حکومت و قانون

حکمرانی اسلامی مردم محور و ولایت پایه است؛ ممکن است گفته شود فساد ستیزی و کارآمدی در نظام‌‌های لیبرال نیز وجود دارد پس چرا به‌عنوان مزیت حکمرانی اسلامی ارائه شده است؛ اهداف دو نظام سیاسی متفاوت است و بایسته‌‌های حکمرانی بر اساس‌نامه مالک اشتر و عبارت «استصلاح اهلها» متناسب با وظایف حکومت و تلاش برای تحقق حیات طیبه است که …

تصور امام خمینی (ره) این بود که نیازهای جامعه بسیار بسیار گسترده‌تر و سیال‌تر از آن چیزی است که ما به شکل ثابت مجموعه‌ای از احکام را از قبل مورد شناسایی قرار داده‌ایم و آنها را تبدیل به رساله‌های عملیه کرده‌ایم و برداشت ثابتی از شریعت به دست آورده‌ایم. ما نمی‌توانیم در آن چارچوب به همه نیازهای مردم و جامعه …

رئیس دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، گفت: بسیاری از اسلامگرایان سیاسی در جهان اسلام روی خوشی به جمهوریت و مردم سالاری ندارند مثلا جریانات اسلامگرا در جهان اسلام مانند حزب التحریر به صراحت کتاب نوشتند و «دموکراسی» را نظام کفر قلمداد کردند و برخی مانند جریانات رادیکال اسلامگرا اساسا جمهوریت را مقابله با ربوبیت تشریعی الهی‌ می‌دانند. ولی امام …

همایش ملی سیاست‌گذاری عمومی و حکمرانی اسلامی به همت مجمع عالی علوم انسانی اسلامی و با همکاری برخی از مراکز علمی ـ تحقیقاتی کشور، از ۲۹ آذر تا ۱۴ دی ۱۴۰۰ در تهران برگزار شد. مجموعه مقالات این همایش در ۷ جلد توسط انتشارات آفتاب توسعه (ناشر اختصاصی مرکز پژوهش‌های علوم انسانی اسلامی صدرا) منتشر و در اختیار علاقمندان به …

ما نمی‌خواهیم مطلبی بگوییم که سبب تضعیف دولت گردد، اما مردم دچار مشکلات و گرفتاری اقتصادی هستند و انتظار دارند تا گامی جهت حل مشکلات آنان برداشته شود/ با پشت میز نشستن گره‌ای از کار مردم باز نمی‌شود بلکه باید مسئولان امر در دسترس مردم باشند و از نزدیک با مردم در ارتباط باشند. بنده در اولین دیدار با جناب …

در تجربه جمهوری اسلامی و در اختلافاتی که بین دو نوع تفکر و برداشت از اسلام در میان مدیران جامعه شکل می‌گرفت امام ورود می‌کردند و بن‌بست‌شکنی می‌کردند. ایشان در چندین مکتوب خودشان افق‌های بسیار راهگشا برای حوزه‌ها و نظام اسلامی گشودند ولی متاسفانه در طول بیش از سی سال نه حوزه‌ها آنطور که باید این افق‌ها را جدی گرفتند …

شبکه اجتهاد: حرکت فداییان اسلام «یک حرکت اسلامى و ضد استعمارى و ضد استبدادى بود و حرکت مغتنم و بزرگى بود. منتها این‌ها مظلوم و غریب بودند. کار این‌ها آن روز خیلى دشوار بود.» حرکتی که تأثیر زیادی بر آیت‌الله خامنه‌ای که آن زمان طلبه‌ای نوجوان بود گذاشت: «همان‌وقت جرقه‌های انگیزش انقلاب اسلامی ‌به وسیله‌ی نواب صفوی در من به …

سه اثر فقهی به قلم ‌حجت‌الاسلام دکتر محمدجواد مهری در حوزه «مقاوت، جهاد و اطلاعات و امنیت» از نگاه مذاهب خمسه با رویکرد مقارنه‌ای و تحلیلی به زیور طبع آراسته شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، سه اثر فقهی حجت‌الاسلام والمسلمین محمدجواد مهری (استاد حوزه علمیه و رئیس دفتر شورای نگهبان استان قم) با عناوین «فقه مقاومت» از نگاه مذاهب خمسه …

کتاب «مفهوم اطلاق در نظریه ولایت مطلقه فقیه از دیدگاه امام خمینی (ره) جدیدترین اثر حجت‌الاسلام والمسلمین سیدجواد ورعی، استاد خارج فقه حوزه علمیه قم و عضو هیئت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، از سوی پژوهشگاه و با همکاری مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام (ره) منتشر شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، استاد ورعی در این پژوهش مفهوم «اطلاق» در …

آیت‌الله سیستانی در دیدار با هیئت شوراى علماى شیعه افغانستان با اشاره به مظالم گوناگونی که در این دوران بر همگان به ویژه بر بانوان این کشور روا می‌شود، تأکید نمود که عموم مسلمانان و جامعه جهانی وظیفه دارند مردم مظلوم افغانستان را در این شرایط دشوار تنها نگذارند و از هیچ کمکی در جهت کاهش رنج آنان دریغ نکنند. …

یک اشکال روشی که نو‌اندیشان با همین مساله دارند بسیار جالب است. در مورد مجازات محارب روایات را می‌گویند و کلمات فقها را می‌آورند و می‌گویند نباید مجازات محارب فلان مجازات باشد، من می‌گویم چرا شما به روایات و فقها تمسک می‌کنی؟ شما که تا دیروز می‌گفتید تمام آیات و روایات زمان‌مند و تاریخ‌مند هستند. مجازات اقدام علیه امنیت ملی …

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای تبیین اصول جمهوری اسلامی از جمله پیوند و ارتباط جمهوریت و اسلامیت را کلیدی برشمردند و گفتند: حرف نوی جمهوری اسلامی همین است که در تشکیل یک حکومت، علاوه بر اثرگذاری مردم، اصول دینی و ایمانی نیز اثرگذار است. به گزارش شبکه اجتهاد، رهبر معظم انقلاب اسلامی ظهر امروز (دوشنبه) در دیدار اعضای شورای مرکزی اتحادیه انجمن‌های …

شبکه اجتهاد: مسئله حجاب نیز به مانند دیگر موضوعات اجتماعی چند ساحتی و دارای وجوه مختلفی است. ابعادی همچون حیثیت‌های مختلف معنوی، شرعی و تکلیفی، اجتماعی، اقتصادی، هنری رسانه‌ای، اقتصادی، امنیتی و حیث حقوقی و قانون گذاری، لذا لازم است در تمام مراحل تحلیل و تدوین راهبرد و ارائه راهکار و نظارت همواره با رویکردی کُل نگر و همه جانبه، …

اعدام یکی از اغتشاشگران در هفته‌های اخیر باعث شد برخی افراد شبهاتی وارد نمایند که حکم چنین فردی محاربه نیست. ازآنجایی‌که محاربه و افساد فی‌الارض مانند دیگر مباحث فقهی و حقوقی بعضاً دارای چالش‌های نظری است، «شبکه اجتهاد» برآن شد در جُستارهایی فقهی و حقوقی موضوع محاربه و افساد فی‌الارض را مورد مداقه قرار داده و به برخی شبهات پاسخ …

مردم وفادار و علاقه‌مند به نظام هستند، اما مردم از ما گلایه دارند که چرا به مسئولین نسبت به مشکلات تذکر نمی‌دهیم، درحالی‌که ما مکرر تذکر داده و می‌دهیم، اما اینکه چرا صداوسیما تذکرات مراجع را منعکس نمی‌کند، حتماً مصلحتی دارد، اما مردم انتظار دارند که مسئولین به این تذکرات ترتیب اثر دهند. ما برای دولت و مسئولین دعا می‌کنیم، …

استاد مهریزی معتقد است با درنظرگرفتن فقه حداقلی، روشن می‌شود بسیاری از مسائل حقوق شهروندی، مسائلی عقلایی است؛ چون لازم نیست آنها را از منظر یک فقیه و با مبانی خاص در نظر بگیریم، اینها مسائلی است که عقلای عالم هر چه به آن رسیدند ما هم می‌توانیم آن را مبنای عمل قرار دهیم. نهایتاً ما در حوزه فقه شهروندی …

کتاب «متون فقه ۳، حقوق عمومی و بین‌الملل (ولایت فقیه، جهاد، امر به معروف و نهی از منکر)» تألیف حجت‌الاسلام حسین جوان آراسته و حجت‌الاسلام محمدجواد ارسطا از سوی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه چاپ و منتشر شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، فقه شیعه، یکی از مهم‌ترین منابع حقوق موضوعه ایران است، به‌گونه‌ای که بسیاری از متون قانونی ازجمله قانون اساسی، …

العربی الجدید گزارش داد که رای‌گیری برای انتخاب مفتی‌های برگزیده که به مقام عالی ترین هیئت مذهبی سنی لبنان تبدیل خواهند شد، هفته گذشته در شش منطقه در سراسر کشور برگزار شد. به گزارش شبکه اجتهاد، خلدون کاواس، رئیس ارتباطات دارالفتوا، به L’Orient Today گفت، در چهار دهه گذشته مفتی اعظم لبنان، مفتی‌های منطقه‌ای را منصوب کرده است، اما امسال …

شبکه اجتهاد: اگر بخواهیم تاریخ فقهای قم در عصر جدید را بررسی کنیم، ناگزیریم که به زندگی و زمانه پرحادثه میرزای قمی نظر بیافکنیم. این مجتهد گیلانی‌الاصل متولد لرستان، به قدری در قم درخشید که به میرزای قمی مشهور شد. هشت دهه حیات میرزا در میان کشاکش سه سلسله افشاریه، زندیه و قاجار گذشت و این مجتهد از سوی دیگر، …

مدرس حوزه علمیه قم گفت: عبدالرحمان کواکبی در کتاب طبایع الاستبداد، سلطنت تملیکیه را اسارت و تبعیض می‌داند همچنین سرفصل دیگر کتاب او، استبداد دینی و سیاسی است و در خاتمه هم در مورد قوای ملعونه استبداد بحث کرده است؛ او ابتدا استبداد را معنای لغوی کرده و بعد معنای اصطلاحی آن را بیان کرده و میرزای نائینی هم عین …

در حکم محارب بودن، ظاهراً درگیری عمومی لازم نیست؛ اما برای «محارب» درگیری عمومی لازم است، چرا که ناامنی اجتماعی را ایجاد می‌‌کند. بنابراین خود محارب، کسی است که یک إخافه‌‌ی عمومی داشته باشد. منظور از إخافه عمومی یعنی ایجاد ترس عمومی در مردم است. البته منطقه این ترس عمومی می‌‌تواند گسترده یا غیرگسترده باشد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام …

جلسه ما با علمای اهل‌سنت مقرر بود در نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در امور اهل سنّت سیستان و بلوچستان انجام شود، اطّلاع دادند که آقایان می‌گویند اگر می‌خواهید، برای دیدن ما به مسجد مکی بیاید. گفتیم دیدار باید اینجا باشد و تغییرپذیر نیست اما اینکه جهت سلام و تسلیت، چند دقیقه‌ای آنجا بیاییم حرفی نداریم. نهایتاً پیشنهادی به ما …

شبکه اجتهاد: در این روزها برخی افراد در پوشش فقه و اسلام، اجرای حدود را در عصر غیبت تعطیل معرفی می‌کنند و مدعی‌اند این کار جمهوری اسلامی دخالت در وظیفه امام معصوم است! در این راستا حجت‌الاسلام والمسلمین علی محمدی جورکویه، عضو هیأت علمی گروه فقه و حقوق پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی به تبیین این موضوع پرداخته است. علی …

عضو هیئت علمی موسسه امام خمینی(ره) گفت: متأسفانه به دلیل فقدان حکومت شیعی در طول تاریخ اسلام، بخش کنترلی و نظارتی فقه تحت عنوان عام «امر به معروف و نهی از منکر» در منابع فقهی غنای چندانی متناسب با انتظارات حاکمیتی و اقضائات حیات جمعی نیافته است. حتی بیانات حضرت علی(ع) در نهج البلاغه که در سالهای حکومتشان مطرح شده …

شبکه اجتهاد: چند دسته حقوق در اسلام داریم؛ حق اللّه و حق الناس. حق الناس هم دارای دو بعد است؛ حق الناس عمومی و خصوصی. در جرائم حق الناسی که حق خصوصی است، باید از طریق شاکی خصوصی برای ایفای حق اقدام کرد که بحثی در این مورد نیست. اما نسبت به جرایم حق اللّه و جرایم حق الناس عمومی …

فتوای مشهور فقها همان فتوایی است که امام راحل اختیار کرده است؛ امام قائل شدند که نیازی به قتل و جرح در مجازات قتل نیست، همینکه «شهر سلاح» برای اخافه الناس کرد حاکم شرعی حق دارد حکم قتل او را بدهد، کما اینکه سایر مجازاتهای محارب هم برای او می‌تواند جاری شود و انتخاب نوع مجازات بنا به مصحلتی است …

حجت‌الاسلام باقرزاده، مجازات اعدام را ضمانت اجرای مؤثر حقوق بشر دانست و گفت: اگر مجازات جدی وجود نداشته باشد ضمانت اجرایی لازم وجود نخواهد داشت، وقتی در حقوق بشر قواعد حقوقی فقط به عنوان یک شعار دنبال شود و هیچگاه به این قواعد عمل نشود پس هیچ توجهی به ضمانت اجرای آن هم نمی‌شود. همچنین حجت‌الاسلام محمدی کرجی اظهار کرد: …

اختصاصی شبکه اجتهاد: بسته پیشنهادی «سیر مطالعاتی بحث مُحارب و مُحاربه» در پنج بخش «چیستی، گستره‌شناسی و مصداق‌شناسی محارب و محاربه»، «نگاه تاریخی به حد محاربه»، «نسبت سنجی مفهومی و جرم‌شناختی بین “محاربه” با پدیده‌های بغی، افساد فی الارض، “نافرمانی و اخلال مدنی»، «مبانی و معیارهای محاربه» و «آیا استفاده از سلاح در تحقق محاربه، شرط شده است؟» با معرفی …

مناظره «محاربه در فقه و قانون» با حضور دکتر محسن برهانی عضو هیئت علمی دانشگاه تهران و حجت‌الاسلام دکتر جلیل محبی عضو هیئت علمی مرکز پژوهش‌های مجلس به همت بسیج دانشجویی دانشگاه، یکشنبه شب ۲۰ آذرماه در تالار آیت‌الله مهدوی کنی (ره) برگزار شد. به گزارش شبکه اجتهاد، دکتر برهانی در ابتدای این نشست گفت: دوست داشتم در فضای آرامی …

شبکه اجتهاد: عنصر معنوی جرائم عمدی از یک رکن اجباری و دو رکن اختیاری تشکیل شده است. تفاوت رکن اجباری با اختیاری آن است که قانونگذار نمی‌تواند در جرمی عمدی رکن اجباری را نادیده گرفته و شرط نکند لکن رکن اختیاری به دست شارع یا قانون‌گذار است و می‌تواند در جرمی از جرائم عمدی آن را قید کرده یا رها …