اجتهاد و اصول فقه

متاسفانه دست دشمنان برای ضربه زدن به جامعه اسلامی باز بود و امام صدر را با حیله و تزویر از ما گرفتند. هرچند که خود او اکنون در میان ما نیست، اما خوشبختانه فکرش در میان ما تداوم پیدا کرده است. فقدان امام صدر خسارت بزرگی است و اگر او در میان ما بود، شرایط جامعه صورت دیگری به خود می‌گرفت. به گزارش شبکه اجتهاد، سیده حورا صدر و جمعی از همکاران موسسه امام موسی صدر، در ادامه دیدار با علما و مراجع قم با آیت‌الله شیخ جعفر سبحانی دیدار و گفت‌وگو کردند. در این دیدار ضمن ارائه گزارشی درباره …

حجت‌الاسلام دری با بیان اینکه سکولار دانستن حوزه جفا است، بیان کرد: اگر کسی فقط از جلوی حوزه علمیه رد شده باشد باز هم به این مسئله اذعان خواهد کرد که حوزه در مسائل مرتبط با نظام، حضور جدی داشته است و در مباحث متعددی مانند ولایت فقیه، اقتصاد، بانکداری و …، نه تنها در دوره فعلی بلکه در دوره گذشته افرادی مانند امام، آیت‌الله مؤمن و… در دوره فعلی افرادی مانند حجج اسلام واعظی و ارسطا و … به مباحث مختلف از منظر دینی پرداخته و نظریه‌پردازی کرده‌اند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام مصطفی دری، مدرس سطح عالی حوزه …

رییس دانشکده مذاهب دانشگاه ادیان و مذاهب اسلامی با بیان اینکه اگر ظرفیت مهمی چون مرجعیت را از بین ببریم، جامعه شیعه از هم خواهد پاشید و دیگر نخواهیم توانست در آینده آنچه که در سلاح و صدای جامعه شیعه هست را راهبرد کنیم و پیش برویم بنابراین باید توجه داشته باشیم که اگر انتقاداتی به مرجعیت داریم، در همه حال شوکت و قدرت مرجعیت حفظ شود؛ اگر اتفاقی بیفتد و شوکت مرجعیت از هم بپاشد هیچ اتحاد و انسجامی در میان شیعه وجود نخواهد داشت. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام و المسلمین دکتر مهدی فرمانیان درباره ضرورت صیانت از …

پژوهشگر و مدرس حوزه علمیه اصفهان گفت: یک جریان سکولاری هستند که با اهداف خاصی سعی می‌کنند مرجعیت شیعه را  تخریب کنند تا مرجعیت نتواند در مورد مشکلات و مسایل اظهار نظر کنند یا اگر اظهارنظر هم کنند، سخنانشان نفوذ چندانی نداشته باشد، این جریان یک جوسازی روانی در جامعه می‌کنند و حتی گاهی از اختلاف نظرهای ما سوء استفاده می‌کنند، مشکلات و مباحث و بحث‌هایی که صورت می‌گیرد را به سمتی می‌برند که مرجعیت را بکوبند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین مهدی مسائلی درباره ضرورت صیانت از منزلت مرجعیت شیعی به منظور صیانت و پاسداری از مذهب، به …

اختصاصی شبکه اجتهاد: مقدمه اول: اگر نگوییم تمام مصادیق فساد با اعمال عقل و خرد انسان قابل شناخت و درک و دریافت است بی‌تردید بیشترین مصادیق فساد این گونه است. به تعبیر روشن‌تری باید گفت انسان‌ها برای این که بفهمند چه چیزی و چه کسی فاسد و و یا فسادآور و صالح و اصلاح‌گر است بر مبنای عقل عمل‌ می‌کنند. انسان با عقلی که دارد‌ می‌فهمد در عرصه اقتصاد و سیاست و فرهنگ و اخلاق و زندگی حالت فساد چگونه است. فساد‌های هر عرصه با منطقی عقلانی قابل فهم و تفسیر است. از نظر دینی هم این گونه است که …

حسینی گرگانی در کتاب «چگونگی تدریس دروس خارج»، نگاهی منتقدانه به سبک‌ها و روش داشته و الگوی آموزش نوینی برای دروس خارج حوزه‌های علمیه معرفی کرده است. او معتقد است برخی از استادان در جایگاه تدریس خارج نیستند، نداشتن مهارت‌های لازم، پیچیده‌گویی یا بالا بودن سطح و عمق مطالب، مسأله‌گویی به جای آموزش اجتهاد و استنباط. به گزارش شبکه اجتهاد، بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان انقلاب اسلامی کتاب «چگونگی تدریس دروس خارج سبک‌ها، روش‌ها و الگوها» نوشته استاد سیدمیرتقی حسینی گرگانی، استاد درس خارج حوزه علمیه قم را سال گذشته منتشر کرده است. نگارنده در چهار فصل با عنوان‌های: پاسداری و …

کتاب «در آینه فقه؛ تأثیر ادبیات عربی و دانش کلام بر فقه» فقه را بسان آینه‌ای به تصویر کشیده است که در آن نقش‌های دو دانش نحو و کلام پدیدار شده است. به گزارش شبکه اجتهاد، جدیدترین اثر حجت الاسلام و المسلمین ربانی بیرجندی، عضو هیئت علمی مرکز تخصصی آخوند خراسانی با عنوان «در آینه فقه؛ تأثیر ادبیات عربی و دانش کلام بر فقه» چاپ و منتشر شد. این کتاب در بردارنده مسائل بسیاری از نقش آفرینی‌های دانش نحو از علوم ادبی و دانش کلام از علوم عقلی ـ نقلی بر دانش فقه و تأثیر این دو دانش در فرآیند …

محتشمی‌پور، از شاگردان و همراهان امام خمینی (ره) در گفت‌وگویی وجود هرگونه اختلاف میان امام خمینی و امام موسی صدر به خصوص در ماجرای معرفی مرجعیت اعلم در لبنان را رد کرد. به گزارش شبکه اجتهاد به نقل از مؤسسه فرهنگی تحقیقاتی امام موسی صدر، حجت‌الاسلام و المسلمین سید علی اکبر محتشمی‌پور از شخصیت‌های شناخته شده‌ای است که دوران طولانی را از دروس نجف تا حرکت انقلابی امام خمینی (ره) با او همراه بود. پس از انقلاب نیز در مسئولیت‌های مختلف از جمله سفارت جمهوری اسلامی ایران در سوریه و سپس وزارت کشور جمهوری اسلامی ایران ایفای نقش کرد. محتشمی‌پور …

برنامه زاویه در آخرین قسمت خود با حضور حجت‌الاسلام علیرضا پیروزمند قائم مقام فرهنگستان علوم اسلامی و حجت‌الاسلام مهراب صادق نیا عضو هیأت علمی دانشگاه ادیان و مذاهب با موضوع «امکان سنجی فقه سکولار» از شبکه چهارم سیما پخش شد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام پیروزمند در ابتدای این برنامه گفت: حوزه‌های علمیه، میراث‌دار یک سرمایه غنی و باصلابتی هستند که اگر امروز به اقتضاء نیازهای جامعه سخن از تحول فقه، حوزه و دانش‌های پیرامونی حوزه گفته می‌شود، به‌هیچ‌وجه نباید به معنای کم انگاشتن و کم‌ارزش‌ دانستن یا کم اعتبار دانستن دانش‌های حوزوی به‌ویژه و به‌ویژه فقه، در حوزه‌های علمیه …

استاد حوزه علمیه قم با انتقاد از اتهام به حوزه علمیه گفت: نقد به هر صورتی که باشد، حتی از یک فرد غیر حوزوی، قابل قبول است؛ هیچ اشکالی ندارد و در گذشته هم بود. اما گاهی اوقات به عنوان نقد هست ولی انگیزه دیگری پشت آن وجود دارد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین مرتضی جوادی آملی، در خصوص جایگاه حوزه علمیه به جماران گفت: همان گونه که در عصر امام باقر(ع) و امام صادق(ع) حوزه علمیه‌ای شکل گرفت که پایگاه دین و دیانت بود. در حقیقت پایه گذاری این موضوع در عصر امامان بزرگوار ما بوده است و …

ما نباید به ساختار تصلب داشته باشیم. با توجه به مسائلی که مبتلا‌به جامعه است، فقه باید ساختارمند شود. امروزه علوم انسانی در جامعه ما رشد کرده، پس باید فقه اقتصاد، فقه تربیت، فقه سیاست، فقه امنیت، فقه دفاع و … را داشته باشیم و با همین میراث فقهی هم باید یک نظام اجتماعی ساخته و تدوین شود. اختصاصی شبکه اجتهاد: عبدالحسین خسروپناه استاد و پژوهشگر فلسفه دین و رئیس مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران، در گفتگویی، به تشریح دیدگاه‌های خود درباره «فقه اجتماعی» و برخی مسائل روز جامعه پرداخت. او معتقد است فقه باید و حتماً با توجه به …

اختصاصی شبکه اجتهاد: همچنان که در دوران عباسیان اولیه مکاتب فقهی که مهم‌ترین دلیل جدایی‌شان جغرافیا بود از مکتب به سمت دیدگاه‌های شخصی افراد سوق یافت، در هر منطقه‌ای نیز این دیدگاه‌های متعدد شخصی به برتری یک دیدگاه کشیده شد و مجتهدانی که تا پیش از این خود را صاحب دیدگاه و نظر شخصی در باب مسائل فقهی‌ می‌دانستند ترجیح دادند تا حول محور نظرات فقهی اساتید خود به طرح مباحث پرداخته و تنها اختلافات میان خود و او را مطرح نمایند. بعدها به دنبال تلاش‌های این شاگردان، دیدگاه این اساتید به عنوان یک مکتب غالبی در هر منطقه جغرافیا …

رضا اسلامی گفت: اینکه برخی معتقد هستند که تمام آیات قرآن قابلیت بهره‌گیری فقهی دارد ریشه و اساس محکمی ندارد و هیچ مقاله و کتابی هم در این زمینه نوشته نشده است و اگر کسانی که مدعی هستند فارغ از شعار آن را بنویسند در این صورت می‌توانیم در این زمینه بحث کنیم. اما خالد غفوری با تاکید بر قرآن‌محوری در فقه گفت: گذشتن از یک آیه به آسانی به بهانه اینکه فقهای گذشته از آن بهره فقهی نبرده‌اند کار درستی نیست. به گزارش خبرنگار اجتهاد، هشتمین نشست از نشست‌های «چالش‌های فقه در دنیای معاصر» با سخنرانی حجج‌الاسلام والمسلمین رضا …

همتی گفت: مدعی هستیم دین توان مدیریت اداره جامعه را در همه شئون سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و… دارد و این تعبیر امام خمینی فرمودند «فقه؛ فلسفه عملی حکومت در ابعاد مختلف سیاسی و اجتماعی و فرهنگی است» موید همین امر است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام حیدر همتی، با تشریح اهداف شورای علمی فقه تخصصی نظام ساز، اظهار داشت: نظام سازی فقه ابتداءً خواست مقام معظم رهبری از حوزه‌های علمیه بود و توقع داشتند حوزه‌های علمیه فقه حکومتی و فقه نظام ساز را پیگیری و راه اندازی کنند. از این رو یکی از موضوعاتی که موسسه آموزشی عالی امام رضا(علیه …

استاد سطح خارج و عالی حوزه علمیه با بیان اینکه حوزه علمیه باید به سمت اجتهاد تخصصی و مبتنی بر علوم انسانی ـ اسلامی پیش برود تاکید کرد: اجتهاد تخصصی؛ سد راه سکولاریسم است و از طرفی امروز عمر یک فقیه به پرداختن به همه مسائل فقهی نمی‌رسد، بنابراین تخصصی شدن از ضرورت و اهمیت بیشتری برخوردار می‌شود. به گزارش شبکه اجتهاد، یکی از موضوعات پر دامنه در طول ادوار حیات حوزه‌های علمیه، مسئله فقه و کارآمدی آن برای تمامی زمان‌هاست؛ این مسئله به خصوص در دوره بعد از انقلاب اسلامی و شکل‌گیری نظام دینی نقش ویژه‌ای یافته و مسئله …

اختصاصی شبکه اجتهاد: اختتامیه مدرسه هفتم «مشق اجتهاد»، پنجشنبه ۱۵ شهریورماه، با حضور فقه‌پژوهان در مرکز تخصصی آخوند خراسانی دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی و با سخنرانی حجت‌الاسلام والمسلمین سید محمدعلی ایازی (قرآن پژوه و عضو هیئت‌ علمی دانشگاه علوم و تحقیقات)، حجت‌الاسلام والمسلمین مجتبی الهی خراسانی (استاد حوزه علمیه مشهد و رئیس میز توسعه و توانمندسازی علوم اسلامی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم)، و دکتر محمود حکمت‌نیا (محقق و عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی) برگزار شد. استاد ایازی، نگاه فقها به آیات و روایات ذبیحه اهل کتاب را به‌عنوان چالش فقه موجود مطرح کرد. دکتر …

نظریه فقهی، نگرشی جدید است که فروعات فقهی مختلفی را در پی دارد لکن قول و نظر، یک مسئله را پوشش می‌دهد بدین معنا که گرچه دانش را حفظ می‌کند اما قلمرو دانش را افزایش نداده و آن را جلو نمی‌برد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین مححمدعلی خادمی کوشا، مدیر گروه «دانش‌های وابسته به فقه»، در پژوهشکده فقه و حقوق پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، در کارگاه‌های مشق اجتهاد که در مدرسه تخصصی فقه امام خمینی (ره) قم برگزار شد، طی سخنانی با بیان اینکه عموم دانش‌پژوهانی که وارد عرصه پژوهش می‌شوند با چالش انتخاب موضوع مواجه‌اند، گفت: پیدایش …

مدرسه هشتم «مشق اجتهاد» با حضور طلاب در مدرسه تخصصی فقه امام خمینی (ره)، با ارائه درس «روش استناد دهی به سنت» توسط حجت‌الاسلام والمسلمین سید ضیاء مرتضوی دنبال شد. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد خارج فقه حوزه علمیه قم با بیان اینکه باید سنت به‌عنوان منبع اصلی فقه مورد توجه قرار گیرد، گفت: ترجمه تحت‌اللفظی سنت، ترجمه کامل نیست؛ بلکه باید ترکیب بین کلمات را متوجه شد. اگر در این امر دچار خطا شویم استدلال دچار مشکل شده است. وی ادامه داد: باید مبنای خود را در مورد وثوق خبری یا مخبری بودن را مشخص کنیم. علاوه بر اینکه، …

مدیر حوزه‌های علمیه خواهران با تأکید بر این که بیوت و اصحاب مراجع باید به اصل انتقاد توجه کنند و نه زبان بیان آن، گفت: لازم نیست حواشی مطلب که در زمان بد یا با ادبیات بدی گفته شده است، موجب بی‌توجهی به اصل پیشنهاد، انتقاد و نقصی شود که بر چهره مشعشع حوزهای علمیه دیده شده است و موضوع را به نحوی مطرح کنیم که گویا مساله‌ای وجود نداشته است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین عبدالکریم بهجت‌‌پور با بیان این که قرآن و دین برای انتقال مطلوب پیام‌های خود و تربیت و رشد مناسب مجموعه متدینینی که جذب …

حجت‌الاسلام نعیمیان استعدادیابی و علاقه سنجی طلاب را امری مهم دانست و بر ضرورت توجه طلاب به رویکردهای مختلف فقه از جمله فقه حکومتی تأکید کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام ذبیح الله نعیمیان در گفت‌وگویی با اشاره به آغاز سال تحصیلی حوزه‌های علمیه به بیان مهمترین ارکان نشاط و رونق علمی در حوزه پرداخت و عنوان کرد: هر کاری که انسان انجام می‌دهد مبتنی بر هدف گذاری خاصی است که در نظر می‌گیرد که آن هدف متناسب با ظرفیت‌ها و علایق شخصی است و طبیعتا بزرگوارانی که در سطوح مختلف حوزه مشغول هستند هدف غایی خود را خدمت به …

شبکه اجتهاد: بحث از تأثیر زمان و مکان در استنباط احکام دینی همواره مورد کاوش و پرسش بوده است. برخی از روشنفکران، عنصر زمان و مکان را چنان برجسته می‌بینند که کمتر آموزه‌ای از متون کهن دینی را می‌توان در دنیای جدید به کار بست. آیت‌الله جعفر سبحانی از جمله مراجعی است که در آرای خود کوشیده اقتضائات دنیای جدید را نیز مورد توجه قرار دهد. وی پنج سال پیش در گفتاری با عنوان «تأثیر زمان و مکان در استنباط احکام شرعی» اصول چهارگانه‌ای را بر‌شمرد تا مبانی شریعت را برای استنباط احکام در دنیای جدید تبیین کند. نخستین اصلی …

اختصاصی شبکه اجتهاد: ضرورت تحول حوزه در شؤون مختلف قابل انکار نیست و به مضمون فرمایش مقام معظم رهبری اگر تحول صورت نگیرد خواهیم مرد یا دست‌کم منزوی خواهیم شد. نهادهای مدیریتی حوزه در واقع  زمینه‌ساز و بسترساز این امر مهم بوده و تصمیم‌سازی و ایجاد بستری متناسب و به‌روز در جهت تحول معقول از درون حوزه با همراهی شخصیت‌های برجسته و نخبه و فعّال و خلّاق و با انگیزه صورت می‌گیرد. علی‌رغم قیام بزرگانی هم‌چون آخوند خراسانی، شیخ مجتبی قزوینی و شهید هاشمی‌نژاد و حضرت آیت‌الله خامنه‌ای و … در عرصه اجتهاد و فقاهت و عمل در این حوزه …

استاد دانشگاه علوم حدیث به تبیین جریان‌های معاصر علم رجال پرداخت و ضمن تقسیم مبانی علم عالمان شیعه به ۴ دسته قرائنی، سندی، فهرستی و شکاکان هر یک را به تفصیل مورد بحث و بررسی قرار داد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین مهدی غلامعلی، در نشست رجال پژوهی با موضوع شناخت جریان‌های معاصر علم رجال که به همت گروه رجال پژوهی معاونت پژوهش حوزه علمیه خراسان در محل مدرسه آیت‌الله خویی(ره) برگزار شد، با بیان این که گروه‌ها و جریانات متنوع و مختلفی در شیعه و سنی با سنت و حدیث مواجهه داشته‌اند، گفت: گروهی کاملا آن را رد …

کتاب جدید درسی «الفائق فی الاصول» امسال به صورت آزمایشی جزء برنامه درسی رسمی حوزه قرار گرفته است و طلاب پایه نهم و دهم حوزه‌‌ می‌توانند درس الفائق را در سامانه آموزش انتخاب و ثبت نام کنند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام و المسلمین رستم نژاد،‌ در مورد کتاب و درس جدید “الفائق فی الاصول” به سایت حوزه گفت: مجموعه فقه معاصر که متشکل از اساتید باتجربه و شناخته شده دروس خارج و تحت اشراف مدیریت حوزه‌های علمیه‌‌ می‌باشد یکی از برنامه‌های خود را تالیف کتب جدید فقهی و اصولی برای تدریس در دروس سطح و خارج قرار داده است. …

شبکه اجتهاد: احمد واعظی، نظریه‌پرداز و پژوهشگر و رئیس فعلی «دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم»، عضو «هیات‌علمی دانشگاه باقرالعلوم قم» و عضو «هیات‌امنای سازمان تبلیغات اسلامی» است. واعظی در سال ۱۳۵۹ پس از دریافت دیپلم ریاضی وارد تحصیلات حوزوی شد. در سال ۱۳۶۵ بعد از اتمام سطح تا اواخر دهه ۷۰ به فراگیری دروس خارج فقه و اصول پرداخت و از سال ۱۳۸۰ به مدت دو سال در «دپارتمان شرق‌شناسی دانشگاه کمبریج» و «کالج اسلامی لندن» به تدریس پرداخته‌ است. حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر احمد واعظی با حضور در برنامه تلوزیونی «شوکران» به پرسش‌های فضلی‌نژاد در این برنامه بر نسبت …

بیان آیات بدین نحو است که در کنار بیان حکم الهی، شوق لازم را برای عمل به‌حکم ایجاد می‌نماید. لذا با توجه به این اصل قرآنی، در استنباط نیز می‌باید نگاه کارساز و مفید به فتاوی داشت. به‌عنوان نمونه اگر در حکمی که یقین به لغو بودن و اجرانشدن آن در جامعه داریم، تن دهیم، همین می‌شود که در برخی از احکام در جامعه می‌بینیم. پس می‌باید عدم لغویت حکم را به‌عنوان اصلی مانند لاحرج و لاضرر در سایر احکام جاری دانست.  به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسالام والمسلمین سید محمدعلی ایازی قرآن پژوه و عضو هیئت ‌علمی دانشگاه علوم و …

شبکه اجتهاد: به نظر‌‌ می‌رسد بهترین و پر ثمر ترین راه برای قرار گرفتن روی ریل اجتهاد آن باشد که دانش پژوه، سال‌‌های ابتدائی درس خارج را در درس خارج عبادات، به خصوص طهارت و صلاه شرکت کند، زیرا درس خارج، تمرین اجتهاد است و برای این تمرین، کاری مهم‌تر از سر و کله زدن با نصوص نیست و ابواب عبادات پر نصوص‌ترین ابواب فقهی هستند. نکته‌ی مهم دیگر آن است که شما در ابوابی مثل طهارت و صلاه با انبوهی از نوشته‌‌های فقهی اکابر فقیهان روبرو هستید که مطالعه‌ی آن‌‌ها به رشد علمیتان کمک شایانی خواهد کرد.  هرگز به …

اختصاصی شبکه اجتهاد: اقل و اکثر عناوین گویایی برای بیان نوع حضور و تواجد دین در دنیا و اندیشه و عمل نیست زیرا این دو واژه دست کم در ادبیات روشنفکرمآبان به ظاهر دینی بیانگر کیفیت‌ها نیستند بلکه حکایت‌گر کمیت‌اند. برای مثال اگر هر کدام از موارد و مصادیق زیر از احکام شرع باشد: ۱- لزوم و ضرورت و البته بالتبع حجیت و اعتبار اعمال عقل در زندگی. ۲- وجوب و ضرورت التزام به اخلاق مانند تعهد عملی به عدل ‌و عدالت وح سن خلق در تمام رفتارها. ۳- محکم کاری و اِتقان و درست کار کردن در تمام رفتارها‌ …

اختصاصی شبکه اجتهاد: عنوان «لهو» از عناوین سهل و ممتنع فقه شیعی است. در ابتدا به نظر می‌رسد مفهوم آن روشن است، لکن تاکنون تحقیقات زیادی در رابطه با آن صورت نگرفته است. این در حالی است که در ابواب فقهی، بسیاری از مصادیق آن ذکر می‌شود. بررسی فقهی این عنوان را با حجت‌الاسلام محمدعلی خادمی کوشا، مدیر گروه دانش‌های وابسته به فقه پژوهشکده فقه و حقوق پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در میان گذاشتیم. به عقیده وی، این عقیده که هر چیز نامطلوبی لهو است، نادرست است. تفسیر وی از لهو، تفسیر خاص و جدیدی است که تاکنون کمتر …

عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی گفت: حریم گسترده احتیاطی که برخی از فقها به دور فقه کشیده‌اند سبب شده تا در رساله‌های عملیه شاهد احتیاطات بیش از حد باشیم و فقه دفاعی شود و وقتی فقه این همه حالت دفاعی بگیرد ناکارآمد می‌شود. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین مصطفی علی‌اکبریان، عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی و نویسنده آثار مختلف فقهی، درباره چالش‌های فقه در دنیای معاصر گفت: از جمله چالش‌های موجود فقه در برخورد با دنیای معاصر، موضوعاتی مانند دیه مسلمان و کافر، دیه زن و مرد، و نجاست کافر و … است …