اگر بنا باشد با علوم انسانی غربی جامعه را اداره کنیم و بعد بگوییم نظام ما اسلامی است این به شوخی نزدیکتر است! جز با وارد کردن فقه به متن علوم انسانی، این علوم تولید نمیشوند؛ علوم انسانی را دانشگاهیان نمیتوانند تولید کنند؛ من این مطلب را در دانشگاهها هم عرض کردهام؛ تعارف هم ندارد؛ تولید علوم انسانی اسلامی فقط …
Read More »همه مطالب
ویژهنامه استاد ذوالفنون «شیخ مفید»
ویژه نامه «شیخ مفید» در ۸ بخش اصلی و بیش از ۴۰ مطلب در محورهای مختلف در فضای مجازی عرضه و در دسترس کاربران قرار گرفت. به گزارش شبکه اجتهاد، همزمان با سالروز بزرگداشت شیخ مفید (ره)، ویژه نامه این فقیه بزرگ شیعه در پایگاه اینترنتی حوزه (www.hawzah.net) بهروز رسانی شد. این ویژه نامه در ۸ بخش اصلی شامل بیش …
Read More »پایان مرجعیّت، ادامه آقازادگی! / مصطفی درّی
شبکه اجتهاد: شاید اگر ده سال پیش، آقازادهای پس از فوت پدر مرجعش، دفاتر وی را میبست و بطلان وکالتهای او را اعلام میکرد، هیچگاه خبر «شکستن مهر مرحوم آیۀالله موسوی اردبیلی توسّط فرزندشان» آنقدر اهمّیّت و شانسی برای رسانهای شدن نمی یافت. تا یکیدو دهه پیش، جای هیچ شبههای نبود که پس از فوت مرجع تقلید، وکالتهای وی باطل …
Read More »شورای فقهی زنان؛ شورایی مسکوت!
با توجه به اینکه برخی از مشکلات موجود در حوزه زنان و خانواده منشأ فقهی دارند، شورای فرهنگی اجتماعی زنان و خانواده شورای عالی انقلاب فرهنگی بر اساس رهنمودها و ارشادات رهبر انقلاب تصمیم گرفت شورایی تخصصی در خصوص مسایل زنان و خانواده تأسیس کند تا به حل این مشکلات بهصورت مبنایی بپردازد؛ اما با گذشت چند سال از خبر …
Read More »«الفکر و الاجتهاد» جدیدترین اثر علمی دکتر زکی المیلاد
«الفکر والاجتهاد؛ دراسات فی الفکر الإسلامیّ الشیعی» جدیدترین اثر دکتر زکی المیلاد پژوهشگر نواندیش شیعه عربستانی توسط مرکز الحضارهی بیروت روانه بازار کتاب شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، به طور کلی اندیشه شیعه، اندیشهای عقلی و عقلگرایانه است؛ اما در سیر اندیشهی اجتهادی امامیه جریاناتی که نگرش منفی به عقل داشتهاند از این قاعده مستثنی شدهاند. «جایگاه عقل و تأثیر …
Read More »میراث فکری آیتالله خویی(ره) در بیان محمدرضا سیستانی
استاد مطرح حوزه علمیه نجف گفت: تمسک به شیوه آیتالله خویی در نقد احادیث و تدقیق در آنها میتواند مانع تلاشهای غیر علمی و مبتنی بر احادیث ضعیف شود. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین سید محمدرضا سیستانی در درس خارج خود به مناسبت بیست و پنجمین سالگرد ارتحال آیتالله خویی گفت: آیتالله العظمی خویی شعله نورانی بود که پیشگامان …
Read More »تدریس «فقه قضائی» در حوزه مرهون تلاش علمی مرحوم اردبیلی است
عضو جامعه مدرسین با بیان اینکه مرحوم آیتالله موسوی اردبیلی تجربیات قوه قضائیه را به حوزه علمیه انتقال داد، گفت: تدریس «فقه قضائی» در حوزه مرهون تلاش علمی این فقیه بزرگوار است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین کعبی، با اشاره به اینکه مرحوم آیتالله موسوی اردبیلی از پیشگامان نهضت امام راحل بود، به پایگاه حوزه گفت: ایشان علاوه بر …
Read More »علاقهمند به فقه پزشکی و معتقد به روش مقارن
مرحوم آیت الله موسوی اردبیلی را از حیث علمی معرفی بفرمایید. دکتر رهایی: ایشان در قم و نجف از بهترین اساتید زمان خود ازجمله، مرحوم گلپایگانی، مرحوم حاج آقای مرتضی حائری، مرحوم سید احمد خوانساری، مرحوم آقای سلطانی، مرحوم آقای بروجردی و مرحوم سید محمد محقق داماد بهره برد. در نجف از محضر بزرگان دیگری چون آیتالله خویی، آیتالله حکیم، …
Read More »ابطال اجازات و وکالات مرحوم آیتالله موسوی اردبیلی
حجتالاسلام سید على موسوى اردبیلى فرزند مرجع فقید در خصوص اجازات و وکالات مرحوم آیتالله العظمى موسوى اردبیلى گفت: اجازات و وکالات مرحوم والد معظم پس از ارتحال ایشان باطل گردیده است، از دریافت هرگونه وجوه شرعى به نام ایشان اجتناب شود. به گزارش شبکه اجتهاد، متن اطلاعیه حجتالاسلام سید على موسوى اردبیلى فرزند آیتالله سیدعبدالکریم موسوی اردبیلی که از …
Read More »«تعایش اسلامی» نیازمند بازنگری و بازسازی است
رئیس دانشگاه مذاهب اسلامی با بیان این که آنچه در چند سال اخیر مشکلاتی را برای اسلام، امت اسلامی و اتباع مذاهب آفریده، «فقدان همزیستی اسلامی» است، «تعایش اسلامی» را نیازمند بازنگری و بازسازی دانست. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین احمد مبلغی در مراسم معارفه دانشجویان جدید الورود دانشگاه مذاهب اسلامی، ضمن خیر مقدم به دانشجویان و آروزی موفقیت …
Read More »از تفسیر جدید بیّنه و مضاربه تا ردّ بهائیّت / دکتر ابوالفضل موسویان
شبکه اجتهاد: مرحوم آیهالله موسوی اردبیلی در سال ۱۳۰۴ در اردبیل به دنیا آمد. بعد از دورانی پرنوسان، وارد حوزه علمیه شد و چند سالی در قم و سپس به نجف هجرت کرد. ایشان جزء خواص اصحاب آیه الله العظمی خویی در نجف و یکی از بهترین شاگردان مرحوم آیهالله داماد در قم و از چهرههای موفق شمرده می شد. …
Read More »دغدغه فقیهانه برای حفظ محیط زیست / مجتبی الهی خراسانی
شبکه اجتهاد: در سال ۱۳۷۵ یعنی بیست سال پیش، مقالهای از آیت الله دکتر محمدهادی عبدخدایی با عنوان «ارتباط بین قاعده لاضرر و بهداشت محیط زیست» در مجله دانشکده الهیات و معارف اسلامی مشهد منتشر شد. ایشان که در آن ایام علاوه بر تدریس و مسئولیتهای دیگر، عضو «شورای عالی انطباق امور پزشکی با موازین شرع مقدس» بوده، آن را …
Read More »پرونده بررسی ازدواج برابر در «فقه و قانون»
پرونده «بررسی ازدواج برابر در فقه و قانون» با ۹ مقاله از سوی کارشناسان، کوشیده مفاد مفهوم «ازدواج برابر» را در نسبت با فضای بینالمللی و حقوق داخلی بررسی نماید. به گزارش خبرنگار اجتهاد، بحث «ازدواج برابر» در چند سال اخیر از مباحثی است که توسط جریانهای دفاع از حقوق زنان دنبال میشود، این مفهوم که ناظر بر برابری کامل …
Read More »رحلت آیتالله موسوی اردبیلی و انحصار طلبی جناحی/ محمد باقری
بدون تردید مرحوم آیتالله موسوی اردبیلی منحصر در هیچ حزب و جریانی نبود بلکه با اعتقاد به مبانی خود، به ارتقای جایگاه جمهوری اسلامی و حوزه علمیه و پاسخ به نیازهای روز مردم کوشید و اینکه برخی در صدد بهرهگیری جناحی از ایشان باشند، ظلم به شخصیت و جایگاه علمی این فقیه مبرز است. شبکه اجتهاد: آیتالله سیدعبدالکریم موسوی اردبیلی(ره) …
Read More »تفاوت نرخ بهره و ربا/ چرا نظام بانکی کشور شائبه ربوی دارد؟
با گذشته ۳۲ سال از زمان اجرای قانون عملیات بانکی بدون ربا، نظام بانکی همچنان در اعطای سپرده گذاری و پرداخت تسهیلات در اجرا با مشکلاتی روبرو است و شائبه ربوی بودن به معاملات بانکی وارد میشود، اما آیا این شائبهها درست است یا نه؟ شبکه اجتهاد: پس از پیروزی انقلاب اسلامی، با هدف تطهیر نظام بانکی کشور از ربا …
Read More »موضوع یابی و موضوع شناسی راز اصلی رشد و تحول فقه
روشهای فقاهتی و عناصر دیگری در تحول و فقه و اجتهاد داریم که یکی مهمترین این راهکارها تحول موضوعی است؛ و این موضوع یابی و موضوع شناسی راز اصلی رشد و تحول فقه است. به گزارش شبکه اجتهاد، آیتالله علیرضا اعرافی در دیدار مدیران مرکز موضوع شناسی احکام فقهی گفت: اولین موضوعی که مدیران این مرکز باید به آن توجه …
Read More »حقوق زنان برابری یا نابرابری؛ شبهات مسائل زنان
برخی از شبهات پیرامون اسلام نسبت به زن، مستندات دینی دارد، ولی از مسلمات دینی نیست؛ چراکه سند آن، گاه روایاتی مرسله، مرفوعه یا ضعیف است که نه قرآن آن را تأیید میکند و نه روایات متواتر و نه دلیل عقلی، و گاه مستند آن فتوای فقهی است که در آن زمینه، مراجع عظام فتواهای متفاوتی دارند. به گزارش شبکه …
Read More »ماهیت سیاق از دیدگاه اصولیان / رضا میهندوست
شبکه اجتهاد: دانش اصول در پی “دلیل” برای دستیافتن به “حکم شرعی” است. دلیل به دو گونه شرعی و عقلی میباشد و دلیل شرعی نیز لفظی یا غیر لفظی است. کتاب خداوند و گفتار معصومعلیه السلام دلیل لفظی هستند و تقریر و فعل معصوم علیه السلام دلیل غیر لفظی؛ اما باید به این نکته توجه داشت که ادله غیر لفظی …
Read More »وجه استدلال شیخ انصاری (ره) به روایت تحف العقول
شیخ انصاری بعضی از فقرات روایت تحف العقول را حجت نمیداند و با ملاحظه فقراتی که به حجیت آنها کرده، دانسته میشود که شیخ در حجیت فقرات روایت، تفکیک و تبعض قائل است. لذا اضطراب متن روایت یا صحیح نبودن برخی از مضامین روایت، ضرری به حجیت دیگر فقرات روایت وارد نمیسازد. شبکه اجتهاد: شیخ انصاری(ره) در کتاب مکاسب محرمه، …
Read More »از «فقه نفت و گاز» تا «بررسی فقهی، حقوقی حمایت از تولید ملی»
کتاب «بررسی فقهی، حقوقی و اقتصادی حمایت از تولید ملی» و کتاب «فقه نفت و گاز» بهتازگی از سوی انتشارات خرسندی روانه بازار نشر شده است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، کتاب «فقه نفت و گاز» به قلم ابراهیم موسیزاده با همکاری هادی شکری به صورت دوزبانه فارسی و عربی در ۲۰۰ صفحه با شمارگان ۵۰۰ نسخه و قیمت ۱۶هزار تومان …
Read More »قاعده فقهی «حرمت تقدّم بر افضل»/ محمدحسین کمالی
شبکه اجتهاد: اندیشمندی میخواهد در جهت تغییری کلان در عرصه اجتماع، بعنوان مرجع فکری ورود کند؛ آیا جایز است با وجود نظریهپردازی که او را از خویش عاقلتر میداند، خویش را مرجع فکری آن تغییر مهم اعلام کند؟ دانشمندی میخواهد در جهت تغییر متون درسی دانش مربوطه، یا تغییر نظام تعلیم و تعلم آن دانش اقدام کند؛ آیا جایز است …
Read More »فهرستواره بایستههای «فقه هنر»/ علیاکبر رشاد
از آنجا که فقه هنر و مطالعه فقهی هنر مبتنی بر فلسفه و مبانی هنر است، تا در این بخش کار علمی درخوری انجام نشده و ادبیات علمی لازم تولید نگردد، پرداختن به فقه هنر نتیجه بخش و میسر نخواهد بود. به گزارش شبکه اجتهاد، متن پیش رو یادداشت حجتالاسلام والمسلمین علیاکبر رشاد، رئیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی و …
Read More »انتقاد آیتالله فاضل لنکرانی از وضعیت شهرسازی و معماری
رئیس مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) از اینکه مسؤولان کشور برنامه جامع، مدون و منسجم در شهرسازی ندارند، ابراز تأسف کرد و خواستار توجه به معماری اسلامی و ایرانی شد. به گزارش شبکه اجتهاد، آیتالله محمدجواد فاضل لنکرانی در دیدار با اعضای کنگره معماری و شهرسازی، با اشاره به اینکه مسأله شهرسازی و معماری اسلامی فعالیت مهمی است که در ضرورت …
Read More »تورم علم اصول فقه و زوائد آن، آوردگاه آراء و اندیشه/ استاد حیدر حبالله؛
چندی است موضوع «زوائد علم اصول فقه» به مسالهی روز، بین فرهیختگان حوزهی علمیه قم تبدیل شده و نشستها و مصاحبههایی که برخی از فضلای حوزه در رابطه با این موضوع ترتیب دادهاند، واکنشهایی را در پی داشته است. شبکه اجتهاد: «زوائد علم اصول» اصطلاحی است که قائلین به (طرفداران) تورم منفی علم اصول فقه بر آن نام نهادهاند. تعبیری …
Read More »نقلهای علّامه حلّی از علمای اهلسنت قابل اعتماد است
نقلهای علّامه از علمای اهلسنت قابل اعتماد میباشد، حتی از کتابهای «الفقه علی مذاهب الخمسه» هم قابل اعتمادتر خواهد بود؛ چون در نظرات عامه فراز و نشیب وجود داشته است و چهبسا اقوال آنها عوض شده باشد و لذا کتاب «الفقه علی مذاهب الاربعه» قول حال حاضر اهلسنت را نقل میکند در حالی که علامه قول اهلسنت را در قرن …
Read More »آیا فقه توانایی پاسخ به سوالات عصر مدرن را ندارد یا مجریان تن به عجز دادهاند
چرا بعد از قریب چهل سال از پیروزی انقلاب و تشکیل نظام سیاسی اسلامی، از سر مسامحه و سهلانگاری هنوز نتوانستهایم و یا نخواستهایم یک نظام بانکی کامل مبتنی بر فقه غنی اسلام را طراحی و در کشور به موقع اجرا بگذاریم و برای دیگر ملل نیز الگو ارائه کنیم؟ به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین علیاکبر رشاد رئیس شورای …
Read More »نیازمند بازخوانی رابطه فقه با کلام هستیم/ نقش مبانی انسانشناسی در فقه
موارد بسیاری نشان میدهد مبانی کلامی انسان شناسی در نگاه فقیهان تأثیر گذار است، و برخی فقها جنسیت را در فقه تأثیر دادند. از زمانی که فقه ما با کلام قطع ارتباط کرد، جنبههای عقلانیتر آن کمرنگ شد و دچار مشکل شدهایم. به گزارش شبکه اجتهاد، کارگاه علمی «رابطه فقه و کلام» با حضور حجتالاسلام والمسلمین علی شفیعی، عضو هیئت …
Read More »فقه، برای کاربردی کردن علوم انسانی اسلامی حرف جدی دارد
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم گفت: کسانی که به دنبال اسلامیزه کردن علوم انسانی هستند بیشتر دارای مطالعات فلسفی دارند و شاید اگر کسانی که مطالعات فقهی بیشتری داشتند در این صحنه وارد میشدند بر فقه تأکید بیشتری میشد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین ابوالقاسم علیدوست، رئیس انجمن فقه و حقوق اسلامی حوزه علمیه قم، درباره ورود حوزههای …
Read More »تفاوت دیدگاههای علامه طباطبایی و شهید مطهری درباره حقوق فردی و اجتماعی زنان
شهید مطهری در مورد مناسبات خانوادگی میگوید اسلام حقوق مشابهی را برای زن و مرد تعیین نکرده، اما حقوق این دو سرجمع با یکدیگر برابر است. درصورتیکه علامه طباطبایی در تفسیر آیه ۲۲۸ سوره بقره بهگونهای آیه را تفسیر میکنند که بحث از برابری ارزشی آنگونه که شهید مطهری بیان میکنند، مطرح نشود، بلکه هرچه هست تعادل و تناسب است. …
Read More »بررسی تطبیقی حکم خرید و فروش پول اعتباری در نزد فریقین
پولهای اعتباری میتوانند موضوع انواع احکام فقهی قرار گیرند؛ اما در این نگاشته مشروع بودن یا مشروع نبودن خرید و فروش آنها در صورتهای مختلفِ نقد و نسیه و جاری بودن یا نبودن ربای معاملی در این خرید و فروش از منظر فریقین، به شیوه تطبیقی مورد بررسی قرار میگیرد. شبکه اجتهاد: ﺑﻨﺎ ﺑﺮ ﻧﻈﺮ ﻣﺸﻬﻮر ﻓﻘﯿﻬﺎن ﮐﻪ رﺑﺎی ﻣﻌﺎﻣﻠﯽ …
Read More »