دیدگاه (گفت‌وگو/یاداشت)

الگوی برگزاری «حلقه فقه حکومتی» علاوه بر ارزش آموزشی و به فعلیت رساندن بخشی از استعدادهای تخصصی حوزه و تأمین منابع انسانی برای نظریه‌پردازی، محصولات و نتایج ارزشمند علمی و پژوهشی خواهد داشت و یافته‌های آن به سرمایه محتوایی فقه حکومتی خواهد افزود. به گزاش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین مجتبی الهی خراسانی مدیرکل آموزش دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی و مدرس سطوح عالی و خارج حوزه علمیه مشهد، در یادداشتی اختصاصی، پیرامون ضرورت توسعه فقه‌های‌ مضاف در حوزه‌های علمیه و الگویی موفق در مشهد، نگاشته است: فقه شیعه در دهه‌های اخیر ـ به ویژه پس از انقلاب اسلامی ـ شاهد …

درزمینه کیفیت ثبوت اول ماه پرسش‌های متعددی مطرح است: ۱٫ آیا اول ماه با حکم حاکم شرع ثابت می‌شود؟ ۲٫ آیا با پیشگویی منجمان اول ماه ثابت می‌شود؟ ۳٫ اگر تنها با رؤیت هلال اول ماه ثابت می‌شود، رؤیت در محلی که در آن قرار داریم یا شهرهای هم‌افق آن لازم است یا خیر؟ ۴٫ اگر جواب مثبت است، راه شناخت منطقه هم‌افق چیست؟ ۵٫ اگر جواب منفی است آیا رؤیت در هر منطقه‌ای از نقاط جهان کافی است یا در این زمینه شرط خاصی وجود دارد؟ ۶٫ آیا معیار در رؤیت، دیدن با چشم معمولی است یا رؤیت با تجهیزات رصدی هم کافی است؟

استاد درس فقه هنر بیان کرد: مهم‌ترین غفلتمان از اصل موضوع شناسی در حوزه‌ها است یعنی ما از موضوعات فقهی هنری هیچ شناخت روشن و دقیقی نداریم؛ حوزه‌های علمیه به ویژه در زمینه هنر باید افق نگاه خود را، افق دین‌شناسانه یا فقه اکبری کنند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین سیدابوالقاسم حسینی ژرفا از اساتید مدرسه اسلامی هنر قم و از شعرا و نویسندگان حوزوی در گفت‌وگو با سایت وسائل، مباحث مهمی در مورد فقه هنر و نگاه فقه اصغر و اکبری به موضوعات روز از جمله هنر و مطالب مهم دیگری اشاره کردند که در ادامه مشروح آن …

کسی میلیارد میلیارد گرفته و برده است و سود سرشار و ثروتی هم در روی زمین دارد و به بانک جواب نمی‌دهد؛ بانک به او می‌گوید باید وجه التزام بدهی؛ بعد می‌گویند این شبهه دارد؛ در حالی‌که این شبهه ندارد؛ شورای نگهبان وجه التزام تأخیری را پذیرفته است. شبکه اجتهاد: بانکداری و امور مرتبط با آن از ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی مورد توجه مراجع عظام تقلید بوده و تاکنون نظرات بسیار مختلف و در عین حال صریحی توسط این بزرگان بیان شده است. اما همچنان این چالش پابرجاست. جهت اطلاع بیش‌تر از وضعیت فقهی قوانین بانکداری، مجله فکری تحلیل حوزه …

حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر محمدرضا ضمیری عضو هیئت علمی دانشگاه پیام نور قم و رئیس دانشگاه پیام نور واحد جعفریه، طی سخنانی به بررسی روش شناسی احادیث اجتماعی پرداخته است که در ادامه می‌آید. شبکه اجتهاد: احادیث سخنانی هستند که ناظر به فعل، قول و تقریر معصومین علیهم‌السلام هستند. با توجه به این که انسان‌ها دارای حداقل چهار نوع رابطه هستند، مقصود از احادیث اجتماعی احادیثی است که ناظر به رابطه انسان‌ها با یکدیگر است. به سخن دیگر، منظور از احادیث اجتماعی افعال، ‌اقوال و تقریراتی از معصومان علیهم‌السلام است که ناظر به رابطه انسان‌ها با یکدیگر است. در یک تقسیم‌بندی، …

شهید صدر معتقد بود نتایجی که عالمان در دانشگاه و حوزه به دست می‌آورند، به صراحت نوشته و به بحث گذاشته شود. شهید صدر به عدم گفت‌وگوی عالمان دینی و دانشگاهیان انتقاد داشت و معتقد بود که باید همدیگر را نقد کنیم و حسادت علمی را کنار بگذاریم. در همین راستا وی معتقد بود باید در متهم کردن نظرات هم به غیرعلمی بودن و علمیت نداشتن، احتیاط کرده و به تبیین درست این مساله بپردازیم. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد حسن رحیم‌پورازغدی شامگاه دیروز (۲۲ فروردین) و در نشست «شهید صدر از فاتحان نهضت تولید علم در عرصه علوم انسانی …

به‌گفته آیت‌اللّه تسخیری، شهید صدر معتقد است که مقاصد شریعت راه‌کارهای اقتصادی را به حکومت پیشنهاد داده است و ولی فقیه مباحث اقتصادی را مشروعیت می‌بخشد. به گزارش شبکه اجتهاد، اولین نشست از برنامه‌های هفته بزرگداشت شهید صدر، (۲۱ فروردین) با سخنرانی آیت‌الله محمدعلی تسخیری در دانشگاه امام صادق(ع) برگزار شد. آیت‌الله در آغاز سخنانش گفت: علم مقاصد شرعی با مرحوم امام غزالی در قرن‌های پنج و شش آغاز شده است، اما کسی که این علم را به صورت علم در آورد، شاطبی است. ایشان به این علم خیلی اهمیت داد. ما روزی با دوستان بخشی از این کتاب را …

مسأله حلّیت یا حرمت اخذ جریمه دیرکرد، یکی از بزرگ‌ترین چالش‌ها در نظام بانکداری اسلامی است؛ از سویی اخذ جریمه دیرکرد با ظواهر فقهی در تضاد است و از سوی دیگر، برداشتن آن سبب اخلال در نهاد بانکداری می‌شود. اما نکته کلیدی دیگر، چرایی بیان این سخنان در سپهر عمومی است. شبکه اجتهاد: آیت‌الله جوادی آملی، ۱۱ فروردین سال جاری در دیدار با استاندار و شهردار قم، سخنانی گفت که یک بار دیگر مسأله ربا در بانک‌ها را بر سر زبان‌ها انداخت. در سال‌های اخیر مراجع تقلید شیعه در موارد متعددی اعتراض خود را به وجود ربا در بانک‌ها، گرفته …

حجت‌الاسلام الهی خراسانی انتصاب اعضای شورای عالی و مدیر حوزه علمیه خراسان را از سوی رهبر معظم انقلاب دارای کارکردها و تأملاتی دانست و از استقبال اساتید، فضلا و علمای حوزه علمیه خراسان از این ابتکار رهبری خبر داد. به گزارش شبکه اجتهاد از خبرگزاری رسا، حجت الاسلام مجتبی الهی خراسانی، از مدرسان سطوح عالی و خارج حوزه علمیه خراسان در گفت و گویی پیرامون انتصاب شورای عالی مدیریت حوزه، بیان داشت: مرحوم آیت الله طبسی در مدیریت حوزه، خدمات شایسته ای را به حوزه و هم در آستان قدس رضوی به زائران حضرت رضا(ع) داشت که این موضوع، جلسه …

امروزه مشاهده می‌شود که پایه و بخش عمده‌ی مباحث اقتصاد خرد در سطوح کارشناسی ارشد و دکترای دانشگاه‌های معتبر دنیا، دقیقاً به همان مباحثی می‌پردازند و رهیافت‌های روشی و نظری‌ای را پی می‌جویند که «اقتصادنا» بیش از نیم‌قرن پیش مورد توجه قرار داده است. به گزارش شبکه اجتهاد، به ‌مناسبت سالگرد شهادت آیت‌الله سید محمدباقر صدر، سایت Khamenei.ir مطلبی را از دکتر عادل پیغامی استادیار دانشکده‌ی معارف اسلامی و اقتصاد دانشگاه امام صادق(ع) با عنوان «چگونگی حل چالش‌های نظری اقتصاد ایران» منتشر کرده است که در ادامه می‌آید: نظام اندیشه‌ی سیاسی- اقتصادی و اجتماعی شهید سید محمدباقر صدر از معدود …

عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم با بیان این‌که بحث ولایت فقیه در حوزه سبب تقویت روحیه انقلابی‌گری می‌شود، گفت: اگر بخواهد بحث ولایت فقیه در حوزه‌ها روز به روز ضعیف‌تر شود، سبب ضعف در روحیه‌ انقلابی‌گری خواهد شد. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله محمدجواد فاضل لنکرانی رییس مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) امروز در پایان درس خارج فقه که در مدرسه آیت‌الله گلپایگانی برگزار شد، با اشاره به فرمایشات رهبر معظم انقلاب در دیدار اعضای مجمع نمایندگان طلاب مبنی بر این‌که حوزه‌های علمیه باید انقلابی بمانند و حوزه‌ها مهد انقلاب باشند، اظهار داشت: این یکی از نکات خیلی اصلی و …

مجتهد در فقه هر چقدر هم برپا باشد، امّا نظرات او نمی‌تواند اساس مطلق زندگی اسلامی در طول زمان باشد. این بدین معناست، که ما به اجتهادی زنده و پویا و متنوع نیازمند هستیم. شبکه اجتهاد: آیت‌الله شهید سید محمدباقر صدر در نامه‌ای به علامه سید حامدعلی الموسوی النجفی، عالم پاکستانی درباره فقه اسلام و لزوم اجتهاد زنده و پویا نکاتی را عنوان کرده است. بسمِ اللّهِ الرحمنِ الرحیم جناب علاّمه بزرگوار سید حامد علی الموسوی النجفی دامت برکاته السلام علیکم و رحمهُ اللهِ و برکاته و بعد نامه بزرگوارانه شما را دریافت کردیم. در این نامه، از تصمیم دولت …

هم اکنون ربا در عملکرد بانک‌ها کتمان کردنی نیست، ولی تعیین مصادیق کار مشکلی است و نمی‌توان گفت، فعالیت‌ها ربوی بوده است. اکنون بسیاری از اقدامات بانکی در شکلی که انجام می‌شود ربوی نیست، ولی در باطن اتفاقاتی می‌افتد که شائبه ربوی بودن را ایجاد کرده است. شبکه اجتهاد: پس از آخرین اظهارنظر آیت‌الله جوادی آملی درباره سیستم ربا در بانکداری کشور، بار دیگر بحث بایدها و نباید‌ها در بانکداری اسلامی داغ شده و شائبه بانکداری ربوی در پوشش بانکداری اسلامی، از جمله موضوعاتی است که بارها مورد انتقاد مراجع تقلید قرار گرفته است. آیت‌الله جوادی آملی در روزهای گذشته …

دبیر کمیته تخصصی فقهی سازمان بورس با تاکید بر لزوم بازنگری و بروزرسانی قانون بانکداری بدون ربا، گفت: سرمایه در اسلام در صورت ترکیب شدن در قالب کار انجام شده سهمی از سود را دارا است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام دکتر سیدعباس موسویان دبیر کمیته تخصصی فقهی سازمان بورس در گفت‌وگو با فارس، اظهار داشت: بخش کلی جامعه باید همواره با قوانین به روز روبرو باشد. این در حالی است که آخرین اصلاحات قانون عملیات بانکی بدون ربا مصوب ۱۳۶۲ و قانون پولی بانکی مربوط به سال ۱۳۵۱ است. وی افزود: از سال ۱۳۶۲ تاکنون قوانین بانکداری اسلامی تغییری …

حجت‌الاسلام والمسلمین مرتضی جوادی‌آملی، با توضیحاتی درباره آرای فقهی آیت‌الله جوادی‌آملی در باب نظام بانکداری اسلامی تصریح کرد: برخی دوستان این‌گونه می‌پندارند که اعاظم فقه و فقاهت فرق بین درهم و دینار را با ریال و دلار نمی‌دانند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام دکتر مرتضی جوادی آملی مدرس حوزه و دانشگاه، نیز توضیحاتی درباره آرای فقهی آیت‌الله جوادی آملی در باب «نظام بانکداری اسلامی» داده است که در ادامه از نظر می‌گذرانیم: «حکم فقهی و فتاوی فقها در چهارچوب نظام فقهی قابل بررسی و ارزیابی است و خلط بین دانش فقه و دانش اقتصاد که برخی بدان گرفتارند از مغالطات …

اما در این میان آیت الله سید عبدالرضا شهرستانی، کتابی با عنوان «النوروز فی الاسلام» در ۱۸ صفر سال ۱۳۷۱ ق نگاشته است که به زیبایی مسئله نوروز را با نگاه تازه فقهی به بحث گذاشته است. با این‌که این کتاب بعد از تقریباً بیست سال، توسط حجت الاسلام علی کاظمی ترجمه شده و در دو هزار نسخه، توسط انتشارات اعلمی تهران در تاریخ ۵/۳/۱۳۵۴ (۱۳۹۴ ق) به چاپ رسیده است، به نظر می‌رسد، در فضای علمی و رسانه‌ای کشور مغفول مانده است. امید است این نوشته در معرفی و احیای دوباره این کتاب مؤثر باشد.

مخالفت فقهای اسلامی و شیعی با نظام‌های حقوقی سکولار است، نه مخالفت با هر نوع نظام حقوقی و به تعبیر اهل منطق، نفی خاص یعنی حقوق سکولار مستلزم نفی عام، یعنی مطلق نظام حقوقی نیست. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر عبدالحسین خسروپناه پژوهشگر فلسفه دین و رئیس مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه، طی یادداشتی پیرامون شبهه مخالفت فقه با حقوق، نوشت: مخالفت فقه با حقوق سخنی نیست که برای اولین بار گفته شده باشد این‌گونه سخنان هنجارشکنانه در دوران مشروطه هم توسط شبه لیبرال مسلکان مطرح بوده است حال که سابقه تاریخی این شبهه معلوم شد بدون طرح …

در زمینه سیاست خارجی، حکومت اسلامی اجازه نمی‌دهد کشور در حوزه سیطره و نفوذ قدرت‌های دیگر قرار گیرد و پاسدار منافع آنها یا وابسته نظامی یا طفیلی اقتصادی و یا عامل اجرای مقاصد آنان گردد، و از جنبش‌های آزادی بخش حمایت می‌کند. به گزارش شبکه اجتهاد، آنچه در این یادداشت می‌خوانید متن کامل مقاله آیت‌الله ناصر مکارم شیرازی می‌باشد که در آستانه ورود امام خمینی رحمت الله علیه به ایران و پیروزی انقلاب در پاسخ به انتقادات و تهاجم بختیار به حکومت اسلامی که گفته بود «حکومت اسلامی یک نظام ناشناخته است» به رشته تحریر در آمد و  در ۱۱ …

استاد حوزه علمیه قم گفت: حقوق کارمندان بانک‌های ربوی حرام است زیرا حقوق حلال در برابر کار حلال گرفته می‌شود. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله عبدالله جوادی‌آملی ظهر امروز در دیدار با شهردار و استاندار قم که در بنیاد بین‌المللی علوم وحیانی اسرا انجام شد، با بیان اینکه همدلی و همزبانی مسئولان استانی نعمت است، اظهار کرد: اگر رهبری همانند حضرت علی(ع) در جامعه رهبری کند اما در این جامعه اختلاف باشد، شکست قطعی خواهد بود. وی اضافه کرد: اکنون ایران اسلامی در میدان مین قرار دارد زیرا دشمنان با توطئه‌های مختلف برای از بین بردن دستاوردهای این کشور اقدامات …

اگر در مورد اندیشه وی نتوانیم نظری قطعی بدهیم اما اقدامات سیاسی و عملی آیت‌الله بروجردی(ره) قابل تشکیک نیست. لذا بررسی اقدامات و رویه سیاسی وی و تطبیق آن با نظریه ولایت فقیه می‌‌تواند کمک شایانی در روشن شدن افکار و اندیشه سیاسی‌شان داشته باشد. شبکه اجتهاد: نقش مراجع تقلید در کاهش ظلم و ستم درباریان در دوره‌های مختلف تاریخ به خوبی مشهود است و به تدریج با افزایش این نقش، جایگاه روحانیان پررنگ تر می‌شود و این روند عرصه‌های مختلفی را طی کرده و فراز و فرودهای گوناگونی را نیز پشت سر گذاشته است تا اینکه در دوره انقلاب …

وحدت منفعلانه، تسلیم است اما وحدت فعالانه مشارکت است. وحدت منفعل حاصلش هضم شدن و گم شدن است اما وحدت فعال نتیجه اش همراهی و نقش آفرینی است. وحدت منفعل از سر ترس و ناچاری و انفعال و بدون برنامه است. یعنی من در شرایطی قرار می‌گیرم که خودم را به رنگ دیگران درمی‌آورم، هویت خودم را فراموش می‌کنم. به گزارش شبکه اجتهاد، موضوع وحدت یکی از بحث‌هایی است که ضرورت آن در سال‌های اخیر بیش از پیش مطرح شده است. مخصوصاً اینکه برخی جریان‌های انحرافی در شیعه و در اهل سنت با دامن زدن به تفرقه‌افکنی و عصبیت‌های مذهبی …

استاد رحیم پور ازغدی گفت: همان دوران که شهید ثانی بخاطر اختلافات مذهبی کشته شده، نگاه علمای درجه اول اهل سنت و حتی حکومت اهل سنت به شهید ثانی و نگاه ایشان به آنها نگاه مثبتی بوده است. به گزارش شبکه اجتهاد، متن سخنرانی حسن رحیم پور ازغدی با عنوان «وحدت گرایی را از شهید ثانی یاد بگیریم» در پی می‌آید؛ اولین کتابی که در حوزه‌های علمیه ما خوانده می‌شود، شرح لمعه است. لمعه برای شهید اول است و شرح لمعه برای شهید ثانی. هر دوی این بزرگواران قربانی قتل‌های تکفیری شدند. منتها در همان دوران که شهید ثانی بخاطر …

شهید صدر برای نخستین بار در فقه معاصر به استنباط نظام از منابع فقهی اقدام کرد. ایشان به دنبال این بود که ما بتوانیم از احکام فقهی ابواب مختلف به نظام فقهی اقتصادی منسجمی برسیم که بتواند به صورت نظام‌مند و سیستماتیک، سیستم‌‌هایی را برای مدیریت بازار، تولید، توزیع و مصرف در جامعه ارائه دهد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، آیت‌الله شیخ محسن اراکی استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم معتقد است، شهید محمدباقر صدر در همه عرصه‌های فکری چون فقه، اصول، فلسفه، منطق، تفسیر و حتی در مباحث تاریخی وارد شده و نوآوری‌های بسیاری داشته است. پایه‌گذار مرکز …

اقتصاد مقاومتی باید روی جزئیات زندگی و مصادیق پیاده سازی شود تا همه تشکیلات،‌ تکلیف خود را بدانند و اگر صرفاً روی کلیات بحث شود، نتیجه خاصی حاصل نخواهد شد/ متأسفانه در مسائل اقتصادی پنج مولفه تحریم، انحصارطلبی، ایجاد وابستگی، زندگی تجملاتی و مصرفی و اشاعه اسراف و تبذیر جامعه را تهدید می‌کند به گزارش شبکه اجتهاد، پایگاه اطلاع‌ رسانی دفتر آیت‌الله مکارم شیرازی، «راهبردها و راهکارهای تحقق اقتصاد مقاومتی» را از نگاه معظم‌له منتشر کرده است که در ادامه می‌آید. در تاریخ زندگی همه انسان‌ها روزهایی پیش می‌آید که باید با قوت و قدرت تمام و با فداکاری و …

عضو کمیسیون اقتصادی مجلس اظهار کرد: در طرح جدید بانکداری بدون ربا تدابیری اندیشیده شده است که با تقویت نظارت بانک مرکزی و ایجاد شورای شرعی و فقهی، هم جلوی سوءاستفاده‌ها گرفته شود و هم شرعی بودن آن تضمین شود. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین محمد رجایی باغسیایی، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس و کارگروه اصلاح قانون عملیات بانکی بدون ربا، در گفت‌وگو با ایکنا، به تشریح وضعیت طرح اصلاح قانون عملیات بانکی بدون ربا در سال ۹۴ پرداخت و اظهار کرد: این طرح هم‌اکنون در کمیسیون اقتصادی مجلس مشغول بررسی است و تقریباً مراحل پایانی خود ر ا طی …

موضوع این سلسله نوشتار که در ضمن چهار مرحله بیان شد بررسی فقهی و قانونی نیاز بانوان به رضایت همسر برای صدور گذرنامه و یا خروج از کشور بود. این نوشتار، به بیان نتیجه این سلسله مباحث می‌پردازد. به گزارش شبکه اجتهاد، حسن فرشتیان در نخستین بخش این سلسله یادداشت‌ها، «گذرنامه بانوان و رضایت همسران؛ در فقه و قانون (۱)»، استدلال‌های فقهی که در مورد نیاز بانوان به اجازه همسر برای خروج از کشور، مورد استناد قرار گرفته و یا می‌تواند مورد استناد قرار بگیرد را بررسی کرده و در بخش دوم به نقد و ردّ اولین استدلال پرداخته و …

آیت‌الله جوادی آملی می‌گوید: «الآن همین جریان عفاف و بدحجابی و کم‌حجابی و امثال آنها با ساده‌ترین نهی از منکر حل می‌شود، ما نهی از منکر را با پرخاش صحیح نمی‌دانیم». به گزارش شبکه اجتهاد به نقل از تسنیم، آیت‌الله جوادی آملی استاد مطرح حوزه علمیه قم و مفسر بزرگ قرآن کریم، در فرازی از درس تفسیر سوره مبارکه جاثیه، به بیان نکته‌ای درباره چگونگی امر به معروف و نهی از منکر در برخورد با مسئله بدحجابی پرداخت. متن زیر را بخوانید: الآن همین جریان عفاف و بدحجابی و کمحجابی و امثال آنها با ساده‌ترین نهی از منکر حلّ میشود، …

آیت‌الله مصباح یزدی مشروعیت حکومت را از سوى خدا و نقش مردم در زمان غیبت را تحقق بخشیدن به حکومت دانست و گفت: فقیه در زمان غیبت حق ولایت دارد این حق با موافقت مردم تحقق مى‌یابد. شبکه اجتهاد: آیت‌الله محمد تقی مصباح یزدی، در نشست‌های علمی با حوزویان و دانشگاهیان به پاره‌اى از پرسشهاى طرح شده در این محافل پاسخ داده است. از اهم این پرسش ها، مساله حکومت اسلامی و رابطه آن با رای مردم و مواردی از این دست است. آن چه در ادامه تقدیم علاقمندان به مباحث فقه حکومتی می‌شود، پاسخ رییس موسسه آموزشی و پژوهشی …

فرضیه محوری این نوشتار این است که اجرای این دو فریضه در سطح مورد انتظار شریعت و متناسب با الگوی ترسیمی آن در فقه اسلامی، با موانع و مشکلاتی در ناحیه عاملان و مجریان و زمینه‌ها و ظرفیت‌های ساختاری مواجه است و قاعدتاً بدون اقدام در جهت رفع و ترمیم آن‌ها، تحقق این مهم غیر ممکن خواهد بود. به گزارش شبکه اجتهاد، دکتر سید حسین شرف‌الدین از اساتید جامعه شناسی، برخی موانع و محدودیت‌های موجود در مسیر مشارکت همگانی در فریضه امر به معروف و نهی از منکر را بیان کرد. بر اساس این گزارش، کمیته فرهنگی اجتماعی مرکز تحقیقات …

ما کلّی روحانی معمم پرورش می‌دهیم که هیچ بویی از اجتهاد، حتی در ادنی مراتب آن نبرده‌اند؛ نتیجه این است که ما نه‌تنها پیشرفتی به لحاظ تولید علم نمی‌کنیم، بلکه بالعکس، بعضی از این افراد صرفاً به حفظ کردن ترجمه‌هایی از متون غربی اکتفا می‌کنند و همان‌ها را ارائه می‌دهند. نزول سطح علمی حوزه به همین دلیل است. به گزارش شبکه اجتهاد، آن‌طور که در خبرها آمده، قرار است آزمون ورودی مراکز فقهی در سال آینده به‌صورت مشترک برگزار گردد. «مجله فکری تحلیلی حوزه و روحانیت»، درباره این آزمون پای سخن حجت‌الاسلام مهدی رهنما دبیر شورای مؤسسات تخصصی فقهی قم …