آخرین اخبار

معرفی کتاب «اندیشه کلامی عصمت؛ پیامدهای فقهی و اصولی فقهی»

اندیشه کلامی عصمت؛ پیامدهای فقهی و اصولی فقهی

«اندیشه کلامی عصمت؛ پیامدهای فقهی و اصولی فقهی» به قلم بهروز مینایی، در چهار فصل توسط پژوهشکده فقه و حقوق پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی تهیه و منتشر شده است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، فقه و اصول دو دانش مهمی هستند که بسیاری از پیش‌فرض‌های خود را از دانش کلام می‌گیرند؛ به‌ طور مشخص در مورد عصمت اهل‌بیت(ع) یکی از …

Read More »

تشکیل کمیته «اجتهاد» توسط الازهر مصر

آموزه‌های شیعی به طلاب الازهر تدریس می‌شود/ پرونده اختلافات شیعه و اهل سنت باید بسته شود

احمد الطیب شیخ الازهر بعد از گذشت قرن‌ها؛ خواستار تشکیل یک کمیته فقهی متشکل از ۳۰ نفر از عالمان بزرگ الازهر شد که درباره مسائل جامعه بر اساس موقعیت زمان و اجتهاد خود نظر دهند. به گزارش شبکه اجتهاد، شیخ الازهر خواستار تشکیل کمیته‌ای متشکل از ۳۰ تن از علمای بزرگ الازهر و اساتید دانشگاه و مفتی‌های کنونی و سابق …

Read More »

تورم علم اصول فقه و زوائد آن، آوردگاه آراء و اندیشه/ استاد حیدر حب‌الله؛

تورم علم اصول فقه و زوائد آن، آوردگاه آراء و اندیشه

چندی است موضوع «زوائد علم اصول فقه» به مساله‌ی روز، بین فرهیختگان حوزه‌ی علمیه قم تبدیل شده و نشست‌ها و مصاحبه‌هایی که برخی از فضلای حوزه در رابطه با این موضوع ترتیب داده‌اند، واکنش‌هایی را در پی داشته است. شبکه اجتهاد: «زوائد علم اصول» اصطلاحی است که قائلین به (طرفداران) تورم منفی علم اصول فقه بر آن نام نهاده‌اند. تعبیری …

Read More »

نقل‌های علّامه حلّی از علمای اهل‌سنت قابل اعتماد است

نقل‌های علّامه از علمای اهل‌سنت قابل اعتماد می‌باشد، حتی از کتاب‌های «الفقه علی مذاهب الخمسه» هم قابل اعتمادتر خواهد بود؛ چون در نظرات عامه فراز و نشیب وجود داشته است و چه‌بسا اقوال آن‌ها عوض شده باشد و لذا کتاب «الفقه علی مذاهب الاربعه» قول حال حاضر اهل‌سنت را نقل می‌کند در حالی که علامه قول اهل‌سنت را در قرن …

Read More »

آیا فقه توانایی پاسخ به سوالات عصر مدرن را ندارد یا مجریان تن به عجز داده‌اند

طب سنتی کار و رسالت حوزویان نیست/ چگونه می‌توان با خبر واحد بی‌سند، به درمان مردم بپردازیم!

چرا بعد از قریب چهل سال از پیروزی انقلاب و تشکیل نظام سیاسی اسلامی، از سر مسامحه و سهل‌انگاری هنوز نتوانسته‌ایم و یا نخواسته‌ایم یک نظام بانکی کامل مبتنی بر فقه غنی اسلام را طراحی و در کشور به موقع اجرا بگذاریم و برای دیگر ملل نیز الگو ارائه کنیم؟ به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین علی‌اکبر رشاد رئیس شورای …

Read More »

مجموعه مقالات «عدالت و حقوق» به چاپ رسید

مجموعه مقالات «عدالت و حقوق» به چاپ رسید

مجموعه مقالات «عدالت و حقوق» با هدف نشان دادن راه‌های برپایی عدالت در بین افراد جامعه و همچنین در بین حکومت‌ها و حاکمان در اختیار علاقه‌مندان قرار گرفت. به گزارش شبکه اجتهاد، پنجاهمین کتاب گروه فقه و حقوق پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی با عنوان «مجموعه مقالات عدالت و حقوق» به کوشش حسینعلی بای و با هدف نشان دادن راه‌های …

Read More »

تاکید آیت‌‌الله سبحانی بر تربیت فقیه در جامعه/ طلاب درگیر کار اجرایی نشوند

تقدیر آیت‌الله سبحانی از اقدام قوه قضائیه در فیلترینگ تلگرام/ مخالفان تحلیل درستی از ماجرا ندارند

آیت‌‌الله سبحانی گفت: تربیت فقیه امر ضروری و مهم است و موجب می‌شود تا دشمنان به افکار جوانان و مردم ما نزدیک نشده و آنها را گمراه نکنند. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌‌الله جعفر سبحانی امروز در درس خارج اصول در مسجد اعظم قم طی سخنانی با اشاره به نقش و جایگاه علما ابرازداشت: اگر فقیهی از دنیا برود، ملائکه …

Read More »

نیازمند بازخوانی رابطه فقه با کلام هستیم/ نقش مبانی انسان‌شناسی در فقه

نیازمند بازخوانی مجدد رابطه فقه با کلام هستیم

موارد بسیاری نشان می‌دهد مبانی کلامی انسان شناسی در نگاه فقیهان تأثیر گذار است، و برخی فقها جنسیت را در فقه تأثیر دادند. از زمانی که فقه ما با کلام قطع ارتباط کرد، جنبه‌های عقلانی‌تر آن کمرنگ‌ شد و دچار مشکل شده‌ایم. به گزارش شبکه اجتهاد، کارگاه علمی «رابطه فقه و کلام» با حضور حجت‌الاسلام والمسلمین علی شفیعی، عضو هیئت‌ …

Read More »

کتاب «وحدت اسلامی در نگاه اهل‌بیت(ع)» اثر عالم مبارز دربند رژیم سعودی

کتاب «وحدت اسلامی در نگاه اهل‌بیت(ع)» اثر عالم مبارز زندانی

کتاب «وحدت اسلامی در نگاه اهل‌بیت(ع)» نوشته شیخ حسین الراضی، عالم برجسته و مبارز زندانی عربستان از سوی دفتر نشر معارف ترجمه و منتشر شد. به گزارش شبکه اجتهاد، کتاب «وحدت اسلامی در نگاه اهل‌بیت(ع)» که به همت دکتر حجت‌الله فسنقری و ام‌البنین قزلسفلو، پژوهشگران دانشگاه حکیم سبزواری ترجمه و توسط دفتر نشر معارف چاپ و روانه بازار نشر شده …

Read More »

فقه، برای کاربردی کردن علوم انسانی اسلامی حرف جدی دارد

درباره زوائد علم اصول نباید فقط چرتکته و قیچی نقد دست گرفت/ کارشناسان باید نظر دهند

عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم گفت: کسانی که به دنبال اسلامیزه کردن علوم انسانی هستند بیشتر دارای مطالعات فلسفی دارند و شاید اگر کسانی که مطالعات فقهی بیشتری داشتند در این صحنه وارد می‌شدند بر فقه تأکید بیشتری می‌شد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین ابوالقاسم علیدوست، رئیس انجمن فقه و حقوق اسلامی حوزه علمیه قم، درباره ورود حوزه‌های …

Read More »

تفاوت دیدگاه‌های علامه طباطبایی و شهید مطهری درباره حقوق فردی و اجتماعی زنان

مبانی تحلیلی علامه طباطبایی بسیار فطرت‌گراست/ علامه معتقد است تمایزات حقوقی زن و مرد هم در خانواده است و هم در اجتماع/ ایشان جنسیت را دارای منشأ تکوینی می‌داند

شهید مطهری در مورد مناسبات خانوادگی می‌گوید اسلام حقوق مشابهی را برای زن و مرد تعیین نکرده، اما حقوق این دو سرجمع با یکدیگر برابر است. درصورتی‌که علامه طباطبایی در تفسیر آیه ۲۲۸ سوره بقره به‌گونه‌ای آیه را تفسیر می‌کنند که بحث از برابری ارزشی آن‌گونه که شهید مطهری بیان می‌کنند، مطرح نشود، بلکه هرچه هست تعادل و تناسب است. …

Read More »

اخباری‌گری، واکنشی به عقل‌گرایی افراطی / بلال شاکری

نقش دست‌آوردهای میدانی در استنباط / بلال شاکری

شبکه اجتهاد: اعتدال و میانه‌روی در امور مورد تأیید و سفارش اسلام بوده است. به‌گونه‌ای که خداوند متعال خود اسلام را دینی میانه و معتدل معرفی می‌کند؛ اما این میانه‌روی و اعتدال گاه در میان مسلمین کمتر دیده می‌شود؛ به‌گونه‌ای که حتی علمای اسلامی همچون فقیهان نیز از این آسیب بی‌نصیب نمانده‌اند. مسلماً هر افراطی، تفریطی را در پی خواهد …

Read More »

بررسی تطبیقی حکم خرید و فروش پول اعتباری در نزد فریقین

بررسی تطبیقی حکم خرید و فروش پول اعتباری در نزد فریقین

پول‌های اعتباری می‌توانند موضوع انواع احکام فقهی قرار گیرند؛ اما در این نگاشته مشروع بودن یا مشروع نبودن خرید و فروش آنها در صورت‌های مختلفِ نقد و نسیه و جاری بودن یا نبودن ربای معاملی در این خرید و فروش از منظر فریقین، به شیوه تطبیقی مورد بررسی قرار می‌گیرد. شبکه اجتهاد: ﺑﻨﺎ ﺑﺮ ﻧﻈﺮ ﻣﺸﻬﻮر ﻓﻘﯿﻬﺎن ﮐﻪ رﺑﺎی ﻣﻌﺎﻣﻠﯽ …

Read More »

«نظریه اعتبار قانونی»؛ خوانشی نو از دیدگاه‌های اصولی آیت‌الله سیستانی

کتاب «نظریه اعتبار قانونی در گذر از شخصیت گرایی» در بوته نقد

این نظریه با تنقید پارادایم شخصیت‌گرایی در اصول فقه، از امکان جایگزینی پارادایم دیگری سخن می‌گوید که هم تمام ظرفیت‌های اصول موجود را پوشش می‌دهد و هم می‌تواند افق‌های جدیدی را فراروی اصول فقه بگشاید. به گزارش خبرنگار اجتهاد، کتاب «نظریه اعتبار قانونی در گذار از شخصیت‌گرایی» به قلم حجت‌الاسلام علی الهی‌خراسانی با نظارت علمی آیت‌الله شیخ مهدی مروارید (نماینده …

Read More »

تبیین نظریه اندیشه حکومت دینی و پاسخ به چند شبهه

منهج رجالی رهبری، أصالۀالتصحیحی است/ صدور ویزا، مصداق امان به کفار است

اگر یک عده بگویند احکام فردی را قبول داریم، اما احکام اجتماعی، سیاسی، قضایی و امثال این‌ها غیر قابل قبول است این می‌شود (نُؤمِنُ بِبَعضٍ وَنَکفُرُ بِبَعضٍ). لذا سکولاریسم به معنای جدایی ساحت سیاسی ـ اجتماعی از ساحت دینی، یک نوع کفر است. به گزارش شبکه اجتهاد، دومین نشست علمی مرکز تحقیقات حکومت اسلامی دبیرخانه مجلس خبرگان با موضوع «حکومت …

Read More »

بررسی اسانید روایات حیل ربا/ بخش دوم

بررسی اسانید روایات حیل ربا

هر چند به نظر می‌رسد اشکال وارد شده به روایات حیل ربا، قوی و غیر قابل اغماض است؛ اما بعید نیست که با توجه به اینکه این روایات اطلاق ندارند، با اخذ قدر متیقن آنها بتوان وجه جمعی میان این دسته از روایات و ادله ناهیه از ربا بیان نمود. شبکه اجتهاد: در نوشته پیشین بیان شد که عمده روایاتی …

Read More »

تبدیل موضوعات احکام ثانویّه به اولیه، واجب است؟ / محمدحسین کمالی

از فقه نظام تا نظام تأمین با مطلوبات بالعرض شارع/ محمدحسین کمالی

 شبکه اجتهاد: چندی پیش یادداشتی با عنوان احکام ثانویه؛ «تبدیل» یا «تبدّل» موضوعات احکام اولیه از اینجانب منتشر شد. آن‌چه در پی می‌آید، در ادامه‌ی آن یادداشت و در بیان قاعده‌ی عکس آن است. در انتخابی واجب، بین افسد و فاسد مانده‌ایم؛ آیا واجب است برای انتخاب های واجب بعدی صالح تربیت کنیم؟ در منطقه ای فاقد آب و طعام پاک- …

Read More »

آیا فقه حکومتی غیر از فقه تمدنی است؟

«منشور برادری»، یکی از نامه‌های مهم امام (ره) در باب فقه حکومتی

قائلان این سخن معتقدند فقه حکومتی برای اداره یک کشور لازم و ضروری است، اما برای ایجاد تمدن، ما نیازمند فقه تمدنی هستیم! بدیهی این تشتت در حوزه تعریف و تبیین فقه حکومتی و عدم ارائه تعریفی جامع و مانع از آن، و عدم پرداخت دقیق و علمی به آن از سوی نهادها و موسسات و اندیشمندان متولی این امر، …

Read More »

تحول فقه را باید به علوم انسانی پیوند زد

غفلت از فقه، سپردن مردم به سکولاریسم است/ لزوم تولید توضیح‌المسائل نهادی

قطعا نباید علوم انسانی از غرب وارد کشور شود و محصول آن باشد، بلکه تولید علوم انسانی وظیفه‌ای است که از یک طلبه برمی‌آید، اگر انقلاب بخواهد تداوم پیدا کند باید فقه و اصول ما گسترده شود و تحول فقه را به علوم انسانی پیوند زنیم و در عین حال نباید فقه را جهت‌دار کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام …

Read More »

بررسی حجیت اجماع مدرکی و محتمل المدرکی

اصول فقه

اجماع مدرکی و محتمل المدرکی در مقابل اجماع تعبدی قرار دارد. ورای نگاه اجمالی به این نوع اجماع، حدود حجیت آن تا کجاست؟ و موافقین و مخالفین حجیت اجماع مدرکی، چه دلایلی را بر مدّعای خود مطرح نموده‌اند؟ پاسخ به این سؤالات و بررسی موضوع را در ادامه بخوانید. شبکه اجتهاد: اجماع مدرکی و محتمل المدرکی در مقابل اجماع تعبدی …

Read More »

بررسی زوائد اصول، از اوامر و عام و خاص تا دوران الأمر بین تخصیص و نسخ

بررسی زوائی علم اصول

مرحوم آیت‌الله‌ بروجردی صریحاً می‌فرماید همه احکام ناسخ و منسوخ در عصر رسول اکرم(ص) به برکت احادیث ائمه (ع) برای ما روشن است و هیچ حکمی نیز پس از عصر رسول اکرم(ص) نسخ نخواهد شد. بنابر این ما به برکت بیانات کافی اهل‌بیت(ع) نسبت به احکام شرعی از این ناحیه راحت هستیم. از اینرو ایشان صریحاً بحث دوران بین تخصیص …

Read More »

مراحل موضوع‌شناسی و فرآیند حکم‌شناسی در فقه‌الاجتماع

امکان تولید نظریه فقهی هنر و میزان حجیّت آن

آیه شریفه «تعاونوا علی البر و التقوی» از دقیق‌ترین و جامع‌ترین آیاتی است که بدون تدقیق در آن، فقه الاجتماع و علم الاجتماع شناخته نمی‌شود، مع‌الاسف به دلیل فقدان عنصر استنطاق النص در فهم این آیه شریفه در حد یک گزاره اخلاقی باقی مانده است؛ در حالی که با رعایت عنصر استنطاق النص و لحاظ کردن حیثیت‌های سه‌گانه در موضوع‌شناسی …

Read More »

محصول دانش فقه‌الاداره دچار دگردیسی نمی‌شود/ آیا فقه الاجتماع تأسیسی است؟

امام باقر(ع) در مدیریت بحران تهدید سیاسی را به فرصت علمی تبدیل کرد/ به پیروی از باقرالعلوم(ع) مغزها را ساماندهی کنیم

نکته‌ای که باید مورد توجه قرار گیرد، این است که محصول دانش فقه‌الاداره دچار دگردیسی نمی‌شود؛ زیرا از منابعی استنباط می‌شود که خطا ندارند. این استنباط و استخراج از منابع معصوم، باید زیر نظر مجتهد صورت بگیرد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین قوامی، استاد درس خارج حوزه علمیه قم و امام جمعه پردیسان به موضوع فقه‌الاجتماع پرداخته و نظریه …

Read More »

مبانی فقهی انقلاب اسلامی/ ملاحظات امام پیرامون امربه‌معروف و نهی‌ از منکر

مبانی فقهی انقلاب اسلامی/ ملاحظات امام پیرامون امربه‌معروف و نهی‌ از منکر

سیدجواد ورعی ضمن تشریح مبانی فقهی انقلاب اسلامی از دیدگاه حضرت امام خمینی(ره)  گفت: تفاوت احکام امر به معروف و نهی از منکر با مبارزه با بدعتها در این نکته است که، سکوت در برابر بدعتها به تدریج موجب اضمحلال دین و تغییر و تحول در معارف و احکام دین می‌گردد، ولی ترک امر به معروف و نهی از منکر …

Read More »

در دروس خارج حوزه به بحث امربه‌معروف توجه ویژه‌ای شود

ساماندهی دروس خارج موجب رشد است/ لازمه ورود به دروس خارج تخصصی، بنیه علمی قوی است

آیت‌الله رضازاده استاد مطرح دروس خارج حوزه علمیه مشهد پیشنهاد کرد: بخشی از بحث‌ها در دروس خارج به تدریس امر به‌ معروف و نهی از منکر، به‌صورت ویژه اختصاص یابد. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله رجبعلی رضازاده، عضو شورای عالی حوزه علمیه خراسان در دیدار با هیئت برگزار کننده همایش امربه‌معروف و نهی از منکر، گفت: باید بخشی از بحث‌ها …

Read More »

دستگاه فقاهت؛ رفوگری یا نوسازی؟! / علی شفیعی

علی شفیعی

شبکه اجتهاد: تاریخ فقه از یک‌سو، و آثار و خروجی فقیهان از سوی دیگر با وضوح تمام نشان می‌دهد که فقه نیز به‌مانند دانش‌های دیگر نیازمند بازخوانی و هر از چندی پوست‌اندازی است. توسعه کمی و کیفی منابع استنباط در فقه، تنوع و تکثر یافتن ساختارهای فقه، و پردازش مسائل نوپیدا که آثار فقهی را حجیم ساخته، مؤیدات مهم دیگری …

Read More »

فهرست جامع دروس خارج حوزه‌های علمیه سراسر کشور

فهرست جامع دروس خارج حوزه‌های علمیه سراسر کشور

فهرست جامع اطلاعات دروس خارج فقه و اصول حوزه‌های علمیه سراسر کشور در سال تحصیلی ۹۶-۹۵ با قابلیت جستجوی پیشرفته اطلاعات بر اساس نام استاد، مبحث درس، زمان و مکان جغرافیایی بر روی «شبکه اجتهاد» قرار گرفت. به گزارش شبکه اجتهاد، این فهرست جامع با بیش از۷۰۰ دروس، به تفکیک دروس خارج فقه و اصول حوزه‌های علمیه سراسر کشور پرداخته …

Read More »

دومین شماره دوفصلنامه «اندیشه تمدنی اسلام» منتشر شد

دومین شماره دوفصلنامه «اندیشه تمدنی اسلام» از سوی موسسه معارف و اندیشه تمدنی اسلام، با آثار و گفتاری از اساتید و پژوهشگران حوزه علمیه قم روانه بازار مطبوعات شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، شماره دوم دوفصلنامه «اندیشه تمدنی اسلام» (بهار و تابستان ۱۳۹۵)، با آثار و اندیشه‌هایی از: علامه جعفری، سیدعبدالاعلی سبزواری، سید محمدمهدی میرباقری، عبدالله نصری، ذبیح‌الله نعیمیان، محمد …

Read More »

شبهه اهانت به مذهب به سبب قمه‌زنی

از «الگوی فقهی شادی جامعه» تا «مظاهر فردی شادی در اشخاص» رضا اسلامی

شهرت عظیمه‌ای که در میان مراجع شیعه مبنی بر عدم جواز قمه‌زنی پیداشده است، خودش امری قابل‌بررسی است و برفرض اطلاقات و عمومات دلالتی داشت، این اعراض نشان می‌دهد که قمه‌زنی به شکل فعلی منصرف از قمه‌زنی جزئی و محدودی است که میرزای نائینی جایز می‌دانسته است. شبکه اجتهاد: در سایت دین‌آنلاین بحثی دیدم با عنوان «آیا عنوان وهن دین …

Read More »

چند برداشت از «فقه اجتماعی»

فقه اجتماعی

در میان برداشت‌های مختلف، برخی اساسی‌تر و بعضی‌ آسان‌تر است؛ برداشت اساسی این است که نگاهمان را عوض کنیم و سیستم و آن منظومه را تولید کنیم؛ اما برداشت آسان‌تر این است که پای درس اساتید بخواهیم که نگاه اجتماعی به موضوع را تشریح کنند. شبکه اجتهاد: فقه‌الاجتماع را می‌توان از چند زاویه مورد توجه قرار داد: برداشت اول از …

Read More »
Real Time Web Analytics