اجتهاد و اصول فقه

در قاموس تشیع و سازمان حوزه‌های علمیه «مرجعیت» رفیع‌ترین جایگاهی است که تاکنون شناخته شده‌ است. در کنار احترام و توجه به سایر کارکرد‌های روحانیت، این جایگاه «نیابت عام» امامت محسوب شده و نقطه‌ٔ اتکای تشیع در زمان غیبت امام معصوم است. اما مسیر رسیدن به این جایگاه چگونه است و دقیقاً چه کسانی به این «منصب غیر انتصابی» می‌رسند؟ …

علی‌اکبریان، عضو هیأت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی گفت: پروژه «تضاد و تعارض در فقه اسلامی» مشتمل بر ۶ مقاله در مراحل پایانی قرار دارد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین حسنعلی علی‌اکبریان عضو هیأت علمی پژوهشکده فقه و حقوق و مدیر این پروژه از مراحل پایانی این پروژه خبر داد و گفت: کتاب «تضاد و تعارض در فقه …

کسانی که در مقام قانونگذاری هستند، فقه‌شناس و فقیه نیستند. آنچه در بحث تدوین قانون اساسی اتفاق افتاد این بود که برای تدوین آن همه فقها حضور موثر داشتند و برهمین اساس روح قانون اساسی در همه بخش‌ها با فقه سازگار است. ولی اکنون کسانی که در کرسی مجلس به عنوان قانون‌گذار نشسته‌اند، تمام تلاش‌شان این است که آن قوانین …

آیت‌الله اعرافی گفت: اصول و سطوح عالی باید آزاد باشد؛ اما در کنار این مسئله نیاز به یک اشراف و هدایت داریم و مراکز تخصصی باید به این مسئله توجه داشته باشند و همچنین مراکز تخصصی باید بخش‌های مهم فقه و اصول را با مراقبت پیش ببرند تا محدوده‌های موردنیاز خوانده شود. در نظام جامع آموزشی مسئله‌ای مطرح است تحت …

«شیخ عبداللطیف دریان» مفتی لبنان گفت: تجدید فتوا در هر زمان و مکان امری ضروری است چرا که در غیر این صورت در استنباط به اجتهاد نیازی نبود. به گزارش شبکه اجتهاد، «شیخ عبداللطیف دریان» مفتی لبنان گفت: تجدید فتوا در هر زمان و مکان امری ضروری است چرا که در غیر این صورت در استنباط به اجتهاد نیازی نبود. …

یک استاد حوزه علمیه گفت: گاهی از فقه پویا سوءاستفاده می‌شود و بعضی افراد در قالب فقه پویا از چارچوب اسلام خارج می‌شوند. یعنی قوانین روز و قوانین غربی را به اسلام مرتبط می‌کنند که این روش نادرست است. ما نباید از اول خودمان نتیجه گیری کنیم و آن نتیجه‌گیری را به اسلام ربط دهیم. بلکه باید با رجوع به …

حجت‌الاسلام مسعودی از روش تناظر گزاره‌ای و روش گفت‌وگوی مشارکتی گام‌به‌گام به عنوان دو روش برای دستیابی به علم دینی از طریق مواجه مسائل روز با متون قرآنی و روایی یاد کرد و بر اهمیت خوانش مسئله‌محور از متون مقدس اشاره کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین عبدالهادی مسعودی، قائم‌مقام دانشگاه قرآن و حدیث و رئیس انجمن حدیث حوزه، …

شبکه اجتهاد: متن زیر یادداشتی از حجت‌الاسلام عباسعلی مشکانی سبزواری، دکتری فقه سیاسی و مدرس دانشگاه باقرالعلوم(ع) در مورد ایجاد تحول در ارتباطات دوجانبه مراجع تقلید و نظام اسلامی می‌باشد که مفتاح آن را منتشر کرده است و در ادامه می‌خوانید: «پیشنهاد مى‌کنم… دادستان کل کشور و دو نفر از قضات عالى‌رتبه که سوابق حوزوى داشته باشند تشریف بیاورند تا …

بزرگداشت بیست و هفتمین سالگرد رحلت آیت‌الله خویی(ره)، با حضور علما، اساتید و فضلای حوزه علمیه خراسان، در مشهد برگزار شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، به مناسبت بیست و هفتمین سالگرد رحلت فقیه بزرگ اصولی و مرجع عالیقدر آیت‌الله سید ابوالقاسم خوئی مجلس بزرگداشتی با حضور علمای اعلام و علاقه‌مندان به جایگاه فقاهت و مرجعیت در مشهد برگزار گردید. در …

شبکه اجتهاد: دومین نشست از سلسله‌ نشست‌‌های پژوهشی «دین و سلامت» به همت معاونت پژوهش حوزه علمیه خراسان و با مشارکت موسسه الهادی(ع) با حضور علما، اساتید، نخبگان، مدیران، فقه‌پژوهان و طلاب حوزه علمیه مشهد در مدرسه علمیه سلیمانیه برگزار شد و ششمین هیئت اندیشه ورز حوزه علمیه خراسان با عنوان «دین و سلامت» تشکیل و فعالیت خود را آغاز …

جهان معاصر، جهان ترقّی فنون و صنایع، جهان ارتباطات، جهان آگاهی‌های جدید و پیشرفت و نوآوری‌ها است و بشر، در چنین جهانی، هر روزه با مسائل و مشکلات جدیدی روبرو می‌گردد که باید دین مبین اسلام، پاسخگوی نیازهای او باشد. آری، فقه غنیّ اسلام‏‏، متضمّن هزاران مادّه‏ى قانونى و تعلیمى و برنامه‏ى عملى و اخلاقى است که به یقین می‌توان …

حوزه‌های علمیه باید به نحوی عمل کنند که بتوانند موضوعات و چالش‌های فکری مردم را حل کنند و عالمی که نتواند چالش و شکافی از مسائل اجتماعی جامعه را حل کند، نخواهد توانست در میان مردم جایگاه و منزلت اجتماعی داشته باشد. به گزارش شبکه اجتهاد، منزلت روحانیت متاثر از تحولات جهانی عصر جدید و شرایط پس از پیروزی انقلاب …

شبکه اجتهاد: فقه از زمان امامان معصوم(ع) به صورت عام و فقه سیاسی به صورت خاص همواره متناسب با تحولات زمانی پیش رفته و به نیاز‌های جامعه پاسخ داده است. هر جامعه‌ای باید نظریاتش را بر اساس هنجار‌های بومی خویش تولید کند، بر این اساس فقه سیاسی، نرم‌افزار اداره جامعه است. در تمام زمان عصر غیبت، فقه سیاسی پاسخ‌گوی نیاز‌های …

واسعی وابستگی‌های بیرونی حوزه،‌ مدرک گرایی رو به گسترش، حفظ محوری و رتبه بندی‌های صوری را از جمله اشکالات نظام آموزشی فعلی حوزه دانست. به گزارش شبکه اجتهاد، دکتر سید علیرضا واسعی رییس سابق پژوهشکده اسلام تمدنی در گفت‌وگویی،‌ با اشاره به ایام ابتدایی سال تحصیلی جدید حوزه‌های علمیه به بیان نکاتی در باب نظام آموزشی حوزه پرداخت و اظهار …

حجت‌الاسلام مهریزی در نشست «شخصیت و حقوق زن در اسلام» گفت: اگر بپذیریم مردها رئیس‌ خانواده هستند، این ریاست مطلق نیست، زیرا در ریاست اولا توانایی مطرح است و دوم اینکه خود قرآن می‌فرماید «وَعَاشِرُوهُنَّ بِالْمَعْرُوفِ» و از همین رو، قوامیت باید در چارچوب قرآنی دیده شود. به گزارش شبکه اجتهاد، اولین نشست از سلسله نشست‌های علمی باشگاه کتابخوانی تخصصی …

کتاب «حلقات فقه الفعال» جلد هفتم از سلسله بحث‌های استدلالی فقهی در مسائل کاربردی و نوظهور، تألیف آیت‌الله علی‌اکبر سیفی مازندرانی روانه بازار نشر شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، هفتمین جلد کتاب «حلقات فقه الفعال» به‌همراه ترجمه فارسی اثر آیت‌الله علی‌اکبر سیفی مازندارانی عضو جامعه مدرسین و استاد با سابقه خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم، با مشارکت برخی …

شبکه اجتهاد: ظرف هفته‌ها‌ی اخیر بحث‌ها‌ی زیادی بین صاحب نظران در مورد حوزه و سکولاریسم مطرح شد. آنچه مسلم است قول به جدایی دین و حوزه‌ها‌ی دینی از سیاست، بر خلاف مسلّمات و الفبای دین و شریعت است و بدون شک همه انبیای الهی تحقق اهداف والای معنوی و اخلاقی و عدالت خواهی و ایجاد قسط را از رهگذر تحقق …

چهارمین کنفرانس جهانی فتوا در مصر در حالی از فردا برگزار خواهد شد که مسأله فتوا به یکی از مشکلات جامعه دینی مصر تبدیل شده است. به گزارش شبکه اجتهاد، پدیده فتوا و مفتیان نوظهور در سال‌های اخیر به یکی از چالش‌های جدّی جامعه دینی مصر تبدیل شده است. با آنکه نهادهای رسمی دینی مانند الازهر، دارالافتا و در برخی …

رئیس‌جمهور سوریه قانون جدیدی را درباره وزارت اوقاف صادر کرد که براساس آن دوره فعالیت مفتی این کشور سه سال است و به وزیر اوقاف نیز اختیارات گسترده‌ای داده شده است. به گزارش شبکه اجتهاد به نقل از خبرگزاری فرانسه، پارلمان سوریه دهم اکتبر اصلاحاتی را در قانون اوقاف ایجاد کرد و این قانون جای قانون سال ۱۹۶۱ را خواهد …

نشست اختتامیه مدرسه هفتم «مشق اجتهاد» (طرح ملی روشمندسازی علوم اسلامی)، با حضور فقه‌پژوهان مرکز تخصصی آخوندخراسانی دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی و با سخنرانی حجت‌الاسلام‌والمسلمین سید محمدعلی ایازی (قرآن‌پژوه و عضو هیئت‌علمی دانشگاه علوم و تحقیقات)، حجت‌الاسلام‌والمسلمین مجتبی الهی‌خراسانی (استاد حوزۀ علمیۀ مشهد و رئیس میز توسعه و توانمندسازی علوم اسلامی دفتر تبلیغات اسلامی قم) و دکتر محمود حکمت‌نیا …

حجت‌الاسلام سیدشبیری با اشاره به ضرورت پرداختن به مسائل رجالی و حدیثی در حوزه‌های علمیه که متکفل بیان علوم دینی و اسلامی هستند، بیان کرد: علی رغم وجود أهمیت و نیاز فراوان کمتر به این مباحث پرداخته شده و تحصیل و تعلیم دانش رجال منحصر در یک مقطع تحصیلی و بسیار محدود است و نباید به این وضعیت کم جان …

استاد دانشکده فرهنگ و ارتباطات دانشگاه امام صادق (ع) با بیان اینکه تبادل نظرات میان دستگاه قضا و مراجع منجر به افزایش کیفیت فقاهت و قضاوت می‌شود، گفت: اجتهاد بدور از تحولات جامعه و قضاوت بدور از اجتهاد برای آینده فقه و قضا سهمناک است به گزارش خبرنگار اجتهاد، دکتر حسام‌الدین آشنا، دانش‌آموخته حوزه علمیه و دانشگاه امام صادق(ع) به …

شبکه اجتهاد: درس خارج فقه آیت‌الله مهدی شب‌زنده‌دار استاد باسابقه حوزه علمیه قم و فقیه شورای نگهبان با موضوع «امر به معروف و نهی از منکر» صبح‌ها در مسجد اعظم با حضور صدها طلبه برگزار می‌شود.  

اختصاصی شبکه اجتهاد: محمدتقی شهیدی، شاگرد مبرز مرحوم آیت‌الله میرزا جواد تبریزی، سال‌هاست که یکی از مهم‌ترین کرسی‌های تدریس خارج فقه حوزه علمیه قم را در اختیار دارد. عضو هیئت استفتاء آیت‌الله سیستانی، در خلال مباحث مکاسب محرمه که در سال تحصیلی ۹۵-۹۶ تدریس کردند، به بحث لهو پرداخته است. در زیر، بخش‌هایی از گفته‌های ایشان در این رابطه می‌آید. …

برخی از روشنفکران دینی متاسفانه به صراحت می‌گویند که امروز باید دانش فقه را کنار زد و دانش حقوق یا قوانین را جایگزین کرد. آنها از این نکته غافل هستند که دانش حقوق یا قوانین بر عقل خود بنیادی تکیه می‌کند که نشان و بهره‌‌ای از وحی ندارد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین مرتضی جوادی آملی در گفت‌وگویی اظهار …

مدیر حوزه‌های علمیه با بیان اینکه تمام بخش‌های حوزه دارای برنامه پنجساله هستند، گفت: امروز مراکز علمی جهان به‌نظام استادی حوزه نزدیک می‌شوند البته باید با اقتضائات امروز این سنت تکمیل شود و امیدوارم که طرح جامع استادی تا سال آینده تکمیل شود. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله علیرضا اعرافی در اجلاسیه اساتید سطح یک  حوزه علمیه قم که در …

صادق‌نیا استاد دانشگاه ادیان و مذاهب با بیان اینکه حوزه دچار سکولاریسم معرفتی است و روحانیت به نقش اصلی خود قانع شده است گفت: با وجود دینی‌ترشدن مکان‌ها و تقویم، کیفیت دینداری در کشور کمتر شده است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام‌والمسلمین مهراب صادق‌نیا، استاد دانشگاه ادیان و مذاهب،  در نشست علمی «حوزه سکولار؛ هشدار یا واقعیت» در مؤسسه مفتاح …

ایزدهی عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، درپیش گرفتن مسیری غیر از اجتهاد مصطلح حوزه با سابقه هزارساله را موجب به خطرافتادن فهم دین و تحجر و تجدد و در نهایت خروج از مسیر اسلام دانست. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام سید سجاد ایزدهی اظهار داشت: اصولا دو نوع تلقی از اسلام وجود دارد که براساس یک نگاه، …

مشاور علمی مفتی مصر با بیان آنکه صدور حکم تکفیر مشروط به محاکمه قضایی است خاطر نشان کرد که فقها هیچگاه نسبت به خروج دیگران از اسلام حکمی صادر نکرده‌اند. به گزارش شبکه اجتهاد، مجدی عاشور مشاور مفتی مصر در سخنانی تاکید کرد که مطابق با فقه اهل سنت انجام گناهان کبیره سبب خروج انسان از دایره اسلام و در …

استاد حوزه علمیه قم با تأکید بر لزوم کنار گذاشتن احتیاط بیش از حد در فتوا گفت: آرای فقهای گذشته با اینکه سرمایه عظیمی برای امروز است، ولی پاسخگوی نیازهای جدید نیست. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام ‌والمسلمین سید ضیاء مرتضوی، استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم، با بیان اینکه فقه دانشی متکی به منابع و روش در …