حجتالاسلام ترابی گفت: هیچ دلیل فقهی بر حرمت معامله بیت کوین وجود ندارد البته معامله باید در چهارچوب قوانین کشور صورت گیرد و روشن است که احتیاط در همه امور مستحسن است. به گزارش شبکه اجتهاد، حدود دوازده سال از عمر پولهای نسل جدید «رمز ارزها» میگذرد، گسترش جایگاه این نوع پول در اقتصاد جهانی -که ارزش بازار تنها یک نوع آن یعنی «بیتکوین» فعلا در حدود هزار میلیارد دلار است- و مورد توجه قرار گرفتن آن به عنوان وسیله تجارت و داد و ستد باعث شده است که افراد مومن پیوسته خواهان بیان حکم شرعی آن باشند، لذا به …
توضیحات بیشتر »مراحل سهگانه تنقیح موضوع حکم/ علی کشوری
شبکه اجتهاد: یکی از بحثهای مهم در تفقه بحث موضوع شناسی است. تنقیح موضوع را در سه مرحله ۱- تنقیح بیانی، ۲- تنقیح غیر بیانی و ۳- تنقیح شاکلهای انجام میدهیم. (جدول تحلیل موضوع) اولین مرحله تنقیح یک موضوع، «تنقیح مفهومی و لفظی» موضوع است. به عنوان مثال اگر فقیه بخواهد درباره تورم حکم دهد؛ ابتدائاً مفهوم تورم را موشکافی میکند و ارتباط آن را با مفاهیم مرتبط مانند: تعریف پول، تعریف بازار، احتکار، انصاف، اقاله، خیار، ربح و… بررسی میکند و بعد از بررسی مفهومی مسئله تورم، استعمال لفظ جدید تورم -که نتیجه اش تَوَهُم “مالا نص فیه” و …
توضیحات بیشتر »موضوعات و احکام مستحدثه فقهی در مورد دروغ
بسیاری از انسانها به جهت اعتقاداتی که دارند یا اخلاق، فرهنگ و آدابی که ملتزم به آن هستند نمیخواهند حداقل در شرایط عادی به دروغگویی مبتلا گردند اما به واسطه ناآگاهی از مصادیق جدید کذب یا بی توجهی بدانها ناگاه خود را آلوده به آن مییابند یا مع الاسف حتی پس از تأثیرگذاری آن و تزلزل پایههای زندگی باز هم متوجه حضور این بیماری زای پنهان نمیشوند. به گزارش شبکه اجتهاد، به همت گروه مسائل فقهی و حقوقی پژوهشکده فقه و حقوق پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی سمینار پروژه «موضوعات و احکام مستحدثه فقهی در مورد دروغ» در روزهای پایانی …
توضیحات بیشتر »خلق پول و لزوم صیانت از حقوق عامه
ریشه مفاسد اقتصادی قدرت خلق پول توسط بانکها است؛ سوال این است که اگر به سرچشمه فساد بانکی پرداخته نشود آیا با برخوردهای موردی با مفسدان، مشکلات حل شده و دیگر هیچ فسادی رخ نمیدهد؟ ممکن است گفته شود تا زمانی که این موارد جرم انگاری نشود قوه قضاییه نمیتواند به موضوع خلق پول ورود پیدا کند اما شایسته است تا دادستانی با فهم صحیح از این موضوع به نحو مقتضی از حقوق عامه صیانت داشته باشد. امروز یک خانواده ۴ نفره ماهیانه ۳ میلیون تومان مالیات پنهان پرداخت میکند که به جیب ثروتمندان دارای رانت میرود. به گزارش شبکه …
توضیحات بیشتر »علت و معلول در موضوعشناسی جایگاه مهمی دارد/ در موضوعشناسی باید به اهلفن اعتماد کنیم/ علاوه بر تقید به مبانی اجتهاد، در جهات مختلف شریعت بهروز باشیم
اگر فقیهی میگوید من از آنچه ستاد کرونا میگوید تبعیت میکنم و هر موضوعی که آنها لازم میدانند من هم به لزوم آن فتوا میدهم بر این اساس است که در موضوع شناسی باید به اهل فن اعتماد کنیم. «فاسئلوا اهل الذکر» معنایش فقط مراجعه به اهلبیت علیهمالسلام در علوم الهی نیست؛ بله آنها سرسلسله علوماند اما در هر موضوعی، اهل ذکر، اهل فن آن موضوعاند و در تشخیص موضوعات هم، چنین است؛ از طرفی تا موضوع تشخیص داده نشود حکم ناقص است. اختصاصی شبکه اجتهاد: سومین نشست تخصصی مدرسه عالی سطح چهار حوزه علمیه خراسان به مناسبت هفته پژوهش …
توضیحات بیشتر »مراحل رشد و تکوین جنین از نگاه متوین دینی و دانش جدید
سیونهمین نشست تخصصی «فقه سلامت» از سوی هیئت اندیشهورز دین، سلامت و سبک زندگی حوزه علمیه خراسان با موضوع «مراحل رشد و تکوین جنین از نگاه متون دینی و دانش جدید» با حضور آیتالله مهدی مروارید، استاد خارج فقه سلامت و ارائه دکتر سید محمدرضا طباطبایی، متخصص سلول شناسی به صورت وبینار برگزار شد. اختصاصی شبکه اجتهاد: حجتالاسلام سید مسعود مرتضوی در ابتدای این نشست با اشاره به اهتمام بزرگان حوزه علمیه خراسان به مباحث جدید و نوظهور، گفت: از سال تحصیلی گذشته چهار درس خارج فقه سلامت در این حوزه مبارکه آغاز شد منشأ آثار و برکات علمی فراوانی …
توضیحات بیشتر »نگاه جزیرهای به مسائل دینی موجب میشود در زمین غربیها بازی کنیم/ لزوم توسعه اصول فقه با توجه مقاصد الشریعه، مذاق شارع و حکمت/ فقیه باید در موضوعشناسی دخالت کند
حجتالاسلام دکتر ارسطا معتقد است: فقیه باید در موضوعشناسی الزاماً خود دخالت کند. به دلیل اینکه فهمی که فقیه از موضوع به دست میآورد، در تشخیص حکم دخالت دارد. لازمه حرف من تخصصی کردن حوزه فقاهت است. دیگر نمیتوان از فقیهی صحبت کینم که در همه مسائل اعلم است. بنابراین گروهی از فقها باید به فقه اجتماعی بپردازند. اختصاصی شبکه اجتهاد: دهمین نشست هماندیشی فقه حکومتی با ارائه نظریه «فقه اجتماعی» از سوی حجتالاسلام والمسلمین دکتر محمدجواد ارسطا، استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم و دانشیار دانشگاه فارابی در جمع مقررین و شاگردان اساتید عرصه «فقه حکومتی» برگزار …
توضیحات بیشتر »الزامات ورود فقها در موضوعات مستنبطه عرفی ناظر بر هنر
بحث هنر باید زمینه آشتی و تعامل هنرمندان و اصحاب رسانه را با مجتهدان و فقیهان فراهم سازد. حکم، نیازمند شناخت موضوع است و دستیابی به حکم گاهی هم نیازمند کارشناس است که میتواند کمککارو همیار فقیه باشد و همین باعث میشود که هنرمندان و مجتهدان از نزدیک صحبت و تعامل کنند. چه بسا طراحی و تأسیس نهادی تحت عنوان موضوعشناسی احکام فقهی در همین راستا باشد و خیلی هم خوب است؛ لذا در عرصه هنر هم یکی از الزامات همین است که باید به کارشناسان هنری در احکام اختصاصی هنر اعتماد کرده و استمداد خواست؛ زیرا سبب تعامل و …
توضیحات بیشتر »موضوع شناسی فقهی بورس و سهام عدالت
عرضه اولیه باعث رشد و توسعه شرکتهای تازه تأسیس میشود ولی در عرصه ثانویه سهم شخص دیگری خریداری میشود و خریدار جایگزین او میشود؛ چه در بازار اولیه و چه در بازار ثانویه خرید کنیم یک فعالیت اقتصادی انجام میشود و هر دو مورد بدون اشکال است. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست موضوع شناسی فقهی بورس و سهام عدالت با حضور دکتر حسین فهیمی مدیر عامل شرکت سپرده گذاری اوراق بهادار، حجتالاسلام والمسلمین سید عباس موسویان عضو شورای فقهی بانک مرکزی و رئیس گروه اقتصاد موسسه موضوع شناسی احکام به همت این موسسه در سالن جلسات انجمنهای علمی حوزه در …
توضیحات بیشتر »نقدی بر «تعیین وقت نماز صبح» از سوی مؤسسه موضوع شناسی احکام/ محمد ذکاوت صفت
اختصاصی شبکه اجتهاد: «مؤسسهی موضوع شناسیِ احکام فقهی» متشکل از محقّقان و اساتید بزرگوار حوزهی علمیهی قم ـ که بنده افتخار شاگردیِ حداقل دو نفر از آنها را داشته ام، نامهای به شمارهی ۱۱/۱/ص/۹۹ مورخهی ۱۳ اردیبهشت ۱۳۹۹ منتشر کردند که مفاد این نامهی دو صفحهای و دارای یک صفحه پیوست، بیانگر این است که گروهی متشکّل از ۱۵ تن از فضلای حوزهی علمیهی قم، در سه نوبت از فصول مختلف سال، در اوقاتی که مانعی مثل ابر و غبار در افق نبوده، در فاصلهی حدود ۶۰ کیلومتریِ بیرون شهر قم، طلوع فجر را با دقتِ تمام رصد کرده و اعلام …
توضیحات بیشتر »پیش نیازهای موضوع شناسی احکام/ بهنام طالبی طادی
اختصاصی شبکه اجتهاد: مقام معظم رهبری خطاب به ستاد ملی کرونا فرمودند: «من همان طور که گفتم، پیشنهادی ندارم، نظر کارشناسی و بررسیشدهی ستاد را معتبر میدانم منتها توصیهام این است که بررسی این مورد را به کسانی بدهید که اهمّیّت حضور دعا و توسّل و مسائل معنوی را به معنای واقعی کلمه درک کرده باشند، اینها بررسی کنند مسئله را و تصمیمگیری کنند؛ هر چه تصمیمگیری کردند، بر عهدهی من و همهی مردم است که بر طبق آن تصمیمگیریها انشاءالله عمل بشود.» این بیانات فصل نوینی را در ابعاد مختلف فقه و مسئله کرونا بازگشود که البته میتوان رهیافتهایی …
توضیحات بیشتر »اندر باب ولایت، عقلانیت و کرونا/ علی محمدی
شبکه اجتهاد: در مواجهه با مسئلهی کرونا و کارشناسی پزشکی، در این ایامِ دو سه ماهه، در فضای حوزههای علمیه، دو جریان فکری بیشترین بروز و ظهور را داشتهاند؛ ۱- یک جریان طیف فقاهت متداول که کار فقیه را حکمشناسی و کار کارشناسان را موضوعشناسی قلمداد میکند و با صدور پیشینی احکامِ دو عنوان مبتلاء به خوف خطر و احتمال ضرر و اضرار، کار خود را تمام شده تلقی کرده و عملاً با واگذاری تعیین مصداقِ این عناوین به کارشناسان، عرصه مدیریت عینی جامعه را علی الاطلاق به پزشکان و اقتصاددانان و … واگذار نموده است و هر از چندگاهی …
توضیحات بیشتر »موضوعشناسی فجر صادق و تعیین وقت نماز صبح/ وقت نماز صبح؛ ۸ دقیقه پس از اذان اعلامی است
موسسه موضوعشناسی احکام فقهی در سه نوبت در فصول مختلف سال، با حضور منجمان، اعضای ستاد استهلال و فضلای حوزه علمیه قم در اوقاتی که مانعی مثل ابر و غبار در افق نبوده و مکانهایی که نور شهر و روستا یا تردد خودروها وجود نداشته، در فاصله حدود ۶۰ کیلومتر بیرون شهر قم با دقت تمام مساله را بررسی ونتیجه آن را با تعیین زمان دقیق بجا آوردن نمازصبح اعلام کردند. به گزارش خبرنگار اجتهاد، پژوهشگران «موسسه موضوعشناسی احکام فقهی» با حضور برخی از منجمان و اعضای ستاد استهلال و همراهی قریب به ۱۵ تن از فضلای حوزه علمیه قم …
توضیحات بیشتر »موضوع پول، چگونه در فقه استنباط میشود؟/ سیدمحمدحسین متولی امامی
شبکه اجتهاد: موضوع برخی از احکام شرعی، کلمههایی است که معنایی خاص دارند. معنایی که شارع خود آن معنا را به وجود آورده و با خصوصیاتی که دارد، پیش از این در شرایع پیشین سابقه نداشته است. از اینگونه موضوعها میتوان نماز و روزه و زکات را نام برد. اینگونه از موضوعات احکام را «موضوعات مخترع شرع» مینامند. در مقابل این نوع از موضوعات، موضوعهایی قرار میگیرند که در آنها شارع کلمهای را با همان معنای لغوی یا عرفی خودش، موضوع حکم شرعی قرار داده و هیچ تصرفی در معنای آن نکرده است. برای این قبیل موضوعات، نمونههایی فراوان مانند …
توضیحات بیشتر »موضوع شناسی به دلیل ابهامات تئوریک، در مواردی نتوانسته فقه مسائل پیچیده اجتماعی و اقتصادی را یاری دهد
رئیس مرکز تحقیقات اسلامی مجلس با اشاره به اینکه موضوع شناسی تشنه نظریه پردازی جدی در حوزههای علمیه است، گفت: موضوع شناسی به دلیل ابهامات تئوریک، عملا در مواردی نتوانسته، فقه مسائل پیچیده اجتماعی و اقتصادی را یاری دهد، و اگر به دانش و متخصص مراجعه نکنیم موضوع را نفهمیده ایم، و حکمی که برای آن صادر میکنیم مخلوق ذهنی ما میباشد و شارع این را نمیخواهد، شارع میخواهد واقعیتهای اجتماعی همچون فقر و ناهنجاریها و …. را حل کند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین احمد مبلغی در دیدار با هیات اندیشه ورز دین، سلامت و سبک زندگی و …
توضیحات بیشتر »هماندیشی اساتید حوزه و دانشگاه پیرامون «پیوند قرنیه»
هیئت اندیشهورز دین، سلامت و سبک زندگی حوزه علمیه خراسان با مشارکت دانشگاه علوم پزشکی مشهد، نشستی تخصصی «پیوند قرنیه چشم از نگاه فقهی و فرهنگی» به میزبانی بانک چشم دانشگاه علوم پزشکی مشهد برگزار کرد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، در این نشست علمی حججاسلام والمسلمین محمد مروارید و محسن ملکی از اساتید دروس خارج و جمعی از اساتید سطوح عالی خوزه علمیه مشهد، حجتالاسلام کندری، معاون پژوهش حوزه علمیه خراسان، حجتالاسلام وحدتی شبیری، رئیس دانشگاه علوم اسلامی رضوی، حجتالاسلام دکتر محمود طباطبائی، مسئول نهاد رهبری در دانشگاه علوم پزشکی، دکتر هادی انصاری، عضو فرهنگستان علوم پزشکی ایران، دکتر ملکزاده، …
توضیحات بیشتر »مرگ مغزی، از ماهیت تا احکام و آثار فقهی
استاد خارج فقه حوزه علمیه مشهد گفت: با توجه به فتوای مرحوم امام خمینی (ره) و مقام معظم رهبری بر جواز پیوند عضو از بیماران مرگ مغزی، لذا تیم پیوند اعضا میتوانند مستند به نظرات ایشان اقدام به این عمل کنند، لکن جمعی از فقها و مراجع معظم تقلید در این خصوص قائل به حرمت هستند. این جمع از فقها معتقدند که مرگ مغزی مصداق مرگ نیست و تا زمانی که تنفس شخص ادامه دارد هرچند به کمک دستگاه، او زنده محسوب میشود لذا نمیتوان اعضاء رئیسه بدن او را برداشت و یا اینکه تسریع در مرگ وی نمود. به …
توضیحات بیشتر »علیدوست: فقه شیعه، شخصیت حقوقی را نه مطلقاً پذیرفته و نه مطلقاً رد کرده است!/ موسویان: جنگهای صلیبی، باعث آشنایی مسیحیان با مفهوم شرکت شد/ حامدی: ربا، اختراع یهودیان است
دیگر تغییری که اثر شرعی دارد، مسئولیت محدود بود که در شرکتهای غربی اتفاق افتاد؛ یعنی سرمایهگذار در صورت بدهکار شدن شرکت به میزان آورده خود مسئولیت دارد نه مسئولیت نامحدود؛ و اینیک تفاوت اساسی با فقه الشرکه است. سؤال اساسی از آقای علیدوست این است که این شخصیت حقوقی آیا میتواند طرف معامله قرار بگیرد و آیا مسئولیت محدود را میتوان پذیرفت و آیا این شرکتها فقط اشتراک لفظی با شرکتِ در فقه دارند و یک پدیده مستحدثه است یا خیر؟ به گزارش خبرنگار اجتهاد، اولین جلسه کارگاه درس خارج فقه بورس، روز پنجشنبه هشتم آذرماه ۹۸ در مدرسه …
توضیحات بیشتر »وظیفه حاکمیت در نظارت بر بانکها در خلق پول/ ایفای مسئولیت با پیامد منفی در نظام ولایت فقیه ضمان آور است؟
موسویان سه راه برای تامین کسری بودجه ارائه کرد و گفت: اولین راه استقراض خارجی است که در ایران محذوراتی دارد، راه دوم هم استقراض عمومی به معنای انتشار اوراق قرضه است که به جهت ربوی بودن در ایران ممنوع است. از میان راههای سه گانه، آسان ترین راه، راه سوم یعنی استقراض از بانک مرکزی است که در حقیقت خلق پول میباشد. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست هم اندیشی «وظیفه حاکمیت در قالب فقه حکومتی نسبت به نظارت بر بانکها در خلق پول» با حضور گروهی از اساتید اقتصاد و حقوق پنچجشنبه گذشته در پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی …
توضیحات بیشتر »زاوایای موضوع شناسی خلق پول
حجتالاسلام مبلغی موضوع شناسی دقیق خلق پول از سوی حوزههای علمیه را امری ضروری دانست و گفت: فقها باید اطلاعات تخصصی را در ارتباط با یک موضوع از متخصصان دریافت کنند، سپس از آن اطلاعات بر پایه دغدغهها، حساسیتها و زاویههای دید فقیهانه، یک “صورتبندی موضوع شناسانه” به عمل بیاورند باشیم تا بتوانند بر جوانب آن موضوع اشراف پیدا کنند و در نتیجه استنباط حکم آن را به درستی به انجام برسانند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین احمد مبلغی در هم اندیشی «وظیفه حاکمیت در قالب فقه حکومتی نسبت به نظارت بانکها در خلق پول» اظهار کرد: در زمینه …
توضیحات بیشتر »