مفتی اردن گفت: بحث و فتوا دادن درباره مسائلی که به زیان وحدت و همزیستی مردم باشد جایز نیست به ویژه در مورد مسائلی که میان مردم فتنه ایجاد کند. به گزارش شبکه اجتهاد، شیخ عبدالکریم الخصاونه مفتی اردن در گفتگو با یکی از خبرگزاری‌های اردن گفت: بحث و فتوا دادن درباره مسائلی که به زیان وحدت و همزیستی مردم باشد جایز نیست به ویژه در مورد مسائلی که میان مردم فتنه ایجاد کند. وی افزود: از این به بعد مسائل مهم و حساس فقهی مانند اجاره به شرط تملیک و مسائل مستحدثه فقهی و مسائلی که در وحدت و …
کرسی آزاداندیشی فقه نظریات اسلامی و نظام سازی فقهی از دیدگاه آیت‌الله سید محمد باقر صدر و آیت‌الله هاشمی شاهرودی به میزبانی دانشگاه عدالت برگزار می‌شود. به گزارش شبکه اجتهاد، اداره کل پژوهش دانشگاه عدالت در راستای طرح کمیته تحول در علوم انسانی با همکاری موسسه دایرۀ المعارف فقه اسلامی بر مذهب اهل‌بیت (علیهم‌السلام) و شورای عالی انقلاب فرهنگی، کرسی آزاداندیشی با موضوع «فقه نظریات اسلامی و نظام سازی فقهی از دیدگاه آیت‌الله سیدمحمد باقر صدر و آیت‌الله هاشمی شاهرودی» را برگزار میکند. بنابراین گزارش، حجت‌الاسلام والمسلمین ملک‌زاده، مدرس خارج حوزه علمیه قم به عنوان ارائه کننده، حجت‌الاسلام والمسلمین اسلامی …
تسبیب و اعانه دو قاعده فقهی مهم به شمار می روند که آثار مهمی بر آن ها بار می شود. معین و سبب که ماحصل این دو قاعده است دارای شباهت زیادی می باشند و اینکه چه فرقی دارند بسیار مبهم است. تفاوت های ظریف این دو گاهی موجب خلط در تطبیق گشته و مصادیق هر یک با دیگری اشتباه گرفته می شود. ما در پنج محور تفاوت های دو عنوان فوق را بررسی نموده ایم. بحث از محوریت یا عدم محوریت هر یک، اشتراط و عدم اشتراط مباشر عاقل، اشتراط قصد در صدق دو عنوان، شمول دو قاعده نسبت به ترک و عدم ترک و بیان حکم تکلیفی و وضعی اعانه و تسبیب محورهای این مقاله را تشکیل می دهد.
نرم‌افزار کتابخانه «احادیث فریقین» با موضوع حدیث و علوم حدیث، حاوی متن کامل ۱۴۵ جلد کتاب از منابع اولیه شیعه و اهل سنّت، به زبان عربی، به همت مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی نور در قم تولید شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، نرم‌افزار کتابخانه «احادیث فریقین» مشتمل بر مصادر اصلی حدیثی شیعه و سنی است که متن کامل ۲۱ عنوان کتاب حدیثی در ۱۴۵ جلد، از منابع اولیه و معتبرِ شیعه و اهل سنّت، به زبان عربی می‌باشد. شیعه: نهج البلاغه؛ صحیفه کامله سجادیه با ترجمه فارسى؛ المحاسن؛ الکافی(ط – دار الحدیث)؛ الکافی (ط – إسلامیه)؛ من لا یحضره الفقیه؛ …
هدف اصلی تحقیق «انسان‌شناسی سیاسی از منظر فقهی» توسعه فقه به حوزه اجتماع و سیاست برای ایفای نقش فعال در جوامع بشری است. این کتاب در چهار بخش و بیست فصل مستقل نگاشته شده است. به گزارش شبکه اجتهاد از روابط عمومی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، کتاب «انسان‌شناسی سیاسی از منظر فقهی» اثر محقق گروه سیاست پژوهشکده نظام‌های اسلامی محمد حسنی در آینده‌ای نزدیک به زیور چاپ آراسته خواهد شد. در این بخش به‌اجمال، معرفی کوتاهی در مورد این اثر خواهید خواند. «انسان‌شناسی سیاسی از منظر فقهی» برای مطالعه انسان سیاسی تابه‌حال، دو رویکرد فلسفی و جامعه‌شناختی در پیش‌گرفته …
هفدهمین شماره فصلنامه تخصصی علوم انسانی اسلامی صدرا با پرونده‌های ویژه‌ای چون «فقه اجتماعی» و «مغز متفکر اسلامی»، همراه با آثار و گفتاری از شخصیتهای مطرح حوزه و دانشگاه چاپ و منتشر شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، به همت مرکز پژوهش‌های علوم انسانی اسلامی صدرا، هفدهمین شماره فصلنامه تخصصی علوم انسانی اسلامی صدرا با مدیرمسئولی رضا غلامی و سردبیری مسعود معینی‌پور منتشر شد. این شماره صدرا، یادداشت و گفتگوهایی از آیات و حجج‌اسلام، تسخیری، آصفی، هادوی تهرانی، رشاد، اسلامی، پارسانیا، علیزاده، واعظی، سیدجوادی، اکبرنژاد، رحیم پورازغدی، پایا و… منتشر کرده است. پرونده «مغز متفکر اسلامی» «پروژه فکری شهید صدر» محمدرضا فلاح، …
آیین اسلام برای همه مردم و همه زمان‌ها آمـده اسـت، لذا اسلام پاسخگوى همه احتیاجات انسان است، لیکن شکل پاسخگویى به نیازهاى انسان در زمان‌هاى مختلف فرق میکند که این با دخالت زمان و مکان در اجتهاد قابل تحقق است. آنچه امروز به عنوان مسائل مستحدثه مطرح است، دستاورد عنصر زمان است؛ که پرسمان‌ها و مسائل نوپیدا در حوزه‌های گوناگون مسایل عبادی تا مسایل معاملات و پدیدارهای طبی و همانند آن را در بر می‌گیرد. شبکه اجتهاد: بی شک اسلام یک دین جهانی و جاودانی است، لذا جهان شمول است زیرا قرآن، رسالت پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله …
متن پیش‌روی می‌کوشد با طرح دیدگاه شهید صدر در ساخت نظریه اسلامی (فقه نظریه)، روشن کند این فرایند علمی و تلاش فکری و معرفتی، چه نسبت و تشابهی با مهندسی و کار مهندسان دارد! به گزارش خبرنگار اجتهاد، حجت‌الاسلام علی الهی‌خراسانی پژوهشگر و مدرس حوزه علمیه مشهد، در نقد مقاله دکتر علی پایا با عنوان “فقیه به‌منزله‌ی یک مهندس”، طی یادداشتی در شماره هفدهم فصلنامه علوم انسانی اسلامی صدرا با عنوان «فقیه، مهندس نیست!» آورده است: فقه، به مثابه ابزار و صناعت و مهندسی نیست! بلکه از جنس معرفت و شناخت عمیق و تولید گزاره و نظریه است. او در …
شورای گسترش آموزش عالی با ایجاد رشته «فقه و حقوق اسلامی» در مقطع کارشناسی به شیوه الکترونیکی در دانشگاه قرآن و حدیث موافقت به عمل آورد. به گزارش شبکه اجتهاد، شورای گسترش آموزش عالی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در جلسه مورخ ۲۵/۲/۹۵ با ایجاد رشته فقه و حقوق اسلامی به‌صورت الکترونیکی (مجازی) در مقطع کارشناسی دانشگاه قرآن و حدیث با تأمین شرایط علمی و آموزشی موافقت قطعی به عمل آورد. براین اساس مرکز آموزش الکترونیکی دانشگاه قرآن و حدیث از مهرماه سال جاری، از میان برادران و خواهران علاقه‌مند به ثبت‌نام از طریق سایت سازمان سنجش آموزش کشور پذیرش …
در فقه اسلامی با عبارت هایی از جمله «یغتفر فی الدوام (البقاء، الاستدامه) ما لایغتفر فی الابتداء» مواجه می شویم که از سیاق آن این گونه برمی آید که این عبارت، نزد فقها به عنوان قاعده ای مشهور و مقبول مورد لحاظ واقع شده است. لکن پس از بررسی ردپای این عبارت در کتب فقه و قواعد فقه به نظر می رسد در خصوص خاستگاه اصلی این عبارت و حتی استقلال آن، وحدت نظری وجود ندارد. برخی آن را ذیل قواعد «الدفع اقوی من الرفع» یا «التابع تابع» و یا «المانع طاری» ذکر کرده اند و برخی نیز از آن در مبحثی مستقل نام برده اند. در انتها پس از تحلیل و بررسی گفته ها در خصوص این عبارت و بیان ادله، به نظر می رسد می توان به عنوان نتیجه، آن را نه ذیل قواعد سه گانه مذکور بلکه به عنوان قاعده ای مستقل لحاظ کرد مبنی بر اینکه آنچه ابتدا به آن حرام و ممنوع است در ادامه، دوام و بقای آن حرام و ممنوع نیست.
آیت‌الله بروجردی می‌فرمود: «علم اصول با جذب مباحثی از علوم دیگر و فرض فروع غیرلازم متورم شده و بسیاری از مباحث آن، برای استنباط احکام کاربرد عملی ندارد و جز تضییع عمر نتیجه‌ای نخواهد داشت». می‌فرمود: «استاد ما آخوند خراسانی با تألیف کفایه خواست علم اصول را خلاصه کند؛ ولی حاشیه‌نویسان به توسعه‌ی آن افزودند». به گزارش شبکه اجتهاد، سیزدهم شوال امسال (۹۵/۴/۲۸ش) برابر است با پنجاه و هفتمین سالگرد رحلت آیت‌الله بروجردی. به همین مناسبت مباحثات بخش کوتاهی از کتاب «خاطرات آیت‌الله ابراهیم امینی» (منتشرشده توسط مرکز اسناد انقلاب اسلامی) را برای انتشار انتخاب کرده است؛ آیت‌الله امینی در …
مرکز تخصصی آخوند خراسانی و مرکز تخصصی طوبی وابسته به دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی، در سال تحصیلی جدید ۹۶-۹۵ از میان طلاب برادر و خواهر در دو رشته «فقه مقارن» و «فقه خانواده» در سطح چهار حوزه (دکتری) با اعطای مدرک رسمی، ثبت‌نام به عمل می‌آورد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، با توجه به تأکید حضرت آیت‌الله خامنه‌ای مبنی بر اینکه “حوزها باید حرکت به سمت تخصصی شدن را جدی بگیرند و در فقه و اصول و بخش‌های مختلف فقهی و دیگر علوم اسلامی تخصص و درجات تخصصی به اجرا گذاشته شود” دو رشته تخصصی «فقه مقارن» و «فقه خانواده» …
آیت‌الله صافی گلپایگانی با بیان اینکه بی‌شک در عصر آیت‌الله بروجردی، در بین همه علمای فِرَق، کسی اعلم از ایشان در فقه فِرَق نبود، گفت: مرحوم استاد اعظم یک قدم برای «مرجعیت» و «ریاست» برنداشت و در امر ترویج دین و دفاع از حدود و ثغور اسلام و مذهب، آنچه را در توان داشت انجام می‌داد. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله لطف‌الله صافی گلپایگانی از مراجع تقلید شیعه به مناسبت سالگرد رحلت استاد خویش آیت‌الله بروجردی نوشت: «سیزده شوال، سالروز رحلت مرحوم استاد اعظم حضرت آیت‌الله العظمی بروجردی اعلی الله مقامه، زعیم بزرگ شیعه است که در عصر خود، نمونه‌ی …
امروزه خیلی از فتواها هیچ حرمتی برای امت از خود نشان نمی‌دهند و هیچ رعایتی و تقیدی به چارچوب‌های امت و لوازم بقاء امت از خود بروز نمی‌دهند. بلکه برعکس درهای تفرقه و قتل و اصطکاک و برخورد را به روی مسلمانان گشوده‌اند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین احمد مبلغی رئیس دانشگاه مذاهب اسلامی در کنفرانس «علوم اسلامی و تصفیه و اصلاح آن در جهت مبارزه با افراط‌گرایی» در کشور عراق، با طرح این سؤال که عوامل نهفته در ورای خشونت در روابط امت اسلامی چیست؟ اظهار داشت: در این زمینه چند عامل مهم در تولید خشونت در روابط …
اکنون‌که افزایش معنادار خشونت‌گرایی در میان اهل سنت در دهه اخیر و به‌ویژه دو سال گذشته و به‌تبع آن، افزایش اسلام‌هراسی در غرب، نیاز به همگرایی اسلامی را از نگاه برخی فعالان فکری و سیاسی مضاعف کرده است. شبکه اجتهاد: قرن‌ها از طرح آرمان «وحدت اسلامی» می‌گذرد. از انگیزه‌های مصلحت‌اندیشانه حسن صباح برای طرح تفاهم با اهل سنت در قرن ششم هجری [۱] که منجر به فروپاشی آنان به دست مغولان شد، تا اهداف مسالمت‌جویانه اهل تصوف و عرفان در قرون هفتم و هشتم [۲] که به شیعه‌شدن ایرانیان کمک فراوانی کرد، از فشار نادرشاه به علمای شیعه و سنی …
تقریرنگاری هرچند به یقین فرآورده‌های چشم‌گیری داشته است – چه آن که تقریرات درس‌ها اینک منابع گران‌سنگی است که درس‌های خارج را به حق سیراب میکند – اما در کنار توجه به این واقعیت نباید به اشکالات تقریرنگاری بی توجه ماند و زوایا و ابعاد این حرکت نظر از نوباید انداخت. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین احمد مبلغی استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم و رئیس دانشگاه مذاهب اسلامی معتقد است: تقریرنگاران عمدتاً به ضبط اقوال اساتید بسنده می‌کنند. باید علاوه بر ارائه دیدگاه‌های استاد به معیارهای دیگری تن در داد، تا تقریرات به پلی برای انتقال …
احکام امضائی بخش عمده ای از احکام شرعی هستند که پیش از آمدن تشریع الهی در بین عرف عقلا در جریان بوده اند و بدون هیچ اصلاحی یا با اصلاحات اندکی مورد تائید شارع قرار گرفته و وارد دستگاه قانونی شرع شده اند. برخی نواعتزالیان در خصوص این احکام معتقدند؛ به دلیل اینکه این احکام مربوط به عرف زمان تشریع است، با از بین رفتن آن عرف، این احکام نیز از بین رفته اند. در مواردی که عرف از عناصر قوام بخش به موضوعات احکام امضائیه است، حق با ایشان است، اما در حالت عادی، عرف ظرف تحقق حکم است نه عنصر قوام بخش به آن و عنصر قوام بخش بودن نیازمند دلیل است. در مواردی نیز که عرف ظرف احکام است- که در اغلب موارد احکام امضایی این گونه است- تغییر حکم وقتی تابع تغییر عرف خواهد بود که در فرایند امضاء، شارع هیچ گونه اعتباری نکند و تنها از سیره عقلا اِخبار نماید. در این مقاله اثبات خواهد شد که ماهیت امضاء در احکام امضایی عبارت از اعتبار شارع است. زیرا در فرایند امضاء، حکمی همانند حکم عقلا از سوی شارع اعتبار می شود و به همین دلیل با از بین رفتن عرف، حکم اعتبار شده از بین نمی رود.
وقتی بنا شد ابواب جدیدی اضافه شود، مصدر و مأخذ می‌خواهد. ما همان روایات و آیات سابق را داریم. آیا همین‌ها کفایت می‌کنند یا باید بر آن‌ها بیفزایند؟ منابع روایی فعلی ما کم است و باید به آن‌ها اضافه شود. مثلاً ۳۵۰ تا۵۰۰ آیه را به‌عنوان «آیات‌الاحکام» برشمرده‌اند. به‌راستی از مجموع همه‌ی آیات قرآن، فقط این تعداد قابلیت استفاده‌ی فقهی دارند؟ شبکه اجتهاد: مسئله‌ی اول اینکه فقه یعنی قانون‌مندی‌های دین ما. بنابراین دو نکته‌ی خیلی مهم مطرح است. یکی اینکه فقه ما به دلیل ادعای پویایی، باید همه‌ی ابعاد افعال مکلف را پاسخ‌گو باشد و دیگری اینکه باید همه‌ی اصناف، …
استاد علیدوست با تاکید بر اینکه ممکن است در شرایط حرج و اضطرار، کسب علم بر اجرای یک حکم دیگر اولویت داشته باشد به این پرسش پاسخ داد که کدامیک از منابع چهارگانه اجتهاد و استنباط نقش بیشتری در حکم آیت‌الله مکارم شیرازی درباره تزاحم علم‌آموزی و حجاب را دارد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین ابوالقاسم علیدوست، استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم و نویسنده کتاب فقه و مصلحت، با اشاره به مسایل مطرح شده در چند روز اخیر در زمینه فتوایی در مورد حجاب دختران و زنان مسلمان در برخی دانشگاه‌های خارج کشور، به ایکنا گفت: …
کتاب «تاریخ فقه اسلامی» در سده‌های نخستین (از آغاز اسلام تا شکل‌گیری مکتب اصحاب حدیث متأخر) به قلم حامد خانی، مخاطبان را به نقاط ناپژوهیده در حوزه‌ی مطالعات تاریخ فقه اسلامی و منابع دست اول آشنا میکند. به گزارش خبرنگار اجتهاد، نشر نی جدیدترین کتاب خود را با عنوان «تاریخ فقه اسلامی» در سده‌های نخستین در ۴۶۰ صفحه روانه بازار کتاب کرده است. بنابراین گزارش، تاریخ فقه در ایران و به‌طور کلی در سراسر تمدن اسلامی تاریخ اندیشه‌ورزی درباره‌ی آیین‌های هویت‌ساز عبادی و حقوقی است؛ یعنی مسائلی که طی قرن‌ها مهم‌ترین مسائل اجتماعی محسوب شده، جریان‌ساز بوده، مهم‌ترین تحولات فرهنگی …
مستحکم‌ترین پارادایم در دانش اصول فقه معاصر که ریشه‌های آن در پهنای تاریخ گسترده است، «پارادایم شخصیت‌گرایی» به‌شمار می‌رود. به‌نظر می‌رسد شخصیت‌گرایی و مدل عبد و مولا در علم اصول، تمام ویژگی‌های یک پارادایم علمی را داراست. می‌توان با تحقیق تفصیلی به کلیت، تأثیرپذیری و هویت‌بخشی و حضور در پیش‌فرض‌ها و الگوواره بودن شخصیت‌گرایی در اصول بسان یک پارادایم پی‌برد. به گزارش شبکه اجتهاد، یادداشت پیش‌روی به قلم حجت‌الاسلام علی الهی‌خراسانی پژوهشگر و مدرس حوزه علمیه مشهد با عنوان «عبور از پارادایم شخصیت‌گرایی در اصول فقه» است که در پی میآید: یکم: اگرچه در اصول فقه رایج از حکم شارع …
از نگاه برخی از نویسندگان مسلمان که داعیه‌دار روشنفکری و نواندیشی دینی هستند، جامعیت و پویایی احکام و فقه اسلامی پنهان مانده و بر محدودیت و حداقلی بودن معارف و احکام اسلامی در همه زمینه‌ها اعم از الاهیات، اخلاق، و از آن جمله فقه اسلامی تأکید ورزیده‌اند. در این میان، عبدالکریم سروش در نوشتاری با عنوان (دین اقلی و اکثری) به تییین اقلی بودن فقه اسلامی پرداخته است؛ نوشتار حاضر این نظریه را به نقد می‌کشد. به گزارش شبکه اجتهاد، متن زیر یادداشتی از حجت‌الاسلام علی ربانی گلپایگانی مدرس حوزه علمیه قم، محقق و نویسنده، در مورد نقد نظریه حداقلی …
ترجمه و تبیین بخش حدود و تعزیرات کتاب «جواهر الکلام» اثر حجت‌الاسلام والمسلمین حسن کرمی کتاب از سوی انتشارات حقوق اسلامی قم چاپ و منتشر شد. به گزارش شبکه اجتهاد، کتاب عظیم الشان جواهرالکلام به عنوان شناسنامه فقه شیعی مطرح می‌شود و روش فقهی صاحب جواهر به عنوان «فقه جواهری»، اساس استنباط احکام شرعی به شمار میآید. جلد چهل و یکم تا چهل سوم کتاب جواهر به مباحث حقوق جزایی میپردازد که امروزه به عنوان یکی از منابع اصلی تحقیقی در علم حقوق به شمار میآید. ترجمه و تبیین صورت گرفته علاوه بر دقت در ترجمه به تبیین مسائل مهم …
نیاز امروز حوزه با گذشته متفاوت است/ با اخلاص به مدیر جدید کمک خواهم کرد/ استقلال مالی حوزه/ گزارشی از عملکرد دوران مدیریت/ بازسازی آداب سنن و سبک‌های تاریخی حوزه/ گفتمان مترقی انقلاب اسلامی در تراز حوزه انقلابی/ مرجعیت و رکن اساسی حوزه‌های علمیه/ سامان‌دهی تحولات علمی و رشته‌های جدید حوزوی/ پرداختن به علوم انسانی و عرصه‌های نو برپایه اجتهاد. به گزارش شبکه اجتهاد، مراسم تودیع و معارفه مدیر حوزه‌های علمیه پیش از ظهر امروز با حضور اعضای شورای عالی، اعضای جامعه مدرسین، مدیران و شماری از شخصیتهای برجسته حوزوی در مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه برگزار شد. آیت‌الله سیدهاشم حسینی …
استاد حوزه علمیه قم ابراز داشت: رویکرد آیت‌الله سیستانی در مسائل سیاسی و اجتماعی، رویکرد مردمی است و قائل به یکسری آزادی‌های مشروع فقهی برای مردم هم هست که جا دارد در یک همایش فقهی به آن پرداخته شود. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین محسن غرویان استاد حوزه و دانشگاه در گفت‌وگویی به بیان ابعاد شخصیتی آیت‌الله سیستانی پرداخت و اظهار داشت: آیت‌الله سیستانی از شاگردان زبده مرحوم آیت‌الله خویی هست که خود دارای مکتب فقهی است که امروزه به نام مکتب خویی شناخته می‌شود. او ادامه داد: مرحوم خویی از نظر فقهی، اصولی، رجال و درایه و آشنایی …
چگونه می‌توان تصور کرد اعلام ماه، حکومتی نباشد؟ معنا ندارد آغاز و پایان ماه اختلافی باشد! این مسائل در حوزه مسائل حکومتی هست و تنها حاکم اسلامی باید ورود کند. مقصودم این است که در این موارد مردم باید عملاً از یک نفر تقلید کنند. بنابراین فتوا و تشخیص حاکم اسلامی ملاک عمل قرار می‌گیرد. به گزارش شبکه اجتهاد، هر ساله با نزدیک شدن ماه مبارک رمضان، بحث «استهلال» در مجامع علمی و حتی عمومی مطرح می‌شود. استهلال فی نفسه امری مستحب است که گاه به خاطر مقدمه شدن برای انجام برخی واجبات الهی، اهمیتی در حد وجوب پیدا میکند. …
حجت‌الاسلام حسن معلمی با اشاره به همگام‌سازی اصول فقه با فقه حکومتی می‌گوید از آنجایی که فقه حکومتی به لوازم حکومت باید توجه داشته باشد لذا نگاهی که به احکام دارد باید جامع باشد و در صورت تزاحم با احکام فقه فردی، حاکمیت با احکام فقه حکومتی است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین حسن معلمی، عضو هیئت علمی دانشگاه باقرالعلوم(ع) در این گفتار به «تعریف و ضرورت فقه حکومتی»، «مقایسه بین فقه حکومتی با فقه فردی»، «نقش فقه حکومتی در ایجاد تمدن اسلامی» میپردازد و به «ضرورت همگام سازی اصول فقه موجود با فقه حکومتی» تاکید میکند. تعریف فقه …
آیت‌الله احمدی فقیه یزدی، تدوین اصول فقه مناسب با فقه حکومتی را از لوازم کار در این حوزه دانست و بیان داشت: لازم است یک اصول جداگانه‌ای، جدای از اصول فقه معاملات و عبادات تدوین شود. البته می‌توان پایه‌های اصول فقه حکومتی را در علوم انسانی هم جستجو کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله محمدحسین احمدی فقیه یزدی، استاد درس خارج فقه حوزه علمیه قم، با اشاره به مبانی فقه حکومتی به «وسائل» گفت: یکی از مبانی فقه حکومتی که بقیه مباحث مطروحه در این زمینه به آن ارجاع داده می‌شود، اصل حاکمیت داشتن حکم حکومتی بر سائر احکام است. …
برای شناسایی مسئولیت هر شخص سه رکن؛ ضرر، فعل زیانبار و رابطۀ سببیت میان فعل و زیان وارده باید وجود داشته باشد. در این میان رکن سوم اهمیت ویژه‌ای دارد و عدم اثبات آن به‌‌منزلۀ عدم مسئولیت است. احراز این رابطه در فرضی که عامل زیان، بین افراد معینی مجمل باشد، بسیار دشوار است؛ برخی در این فرض به‌علت عدم اثبات رابطۀ سببیت بین ضرر واردشده و فعل شخص معین، به عدم مسئولیت قائل شده‌اند که عادلانه به‌نظر نمی‌رسد؛ اما در اینجا فرض بر این است که رابطه سببیت وجود دارد و در نتیجه مسئولیت اثبات‌پذیر بوده و تنها مسئلۀ مورد توجه این است که افعال زیان‌آور به‌طور همزمان محقق شده، به‌گونه‌ای که استناد ضرر به هر یک از اشخاص محتمل است. لذا با اثبات مسئولیت، در زمینۀ جبران خسارت روش‌های مختلفی پیشنهاد شده است؛ برخی تخییر قاضی در انتخاب مسئول را پذیرفته‌اند، برخی قائل به مسئولیت بیت‌المال دربارۀ پرداخت خسارت شده‌اند، برخی نیز معتقدند برای تعیین مسئول نهایی باید از طریق قرعه اقدام کرد. گروه دیگری بیان کرده‌اند که با استناد به قاعدۀ عدل و انصاف، می‌توان مسئولیت را بین همۀ افراد، توزیع و تسهیم کرد. از نظر قوانین موضوعه تکلیف قضیه به‌‌صراحت بیان نشده، اما تحلیل موضوع و وجود برخی زمینه‌ها در رابطه با سبب مجمل در قانون مجازات اسلامی (مواد ۴۷۷ و ۴۷۹) و امکان تسری این مباحث به مسئولیت مدنی سبب مجمل نشان می‌دهد که تساوی مسئولیت عاملین زیان با اندیشۀ حمایت از زیان‌دیده و عدالت توزیعی ضرر، تناسب بیشتری دارد.
آیا می‌توان از یک فقه فرامذهبی یا حداکثری سخن گفت؟ آیا می‌توان ضمن به رسمیت شناختن گفتمان‌های حداقلی در دانش فقه از یک گفتمان غالب حداکثری درون دینی سخن گفت که بتواند بسیاری از متدینان و مؤمنان را پوشش دهد و گامی در کاهش اختلاف‌ها از یک سو و حذف تئوری تکفیر و تفسیق دیگران از سوی دیگر بردارد؟ شبکه اجتهاد: شواهد تاریخی نشان می‌دهد که فقه شیعی و سنی از همان اوائل شکل گیری علاوه بر رویکرد درون مذهبی دغدغه هم سویی و دیالوگ با دیگر مذاهب فقهی را نیز به عنوان یک رویکرد مورد توجه قرار داده است. …
شبکه اجتهاد اجتهاد و اصول فقه, حکومت و قانون, اقتصاد و بازار, عبادات و مناسک, فرهنگ و ارتباطات, خانواده و سلامت
