حکومت و قانون

شبکه اجتهاد: حسن بن یوسف بن علی بن مطهر حلی (۶۴۸-۷۲۶ ه ق) در مبحث «هُدْنه» به حرکت امام حسین استشهاد نموده و آن را دلیل دیدگاه کلی خود قرار داده است. «مسأله: و الهُدنَه لیست بواجبه على کلّ تقدیر، سواء کان بالمسلمین قوّه‌ أو ضعف، لکنّها جائزه، لقوله تعالى: «وَ إِنْ جَنَحُوا لِلسَّلْمِ فَاجْنَحْ لَهٰا»، و للآیات المتقدّمه، بل …

شبکه اجتهاد: در دهه‌های اخیر برخی یادداشت‌ها و تحلیل‌ها در مورد واقعه عاشورا وجود داشته و قبلا هم بی‌سابقه نبوده است. برخی با یک نگاه صرفاً عرفانی، حادثه عاشورا را تجزیه و تحلیل می‌‌کنند مخصوصا برخی از شعرای عارف‌مسلک با یک بُعد و نگاه خاص به تحلیل این حادثه می‌پردازند و گویا این حادثه فقط عرفان دارد و بس، کتاب‌هایی …

وجهی که در مذاکرات خبرگان قانون اساسی بر آن تاکید شده و منطقی نیز می‌باشد، برجسته ساختن موازین اسلامی است. در این رابطه یک دغدغه ملی و مطالبه اجتماعی وجود داشت و به تعبیر روایات، رجوع مردم به فقها صورت گرفت؛ این خود یک ضرورت می‌باشد. از سوی دیگر بر علما ضرورت دارد که اگر اراده ملی بر انطباق نهادهای …

شبکه اجتهاد: هر ساله در ایام ماه محرم بحث هدف حرکت امام حسین علیه‌السلام در محافل مختلف مورد بحث و گفتگو قرار می‌گیرد؛ از جمله این ادعای نادرست که امام حسین علیه‌السلام در کربلا قصد بیعت با یزید را داشت و شمر نگذاشت که این کار را انجام شود و تفسیری از حرکت امام حسین علیه‌السلام در ذهن این افراد …

عضو هیأت علمی گروه حقوق جزا و جرم‌شناسی دانشگاه علامه طباطبایی، در واکنش به احکام اخیر رسانه‌ای شده در موضوع حجاب، گفت: بحث حجاب فراقضایی است؛ یعنی باید یک مقداری مسائل سیاستگذاری‌های کلان و جنبه‌های فرهنگی و اجتماعی مدنظر قرار بگیرد و اصل این مسأله تبدیل به یک وفاق جمعی در جامعه شود. به گزارش شبکه اجتهاد، محمدرضا رهبرپور، عضو …

رویکرد اصلی شارع مقدس نیز در بحث حجاب، فرهنگی است. در واقع اگر می‌خواهیم فلسفه حجاب تبیین شود، برای اقناع وجدانی است و مسلماً مداخلات کیفری، آخرین دواست. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست علمی با موضوع «مداخله دولت در مسئله حجاب» در اواسط تیرماه تیر ماه توسط گروه فقه و حقوق پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی به صورت حضوری و …

پنجمین نشست مشترک پژوهشکده مطالعات راهبردی حوزه و روحانیت و پژوهشکده تبلیغ و مطالعات اسلامی باقرالعلوم علیه‌السلام به بررسی لایحه حمایت از فرهنگ عفاف و حجاب اختصاص داشت. به گزارش شبکه اجتهاد، در ادامه مجموعه جلسات بررسی ایده‌های حوزویان و به همت پژوهشکده مطالعات راهبردی حوزه و روحانیت و با همکاری پژوهشکده تبلیغ و مطالعات اسلامی باقرالعلوم علیه‌السلام، جلسه پنجم …

استاد حوزه علمیه ضمن اشاره به مهمترین ویژگی‌های محاکم شرع تصریح کرد: باید محاکم شرع را بومی‌سازی کنیم و در دوران معاصر ما پیاده شود چون تا قوه قضائیه اصلاح نشود شعار دادن فایده‌ای نخواهد داشت. به گزارش شبکه اجتهاد، آیین رونمایی از کتاب «میراث محاکم شرع» اثر حجت‌الاسلام والمسلمین علی ابوالحسنی منذر (ره)، با حضور و سخنرانی استاد ابوالقاسم …

شبکه اجتهاد: اخیراً در مجتمع قضایی ارشاد تهران، احکامی در خصوص بانوان بی‌حجاب، صادر شده که بسیار سخت‌گیرانه و به دور از ظرافت قضائی و جنبه‌های تادیبی است. با توجه به این که چندین سال در دستگاه قضائی در خدمت مردم و بیش از نیم‌قرن در حوزه علمیه قم با فقه و معارف اسلامی، سروکار داشته و اخیراً هم کتاب …

حجت‌الاسلام رهدار معتقد است به‌تناسب «تغییر تبویب فقهی»، مناسبات فقه و سیاست در مکتب جبل عامل تغییر کرد و نیز رویکرد فقه مقارن در مکتب حله گسترده شد و در مکتب جبل عامل به یک رویه معمولی تبدیل گشت. به گزارش خبرنگار اجتهاد، به‌همت گروه فقه سیاسی مرکز پژوهشی فقه و اجتهاد فاضل، نشست علمی «مناسبات فقه و سیاست در …

شبکه اجتهاد: از جمله ایرادات و نقدهایی که مخالفان تصویب لایحه و پیگیری مجدد قانون حجاب در کشور مطرح می‌کنند این است که اصرار جمهوری اسلامی بر مقابله با کشف حجاب دیگر معنای دینی ندارد و صرفا با اغراض تقابل سیاسی با مخالفان دارد صورت می‌گیرد. زیرا فرقی میان کشف حجاب و بدن نمایی با عدم رعایت حجاب شرعی (وجه …

کتاب «اندیشه سیاسی محمدمهدی شمس‌الدین» اثر مجید مرادی است که در پژوهشکده علوم و اندیشه سیاسی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در ۱۷۶ صفحه تهیه و به همت مؤسسه بوستان کتاب به چاپ رسید. به گزارش شبکه اجتهاد، شیخ محمدمهدی شمس‌الدین در باب نظام سیاسی، نظریه‌ای تأسیسی و گسسته از دیگر نظریات سیاسی در اندیشه اسلامی ارائه کرده و این …

اختصاصی شبکه اجتهاد: حقوق شهروندی اصطلاحی قدیمی است که سالیان درازی از عمر آن می‌گذرد. بر عکس آن اما شهرنشینی، محصول دوران مدرنیته و گسترش شهرنشینی است. در کلمات فقها و حقوق‌دانان اما به‌کرات میان این دو اصطلاح خلط شده و به‌جای یکدیگر به کار می‌روند. حجت‌الاسلام دکتر علی شریفی، استاد جامعه‌المصطفی، در این یادداشت، در پی واکاوی تفاوت‌های دقیق …

عضو فقهای شورای نگهبان گفت: مهم‌ترین ضابطه‌ در حکمرانی اسلامی این است که باید حدود الهی به طور کامل مراعات شود. همان‌طور که در بعضی از فرمایشات مرحوم امام وجود دارد اساسا فلسفه حکومت، مسئله پیاده‌سازی حدود الهی است، نه دست‌کاری آن‌ها. ما حق نداریم احکام الهی را دست‌کاری کنیم. به گزارش خبرنگار اجتهاد، استاد محمدمهدی شب‌زنده‌دار در مراسم افتتاحیه …

شبکه اجتهاد: اخیراً یک مقام ارشد قوه قضائیه در مورد مسمومیت‌های متأثراز مصرف مشروبات الکلی دست‌ساز (متانول) چنین گفته است: «یکی از برنامه‌های قوه قضاییه مبارزه جدی با کسانی است که امنیت مردم را به خطر می‌اندازند. امنیت می‌تواند مربوط به حوزه اجتماعی، فرهنگی، بهداشت و سلامت مردم باشد که پرونده مسمومیت اخیر برخی از شهروندان در استان البرز به …

مشروعیت الهی ولی فقیه، شرایط اخلاقی وی و در نتیجه رابطهٔ اطاعت و الفت میان امام و امت، مانع از بازگشت انقلاب اسلامی از آرمان‌های خود است. به گزارش شبکه اجتهاد، هفتاد و دومین نشست علمی پژوهشگاه فقه نظام با عنوان «ظرفیت‌های نهاد ولایت فقیه در مواجهه پیشگیرانه با چالش بازگشت‌پذیری انقلاب‌ها» با ارائه حجت‌الاسلام محسن زواری و نقد حجت‌الاسلام …

چهارمین شماره دو فصلنامه تخصصی مطالعات فقه سیاست به صاحب امتیازی مرکز فقهی ائمه اطهار منتشر شد. به گزارش شبکه اجتهاد، دو فصلنامه تخصصی مطالعات فقه سیاست که مورد استقبال پژوهشگران حوزوی و دانشگاهی این عرصه قرار دارد، در چهارمین شماره خود، شش مقاله تخصصی را در خود جای داده است. اولین مقاله به قلم عباسعلی مشکانی با عنوان «چیستی، …

شبکه اجتهاد: حجت‌الاسلام والمسلمین محمد مسجدجامعی در این نوشتار به زمینه‌های اجتماعی زمانه‌ غدیر می‌پردازد تا نشان دهد اوضاع و شرایط سیاسی و اجتماعی زمانی که به پیامبر وحی شد «بلغ ما انزل الیک» چه دشواری‌هایی را پیش روی پیامبر برای ابلاغ گذاشته بود و زمینه‌های اجتماعی جه خوفی را بر رسول خدا مستولی کرده بود که آیه آمد: «والله …

شبکه اجتهاد: غدیر، تنها یک رخداد تاریخی نیست؛ بلکه یک نگرش است. تحلیل تاریخیِ صِرف از غدیر خم، سبب می‌شود تا ابعاد مختلف این واقعه عظیم، مورد غفلت قرار گیرد. آنچه که در فهم نگرشِ غدیر اهمیت دارد، منطق نهفته در کیفیت ابلاغ و اجرای دستورات الهی از سوی پیامبر صلی الله علیه و آله است؛ منطقی که با خود، …

اختصاصی شبکه اجتهاد: اغتشاشات سال گذشته ایران، چالش مهمی را پیرامون دانشیان فقه حقوق شهروندی ایجاد کرد. اینکه لزوم رعایت حجاب به‌منظور ایجاد فضایی پاک و سالم در جامعه یا جواز بی‌حجابی، کدام یک در زمره حقوق شهروندی قرار می‌گیرد. حجت‌الاسلام حسین ادبی، پژوهشگر و مدرس سطوح عالی حوزه علمیه خراسان در این یادداشت تلاش دارد تا به ابعاد و …

رئیس مرکز تحول قوه قضائیه گفت: مهم‌ترین اشکالی که مطرح شده و در بین بوده ابهامات و ایرادات شورای محترم نگهبان نسبت به این طرح از منظر فقهی است. در هر زمان طرح با یک شکل و قالبی مطرح شده و در همه‌ی این دوران به جهت فقهی این اشکال مطرح بوده است که معاملات افراد با توجه به اختیاری …

از زمان مرحوم کلینی علما قائل به اشتراط اجتهاد بوده‌‌اند و مرحوم قمی این اشتراط را خدشه دار‌ می‌کند و مرحوم صاحب جواهر قائل به عدم شرطیت اجتهاد‌ می‌شود. البته کلمات مختلف مرحوم قمی در مسأله مختلف است که در بعضی قائل به شرطیت است و در بعضی قائل به عدم شرطیت است. بعضی بزرگان تصریح به اجماع در شرطیت …

آیت‌الله نوری همدانی گفت: امروز دنیای استکبار بیش از هر زمان دیگری مشغول اسلام ستیزی است؛ سران کشورهای اسلامی و مردم مسلمان به هر نحو ممکن باید انزجار خود را نسبت به اهانت قرآن کریم اعلام بدارند. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله حسین نوری همدانی در دیدار جمعی از فضلای حوزه علمیه ضمن محکوم کردن اهانت به قرآن کریم، اظهار …

رهبر معظم انقلاب اسلامی در جمع مسئولان دستگاه قضا اظهار داشتند: خیلی از فسادها در مورد اموال غیرمنقول، از همین معاملات غیر رسمی و معاملات عادی به وجود می‌آید؛ باید جلوی این گرفته بشود. و اگر از دیدگاه شورای محترم نگهبان یک اشکالی هم این قانون مجلس داشته باشد، مصلحت قطعی نظام و کشور در این است که این قانون …

شبکه اجتهاد: حکومت‌ها و دولت‌ها حق دارند از ابزارها و ضمانت اجراهای کیفری (جرم‌انگاری) برای مقابله با ناهنجاری‌ها و نقض ارزش‌های اجتماعی استفاده کنند؛ در اصل این بیان هیچ تردیدی وجود ندارد؛ اما با وجود مشروعیت، وجاهت و اهمیت اقدامات کیفری، قلمرو و محدوده آن تا کجاست؟ در مباحث سیاست کیفری، مدل‌های سیاست‌های کیفری دولتی را می‌توان به مدل کمینه‌گرا …

شبکه اجتهاد: چهارمین مدرسهٔ فصلی پژوهشگاه فقه نظام با همکاری مجتمع عالی حوزوی ولی امر (عج)، مرکز فقهی ائمه اطهار (ع) و مدرسه عالی حوزوی امام رضا (ع)، خردادماه ۱۴۰۲ با موضوع «فلسفهٔ فقه نظام سیاسی»، با حضور و ارائه اساتید عبدالحسین خسروپناه، محسن اراکی، محمد حاج ابوالقاسم دولابی، مجید رجبی، علی صالحی‌منش، عنایت‌الله رمضانپور و محمدمهدی اسلامیان؛ در مرکز …

شبکه اجتهاد: درباره وضعیت سیاسی دوران امامت حضرت امام باقر علیه‌السلام باید عرض کرد که آن وجود مقدس در سال ۹۴ یا به نقلی ۹۵، یعنی همزمان با شهادت پدر بزرگوارش امام سجاد علیه‌السلام به امامت رسیدند و تا سال ۱۱۴ که به شهادت رسیدند دوران امامت آن وجود مقدس چیزی نزدیک ۱۹ سال به طول انجامیده است. در عصر …

اکبری با تأکید بر این‌که ورود کوچک‌ترین انگیزه شخصی در اعتراض اجتماعی، بحث را از جرم سیاسی و نافرمانی مدنی خارج می‌سازد، خاطرنشان کرد: نافرمانان مدنی در انجام اقدامات خود معمولاً به دنبال منافع شخصی نیستند و انگیزه‌های اصلاح‌طلبانه‌ای دارند؛ و باید برای این انگیزه امتیاز داده شود و آن‌هم تخفیف در مجازات می‌باشد. به گزارش شبکه اجتهاد، کرسی علمی …

مهمترین خلایی که در بررسی نظام قانون گذاری موجود مشاهده می‌شود نیازمندی ساختار تقنینی به قواعد و اصولی جهت چگونگی وضع قانون براساس موازین اسلامی و فرایند تبدیل فقه به قانون در شرائط گوناگون است. از این رو، کتاب «آسیب شناسی تقنین و قوه مقننه در ایران» از سوی پژوهشگاه فقه نظام با همکاری دانشگاه جامع امام حسین (ع) چاپ …

شبکه اجتهاد: اخیراً یکی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی در توجیه مخالفت با طرح شفافیت آراء گفته بود: «خدا و پیامبر و قرآن هم با مردم به صورت کامل شفاف نیستند…» استاد ابوالقاسم علیدوست که موضوع درس خارج ایشان در موضوع «شفافیت آراء قضائی» بوده، به این اظهارات پاسخ داده است. عضو جامعه مدرسین در سخنانی با بیان اهمیت اطلاع …