امروزه پوشش خاصی میان مسلمانان جهان وجود دارد که دارای ویژگیهای مشترکی بوده و از فتوای فقیهان در مذاهب مختلف اسلامی اثر گرفته است. این پوشش را به اختصار پوشش فقهی مینامیم. مطابقت این پوشش با پوششی که اسلام آن را در شبهجزیره رواج داد، هم بین فقهای اسلامی مسلم است و هم از باورهای نهادینهشده در فرهنگ مسلمانان است. …
Read More »همه مطالب
تحصیل علم واجبتر است یا رعایت حجاب
استاد علیدوست با تاکید بر اینکه ممکن است در شرایط حرج و اضطرار، کسب علم بر اجرای یک حکم دیگر اولویت داشته باشد به این پرسش پاسخ داد که کدامیک از منابع چهارگانه اجتهاد و استنباط نقش بیشتری در حکم آیتالله مکارم شیرازی درباره تزاحم علمآموزی و حجاب را دارد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین ابوالقاسم علیدوست، استاد خارج …
Read More »نقد و پیشنهاداتی پیرامون فتوای حجاب
محسن مهاجرنیا در یادداشتی با هشدار به وجود دستهایی در شکستن مرجعیت و اقتدار دینی گفت: برخی از مردم عادی که دغدغه و تعصب نسبت به حجاب دارند در شبکههای اجتماعی بین فتوا و یک موضعگیری سیاسی فرق قائل نیستند و شعار خطرناک «مرجع تقلید ما بصیرت بصیرت» سر میدهند، آیا نباید حوزه و مدیریت حوزه انقلابی به فکر صیانت …
Read More »ضرورتها تا کجا میتواند احکام اولیه را تحت الشعاع قرار دهد؟
نمیتوان با صدور مجوز تنها برای رفع حجاب جهت تحصیل آن هم در موارد بسیار ضروری توسط آیتالله مکارم، این حکم را به سایر موارد تسری داد و آن را دستمایهای برای هیاهو و جنجال آفرینی کرد. تشخیص اهم و مهم بر عهده فقیه است که هر موضوع تازهای باید در معرض استفتای جدید قرار گیرد. به گزارش شبکه اجتهاد، …
Read More »زوایه دیگر به فتوای آیتالله مکارم پیرامون حجاب
این فتوا به نوعی در دفاع از علم بود، البته نه مستقیماً، بلکه فقط برای این که اگر دختران درس نخوانند، یک جای دیگر کار دین ما لنگ خواهد شد، چون مجبوریم از مردان در اموری استفاده کنیم که در واقع در آن امور نیاز به متخصص زن داریم. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین رسول جعفریان استاد و پژوهشگر …
Read More »یک فتوا و یک آزمون؛ پیش زمینههای ذهنی خود را مهار کنیم
شاید انتشار این فتوا – آن هم پس از شش سال – آزمونی باشد برای آگاهی از میزان تبعیت دینداران در شرایطی که فتوای یک عالم مجتهد برخلاف پیش زمینههای ذهنی آنها باشد. شبکه اجتهاد: قبل از هر چیز یادآوری این دو نکته است. اول: در احکام شرعی (اعم از عبادات و معاملات، جز آنچه در حیطه اختیارات ولی امر …
Read More »پاسخی به نامه آیتالله سیدعباس مدرسی یزدی
پس از نگارش نامهای از سوی آیتالله سیدعباس مدرسی یزدی در خصوص حجاب دخترانی که در خارج از کشور مشغول تحصیل هستند و مجبور به ترک حجاب میشوند، حجتالاسلام وحید علیاننژاد مسئول پایگاه اطلاع رسانی دفتر آیتالله مکارم شیرازى به این نامه پاسخ داد. به گزارش شبکه اجتهاد، متن پاسخ نامه که توسط حجتالاسلام وحید علیاننژاد نگاشته شده به شرح …
Read More »«تاریخ فقه اسلامی» در سدههای نخستین
کتاب «تاریخ فقه اسلامی» در سدههای نخستین (از آغاز اسلام تا شکلگیری مکتب اصحاب حدیث متأخر) به قلم حامد خانی، مخاطبان را به نقاط ناپژوهیده در حوزهی مطالعات تاریخ فقه اسلامی و منابع دست اول آشنا میکند. به گزارش خبرنگار اجتهاد، نشر نی جدیدترین کتاب خود را با عنوان «تاریخ فقه اسلامی» در سدههای نخستین در ۴۶۰ صفحه روانه بازار …
Read More »عبور از پارادایم شخصیتگرایی در اصول فقه
مستحکمترین پارادایم در دانش اصول فقه معاصر که ریشههای آن در پهنای تاریخ گسترده است، «پارادایم شخصیتگرایی» بهشمار میرود. بهنظر میرسد شخصیتگرایی و مدل عبد و مولا در علم اصول، تمام ویژگیهای یک پارادایم علمی را داراست. میتوان با تحقیق تفصیلی به کلیت، تأثیرپذیری و هویتبخشی و حضور در پیشفرضها و الگوواره بودن شخصیتگرایی در اصول بسان یک پارادایم پیبرد. …
Read More »همه ابزارهای سرمایهگذاری در بورس شرعی است/ بررسیهای کمیته فقهی به صورت مقارن است
مصباحیمقدم در همایش سرمایهگذاری در بازار سرمایه از منظر فقهی گفت: هماکنون هیچ ابزاری در بازار سرمایه ایران وجود ندارد که قبل از بهکارگیری آن، مشروعیت آنها از سوی کمیته فقهی بورس بررسی نشده باشد و مردم متدین نگران نباشند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین غلامرضا مصباحیمقدم رئیس کمیته فقهی بورس امروز در نخستین همایش سرمایهگذاری در بازار سرمایه …
Read More »پاسخ به مقلدان آیتالله خامنهای درباره احکام پوشش و آرایش
حجتالاسلام والمسلمین محمدحسین فلاحزاده عضو دفتر استفتائات حضرت آیتالله خامنهای و رئیس مرکز موضوعشناسی احکام فقهی، به پرتکرارترین سؤالات مطابق با فتاوای رهبر انقلاب پاسخ داده است که متن پاسخها همزمان با ۲۱ تیرماه، روز عفاف و حجاب به شرح زیر منتشر میشود. به گزارش شبکه اجتهاد، یکی از مباحث مهم فقهی که مورد نیاز آحاد افراد جامعه میباشد احکام …
Read More »امکان سنجی رویکرد متفاوت دینی نسبت به هنرهای تجسمی
من نمیخواهم کسی را متهم کنم. آیا مثلا در بحث بانکداری آیا واقعاً مشکل بانک ما الآن منشائش نبود فتواست یا برخی ناتوانیها، عدم مدیریتها؟ اگر هنرمند ما ناتوان است، یا نمیخواهد، ما نباید این را متوجه بخش فقه بکنیم. اگر کسی بگوید اسلام با هنر مخالف است باید توبه کند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین ابوالقاسم علیدوست استاد …
Read More »آثار ابتلائات روانی مادر در برخورداری وی از حق حضانت
یکی از چالشهایی که وجود دارد احکام صادره نسبت به حق حضانت مادران مبتلا به اختلالات روانی است که به دلیل فقدان قانونی دقیق، این افراد تحت عنوان مجنون مورد بررسی قرار میگیرند. هدف ما تبیین اختلالات روانی مادر از جنون است، تا به وضع قوانین در حوزهی رعایت حقوق این افرد کمک کنیم. روش این مقاله کتابخانهای - تحلیلی است. یافتههای به دست آمده عبارتند از این که: در فرض ابتلاء مادر به اختلالات روانی باید ابتدا نوع اختلال وی برای دادگاه مشخص شود و بعد صلاحیت وی نسبت به حضانت بررسی شود، زیرا اختلالات روانی، معنایی اعم از جنون دارند و به سه دسته تقسیم میشوند: اختلالات روانی جنونی، سفهی و معتوهی. به صرف ابتلاء مادر به اختلال روانی، نمیتوان مانند جنون حکم به سلب حضانت وی نمود. در اختلالات روانی سفهی و اختلالات روانی معتوهی، شرایط روانی مناسب برای پذیرش حضانت در مادر وجود دارد و در برخی موارد حتی حضانت فرزند، منجر به بهبود حال مادر می شود، اما در اختلالات روانی جنونی، مادر شرایط غیرقابل درمانی دارد و به دلیل ماهیت آن اختلال، نه تنها توانایی حضانت را ندارد بلکه به مصالح فرزند آسیب میزند که در این موارد، حق حضانت از وی سلب میشود.
Read More »ضمان ناشی از عقد صحیح در اندیشه فقهی
در مسائل متعددی از فقه، خصوصاً در بحث از قاعده «ما یُضمن بصحیحه یُضمن بفاسده» سخن از ضمان ناشی از عقد صحیح به میان آمده است. اگر در کنار این مطلب به سخن برخی از فقها در مورد وحدت معنای ضمان در تمام موارد توجه شود، مسئله مفهوم و مبنای ضمان در عقد صحیح مطرح خواهد شد. از لحاظ مفهوم ضمان میتوان برای عقد صحیح سه مرحله تشکیل، تلف عوضین قبل از تسلیم و فسخ یا انفساخ عقد پس از تسلیم را در نظر گرفت. مقصود اصلی این نوشته، بررسی مفهوم ضمان در مرحله تشکیل است و بهناچار، از مراحل دیگر نیز سخن گفته میشود. در مورد ضمان در مرحله اول، رویکردهای متفاوتی در بین نظر فقها وجود دارد: برخی از فقها مفهوم ضمان در عقد صحیح را انکار کردهاند، برخی به وجود ضمان معاوضی معتقد بودهاند و گروه سوم، عقد صحیح را بهگونهای تفسیر کردهاند که متضمن ضمان قهری و به تعبیری، از اسباب ضمان قهری است. اقدام، استیفا، احترام و ضمان ید چهار نظریه اصلی هستند که ماهیت عقد در قالب آنها توجیه شده است. مباحث این تحقیق عمدتاً ناظر به بررسی مفهوم ضمان در بخش اول قاعده «ما یضمن» در عقد بیع خواهد بود، اما میتوان آنها را با تعدیل مناسب، به سایر عقود معاوضی نیز سرایت داد.
Read More »مرجعیت در عرصۀ اجتماع و سیاست
کتاب حاضر، مجموعهای از اسناد و گزارشهای دولتی درباره آیات عظام میرزا محمدحسین نائینی، سیدابوالحسن اصفهانی، حاج آقا حسین قمی، حاج شیخ عبدالکریم حائری یزدی و حاج آقا حسین بروجردی است که نقش آنان را در فراز و فرودهای تاریخ معاصر، از مشروطه تا انقلاب اسلامی را به اختصار بازگو میکند. به گزارش خبرنگار اجتهاد، نقش و حضور روحانیت در …
Read More »توجه ویژه آیتالله سیستانی به نقش مردم در تشکیل حکومت
یکی از نکات ابتکاری مباحث آیتالله سیستانی توجه به نقش مردم در تشکیل حکومت است. ایشان استدلال میکند که: «اقامه قسط و برپایی عدالت از وظایف عموم مردم است، و چون چنین وظیفهای را مردم نمیتوانند به شکل مستقیم انجام دهند، لذا آنان باید فرد یا افرادی را برای آن انتخاب کنند. از این رو هر فقیهی ولایت ندارد، بلکه …
Read More »حدود شناسی حجاب و پوشش از منظر آیتالله مکارم شیرازی
بعد از آنکه مسئله حجاب را به عنوان دستورى قاطع و مورد اجماع مسلمین بلکه ضرورت دینى پذیرفتیم میتوانیم به شورا بنشینیم که طرز پوشیدن حجاب چگونه باشد بهتر است؟ و باید پذیرفت بخشى از مشکلاتى که امروز دامان مسلمین را گرفته براى این است که جایگاه واقعى مشورت را فراموش کردهاند. به گزارش شبکه اجتهاد، پایگاه اطلاع رسانی دفتر …
Read More »نقد نظریه حداقلی در قلمرو فقه اسلامی
از نگاه برخی از نویسندگان مسلمان که داعیهدار روشنفکری و نواندیشی دینی هستند، جامعیت و پویایی احکام و فقه اسلامی پنهان مانده و بر محدودیت و حداقلی بودن معارف و احکام اسلامی در همه زمینهها اعم از الاهیات، اخلاق، و از آن جمله فقه اسلامی تأکید ورزیدهاند. در این میان، عبدالکریم سروش در نوشتاری با عنوان (دین اقلی و اکثری) …
Read More »انتشار ترجمه حدود و تعزیرات «جواهر الکلام»
ترجمه و تبیین بخش حدود و تعزیرات کتاب «جواهر الکلام» اثر حجتالاسلام والمسلمین حسن کرمی کتاب از سوی انتشارات حقوق اسلامی قم چاپ و منتشر شد. به گزارش شبکه اجتهاد، کتاب عظیم الشان جواهرالکلام به عنوان شناسنامه فقه شیعی مطرح میشود و روش فقهی صاحب جواهر به عنوان «فقه جواهری»، اساس استنباط احکام شرعی به شمار میآید. جلد چهل و …
Read More »ثبتنام دوره «فقه الاقتصاد» در موسسه عالی فقه و علوم اسلامی
موسسه عالی فقه و علوم اسلامی تحت اشراف مقام معظم رهبری در رشته «فقه الاقتصاد» از میان فضلای دروس خارج حوزه ثبت نام مینماید. به گزارش خبرنگار اجتهاد، موسسه عالی فقه و علوم اسلامی تحت اشراف مقام معظم رهبری حضرت آیتالله خامنهای به منظور تربیت فقیهان و محققان آگاه به علم اقتصاد برای رشته «فقه الاقتصاد» از فضلای درس خارج …
Read More »سخنان مدیر قدیم و جدید حوزههای علمیه در مراسم تودیع و معارفه
نیاز امروز حوزه با گذشته متفاوت است/ با اخلاص به مدیر جدید کمک خواهم کرد/ استقلال مالی حوزه/ گزارشی از عملکرد دوران مدیریت/ بازسازی آداب سنن و سبکهای تاریخی حوزه/ گفتمان مترقی انقلاب اسلامی در تراز حوزه انقلابی/ مرجعیت و رکن اساسی حوزههای علمیه/ ساماندهی تحولات علمی و رشتههای جدید حوزوی/ پرداختن به علوم انسانی و عرصههای نو برپایه اجتهاد. …
Read More »نقدی بر نظریه مشارکت دکتر سیدعباس موسویان
اگر شما مشارکت را مورد عمل بانک قرار دهید، چگونه انتظار دارید مقدمات رشد و پیشرفت جامعه فراهم شود! از محالات است که مشارکت در بانک قرار گیرد و منجر به ربا نشود. بهره و سود در بانک یک معنی و مفهوم را میرساند که معنی آن همان رباست. دلیلی ندارد به دنبال ایجاد روزنهای باشیم که دوباره دست ربا …
Read More »میخواهند فرهنگ اسلامی در رابطه با «زن» را تغییر دهند
وضعی که فعلاً در بعض اماکن متعارف شده ـ که به هیچ وجه، بانوان بر مرجوحیت و ناخوشایندبودن کشف وجه توجه ندارند و با مردان بیگانه به طور مستمرّ، مثل مرد با مرد، یا زن با زن معاشرت و همکاری دارند و آن را عادت و رسم قرار دادهاند و در معابر و خیابانها و مجالس ظاهر میشوند ـ با …
Read More »اعتراض خالد الملا به مواضع دوگانه الازهر
رییس مجمع علمای اهل تسنن عراق از رفتار دوگانه الازهر مصر در برابر انفجارهای اخیر عربستان و عراق انتقاد کرد و از رهبران دینی ادیان و مذاهب اسلامی خواست اتاق عملیاتی علیه افراط گرایی تشکیل دهند. به گزارش شبکه اجتهاد از رسانههای عربی، شیخ خالد الملا، رییس مجمع علمای اهل تسنن عراق، در خطبههای نماز جمعه این هفته که در …
Read More »حاشیهای بر حواشی یک فتوا
اساساً مبنای آیتالله مکارم شیرازی لزوم دخالت فقیه در تعیین موضوعات و تشخیص مصادیق درست یک حکم و فتوا برای مردم است. وی این جنبه از اختیارات فقها را در چارچوب «احکام ولایی» آنها میداند که منافاتی با قوه تشخیص مقلدین ندارد. شبکه اجتهاد: انتشار گسترده فتوای آیتالله مکارم شیرازی درباره جواز ترک حجاب برای زنان مسلمانی که راهی جز …
Read More »مقایسه تطبیقی آرای نائینی و جوادیآملی درباره اهداف تأسیس حکومت اسلامی
اگر چه میرزای نائینی بیشتر در شرایط عینی سخن گفته است و آیتالله جوادی آملی بیشتر ترجیح داده است تا در سپهر فلسفی خود مسأله هدف حکومت را بررسی نماید اما در عین حال در بین نظرات این دو عالم دینی، همپوشانیهایی دیده میشود. از جمله هر دو عالم بر رفع جهالت و توجه به اخلاق و دین تأکید میکنند. …
Read More »از بررسی قاعده جب در فقه و حقوق جزا تا مبانی فقهی درجه بندی تعزیرات
دو پایاننامه سطح سه حوزه علمیه خراسان با موضوعات «بررسی مبانی فقهی درجه بندی تعزیرات در قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲» و «بررسی قاعده جب در فقه و حقوق جزا» با حضور اساتید مدعو دفاع شد. به گزارش شبکه اجتهاد، پایاننامه حجتالاسلام علیاصغر اصغری، طلبه سطح سه حوزه علمیه خراسان با عنوان «بررسی قاعده جب در فقه و حقوق جزا» …
Read More »آیتالله سیستانی قائل به آزادیهای مشروع فقهی برای مردم است
استاد حوزه علمیه قم ابراز داشت: رویکرد آیتالله سیستانی در مسائل سیاسی و اجتماعی، رویکرد مردمی است و قائل به یکسری آزادیهای مشروع فقهی برای مردم هم هست که جا دارد در یک همایش فقهی به آن پرداخته شود. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین محسن غرویان استاد حوزه و دانشگاه در گفتوگویی به بیان ابعاد شخصیتی آیتالله سیستانی پرداخت …
Read More »نقد وبررسی دلیل اجماع بر حرمت مجسمهسازی
با نگاهی به کتابهای تاریخی میتوان گفت که ساخت مجسمه، سابقهای چندهزارساله دارد که بهمرور زمان، تکامل و در شبهجزیرۀ عربستان، در فرهنگ بت و بتپرستی شکل یافت. هنگام ظهور اسلام، غالب مردم آن منطقه، در تاریکخانۀ بتپرستی زندگی میکردند. ولی با وجود برچیده شدن بساط بتپرستی از جوامع اسلامی، نگاه منفی به آن بهدلیل پیشینۀ تاریکش، همچنان ادامه یافت و بعضی فقیهان با بهرهمندی از اجماع و روایات، به حرمت ساخت مجسمه حکم دادند. از اینرو بُعد کاربردی هنر مجسمهسازی، در جوامع اسلامی، موضوعی چالشی و بحثبرانگیز شد. در این مقاله با بررسی و نقد اجماع بهعنوان مهمترین دلیل حرمت ساخت مجسمه، این نتیجه حاصل میشود که اجماع مورد ادعای قائلین به حرمت ساخت مجسه، مخدوش، استنادناپذیر و استشهادناپذیر است.
Read More »سه دیدگاه درباره نظارت فقهی بر بازار پول
حبیبیان اظهار کرد: بر اساس معیار نظارت فقهی بر بازار پول، عدهای معتقدند با وجود شورای نگهبان ضرورتی برای تشکیل شورای فقهی و ایجاد تشکیلات جدید و موازی نیست. دسته دوم معتقدند تشکیل شورای مشورتی فقهی کافی است و براساس دیدگاه دسته سوم، نظارت فقهی بر بازار پول و تشکیل کمیته فقهی با قدرت اعمالنظر ضروری است. به گزارش شبکه …
Read More »