همه مطالب

اختصاصی شبکه اجتهاد: نشست نقد و بررسی کتاب «بررسی عاشوراشناسی» پژوهشی درباره هدف امام حسین(ع) با حضور محمد اسفندیاری مؤلف اثر و اسلام و پژوهش و دکتر محمد باغستانی عضو هیأت علمی پژوهشکده اسلام تمدنی دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی به عنوان منتقد چندی قبل در پردیس کتاب مشهد برگزار شد. گزارشی از این نشست از پیش‌رویتان شما مخاطبان گرامی می‌گذرد.

مجلس خبرگان، مجلس علماء و اسلام شناسان کارشناس دین است؛ مجلس فقهی است، مجلس امنای ملت است مجلس منتخبان ملت است، مأموریت کلان دارد و دیده‌بانی می‌کند؛ کار خبرگان در حوزه اندیشه‌ورزی، صرفا اندیشه ورزی است و ماهیت اندیشه ورزی، جناحی یا سیاسی نمی‌تواند باشد و نباید این نگاه کلان راهبردی را در سطح پایین و محدود ودایره تنگ جناحی و سیاسی تنزل بدهیم.

یک عضو مجلس خبرگان رهبری معتقد است که از رهگذر تشکیل گروه‌های اندیشه ورز، هم خبرگان رهبری و هم دستگاه‌هایی که در یک خلاء تحلیلی و تئوریک نسبت به انقلاب اسلامی قرار دارند، منتفع خواهند شد. مبلغی می‌گوید:

الگو‌های پارلمانی؛ ریاستی؛ صرفان تکنیک‌هایی در راستای فلسفه مردم سالاری هستند در ایران امروز دو مشکل دیده می‌شوند. یکم، هنوز تردیدهایی جدی در پذیرش مردم سالاری وجود دارد و دوم، در غیاب یک بحث جدی درباره مردم سالاری تکنیک‌ها و نماد‌های مردم سالاری به رغم تحفظ‌ها اما واگر‌هایی اجرا می‌شود.

رکن اساسی هر تمدنی، «شهر» است و در چشم‌انداز رسیدن به تمدن نوین اسلامی، داشتن «فقه شهر» و پرداختن بدان با رویکرد فقه اجتماعی ضروری است. از این رو پژوهشگر حوزه علمیه مشهد در نشستی به تبیین چیستی، ابعاد، ساختار «فقه شهر» و قواعد حاکم در این عرصه پرداخته است.

فضلای حوزه باید به خودشان اجازه‌ گفتن و شنیدن حرف‌‌های متنوع را بدهند، نگوییم حد نهایی فقه، شیخ انصاری بوده است یا حالا در دوران معاصر حضرت آیت‌‌الله خویی است. این سیره‌ خود علما هم نه بوده و نیست، البته علمای سلف ما نسبت به یک مطلب به ‌درستی دغدغه دارند و آن، مساله‌ قاعده‌‌مند و روی حساب و کتاب حرف زدن است؛ منظور، حفظ آن بنیان‌ها و استواری‌های اجتهاد و فقاهت و به تعبیر جامع‌تر، فهم از دین است که این باید حفظ شود.

در قرارداد مضاربه بانک در شرطی خارج از عقد مشتری را متعهد می‌کند تا در هر صورت اصل پول را به بانک بازگرداند و نیز او را ملزم به پرداخت سود می‌نماید در حالی که جمع بین این دو مخالف صریح احادیث می‌باشد.

نرم افزار اندرویدی «صراط محرم» با بیش از ۱۵۰ پرسش از سوی «شبکه اجتهاد» و تلاش تیم فنی اداره برنامه ریزی و فناوری آموزشی اداره کل آموزش دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی تولید شد.

اختصاصی شبکه اجتهاد: آثار فراوانی در عرصه‌ی وحدت اسلامی، تقریب مذاهب و همکاری مسلمانان، از سوی مجمع تقریب مذاهب یا سایر نهادها نگاشته و رونمایی شده است؛ اما «همزیستی» عنوانی است که تنها ناظر به پذیرش زیست یکدیگر و تحمل حقوق مذاهب دیگر است.

در نگاه به فقه هم دو تعریف وجود دارد تعریف مشهور این است که «العلم باحکام الشرعیه من ادلتها التفصیلیه» در این صورت چندان نمی‌توان از فقه نظام صحبت کرد؛ این همان تعریف مشهور از فقها است که خیلی با رویکرد فقه نظام سازگار نیست، اما اگر تعریف شهید صدر را مطرح کنیم می‌توان یک مجموعه نظام‌مند را برای فقه داشته باشیم.

شبکه اجتهاد: نام یک حقوقدان با مفاهیمی همانند عدالت، امنیت و نظم در پرتوی قانون گره خورده است. حقوقدانان اقتدار نظام اسلامی و حاکمیت و دفاع از ملت را بر عهده دارند و در واقع جامعه حقوقی در تحکیم پایه‌های نظام اسلامی از طریق توسعه و گسترش عدل در چهارچوب حاکمیت قانون نقش مهمی بر عهده دارند. یک حقوقدان باید مظهر عدالت، ابداع و خلاقیت در راستای تحقق اهداف بلند حقوقی باشد و در این مسیر باید مدام طرح و ایده ارائه کند.

از جمله مبانی مهم در فقه مقاصدی اعتقاد به این قاعده کلی است که احکام الهی تابع مصالح و مفاسد می‌باشند؛ و در رابطه با تبیین و تفسیر نصوصی که در شریعت وارد شده است نیز رویکرد مقاصدی معتقد است که صاحب نص یا شارع، دارای مقاصد معین و اهداف مشخصی است که شارع خواسته است این اهداف را به مخاطب بفهماند و به آن‌ها به دیده اعتبار بنگرد؛

درصدی از طلاب سطوح عالی که در قم مشغول تحصیل هستند اعتقادی به این کتب درسی و خروجی آن ندارند. این یک آسیب بزرگی را ایجاد کرده و می‌کند. برخی از طلبه‌ها و حتی اساتید می‌گویند آنچه ما می‌خوانیم کهنه است و کارایی ندارد. این آسیب وجود دارد، حال باید چه کار کرد؟ آیا از اساتید کاری بر می‌آید؟

اولین نشست از سلسله نشستهای بررسی ابعاد شخصیت علامه حسینی طهرانی در مشهد برگزار شد. در این نشست که توسط موسسه مطالعات راهبردی علوم و معارف اسلام برگزار شد، ابعاد عرفانی، فقهی، تفسیری و نگاه تمدنی علامه طهرانی تبیین شد.

هرچند بسیاری از فقها دریافت مبلغی بیش از اصل طلب را، به سبب شبهه ربا، حرام دانسته‌اند؛ اما برخی نیز شرط دریافت مبلغی به عنوان جریمه تاخیر در پرداخت دین را مجاز دانسته و منصرف از ادله ربا تلقی نموده‏‌اند، اما...

شبکه اجتهاد: در میان گسترش علوم انسانی و تشکیل دانش‌های جدید در چند دهه اخیر و سرعت رو به رشد آنها، پیشرفت و گسترش علم فقه نیز قابل تأمّل است. علم فقهی که در سایه بررسی و بیان احکام خمسه در مورد تمام افعال اختیاری انسان، گاه باید پاسخگوی مسائل جدید، اعمّ از مسائل مستحدثه حاصل از تکنولوژی و مسائلی که در حکومت اسلامی پیش می‌آید، باشد، و گاه باید پشتیبان و اتاق فکر علوم انسانی باشد.

اختصاصی شبکه اجتهاد: استاد حب‌الله در سال ۱۳۵۱ شمسی در شهر صور لبنان دیده به جهان گشود. در پانزده‌سالگی وارد حوزه علمیه شد و در سال ۱۳۷۳ شمسی به ایران آمد. ازجمله‌ی اساتید او در دروس خارج آیات عظام وحید خراسانی، هاشمی شاهرودی و باقر ایروانی هستند.

عضو هیئت علمی دانشکده علوم انسانی دانشگاه فردوسی معتقد است: جامعه در حال گسست اجتماعی است، در این بستر شبهات دینی و فرقه‌ها شکل می‌گیرند، برای حفظ جامعه باید همبستگی اجتماعی و پیوند‌های عاطفی را گسترش داد تا شبهات دینی و مشکلات اجتماعی حل شود.

دکتر محسن الویری می‌گوید: شبهه به عزاداری و گریستن بر امام حسین علیه‌السلام از سوی یک گرایش خشک مغز وهابی مطرح می‌شود نه بدنه اهل سنت، گریستن بر اباعبدالله از مشترکات ما و اهل سنت است که هیچ تفاوت اعتقادی در این زمینه نداریم.

عضو شورای عالی حوزه‌های علمیه گفت: معتقد هستم فقه تشیع، فقهی پویا است، طبیعت فقه این است که دائما با زمانه در تعامل بوده و نمی‌تواند در انتزاعیات حرکت کند؛ بنابراین اگر چشم بر واقعیات ببندد بی خاصیت خواهد شد.

شبکه اجتهاد: همایش علمی پژوهشی «فقه فعال» با حضور آیت‌الله علیرضا اعرافی مدیر حوزه‌های علمیه کشور به همت مرکز فقهی معهد الاجتهاد الفعال، با هدف برگزاری و تقویت کرسی‌های آزاداندیشی و تبیین مبانی فقه پویا و ضرورت بحث از مسائل نو ظهور و مستحدثه، در سالن همایش‌های بین‌المللی غدیر دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم برگزار شد.

پزشک می‎تواند از نظر پزشکی نقصان را احراز و بیان کند ولی اینکه این مساله به حد حرج یعنی به حد ضیق برسد نیز باید از سوی عرف تائید شود؛ در اینجا این فرع فقهی را می‎توان بیان کرد که اگر پزشکی جنینی را فاقد العقل تشخیص داد نیز جواز سقط جاری نمی‎شود. نکته بعد آن است که در تعارض فقه و قانون در این زمینه چه باید کرد؛

ایشان عرصه روایت‌گری و گزارشِ‌ مصائب عاشورا را نیز دربست به مداحان واگذار می‌کنند و به غیر تماشاگری، مسئولیتی را برای علما در نظر نمی‌گیرند؛ علمایی که در جزئی ترین امور عبادی، سیاسی و اجتماعی و حتی فردی مردم اظهارنظر می‌کنند، ولی درباره عزاداری و روایت گری عاشورا حق اظهارنظر ندارد؛ زیرا عاشورا و عزاداری ممکن است در نگاه مردم تضعیف شود!

فتوای آیت‌الله سیدعلی سیستانی مبنی بر اختیار مقلدان در چگونگی مصرف وجوهات شرعی در تاریخ فقه شیعه کم‌سابقه نیست و بزرگانی از خاندان صدر نیز چنین فتوایی را صادر کرده بودند.

رشاد: حدود ۷ تن از اساتید بنده صاحب رساله‌اند اما درس ایشان از ویژگی‌هایی برخوردار است که در کمتر اساتید دیگر می‌توان یافت. روش ارائه، الگوریتم اجتهاد، پرداختن به مباحث نو از قبیل جهاد و ... وجه تمایز رهبر انقلاب با دیگران است که با یک ادبیات کاملاً فنی و با موضوع شناسی کاملاً دقیق از سوی ایشان تدوین و ارائه شده است.

کنفرانس سه روزه دارالافتای مصر با موضوع بررسی مساله فتوا در حالی پایان یافت که احیای نظام اجازه اجتهاد و بازنگری ساختاری و موضوعی در عرصه صدور فتوا از مهمترین دستاوردهای این کنفرانس بود.

شبکه اجتهاد: در ۲۲ شهریور ماه سال جاری آیت‌الله حسین نوری همدانی به کشور لبنان سفر کردند. به خاطر اهمیت این سفر که ماهیت فرهنگی داشت و در قامت مرجعیت شیعه صورت گرفت و با هدف نگاهی نو به آثار و پیامدهای مثبت آن، حوزه گزارشی از این سفر را از زبان مرتضی نجفی قدسی مدیر دارالقرآن علامه طباطبائی یکی از همراهان معظم‌له منتشر کرده است.

روشنفکری دینی و نواندیشی دینی دارای دو تفاوت اساسی با یکدیگر هستند؛ فقه سیاسی، و در مجموع فقه، برای نواندیش دینی معتبر است اما برای روشنفکردینی فقه جایگاهی ندارد. نواندیشان دینی، برخلاف روشنفکران دینی، سکولار نیستند.

اختصاصی شبکه اجتهاد: به مناسبت سالروز شهادت آیت‌الله سید مصطفی خمینی، با حجت‌الاسلام حسن پویا، معاون پژوهشی موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره) نمایندگی قم، گفتگو کردیم.

اختصاصی شبکه اجتهاد: سومین نشست از سلسله نشست‌های «اقتصادنا» از سوی «هیأت اندیشه‌ورز اقتصاد و الگوی پیشرفت اسلامی» حوزه علمیه خراسان،(ویژه اساتید سطوح عالی حوزه) با عنوان «بررسی سیره پیامبر اکرم(ص) در مقابله با تهدیدهای اقتصادی و دلالت‌های آن برای اقتصاد مقاومتی»، و با ارائه دکتر سعید سید حسین‌زاده یزدی، پژوهشگر مرکز تحقیقات دانشگاه امام صادق(ع) در مدرسه علمیه سلیمانیه مشهد برگزار شد.