اندیشوران فقهی

شبکه اجتهاد: حجت‌الاسلام والمسلمین محمدرسول محقق بلخی از روحانیون فاضل افغانستانی مقیم حوزه علمیه قم است که در حوزه علمیه نجف در دروس امام خمینی و شهید صدر و بزرگان دیگر حاضر بوده است. او سالهاست علاوه بر تدریس دروس حوزوی و تبلیغ، درباره اندیشه‌‌ها، شخصیت‌‌ها و جریانات اسلامگرای جهان اسلام تحقیق می‌‌کند. در این گفتگو به تشابهات فکری و رویکردهای علامه سید محمدحسین فضل‏‌الله، عالم مجاهد و مفسّر نواندیش لبنانی و رهبر معظم انقلاب آیت‌‏الله سید علی خامنه‌‏ای می‌پردازیم. جنابعالی هم با اندیشه‏‌ها و آثار آیت‌الله خامنه‌ای آشنا هستید و هم با آثار و آرای علامه فضل‏‌الله؛ آیا مشابهتی …

نویسنده و مدرس حوزه گفت: آمریکا برای مقابله با شوروی با برگزاری کنگره‌ای در «بحمدون» لبنان قصد داشت با شعار ترویج معنویت، اندیشمندان مسیحی و مسلمان را با خود همراه کرده و به این طریق با شوروی مقابله کند که آیت‌الله کاشف الغطاء با انتشار جزوه‌ای افشاگرانه، آمریکا را مفتضح کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، یکی دیگر از برنامه‌های ضیافت قرآنی شبکه قرآن و معارف سیما به مرور سیره علمی و مبارزاتی «آیت‌الله شیخ محمدحسین کاشف الغطاء»، متفکر و مجاهد استعمارستیز و ضدصهیونیسم با حضور حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر محمد مسجد جامعی، نویسنده و مدرس دانشگاه اختصاص یافت که گزارش آن …

شبکه اجتهاد: چندی است که جلسات و گفتگوهای مرتبط با پدیده معیوبِ هوش ماشینی در کشور و در حوزه علمیه گسترش یافته است و تقریباً همان حرف‌های مطرح در اسناد بین المللی در حال ترجمه و فارسی سازی است. (نفوذ سند ۲۰۳۰ در حوزه علمیه) به نظر من قضاوت برخی کارشناسان حوزوی درباره هوش مصنوعی شبیه قضاوت حوزه درباره بانک و بورس است و چندی دیگر عدم دقت‌های موضوع شناسی در این مسئله هم واضح خواهد شد! برای کمک به تصحیح قضاوت کارشناسان حوزوی در مسئله هوش مصنوعی -در ابتدای امر- پیشنهاد‌ می‌کنیم که روش موضوع شناسی در این مسئله …

جو عمومی حوزه علمیه نجف این بود که کسی به فکر تشکیل حکومت در عصر غیبت امام زمان(عج) نبود و شاید اکثرا معتقد بودند که ما برای تشکیل حکومت باید منتظر امام زمان باشیم و تنها کسی که امکان دارد حکومت اسلامی تشکیل دهد، خود امام زمان است و در زمان غیبت، وظیفه ما تشکیل حکومت نیست. این جو غالب حوزه نجف بود و شاید در زمان معاصر اولین کسی که خیلی شجاعانه با این فکر مقابله کرد و وارد بحث فقه حکومتی شد، امام خمینی  بود. گرچه شهید صدر قبل از ایشان در کتاب اقتصادنا به مسئله «منطقه الفراغ» اشاره …

استاد حوزه علمیه قم گفت: ‌‌آیت‌الله خوانساری علاوه بر اینکه همچون سربازی شجاع در میدان نبرد با استعمار حضور داشت، با شهامت خود به دیگران قوت قلب می‌داد. او در راه مبارزه با انگلیس به مدت ۴ سال اسارت کشید و سخت ترین شکنجه‌ها را تحمل کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، در یکی دیگر از برنامه‌های ضیافت قرآنی شبکه قرآن و معارف سیما، زندگی و مجاهدات مرجع تقلید و آزاده جانباز، «‌‌آیت‌الله سید محمدتقی خوانساری» با حضور حجت‌الاسلام والمسلمین سیدمحمدرضا ابن الرضا خوانساری از اساتید درس خارج فقه حوزه علمیه قم مورد بررسی قرار گرفت. این استاد حوزه علمیه در خصوص …

طبق قانون اساسی مصوب سال ۱۳۵۸ رهبر یا اعضای شورای رهبری می‌بایست «صلاحیت علمی و تقوایی لازم برای افتاء و مرجعیت» را داشته باشند و به اصطلاح، شرط رهبریت، مرجعیت بوده است. حضرت امام در نامه خود به رئیس مجلس بازنگری قانون اساسی درباره فرض شورایی بودن رهبری چیزی مرقوم نکرده بودند ولی درباره قید و شرط «مرجعیت» چنین اظهار نظر کردند: «من از ابتدا معتقد بودم و اصرار داشتم که شرط «مرجعیت» لازم نیست». شبکه اجتهاد: مدیران ارشد نظام جمهوری اسلامی ایران، پس از یک دهه حکومت داری و تجربه اندوزی به این نتیجه و جمع بندی رسیدند که …

استاد حوزه علمیه قم با بیان اینکه فقاهت شاخصه حوزه‌های علمیه شیعی است، گفت: حوزه‌ قم و نجف می‌خواهند فقیه پرورش دهند و اسلام از ما فقیهی‌ می‌خواهد که عمق دین را بفهمد و لذا به ما راهبرد‌ می‌دهد و حوزه‌های علمیه شیعه در این خط و مسیر حرکت‌ می‌کنند و آینده حوزه را هم این فقاهت ترسیم‌ می‌کند و اگر بخواهیم ببینیم هر حوزه‌‌ای چه میزان رشد و پیشرفت کرده باید ببینیم به این شاخص فقاهت چقدر نزدیک شده است و این شاغول مطرحی است که باید در حوزه‌های علمیه محور قرار بگیرد. شبکه اجتهاد: استاد سید منذر حکیم …

اسدالله ممقانی (۱۲۶۴ ـ ۱۳۴۹ ش) از تحصیل کردگان نجف و از شاگردان آخوند خراسانی بود که در جریان انقلاب مشروطه به استانبول رفت و مدتها در آنجا به فعالیت‌های سیاسی و علمی مشغول بود. بعدها به ایران برگشت و در دستگاه قضایی دولت پهلوی تا وزارت پیش رفت. وی دارای رساله مسلک الامام فی سلامه الاسلام و رساله دین و شؤون و طرز حکومت در مذهب شیعه است که رساله اول در سال ۱۳۲۸ ق و رساله دوم در سال ۱۳۳۴ق (و بعدها در سال ۱۳۳۵ش مجددا) منتشر شد. متن رساله دوم، در کتاب متون سیاسی ـ مذهبی در …

اگر کسی از هر مرجعی یا عالمی سوال کند، و بگوید من فرزندم، مریض است و تمام داروها را کنار گذاشتم، و به هیچ پزشکی مراجعه نمی‌کنم و فقط فرزندم را به حرم امام رضا علیه السلام می‌برم، و فقط شفای فرزند را از ایشان می‌خواهم، البته که در جواب خواهند گفت که کار شما کار درستی نیست. این که به اذن الله از امام رضا علیه السلام شفای فرزندت را می‌خواهی اشکال ندارد؛ اما از این جهت که اسباب طبیعی را کنار می‌گذاری، کار خطایی می‌کنی. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد ابوالقاسم علیدوست، عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم …

حجت‌الاسلام سید محمد طباطبایی یزدی با بیان اینکه روحانیت شیعه در تاریخ مبارزات خود همواره نسبت به شیوه‌ها و دسیسه‌های استعمار و شیوه‌های مرموز نفوذ و رخنه آنها در جوامع اسلامی که گاهی با چهره‌‌ای دلسوزانه مجال ظهور و بروز می‌یابد، سخت حساس بوده و هست، گفت: ضدیت آیت‌الله سید محمدکاظم یزدی با مشروطیه نیز به این علت بود که دست دشمن را در آستین این حرکت هویدا می‌دید. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین سید محمد طباطبایی یزدی؛ مدرس، تراث پژوهش و از نوادگان آیت‌الله سیدمحمد کاظم طباطبایی یزدی، با حضور در ویژه برنامه افطار شبکه قرآن و معارف …

اختصاصی شبکه اجتهاد: آیت‌الله سید کاظم شریعتمداری از جمله شخصیت‌هایی است که حیات پر فراز و فرودی را تجربه کرده است. در دوران نهضت اسلامی شواهدی مبنی بر ارتباط وی با دربار پهلوی منجر به انتقادهایی از او شد. بعد از پیروزی انقلاب نیز مواضع و عملکرد وی نهایتا او را به کنج انزوا کشاند. آیت‌الله شریعتمداری چندی بعد از پیروزی انقلاب اسلامی و از همان اسفند ۱۳۵۷ با تائید و حمایت از «حزب جمهوری خلق مسلمان» به‌طور مشخص کوشید تا خود را به عنوان قطبی در برابر رهبری امام خمینی مطرح کند. به روایت حجت‌الاسلام حسن روحانی، «نغمه‌های ناساز آقای …

شبکه اجتهاد: سید حسین طباطبایی بروجردی به اقامه جماعت ایستاده است. با محاسنی سپید و عمامه‌ای که گویی عظمتِ مرجعیت را نشان می‌دهد. سید پیش از اینکه به قامت مرجعیت در آیَد، چنین سیمایی نداشت. عمامه‌ای کبود بر سر می‌گذاشت. محاسنش را خضاب می‌کرد؛ اما اطرافیان گفتند که عمامه کبود و محاسن قرمز مناسب و برازنده شما به عنوان یک مرجع نیست. ایشان هم پذیرفت. عمامه‌ای مشکی بر سر گذاشت و محاسنش به سپیدی برگشت. این تغییر از زمانی آغاز شد که اقامه جماعت حرم حضرت معصومه (س) به ایشان پیشنهاد شد. سید صدرالدین صدر به عنوان یکی از مراجع …

استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم گفت: امروز فقیهان ما به‌ویژه فقهای جوان ما باید کار کنند، اینکه یک کسی انتظار داشته باشد که چند سالی، تند چیزی بخواند و بعد هم ادعای اجتهاد کند و بعد هم برود و بر اساس آنچه به ذهنش می‌رسد حکمی به خدا و رسول نسبت دهد، این همان چیزی است که به التقاط منتهی می‌شود. شبکه اجتهاد: رهبر انقلاب اسلامی در دیدار اعضای مجلس خبرگان رهبری، نیاز حکومت اسلامی به ابزارهای مناسب از منظومه‌ی معرفتی اسلام را تشریح نموده و بر لزوم به‌روزکردنِ تفکّر اسلامی به‌عنوان نرم‌افزار حکومت اسلامی تأکیدکرده و …

شهید صدر تا جایی که من اطلاع دارم در اوایل نهضت امام خمینی در آن نهضت ذوب شده بود. شبی به من تلفن کرد که تو رابط بین ایران و عراق بشو تا ما بیشتر بتوانیم در این مسیر گام برداریم. من به ایشان گفتم از نظر ایران بسیار کار خوبی است و هیچ‌گونه ناراحتی نخواهد داشت. فقط شما از نظر سیاست عراق باید متوجه خودتان باشید که خدای نخواسته گزندی به شما وارد نشود. دو یا سه نامه هم به وسیله‌ای ارسال داشتند که من به جماران فرستادم. نامه‌ها مربوط به امام و اوضاع سیاسی بود. شبکه اجتهاد: آیت‌الله …

ضرب‌المثل مشهوری است که می‌گوید؛ اندیشه در مصر تولید می‌شود، در لبنان چاپ می‌شود و در نجف خوانده می‌شود. ادعای درستی است، اما می‌گویند تنها کسی که جهت این مسیر‌ را عوض کرد شهید صدر بود؛ یعنی در نجف نوشت، در لبنان چاپ شد و در مصر آثارش خوانده شد. شبکه اجتهاد: از میان نخبگان شیعی معاصر شخصیت‌هایی یافت می‌شوند که کتب، مقالات و مباحث آنها در میان بدنه نخبگانی و یا حتی توده‌های اهل سنت نفوذ کرده و آنان را متاثر ساخته است. برجسته‌ترین این نخبگان، شهید آیت‌الله سید محمدباقر صدر و دکتر علی شریعتی هستند. بررسی دلایل نفوذ …

محوریت حوزه قم با حضور و استقرار مرحوم آیت‌الله شیخ عبدالکریم حائری آغاز شده است؛ به همین خاطر ایشان به عنوان موسس حوزه علمیه قم مطرح می‌باشد و به حق هم چنین است. شبکه اجتهاد: اندیشه تأسیس حوزه علمیه قم ریشه در روایات امامان معصوم به ویژه امام صادق (علیه السلام) داشت و در طول قرن‏ها، این نویدِ امامان بزرگوار شیعه بود که همواره زبان به زبان نقل می‏شد و در ذهن شیعیان جای می‏گرفت تا این‏که در فروردین ۱۳۰۱ شمسی در جلسه‌ای که علمای قم و آیت‌الله حائری یزدی در آن شرکت داشتند، گفتگو پیرامون تأسیس این حوزه شکلی …

سال ۹۹ برای اهالی علم و دانش با درگذشت چهره‌هایی مطرح همراه بود. «اجتهاد» در این گزارش به شخصیت‌ها و چهره‌های برجسته حوزه دین و اندیشه پرداخته است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، از دست دادن سرمایه‌های علمی برای یک جامعه در هر سن و زمانی که اتفاق بیافتد، خسارت‌بار است چراکه گاهی فقدان اساتید و صاحب‌نظرانی که از دست می‌دهیم به‌سادگی پر نمی‌شود. سال ۹۹ سالی تلخ برای ایران و تمام مردم جهان بود و هر روز شاهد درگذشت افراد در صدر اخبار بودیم که بر اثر ابتلا به کرونا از دنیا رفتند. در این میان برخی از اندیشمندان و …

اختصاصی شبکه اجتهاد: معاون آموزش حوزه علمیه خراسان به همراه مدیر مدارج علمی و مدیر مدرسه عالی سطح چهار در سفر به شهر قم با علما، اساتید و برخی مدیران حوزه علمیه قم دیدار کردند. حجت‌الاسلام والمسلمین سید حمید علوی آزیز با اساتید معظم: محمدمهدی شب‌زنده‌دار، جواد مروی، محمدجواد فاضل لنکرانی، علی‌اکبر سیفی مازندرانی، سیدجواد شهرستانی، محمد حاج‌ابوالقاسم، محمدحسین فلّاح‌زاده، مهدی رستم‌نژاد و نیز برخی مدیران مراکز فقهی دیدار و پیرامون مسائل فی‌مابین این دو حوزه کهن گفتگو کردند. امتیازات حوزه کهن خراسان، مانند پرورش عالمان ادیب مورد توجه قرار گیرد استاد محمدمهدی شب‌زنده‌دار در این دیدار، وجود بارگاه ملکوتی …

رییس مرکز احیای آثار اسلامی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی از انتشار موسوعه فقهی ۲۷ جلدی علامه کاشف الغطا در این پژوهشگاه خبر داد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین اکبر اسدعلیزاده در دیدار دست اندرکاران موسوعه علامه سید محمدحسین کاشف الغطا با آیت‌الله حسین نوری همدانی اظهار داشت: سال ۹۷ مجموعه کلامی آثار علامه سیدمحمدحسین کاشف الغطا مشتمل بر ۱۴ مجلد رونمایی شد و مجموعه حاضر بخش فقه آثار این عالم است. وی گفت: با توجه به این که علامه کاشف الغطا آثار زیادی داشتند، آثار ایشان را به سه مجموعه کلامی، فقهی(مشتمل بر ۲۷ مجلد) و تاریخ و تراجم …

حجت‌الاسلام بی‌آزار شیرازی اظهار کرد: به یاد دارم که مرحوم آیت‌الله خسروشاهی در سال‌های قبل از انقلاب به شکلی بسیار جالب تمام کتاب‌هایی را که در جهت وحدت بود ترجمه می‌کردند. کتاب‌های جیبی در حوزه علمیه چاپ می‌کردند و این کار بسیار بدیع و جالبی بود و حوزه علمیه را با افکار اهل سنت آشنا می‌کرد، چراکه این تفکر غلطی است که بگوییم همه اهل سنت با اهل بیت(ع) دشمنی دارند. به گزارش شبکه اجتهاد، مراسم بزرگداشت استاد سیدهادی خسروشاهی،  ۲۱ اسفندماه، با حضور حجت‌الاسلام والمسلمین عبدالکریم بی‌آزار شیرازی، عضو شورای علمی و برنامه‌ریزی مرکز ادیان آستان قدس رضوی، استاد …