بایگانی برچسب: حدیث شناسی

شبکه اجتهاد: شاید برای بسیاری چون نگارندهٔ این سطور، سؤال باشد که صحیح بخاری چگونه این جایگاه را بین اهل سنت یافته است که آن را به تعبیر خودشان (تالی تلو قرآن) می‌دانند! به نظر برخی محققان که شاید در نظر دیگران نگاهی بدبینانه تلقی شود، یک وجه عمدهٔ آن، عدم التفات بخاری به اهل بیت و روایت از آن بزرگواران است. چه از امام صادق (ع) با آن کثرت حدیث حتی یک روایت هم نقل نکرده است. فراتر از این، بخاری از کسانی همچون عمران بن حطان و عکرمه نقل روایت می‌کند که اولی ناصبی و دومی از خوارج …

شبکه اجتهاد: مهم ترین منبع شناخت دین اسلام پس از قرآن، روایات معصومین علیهم السلام است. با مراجعه به کتب حدیثى و بررسى روایات در ابواب گوناگون احکام و سایر معارف اسلامى، با روایات متعارضى روبه‌رو مى‌شویم تا آنجا که شیخ طوسى کمتر بابى از ابواب فقه را خالى از اخبار متعارض مى‌داند. مسألۀ تعارض و اختلاف اخبار در قرن چهارم و پنجم، یکى از شبهات کلامى و ایرادهاى عمدۀ اهل سنّت بر شیعه به شمار مى‌رفته است؛ شیخ طوسى در مقدمۀ تهذیب از شیخ مفید نقل مى‌کند که یک شریف (در اصطلاح امروز: سید) به خاطر همین تعارض روایات …

کتاب «اصول نقد الحدیث -دراسه تحلیله حول متن الحدیث» به قلم استاد محمدحسن ربانی بیرجندی اثر تازه منتشر شده بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی است که به بررسی و شناخت احادیث و روایات نادرست و جعلی از صحیح می‌پردازد. به گزارش شبکه اجتهاد، احادیثی که از معصومان به ما رسیده، همچون گنج‌هایی هستند که قیمتی برای آنها نمی‌توان گذاشت زیرا این سرمایه گرانبها ما را به منبع وحی الهی و شریعت نبوی رهنمون می‌سازد. احادیث و به طور کلی سنت به عنوان دومین منبع پس از قرآن، برای تمامی مسلمانان از جایگاه والایی برخوردار است؛ از این رو، اندیشمندان …

شبکه اجتهاد: در روزهای اخیر در فضای مجازی از آقای عبدالعلی بازرگان در این راستا سخنانی منتشر شد که با وقایع تاریخ انطباق ندارند. این نوشته به منظور نقد آن گفتار فراهم آمده است. نسل‌های پس از عصر تشریع بخش عظیمی از احکام و معارف دینی را از طریق سنت معصومی که عبارت از قول و فعل و تقریر معصومان است، دریافت کرده و می‌کنند. به همین دلیل علم حدیث و توابع آن مثل رجال و درایه که این دسترسی را از انحراف حفظ می‌کنند، از علوم ارجمند دینی بشمارند و در باره آن‌ها کتاب‌های ارزشمندی نگاشته شده است. و …

شبکه اجتهاد: اخیرا کلیپی از آقای عبدالعلی بازرگان منتشر شده که در آن ادعا کرده پیامبر(ص) از نگارش حدیث منع کرده‌اند و دلیل آن نگرانی پیامبر اکرم (ص) از به وجود آمدن دکان دیگری در برابر قرآن و نیز بی‌اعتباری نقل شفاهی از آن حضرت است. وی ادعا کرده در صد سال نخست هیچ‌کس هیچ چیز ننوشته است و نیز ادعا کرده امامان شیعه علیهم السلام نه چیزی نوشته‌اند و نه به نوشتن تشویق کرده‌اند. حجت‌الاسلام والمسلمین سیدمحمدحسن جواهری عضو هیأت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در یادداشتی به این مدعا پاسخ داده است، متن این یادداشت در ادامه …

مدرس حوزه علمیه مشهد اظهار داشت: برای حل معضلات حدیث باید شناخت درستی از قضیه خارجیه و حقیقه داشته باشیم. ممکن است ظاهر حدیثی قضیه خارجیه باشد لیکن در واقع قضیه حقیقیه باشد. به گزارش شبکه اجتهاد، ‌حجت‌الاسلام والمسلمین مصطفی اسکندری، مدرس حوزه علمیه مشهد، عضو شورای علمی فقه و اجتهاد دفتر تبلیغات اسلامی در هجدهمین نشست تخصصی حلقه مطالعاتی حدیث شناسی مقارن با موضوع «شناخت ظرفیت جامعه هدف؛ پاشنه فهم سنت» که در مرکز تخصصی آخوندخراسانی برگزار شد، اظهار داشت: فهم صحیح پیامی که ادعای ماندگاری دارد به واسطه‌ی چند نکته است: ۱٫ پیام آورنده ۲٫ پیام گیرنده ۳٫ …

چاپ اول کتاب «مبانی حدیث شناسی» نوشته حجت‌الاسلام سید محمدکاظم طباطبایی، رئیس دانشکده علوم و معارف حدیث، در ۲۰۴ صفحه از سوی مؤسسه انتشاراتی دارالحدیث منتشر شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، شناخت نظام مند حدیث و آگاهی از جایگاه آن در هندسه معرفت دینی، نیازمند آشنایی با مباحث بنیادین حدیث پژوهی است. از این‌رو، کتاب مبانی حدیث شناسی در پی برآوردن مطالبی در زمینه متن پژوهی، علوم پیرامونی و مباحث بنیادی است. مباحثی مانند رابطه حدیث با قرآن و نیز سنت نبوی و سیره اهل بیت (ع)، اعتبار سنت و حدیث، نیاز به حدیث و ویژگی‌های حدیث شیعه و حدیث …

مرحوم آقای خویی در این زمینه بسیار افراط کرده است. ایشان خودش می‌فرماید مبانی من خلاف مشهور است. ایشان هیچ‌یک از مبانی مشهور در پذیرش روایات را قبول ندارد و این شاذ از مشهور است. حال این شاذ، مشهور شده است و بالعکس، روش مشهور در میان قدما، شاذ گردیده است. متأسفانه این روش کم‌کم به علم کلام و شبهات و … هم سرایت کرده است. اختصاصی شبکه اجتهاد: استاد شیخ محمد سند، علاوه بر پرکاری در تدریس و تألیفات فراوان، بسیار تأمل و تفکر می‌کند. او چه زمانی که طلبه‌ای ساده بود، چه بعد از آن که استاد مهمی …

شبکه اجتهاد: در منابع حدیثی ما احادیثی با متونی بلند و یا در واقع آنچه به عنوان «احادیث طوال» خوانده می‌شود کم نیست. گاهی این احادیث در برگیرنده خطبه‌ای بلندند و گاهی مکتوبی مطول و در بسیاری مواقع هم متن گفتگو و یا مناظره‌ای بلند را شامل می‌شوند. طبعا با توجه به محدودیت توانایی حفظ راویان از یک سو و محدودیت نوشت افزارها و کاغذ و از این قبیل در عصر پیامبر (ص) (در این مورد خاص، علاوه بر این‌‌ها معدود بودن راویانی که توانایی خواندن و نوشتن داشتند هم مطرح است) و بخشی از تاریخ حیات امامان شیعه همواره …

اختصاصی شبکه اجتهاد: نوشتار حاضر حاصل گفتگوی منتشر نشده با مرحوم آیت‌الله محمدهادی معرفت از استادان حوزه علمیه قم و از شاگردان حضرت امام است که با حذف پرسش‌ها و تحریر و فشرده سخنان استاد، فرادید خوانندگان ارجمند قرار می‌گیرد.

اختصاصی شبکه اجتهاد: حدیث سهمی مهم در منظومه اندیشه دینی ما دارد. بدون مواجهه نقادانه با حدیث هیچ گونه اصلاح اندیشه دینی در اسلام ممکن نیست. در اسلام سنی و سلفی گرا جریان تدوین حدیث تحت تأثیر دو سازمان سیاسی و دینی رسمی و نهادی بوده: یکی در آغاز اسلام که حدیث در پیوند با نهاد قدرت خلیفگان و برای مشروعیت دهی به اعمال قدرت آنان به ویژه در عصر اموی و البته تا اندازه‌‌ای هم در آغاز عصر عباسی شکل گرفت. بیشتر این نوع احادیث که بخش مهمی از میراث حدیثی اهل سنت را شکل می‌‌دهد ساخته دوران اموی …

کارگاه‌‌ها‌ی مقدماتی «حلقه مطالعاتی حدیث پژوهی مقارن» از سوی گروه آموزشی علوم قرآن و معارف حدیث مرکز تخصصی آخوند خراسانی وابسته به دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی با حضور اساتید مطرح برگزار می‌‌شود. به گزارش شبکه اجتهاد، در این کارگاه حجت‌الاسلام والمسلمین مجتبی الهی خراسانی به تبیین موضوع «ضرورت و ابعاد رویکرد مقارن در مطالعات اسلامی» در روز چهارشنبه ۱۵ اسفند (جلسه اول: ۱۶:۳۰ تا ۱۸ و جلسه دوم: ۱۸:۳۰ تا ۲۰) خواهد پرداخت. همچنین موضوع «اشتراکات و تمایزات حدیث پژوهی فریقین» توسط حجت‌الاسلام والمسلمین محمدحسن ربانی بیرجندی در روز پنجشنبه ۱۶ اسفند (جلسه اول: ۸ تا ۹:۳۰ و جلسه …

حجت‌الاسلام هادی مصباح، رییس اداره امور پژوهشی اداره کل آموزش دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی از تدوین طرح درسنامه جامع آموزشی حدیث شناسی مقارن با سفارش مرکز تخصصی آخوند خراسانی خبر داد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام دکتر هادی مصباح با بیا این که حدیث، مادر علوم اسلامی است و به تبع آن، شناخت حدیث، مقدمه استنباط همه معارف اسلامی است، گفت: حدیث پس از رحلت پیامبر اسلام، دو مسیر متفاوت را طی نموده است و منابع حدیثی و دانش‌های حدیثی، فراز و نشیب‌ها و روش‌های متفاوتی را به خود دیده‌اند. از این رو، لازم است پژوهشگران علوم اسلامی در …

ربانی بیرجندی با بیان این که عمر بن عبد العزیز مردم را تشویق و افرادی را ارسال کرد که نزد مردم بروید و هر کس از رسول الله(ص) حدیثی حفظ داشت نقل کنند، تصریح کرد: بدین ترتیب احادیث رسول الله(ص) را می‌گرفت و هدیه می‌داد که اینجا زمینه جعل احادیث به وجود آمد که به تدریج احادیث دروغین و بدعت‌ها زیاد شد و طرفداران خلیفه به نفع امامشان حدیث جعل می‌کردند و این خاستگاه که پیدا شد، علم جرح و تعدیل اولین راهی بود که مورد توجه آنان قرار گرفت تا راویان دروغین را از غیر دروغین جدا کند. به …

شبکه اجتهاد: در این اوضاع و احوال اقتصادی و اجتماعی و در بزنگاه‌‌هایی چون عزاداری‌‌ها، اعیاد و شهادت‌‌ها در لابه لای سخنرانی‌‌ها و یا مطالبی که منتشر‌ می‌شود با مسائل و احادیثی مواجه‌ می‌شویم که یا از اساس صحت ندارد و جعلی محسوب‌ می‌شود و یا به طور صحیح و تخصصی فهم نشده است. نشر مطالب غیر دینی که به غلط منسوب به دین و یا ائمه علیهم السلام‌ می‌شود حقیقتا‌ می‌تواند ضررهای جدی به اعتقادات و دیانت مردم وارد کند و چه بسا هدف آن کسانی که این اکاذیب و مطالب فیک را وارد دین‌ می‌نمایند و به دنبال …

در هریک از اداور تاریخی، نقاطی بر پدیداری رویکردی نو در آن دوره وجود دارد. این نقاط مهم تاریخی، سرآغاز هر دوره به شمار می‌آیند و گاه با برآمدن یک پژوهش، گاه با ظهور یک خاورشناس و گاه با رخ دادن یک رویداد نقطه‌یابی می‌شوند. به گزارش خبرنگار اجتهاد، نوزدههمین شماره دوفصلنامه علمی ـ پژوهشی «حدیث پژوهی» به صاحب امتیازی دانشگاه کاشان، مدیر مسئولی محسن قاسم پور و سردبیری سیدرضا مودب چاپ و در ۳۰۰ صفحه منتشر شد. این شماره حاوی مقالاتی چون: «واکاوی جایگاه ارزیابی متن روایات سبب نزول در میان روش‌های مرسوم» به قلم محمدجمال‌الدین خوش‌خاضع و سیدکاظم …

مدیر ارتباطات مرکز نور با بیان اینکه نسخه جدید نرم‌افزار «معجم موضوعی بحارالانوار ۲» به عنوان بزرگ‌ترین دائره‌المعارف حدیث شیعه تولید و عرضه شده است، گفت: این نرم‌افزار راهی تازه را در اختیار علاقه‌مندان قرار می‌دهد تا بتوانند با سهولت بیشتر به امر تحقیق در زمینه روایات و علم حدیث بپردازند.  به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام سید احمد الحسینی، مدیر ارتباطات مرکز نور، با اشاره به تولید نسخه جدید نرم‌افزار معجم موضوعی بحار الانوار ۲ و جزئیات آن به ایکنا گفت: مجموعه گفتار پربار و گزارش زندگی و رفتار هریک از معصومان دریایی بی‌کران از گوهر‌های درخشان معارف است و …

استاد و پژوهشگر حدیث با اشاره به ویژگی‌های علمی شهید مطهری گفت: نزدیک به ۲۰ روایت مشهور در اذهان عمومی و حتی نخبگانی وجود دارد که مرحوم مطهری آن‌ها را جعلی و خلاف عقل می‌داند. به گزارش شبکه اجتهاد؛ حجت‌الاسلام والمسلمین مهدی مهریزی، عضوهیئت علمی موسسه دارالحدیث در نشست علمی بررسی احادیث ساختگی از منظر شهید مطهری در موسسه فهیم گفت: مرحوم مطهری سه ویژگی داشته است؛ پالایشگری، تبیین عقلانی آموزه‌های دینی و پاسخ به شبهات و سؤالات؛ در بخش نخست به نقد روحانیت و بعد به تبیین عاشورا پرداخته است و در لابلای آثار دیگر خود به بحث احادیث …

حضرت ‌‌‌آیت‌الله شبیری زنجانی با ابراز تأسف از بی‌توجهی به برخی از آثار بزرگان و علمای جهان اسلام اظهارداشت: وقتی به کتاب «الذریعه» مراجعه می‌کنیم می‌بینیم کتاب‌های زیادی وجود دارد که هنوز چاپ نشده است. این کتاب‌ها «حیف» است. نمی‌دانم چرا چاپ نمی‌شود. به گزارش شبکه اجتهاد، حضرت ‌‌‌آیت‌الله سید موسی شبیری زنجانی در دیدار با اعضای هیئت مدیره‌ی بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی به انجام متن شناسی توسط برخی از دانشجویان و یا طلاب غیر متخصص انتقاد کرد و گفت: کسی که می‌خواهد متن‌شناسی کند باید به اخبار و احادیث احاطه و مبنای علمی داشته باشد. معظم له …

عضو هیئت رئیسهٔ مجلس خبرگان رهبری گفت: پایگاه جامع الاحادیث در برگیرنده سرمایه‌های شیعی به زبان روز است. به گزارش شبکه اجتهاد، ‌‌‌آیت‌الله سید احمد خاتمی عضو برجسته جامعه مدرسین حوزه علمیه قم در آئین رونمایی از پایگاه جامع الاحادیث و نرم افزارهای معجم موضوعی بحارالانوار ۲ و معجم موضوعی کتب اربعه در مرکز کامپیوتری علوم اسلامی در قم گفت: دوره‌های پژوهش در تاریخ تشیع، تلاشی با ارزش از سوی بزرگان را نشان می‌دهد. امام جمعه موقت تهران افزود: عصر معصومین(ع) اولین دوره در امر پژوهش است و گرفتن پیام آن‌ها و ثبت و ضبط را شامل‌ می‌‌‌‌‌‌‌شد که از …

علمای حدیث شناس و محققانی که به موازین رجالی و دقت‌های متنی و سندی مسلط هستند و نگاهی راهگشا و پایه‌ای به حدیث دارند به گونه‌ای که حدیث را در متن استنباط‌ها و دقایق خویش قرار می‌دهند و حفظ میراث حدیثی را در اولویت مطالعات و تحقیقات خویش می‌دانند انتظار می‌رود با نگاهی فرا سندی و واقع نگرانه با توجه به قرائن و دقائق روش‌های محدثین و فقها و اصحاب بزرگوار در نقل و حفظ این تراث عظیم و در عین حال به طور علمی و بسیار عالمانه به این وادی وارد شوند تا مراکز علمی از تحقیقات آنها بهره‌مند …

شبکه اجتهاد: به زودی قرار است کتاب «اعتبارسنجی احادیث شیعه» به نگارش جناب آقای سید علی‌رضا حسینی شیرازی رونمائی شود. وی متولد سال ۱۳۳۹ در شیراز است. درس خارج فقه و اصول را در محضر حضرات آیات فاضل لنکرانی، تبریزی و شبیری زنجانی فراگرفت و موضوع تخصصی رجال و حدیث را در محضر حضرات آیات شبیری زنجانی و موسوی مددی آموخت. مدیریت گروه رجال مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی‌ و تصحیح تعلیقات کتاب کافی از جمله سوابق علمی‌ اوست. با آقای حسینی شیرازی درباره‌ی جایگاه علم رجال و همچنین اهمیت این بحث در علوم اسلامی‌ و حوزه‌های علمیه به گفت‌وگو …

کتاب «سبک شناسی دانش رجال الحدیث» اثر عضو هیئت علمی مرکز تخصصی آخوند خراسانی دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی تجدید چاپ شد. به گزارش شبکه اجتهاد، کتاب «سبک شناسی دانش رجال الحدیث» اثر حجت‌الاسلام و المسلمین محمدحسن ربانی بیرجندی، عضو هیئت علمی مرکز تخصصی آخوند خراسانی دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی برای دومین بار چاپ شد. اساس علم رجال الحدیث بر سه هدف بیان طرق و سلسله تا قائل روایت، بیان طبقه راوی و توثیق و تعضعیف راویان شکل گرفته که هر سه این اهداف در جهت اعتبار حدیث مؤثر هستند. در بخشی از مقدمه این کتاب آمده است: علم رجال …

فقیه رجالی آیت‌الله شبیری زنجانی معتقد است نسخه‌شناسی کتب حدیث در فتوا بسیار مهم است و در استنباط احکام، بارها و بارها پیش آمده است که مغلوط بودن یک نسخه باعث تغییر حکم مستنبط می‌شود. اختصاصی شبکه اجتهاد: یکی از منابع مهم و شاید مهم‌ترین منبع برای استنباط احکام فقهی حدیث می‌باشد. علم رجال، نسخه‌شناسی کتب حدیثی، نگاه ‌آیت‌الله بروجردی به حدیث و… از موضوعاتی است که در گفت‌وگو با آیت‌الله سید موسی شبیری زنجانی مطرح شده است. متن این گفت‌وگو در اختیار خوانندگان فرهیخته قرار می‌گیرد: اجتهاد در رجال به چه معناست؟ آیا فقیه لازم است در رجال مجتهد …

شماره ششم و هفتم نشریه علمی – پژوهشی «مطالعات فهم حدیث» با هدف فهم عمیق‌ و دقیق‌تر از احادیث به صاحب امتیازی دانشگاه بین‌المللی امام خمینی(ره) قزوین چاپ و منتشر شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، حدیث از نظر اعتبار بعد از قرآن قرار دارد و از جهت استعمال پرکاربردترین منبع در استنباط معارف اسلامی اعم از اعتقادات، اخلاق و احکام شرعی است؛ بنابراین مطالعات تخصصی در حوزه فهم و درک حدیث، ضرورت ویژه‌ای می‌یابد. با توجه به اینکه احادیث در گستره موضوعی وسیعی شکل گرفته است؛ برای درک تمامی احادیث استفاده از علوم مختلف ضرورت می‌یابد. نشریه علمی – پژوهشی …

حجت‌الاسلام‌ عبد‌الهادی مسعودی گفت: سنجش دیدگاه‌های فریقین در حدیث و دانش‌های آن، گذشته از آن که در تقریب نظری مسلمانان سودمند است، در گسترش دایره حدیث، چگونگی ارزیابی و نقد متون و ارزشیابی اسناد نیز کارگشا است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام‌ والمسلمین عبد‌الهادی مسعودی، در نخستین نشست از سلسله نشست‌های تخصصی «تأملاتی در حدیث‌شناسی مقارن» که در جمع پژوهشگران حوزه و دانشگاه در دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی و برگزار شد، اظهار کرد: علوم حدیث ازجمله دانش‌های اسلامی است که فواید و برکات بسیاری در علوم و معارف اسلامی، به‌ویژه فقه دارد. قائم‌مقام رئیس دانشگاه قرآن و حدیث بیان …

اختصاصی شبکه اجتهاد: با توجه به آنچه از میان عبارات سید مرتضی در مختلف رسائلش و کتاب الذریعه او فهمیده می‌شود، موقف او در قبال روایات موجود در میراث فقهی و حدیثی امامیه به وضوح فهمیده می‌شود که او حجیتی برای روایات آحاد قائل نیست و در تمام جزئیات مباحث فقهی و کلامی خود بر این عقیده پافشاری می‌کند.

اختصاصی شبکه اجتهاد: با تبدیل عالَم، به دهکده جهانی و توسعه یافتن دنیای مجازی، دامنه‌ی مخاطبین کثرت یافته و حجم کسانی که می‌توانند در زمانی اندک، به یک متن یا سخنرانی دست پیدا کنند بالا رفته و کما کان رو به افزایش است و این برای منسوبین به دنیای علم (خصوصا علم دین) شرائط را بسیار حساس‌تر کرده تا هر سخنی را بر زبان نرانند مگر اینکه تحقیق وافی در آن مسأله کرده باشند یا از نتائج تحقیق دیگران، استفاده کرده باشند تا خدای نکرده دین، متهم به خرافات و اموری که در شأنش نیست نگردد.

استاد مطرح حوزه علمیه قم با بیان اینکه تأخیر در فعال‌سازی تاریخ حدیث خسارت‌بار است، گفت: پرداختن به علم تاریخ حدیث در رأس واجبات دانشی در حوزه‌های علمیه قرار دارد.

استاد خارج فقه حوزه علمیه قم با اشاره به اینکه یکی از شان‌های حدیث، جایگاه آن در منظومه احادیث از حیث مضمونی و همخوانی با آن مجموعه از حیث فکری است، گفت: ضرورت دارد که حوزه علمیه به تاسیس چنین فنّی یعنی “فنّ لحن شناسی حدیث” اقدام ورزد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین احمد مبلغی در درس خارج فقه و اصول افزود: علیرغم اهمیت و اصالت علم به این جایگاه، ولی جای آن در حوزه‌های علمیه خالی است و مطالعه‌ای نسبت به آن صورت نمی‌گیرد و نتایج آن در اجتهاد ملحوظ و منظور نمی‌گردد. وی ادامه داد: این جایگاه …