Tag Archives: دروس خارج

شبکه اجتهاد: نگاهی به عناوین برخی از دروس خارج فقه حوزه علمیه قم در سال جاری، نه تنها حیات علمی و پویایی آن را نشان می‌دهد، بلکه نشانه‌هایی از پیشتازی و مرزبانی علمی آن را هم نمایان می‌سازد: ۱. فقه اجتماعی ۲. فقه احیای حقوق عامه ۳. فقه اخلاق ۴. فقه اداره ۵. فقه امنیت ۶. فقه بورس و بازارهای مالی ۷. فقه بیمه ۸. فقه پزشکی ۹. فقه پول ۱۰. فقه پولشویی ۱۱. فقه تربیت ۱۲. فقه جمعیت ۱۳. فقه حریم خصوصی ۱۴. فقه حقوق بشر ۱۵. فقه حکمرانی ۱۶. فقه حکومت ۱۷. فقه خانواده ۱۸. فقه رسانه ۱۹. …

اختصاصی شبکه اجتهاد: امروز حوزه‌های علمیه برخوردار از اساتید برجسته و مبرزی در حوزه‌های گوناگون علمی به‌ویژه در حوزه فقه و اصول هستند. دروس خارج فقه و اصول برجسته و عمیقی در حوزه علمیه در حال برگزاری است. تنوع و تکثر این دروس گاه موجب می‌شود طلاب جدید الورود در درس خارج دچار حیرت شده و نتواند به‌سادگی درس مطلوبی را انتخاب کند و همین امر موجب سردرگمی و از بین رفتن فرصت‌های خواهد بود. ازاین‌روی توجه و بازشناسی ویژگی‌های علمی دروس خارج امری ضروری است. از سوی دیگر این تکثر دروس برخاسته از تکثر مبانی و مناهج و گاه …

 قبل از شروع سال تحصیلی، مقدماتی فراهم گردیده تا سال تحصیلی جدید با نظم و انضباط آموزشی مناسب آغاز و ادامه یابد. با این هدف، اقدامات زیر انجام شده است. به گزارش شبکه اجتهاد، معاونت سطوح عالی، خارج و مراکز تخصصی حوزه علمیه قم در اطلاعیه‌‌ای جزئیات آغاز سال تحصیلی جدید، انتخاب مَدرس اساتید، انتخاب درس اساتید و طلاب را تشریح کرده است که متن آن به این شرح است: باسمه تعالی با سلام و احترام محضر اساتید محترم با توجه به نزدیک شدن آغاز سال تحصیلی جدید، نکاتی را به استحضار اساتید محترم سطوح عالی و خارج می‌رساند: نکته …

اساتید سطوح عالی و خارج حوزه علمیه قم می‌توانند با مراجعه به پیشخوان «سامانه اساتید سطوح عالی» نسبت به ثبت دروس خود اقدام نمایند. به گزارش شبکه اجتهاد، سامانه ثبت درس اساتید سطوح عالی و خارج حوزه علمیه قم از تاریخ یک شنبه، پنجم شهریورماه فعال گردیده و اساتید محترم می‌توانند با مراجعه به پیشخوان «سامانه اساتید سطوح عالی» نسبت به ثبت دروس خود اقدام نمایند. بر اساس این گزارش، اساتید محترم قبل از انتخاب درس نکات زیر را ملاحظه نمایند: ۱. در سامانه کلیه دروس مصوب، اعم از نیم سال اول و نیم سال دوم ارائه گردیده و قابل …

در سال تحصیلی جدید حوزه‌های علمیه قم تاکنون ۷۳ نفر از اساتید برای درس خارج فقه معاصر ثبت درس کرده‌اند و ۸۲ عنوان درس خارج فقه معاصر برگزار می‌شود. به گزارش شبکه اجتهاد، در سال تحصیلی جدید حوزه‌های علمیه قم، تاکنون ۷۳ نفر از اساتید برای درس خارج فقه معاصر، زمان کلاس درس خارج خود را اعلام کرده‌اند و ۸۲ درس خارج فقه معاصر، برگزار می‌شود که شامل ۲۶ عنوان درسی است. بیست و شش موضوع درسی فقه معاصر عبارت است از؛ فقه روابط اجتماعی، فقه احیای حقوق عامه، فقه اخلاق، فقه اداره، فقه امنیت، فقه بورس و بازارهای مالی، …

سلسله دروس خارج نظام‌های اسلامی در حوزه‌های علمیه قم، اصفهان و مشهد از سوی مدارس و مراکز حوزه علمیه قم، مدرسه سطح چهار حوزه علمیه خراسان و دفتر امور فضلای حوزه علمیه اصفهان در جهت پاسخگویی به این نیازهای نظام برگزار می‌شود. به گزارش شبکه اجتهاد، حوزه‌های علمیه پس از پیروزی انقلاب و تشکیل حکومت اسلامی با مسائل جدید و مستحدثه‌ای روبرو شدند که برای پاسخ به آن‌ها نیاز بود تا در عین توجه به فقه سنتی، فقه نظام را نیز مدنظر قرار دهند. همین امر سبب شد حوزه علمیه کم و بیش به مسائل جدید و مبتلابه ورود داشته …

نمایه راهنمای دروس خارج حوزه‌های علمیه شیعه در سال تحصیلی ۹۸-۹۹ با قابلیت جستجوی پیشرفته اطلاعات بر اساس کشور، استان، شهر، نام استاد، مبحث اصلی، مبحث فرعی، حوزه علمیه، ساعت، ایام درسی و «ارسال اطلاعات دروس» بر روی «شبکه اجتهاد» قرار گرفت. به گزارش خبرنگار اجتهاد، این فهرست تاکنون، اطلاعات ۵۳۷ درس خارج فقه و اصول از کشورهای ایران (قم، پردیسان قم، مشهد، همدان، اهواز، تهران، تبریز، شیراز، اصفهان، بابل)، عراق (نجف)، افغانستان (کابل) و لبنان (بیروت)، را بارگذاری کرده و در حال بروز رسانی ‌می‌باشد. در روزهای آتی این فهرست تکمیل خواهد شد و دروس دیگر شهرهای کشور و …

کتاب «درس خارج و گام‌های اجتهاد؛ بینش‌ها و روش‌های مورد نیاز برای بهره‌گیری بهینه از دروس خارج» اثر تازه حجت‌الاسلام والمسلمین احمد مبلغی، استاد خارج فقه حوزه علمیه قم و عضو مجلس خبرگان رهبری چاپ و منتشر شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، کتاب «درس خارج و گام‌های اجتهاد؛ بینش‌ها و روش‌های مورد نیاز برای بهره‌گیری بهینه از دروس خارج» تحریری آزاد از مباحث استاد احمد مبلغی پیرامون درس خارج و مراحل اجتهاد است که به کوشش سعید هلالیان به نگارش درآمده است. یکی از مباحث مهم کتاب «درس خارج و گام‌های اجتهاد»، پرداختن به گام‌های اجتهاد و تعبیه آن در …

پایگاه اطلاع رسانی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، برنامه درسی اعضای این نهاد برجسته در سال تحصیلی جدید را منتشر کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، برنامه درسی اعضای جامعه مدرسین از سوی پایگاه اطلاع رسانی جامعه مدرسین در اختیار رسانه‌ها قرار گرفته است. حجت‌الاسلام قربانی، مدیر روابط عمومی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم در این رابطه گفت: پیرو مراجعات و تماس‌های مکرر برخی طلاب و فضلای گرامی جهت اطلاع از برنامه‌های درسی، زمان و مکان دروس ۳۵ نفر از اعضای جامعه مدرسین اعلام می‌گردد. نسخه PDF برنامه درسی حضرات آیات اعضای جامعه مدرسین حوزه علمیه قم در سال تحصیلی ۹۹ …

هر بحث علمی نیاز به موضوع‌شناسی نیز دارد؛ نمی‌توانیم بحث علمی داشته باشیم، اما موضوع‌شناسی نکنیم؛ صلابت و اقتدار مباحث علمی به صلابت و تشخیص درست موضوعات است؛ موضوعات نباید سرسری بحث شود؛ ما معتقد به انفتاح باب اجتهاد هستیم و آیات و روایات، نیاز بشر را تا روز قیامت تبیین کرده است، اگر این مدارک ما نیاز بشری را تا روز قیامت تبیین کرده، پس جا دارد که ما تمام نیاز جامعه و نیاز نظام و حکومت را از این مدارک استخراج کنیم، ما از نظر مدارک و مبانی هیچ چیزی کم نداریم و باید همانطور که در مباحث …

شبکه اجتهاد: چندی پیش مصطفی قناعتگر در یادداشتی با عنوان «به وقت نجف» که از سایت مباحثات منتشر شد، از زاویه‌ای خاص تعطیلات و مدت درس خارج حوزه علمیه قم و نجف را مورد مقایسه قرار داد. نوشتار حاضر، در پاسخ به یادداشت به وقت نجف می‌باشد که در ادامه می‌خوانید. نجف دیارى که شاید در روی زمین عدیلى نداشته باشد و شهرى که برکت وجود امیرالمؤمنین(ع) زندگى در آنجا را به شیرین‌ترین لحظات تبدیل می‌کند و حوزه‌اى که نخستین حوزه علمیه شیعیان است. حوزه علمیه‌اى که که در سدهٔ چهارم قمری در کنار مضجع نورانى امیرالمؤمنین(ع) توسط شیخ طوسى(ره) …

شبکه اجتهاد: معروف است که درس خارج اصول آیت‌الله خویی حدود ۶ سال به طول می‌انجامید. این را از تاریخ انتهای دوره‌ی دوم (الهدایه فی الاصول ۱۳۶۹ق) و دوره‌ی سوم (دراسات فی علم الاصول۱۳۷۵) نیز می‌توان آگاه شد. البته برخی دوره‌ها به بیش از ۶ سال نیز می‌رسید. در نگاه ابتدایی، می‌توان این ایراد را به دروس خارج اصول در داخل ایران گرفت: «وقتی محقق خویی که بی تردید از بزرگترین اصولیانِ تاریخِ اجتهاد شیعی است، درس اصول خویش را در ۶ سال به انجام رسانده است، درس‌های ۱۰ الی ۱۵ ساله‌ی خارج اصولِ برخی مجتهدین چه توجیه و ضرورتی …

معاون تهذیب حوزه گفت: دروس خارج حوزه نیازمند ساماندهی است، زیرا تعداد ۳۰۰ درس خارج، هم فرصت و هم تهدید است. در حال حاضر آرام، آرام برای دروس خارج، شاخص تعریف شده است که هر کسی وارد تدریس خارج نشود؛ کارگروهی در این زمینه ایجاد شده که صوت دروس خارج اساتید را ارزیابی می‌کند و اگر ثابت شود که توانائی آن را دارند اجازه تدریس داده می‌شود. به گزارش شبکه اجتهاد حجت‌الاسلام والمسلمین حمید ملکی، معاون تهذیب حوزه علمیه، در گفت‌وگویی؛ در پاسخ به این سؤال که چه مقدار پژوهش در حوزه به سمت کاربردی شدن پیش رفته است، گفت: …

امروزه درس خارج‌های جدید به یک کلاس آزاد و خارج از متن تخصصی و بدون ضابطه، توسط برخی طلاب جوان و آشنا به علوم انسانی جدید آن هم در حد توضیح کلیات و سرفصل‌های علوم انسانی مدرن تقلیل یافته است. شبکه اجتهاد: اخیرا کلاس‌های متعدد و مختلفی در حوزه و خارج از حوزه، به صورت شخصی و یا سازماندهی شده، در سطوح مختلف علمی توسط مدرسان جوان حوزه و برخی روحانیون دارای تحصیلات جدید برگزار می‌شود و از عنوان درس خارج هم برای آن‌ها استفاده می‌شود. وجه مشترک همه این دروس اضافه کردن «فقه» به یک موضوع جدید و مدرن …

معاون پژوهش حوزه با بیان اینکه فقط ده درصد دروس خارج حوزه به مسائل نوپدید و مستحدث اختصاص دارند، تأکید کرد: اگرچه برخی تحقیقات در حوزه بنیادین است، ولی حتی در فقه هم مباحث کاربردی زیادی داریم که ناظر به جامعه هم تولید شده است. اساساً تولیدات علوم انسانی اسلامی به خاطر نوپا و بینارشته‌ای بودن با دشواری بیشتری روبروست. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین سیدحسین میرمعزی، معاون پژوهش حوزه، در پاسخ به این پرسش که اخیراً آیت‌الله استادی درباره برپایی ۳۰۰ درس خارج در حوزه انتقادات ضمنی داشت، به ایکنا گفت: دروس خارج حوزه علمیه از جهت سطح …

الآن حداکثر کاری که استاد در درس خارج می‌کند این است که نظریات خودش را مستندا و مستدلاً بیان می‌کند. این روش، البته باارزش است، اما کارایی‌اش در تعلیم، به این مقدار است که بعد ۱۵ سال از ۱۰۰۰ نفر که در درس خارج شرکت کردند، تنها ۵، ۶، ۱۰ نفر به‌عنوان آدم توانمند بیرون می‌آید درحالی‌که اگر روشمندتر و اصولی‌تر در این دروس خارج عمل کنیم، از ۱۰۰۰ نفر، اگر حداقل ۸۰۰ نفر، یعنی چهارپنجم به درجه اجتهاد می‌رسند. به گزارش خبرنگار اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین سید منذر حکیم، استاد خارج فقه حوزه علمیه قم، در نشستی در موسسه الهادی …

عضو شورای عالی حوزه‌‌‌های علمیه گفت: وقتی آمدیم قم ۱۰ تا درس خارج در قم دایر بود. در قم تنها یک نفر جوان بود که درس خارج می‌داد و باقی درس‌های خارج مربوط به آیت‌الله گلپایگانی و آیت‌الله داماد و دیگران بودند. الآن شنیدم که ۳۰۰ درس خارج در قم دایر است که رشد بسیار مهمی است، ولی این از رشدهایی است که جای تأمل دارد. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله رضا استادی عضو شورای عالی حوزه‌‌‌های علمیه،‌ در آیین بازگشایی و افتتاح بخش‌های جدید کتابخانه آیت‌الله‌ گلپایگانی برگزار شد، در سخنانی بیان داشت: که در صد سال پیش که …

در هر علمی اگر پژوهش پررونق نباشد، رشد و بالندگی و نشاط وجود نخواهد داشت و آموزش آن علم نیز دچار رکود و افسردگی خواهد شد. علوم حوزوی نیز از این امر مستثنی نیستند. بر این اساس از گذشته تا به امروز، رکن اصلی تحصیلات حوزوی، پژوهش بوده است و نظام آموزشی حوزه بر پایه پژوهشگر و مجتهد شدن طلاب پایه‌ریزی شده است. اما آسیب‌ها وموانعی نیز برای پژوهشگری در حوزه وجود دارد که در ضمن نکاتی به آنها اشاره می‌کنم. ۱- دروس حوزه به دو مقطع دروس سطح و دروس خارج تقسیم‌‌ می‌شود. دروس خارج فقه و اصول به …

مدیر حوزه علمیه اصفهان با بیان این که در درس خارج باید استدلال‌ها، فتواها و نظرات مختلف را مورد بحث و بررسی قرار داد، تصریح کرد: درس خارج در حقیقت یک پژوهشگاه مبتنی بر کار تحقیقی و مطالعاتی است. به گزارش شبکه اجتهاد، ‌‌‌آیت‌الله سید یوسف طباطبایی نژاد در مراسم جدید الورود‌های دروس خارج حوزه علمیه اصفهان، در مدرسه ملاعبدالله اظهار کرد: تقارن این آغاز دروس خارج برای طلاب جدید را با آغاز امامت حضرت ولی عصر(عج) را به فال نیک می‌گیریم. نماینده ولی فقیه در اصفهان، با بیان اینکه همانطور که می‌دانید درس خارج یعنی درس خارج از کتاب‌های …

مدتی است که درس «خارج آسیب‌های اجتماعی» در قم راه‌اندازی شده است. آیت‌الله محمدحسین احمدی فقیه یزدی مدرس این دوره است و در این کلاس‌ها قرار است ماهیت و احکام آسیب‌های اجتماعی از نظر فقهی بررسی و درباره آن‌ها فتوا صادر شود. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام احسان رنجبر عیسی‌آبادی، عضو هیأت‌ امنای تشکل گروه‌های تبلیغی کشور که مبتکر راه‌اندازی این دوره است، دراین باره به ایرناپلاس می‌گوید: برگزاری درس «خارج آسیب‌های اجتماعی» اولین اقدام کمیسیون پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی برای کمک به کاهش آسیب‌های اجتماعی است. این درس از مهرماه آغاز شده و روزهای سه‌شنبه و چهارشنبه از ساعت …

حسینی گرگانی در کتاب «چگونگی تدریس دروس خارج»، نگاهی منتقدانه به سبک‌ها و روش داشته و الگوی آموزش نوینی برای دروس خارج حوزه‌های علمیه معرفی کرده است. او معتقد است برخی از استادان در جایگاه تدریس خارج نیستند، نداشتن مهارت‌های لازم، پیچیده‌گویی یا بالا بودن سطح و عمق مطالب، مسأله‌گویی به جای آموزش اجتهاد و استنباط. به گزارش شبکه اجتهاد، بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان انقلاب اسلامی کتاب «چگونگی تدریس دروس خارج سبک‌ها، روش‌ها و الگوها» نوشته استاد سیدمیرتقی حسینی گرگانی، استاد درس خارج حوزه علمیه قم را سال گذشته منتشر کرده است. نگارنده در چهار فصل با عنوان‌های: پاسداری و …

نظریه فقهی، نگرشی جدید است که فروعات فقهی مختلفی را در پی دارد لکن قول و نظر، یک مسئله را پوشش می‌دهد بدین معنا که گرچه دانش را حفظ می‌کند اما قلمرو دانش را افزایش نداده و آن را جلو نمی‌برد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین مححمدعلی خادمی کوشا، مدیر گروه «دانش‌های وابسته به فقه»، در پژوهشکده فقه و حقوق پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، در کارگاه‌های مشق اجتهاد که در مدرسه تخصصی فقه امام خمینی (ره) قم برگزار شد، طی سخنانی با بیان اینکه عموم دانش‌پژوهانی که وارد عرصه پژوهش می‌شوند با چالش انتخاب موضوع مواجه‌اند، گفت: پیدایش …

حجت‌الاسلام نعیمیان استعدادیابی و علاقه سنجی طلاب را امری مهم دانست و بر ضرورت توجه طلاب به رویکردهای مختلف فقه از جمله فقه حکومتی تأکید کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام ذبیح الله نعیمیان در گفت‌وگویی با اشاره به آغاز سال تحصیلی حوزه‌های علمیه به بیان مهمترین ارکان نشاط و رونق علمی در حوزه پرداخت و عنوان کرد: هر کاری که انسان انجام می‌دهد مبتنی بر هدف گذاری خاصی است که در نظر می‌گیرد که آن هدف متناسب با ظرفیت‌ها و علایق شخصی است و طبیعتا بزرگوارانی که در سطوح مختلف حوزه مشغول هستند هدف غایی خود را خدمت به …

شبکه اجتهاد: به نظر‌‌ می‌رسد بهترین و پر ثمر ترین راه برای قرار گرفتن روی ریل اجتهاد آن باشد که دانش پژوه، سال‌‌های ابتدائی درس خارج را در درس خارج عبادات، به خصوص طهارت و صلاه شرکت کند، زیرا درس خارج، تمرین اجتهاد است و برای این تمرین، کاری مهم‌تر از سر و کله زدن با نصوص نیست و ابواب عبادات پر نصوص‌ترین ابواب فقهی هستند. نکته‌ی مهم دیگر آن است که شما در ابوابی مثل طهارت و صلاه با انبوهی از نوشته‌‌های فقهی اکابر فقیهان روبرو هستید که مطالعه‌ی آن‌‌ها به رشد علمیتان کمک شایانی خواهد کرد.  هرگز به …

حجت‌الاسلام آقانظری شاهرودی با اشاره به الزامات رونق علمی در حوزه ضمن تأکید بر احیای سنت‌های گذشته حوزه گفت: باید دروس ما به صورت مشارکتی برگزار شود و دروس حوزه به ویژه دروس خارج از حالت یک طرفه بودن محض خارج شود. ‌‌‌‌به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین حسن آقانظری شاهرودی،‌‍ با اشاره به الزامات و بایسته‌های رونق علمی در بین طلاب حوزه علمیه اظهار داشت: به عقیده من باید از همان ابتدا برای طلاب تبیین شود که بی سوادی کارآمدی ندارد، چراکه جامعه به سرعت به طرف علم و دانش در حال حرکت است. رییس سابق پژوهشگاه حوزه و …

علی اکبریان با اشاره به الزامات و بایسته‌های رونق و نشاط علمی در حوزه تأکید کرد که برای این مسأله باید مسائل نوپای فقهی، کلامی و فلسفی جای خود را در دروس حوزه پیدا کند. ‌به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین حسنعلی علی اکبریان، با اشاره به بایسته‌های ایجاد نشاط علمی در بین طلاب اظهار داشت: چند عامل از عوامل نشاط علمی و توجه بیشتر طلاب به درس وجود دارد؛ یکی از مهمترین مسائلی که هم اساتید و هم مدیریت حوزه و هم خود طلاب باید عنایت داشته باشند، توجه ویژه به نیازهای دینی به روز جامعه است. عضو هیأت …

بر اساس سیاست‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های جدید شورای عالی و مدیریت حوزه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های علمیه و به منظور ارتقای سطح علمی مدارس علمیه شهرستان‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها، دروس خارج در تعدادی از شهرستان‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها رسمیت پیدا کرد.

استاد حوزه علمیه قم، تصریح کرد: خیلی از دروس خارج اصولا درس اجتهاد نیست و صرفا بیان نقل قول است در حالی که اجتهاد به معنی حقیقی خود گویای تلاش شخص فقیه هست در میدان ارائه نظر جدید و نقد نظر دیگران و این دو شاخصه و وجه ممیزه اجتهاد پویا از غیر آن است.

ما سال ۱۳۲۵ به قم آمدیم تنها آیت‌الله حجت، آیت‌الله خوانساری، آیت‌الله بروجردی و یکی دو نفر دیگر درس خارج می‌گفتند و حتی امام راحل رسائل درس می‌داد، اما امروز شما ببینید مدرسه آیت‌الله گلپایگانی چه خبر است که به نظر من برای این مسأله باید فکری بشود.

استاد حوزه علمیه قم گفت: هدف آموزشی در حوزه اجتهاد است، ولی باید توجه داشت که ما معمولاً در قضاوت نسبت به حوزه این اشتباه را می‌کنیم که حوزه را به سطح یک مرکز اموزشی تنزل می‌دهیم؛ در حالی که کار حوزه تنها اموزش نیست؛ حوزه یک منش و یک زندگی است؛ حوزه یک زنگی خاص است.