی، …

مدرس سواد رسانه‌ای با تاکید بر اینکه سواد رسانه درک متکی بر مهارت از فضای رسانه و فضای مجازی است، افزود: ارتقای سواد رسانه‌ای هماهنگ با فقه این فضا نیست و اگر متناسب با یکدیگر رشد پیدا نکنند دچار انحطاط و انحرافات در فضای حقیقی و مجازی می‌شویم. به گزارش شبکه اجتهاد، سید علیرضا آل داود پژوهشگر و مدرس سواد …