اندیشوران فقهی

استفاده از‌ آی تی نه تنها ضرورت دارد بلکه در حد وجوب است؛ چون بدون آن شرایط استنباط فراهم نمی‌شود؛ فضلا و بزرگان حوزه نیز نگاه مثبتی نسبت به آن دارند تنها اشکال، در زمینه محاذیر است؛ اگر محاذیر احصا و رفع شود، هیچ صاحب نظر حوزوی با آن مخالفت نمی‌کند؛ البته نباید هوش مصنوعی جایگزین فقها شود؛ شارع مقدس قول فقها را حجت قرار داده اما ابزار را حجت قرار نداده، مگر اینکه یقین آور باشد. شبکه اجتهاد: امروزه از هوش مصنوعی به‌ عنوان ابزاری قدرتمند در روند بررسی‌ تطابق، طبقه‌بندی، دسته‌بندی و تحلیل آماری و فنی اطلاعات استفاده …

شبکه اجتهاد: علامه سید محمدحسین طباطبایی (۱۳۶۰-۱۲۸۱ شمسی) در مقام تفسیر قرآن و نیز بهره‌گیری از مبادی عامه‌ دستگاه فلسفی حکمت متعالیه، اندیشه‌های خود در باب قواعد کلان زندگی اجتماعی و کنش‌گری سیاسی و حقوقی را نیز بیان کرده است. طباطبایی ضرورت حکومت در جوامع بشری را با التفات به اصل اجتماعی بودن نوع انسان و وظیفه بنای جامعه اسلامی بر مبنای اتحاد و اتفاق تبیین می‌کند (روابط اجتماعی در اسلام، ص۵۱). علامه معتقد است وظیفه افراد انسان همانند وظیفه آنان در قبال اعضای بدن خود است. آدمی باید منافع خود را به کار گیرد تا همگان از زحمت او …

بهترین راه این است که فقها را در نسل آینده به سمت تخصص سوق بدهیم، آن هم تخصص‌های مورد نظر حکومت اسلامی، خواه نخواه خواهیم دید که مثال‌ها، کاملا ملموس وکاربردی و مورد ابتلا واقع می‌شود. خوشبختانه این کار دارد می‌شود. فقهایی در بعد اقتصاد فعالند، در قانون گذاری فعالند، در امور فرهنگی فعالند، مسئله یابی می‌کنند و بعد با اجتهادی که دارند در مقام پاسخ برمی‌آیند و جواب می‌دهند. در حقیقت بسمت تخصص داریم می‌رویم. اختصاصی شبکه اجتهاد: دانش اصول فقه شیعی اگرچه همواره به دقت و ریزبینی شهره بوده است اما در عین حال، اتهام پرداختن به مباحث …

شبکه اجتهاد: آنچه پیش‌روی شماست بخشی از مباحثه علمی حجت‌الاسلام دکتر امین عابدی‌نژاد،‌ استاد حوزه و عضو هیأت علمی جامعه المصطفی (ص) و حجت‌الاسلام دکتر زهیر بلندقامت‌پور،‌ دکترای فلسفه و استاد حوزه و دانشگاه است که متن کامل آن در شماره نوزدهم مجله عصر اندیشه منتشر شده است. – معنای حکومت اسلامی و جمهوری اسلامی صرفاً این نیست که انسان شایسته یا حتی انسانی با ویژگی فقاهت در رأس امور کشور قرار گیرد بلکه در واقع معنای حکومت اسلامی که با مفهوم جمهوری اسلامی ترجمه و تدوین و تفسیر شده این است که نرم‌افزار اداره کشور عبارت باشد از فقه. …

میرزا محمدمهدی غروی اصفهانی از برجسته‌ترین شخصیت‌ها و چهره‌های تاثیرگذار در جوامع علمی شیعه است. این عالم مجاهد توانست در فضای فقهی، اعتقادی و اخلاقی حوزه تحولی عمیق به وجود آورد، چنانچه او را به عنوان بنیان‌گذار مدرسه معارفی مشهد مقدس می‌شناسند. شبکه اجتهاد: میرزا مهدی اصفهانی از جمله شخصیت‌های تاثیرگذار در دهه‌های اخیر در حوزه‌های علمیه شیعه به شمار می‌رفت. شهرت میرزا بیشتر به دلیل مخالفت با فلسفه و عرفان است که زمینه ساز پیدایش نوعی تفکر در حوزه خراسان شد که امروز با عنوان مکتب تفکیک شناخته می‌شود. مدافعان و داعیه داران مکتب تفکیک معتقدند که میرزا مهدی …

تلاش‌ها و گام‌های بلند و تأثیرات استاد داود فیرحی در عرصه فقه و فلسفه سیاسی و به‌طور خاص بررسی تحولات و تطورات قانون و قانون‌گرایی در ایران معاصر قابل‌توجه است؛ او با تکیه بر اندوخته‌های حوزوی دانشگاهی خویش و توان تحلیلی بالای خود، سعی در بازکردن افقی نو در سپهر اندیشه سیاسی داشت و بر این اساس کوشید با نگاهی درون فقهی، از امکانات فقه در راستای ارائه الگویی از حکومت که پاسخ‌گوی نیاز‌ها و مسائل دوران کنونی باشد بهره ببرد و برداشتی سازگار با اقتضائات و الزامات دولت مدرن ارائه کند. اختصاصی شبکه اجتهاد: خبر درگذشت عالم و اندیشمند …

شبکه اجتهاد: رحلت جانسوز آقای دکتر داود فیرحی جامعه علمی را در بهتی تلخ نشاند. او را می‌توان در زمره اندیشه‌ورزانی نیک‌سرشت دانست که به گفته آیه شریفه ۱۶ سوره مبارکه مائده «یَهْدِی بِهِ اللَّهُ مَنِ اتَّبَعَ رِضْوَانَهُ سُبُلَ السَّلَامِ وَیُخْرِجُهُمْ مِنَ الظُّلُمَاتِ إِلَى النُّورِ بِإِذْنِهِ وَیَهْدِیهِمْ إِلَى صِرَاطٍ مُسْتَقِیمٍ» از آن جا که در جستجوی خشنودی خدا بود، خداوند او را به راه‌های آسایش و آرامش هدایت کرد و از تاریکی‌هایش به سوی نور کشاند و به راه راست رهنمونش گشت. در روایت نخست باب صفه العماء در کتاب فضل العلم در الکافی (صفحه‌های ۳۶ و ۳۷ چاپ مرحوم …

استاد علیرضا اعرافی معتقد است هنوز ما حق شهید صدر را ادا نکرده‌ایم و خیلی از محورهایی که ایشان برنامه‌ریزی کرده بود، هنوز شناخته نشده است. باید گفت که شخصیت ایشان در حوادث و وقایع پشت‌ابرها و غبارها رفت و از این عدم شناخت ایشان، حوزه ایران و عراق خسارت می‌بیند. اختصاصی شبکه اجتهاد: آیت‌الله علیرضا اعرافی در دیدار اعضای پژوهشگاه شهید صدر و عوامل سازنده مستند «آغازگر یک پایان» پیرامون شهید صدر که در دفتر مدیر حوزه‌های علمیه در قم برگزار شد، ضمن ابراز خرسندی از فعالیت‌های صورت گرفته، به تشریح ابعاد شخصیتی عالم مجاهد شهید صدر(ره) و لزوم …

سرپرست دبیری میز کار تخصصی توانمندسازی و توسعه علوم اسلامی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم از طراحی الگوی بومی پایش علم فقه در قطب‌های فکری و فرهنگی این دفتر خبر داد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین سیدمحمدرضی آصف آگاه (اشکوری) در گفت‌وگویی اظهار داشت: یکی از کارهای مهمی که میز توسعه و توانمندسازی علوم اسلامی انجام داده، پروژه پایش است که ذیل آن، سه قرارداد مهم با عنوان‌های «ظرفیت شناسی مراکز فقهی مهم»، «طراحی چارچوب مفهومی و مدل اجرایی پایش علوم اسلامی» و «لیست مراکز فقهی مهم ایران و جهان» است. وی گفت: ناظر این پروژه، حجت‌الاسلام والمسلمین …

رئیس دانشگاه ادیان و مذاهب با تأکید بر اینکه تلاش دشمنان و سرسپردگی حاکمان کشورهای اسلامی به استکبار مانع اصلی وحدت مسلمین است، گفت: البته تقریب مذاهب قطره قطره ایجاد می‌شود، ولی برخی با یک سخنرانی در منبر و یک مداحی نسنجیده و نوشتن یک مطلب نادرست همه را به یکباره هدر می‌دهند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین ابوالحسن نواب، رئیس دانشگاه ادیان و مذاهب، در گفت‌وگو با ایکنا، با بیان اینکه در قرآن کریم ۵ آیه وجود دارد که با صراحت به بحث وحدت و عواقب و پیامدهای ناشایست تفرقه اشاره دارد، گفت: آیه ۱۰۳ آل عمران «وَاعْتَصِمُوا …

دکتر‌هادی معصومی زارع در این پژوهش ضمن آسیب شناسی دکترین تقریب به بررسی راه‌‌حل برون رفت از این آسیب‌ها و مشکلات‌ می‌پردازد. به گزارش شبکه اجتهاد، اساسا تقریب در حوزه مذهبی، نتیجه و خروجی تقریب در حوزه‌های سیاسی است و تا این حل نشود،‌‌ نمی‌توان توفیق چندانی برای پروژه تقریب متصور بود. تقریب در حوزه مذهبی بدون تقریب در حوزه سیاسی از تجارب موفقی در تاریخ برخوردار نبوده است. از این رو تقریب را می‌بایست پروژه حکومت‌ها دانست! از طرفی دیگر می‌بایست تقریب را نه به عنوان طرحی دستوری و نظری که پویشی تاسیسی و انضمامی ئنبال کرد. برای تحقق …

در بیانیه سی و چهارمین کنفرانس بین المللی وحدت اسلامی تأکید شد: با توجه به موج اسلام ستیزی و اسلام هراسی در جهان غرب با هدایت صهیونیسم جهانی، نیاز به وحدت بین مسلمین و کشورهای مسلمان بیش از پیش محسوس بوده و لازم است کشورهای اسلامی با تشکیل «جبهه متحد»، سدی محکم در برابر استکبار جهانی و صهیونیسم تشکیل دهند. به گزارش شبکه اجتهاد، شب گذشته سی و چهارمین کنفرانس بین المللی وحدت اسلامی به کار خود پایان داد و در مراسم اختتامیه، بیانیه پایانی این کنفرانس قرائت شد. در بیانیه پایانی این کنفرانس موضوعاتی همانند جهان پساکرونا، محکوم کردن …

اگر ما قواعد بازی را رعایت و در همین زمین غرب بازی کنیم می‌توانیم حرمت مقدسات را بیشتر تامین کنیم؛ امسال در اوایل ماه رمضان در آلمان برخی مساجد شیعه در برلین، دورتموند و … مورد بازرسی پلیس قرار گرفت و مقداری بی احترامی به قرآن و مسجد هم رخ داد؛ ما نامه‌ای به رئیس جمهور آلمان نوشتیم و از هتک حرمت مقدسات انتقاد و گلایه کردیم، او در تبریک عید فطر به مسلمین قول داد تا حرمت مقدسات مسلمین حفظ شود و این جواب مثبتی بود که ما از این حرکت قانونی گرفتیم. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین …

در پی بیانیه رهبران ادیان الهی نسبت به اظهارات نابخردانه رئیس‌جمهور فرانسه به ساحت مقدس پیامبر اسلام حضرت محمد (ص)؛ حجت‌الاسلام والمسلمین مجتبی الهی خراسانی استاد حوزه علمیه مشهد و رئیس میز توسعه و توانمندسازی علوم اسلامی دفتر تبلیغات اسلامی، طی نامه‌ای از این اقدام ارزشمند تشکر و قدرانی نمود. به گزارش خبرنگار اجتهاد، پس از فراگیری و محکومیت اهانت رئیس‌جمهور فرانسه به پیامبر اسلام (ص) از سوی مسلمانان در سرتاسر جهان، جمعی از رهبران مسیحی، یهودی و زرتشتی ایران در بیانیه‌ای اظهارات امانوئل مکرون در تأیید کاریکاتور توهین‌آمیز به پیامبر اسلام صلوات‌الله‌علیه‌وآله را محکوم کردند. متن بیانیه رهبران ادیان …

جامعه مدرسین حوزه علمیه قم آحاد جامعه اسلامی را از فتنه امثال سید کمال حیدری برحذر می‌دارد که هرگز نباید سخنان نادرست ایشان را به پای دین و مذهب روحانیت و عالمان دینی به حساب آورند زیرا راهی را که این شخص پیش گرفته سرانجامی جز انحراف و گمراهی نیست. به گزارش شبکه اجتهاد، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم در خصوص آقای سید کمال حیدری بیانیه‌ای صادر کرد که به این شرح است: بسم الله الرحمن الرحیم وَ اتْلُ عَلَیْهِمْ نَبَأَ الَّذی آتَیْناهُ آیاتِنا فَانْسَلَخَ مِنْها فَأَتْبَعَهُ الشَّیْطانُ فَکانَ مِنَ الْغاوینَ (اعراف: ۱۷۵) بخوان بر آنان خبر کسی را که …

دبیرکل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی تصریح کرد: امسال در شرایطی که امکان سفر و ملاقات حضوری فراهم نبود، با استفاده از ظرفیتهای فضای مجازی، سی و چهارمین کنفرانس وحدت را با شکوهتر از گذشته برگزار خواهیم کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، ‌‌حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر حمید شهریاری در نشست خبری سی و چهارمین کنفرانس وحدت اسلامی با موضوع «همکاری‌‌‌های اسلامی در مواجهه با مصائب و بلایا» که در سالن همایش دانشگاه مذاهب اسلامی و با حضور اصحاب رسانه برگزار شد، ضمن قدردانی از حاضرین در نشست و تبریک پیشاپیش به مناسبت ایام ولادت رسول اکرم(ص) امام صادق(ع) و همچنین فرا …

اختصاصی شبکه اجتهاد: استاد سید مجتبی نورمفیدی، سال‌هاست که در حوزه علمیه قم به تدریس خارج فقه و اصول مشغول است. او علاوه بر درس پررونق و کتاب‌های متعددش، علاقه فراوانی نیز به مباحث جدید دارد. شاید بتوان گفت او در میانه سنت و روشنفکری ایستاده است. هم طرفدار فقه جواهری است و هم موافق آزادی بیان. هم با شبهه پراکنی مخالف است و هم تکفیر و تفسیق را مذمت می‌کند. عضو هیئت امنا مرکز فقهی ائمه اطهار (ع)، در این گفتگو، از سید کمال حیدری و ناکامی‌اش در رسیدن به اهدافش گفت. او البته بارها تأسف عمیق خود را …

برخی از استثنائات احکام که مدّ نظر اهل فن هم نیست در کتاب «مستنبطات الاعلام فی شرح مستثنیات الاحکام» مورد توجه قرار گرفته شده است. مؤلف در مقدمه متذکر می‌شوند که حتی برخی از کسانی که خبره فن هستند هم گاهی در این موارد به اشتباه می‌افتند. ایشان تعبیر «مَهَره الفن» را به کار می‌برند و می‌گویند گاهی برخی از «مهره فن» از تبصره‌های قاعده کلیه غافل می‌شوند و به همان تمسّک می‌کنند در حالی که از انخرام این قاعده به یک مورد خاص غفلت دارند. لذا این کتاب، برای کسانی که در مسیر تحقیق و نگارش رساله‌های علمی هستند …

آن فقیهی که حامی ولی امر نیست، با عدم حمایت، تضعیف را فراهم می‌کند، آیا این نصوص، این منصب ولایت فقیه بر مرجعیت را برای چنین فقیهی جعل می‌کند؟ آیا این مخالف غرض از تشریع منصب مرجعیت نیست؟ مخالف با اصل مذهب و اصول مذهب ما نیست؟ قطعاً مخالف است. اینجاست که جناب شهید ما آیت‌الله سید مصطفی خمینی وقتی که می‌گوید که بر هیچ فقیهی جایز نیست که مداخله کند در آن اموری که تحت حکومت ولی فقیه جامع است به‌گونه‌ای که موجب تضعیفش فراهم بکند، ریشه در این دارد که خود نفس این حمایت از ولی امر شرط …

شهید صدر به‌مثابه یک تحلیلگر تاریخی، در کنش سیاسی- اجتماعی به‌مثابه یک مصلح، اندیشه تاریخی مشخصی داشته که در کتاب‌ها و گفته‌های او به شکلی تا حد بسیار منسجمی بیان شده است. همین دیدگاه تاریخی در شکل اقدام اجتماعی او هم منعکس شده است. اینکه او حوزه را محور تحول جامعه می‌داند و همه ساختارهایی که می‌سازد را حول محور حوزه طراحی می‌کند ریشه در همین نگاه تاریخی دارد که براساس آن مرجعیت را امتداد تاریخی امامت می‌داند. شبکه اجتهاد: در میان متفکران معاصر نام شهید سیدمحمدباقر صدر همواره مورد احترام و توجه اهل اندیشه و صاحب‌نظران حوزه علوم‌اسلامی و …