شبکه اجتهاد: شیخ طوسی یکی از معدود فقهای صاحب روش و سبک فقهی است که سالیان متمادی، فقهای متأخر را به پرورش و تکامل روشهای فقهی خویش واداشت و توانست در این راه به نوآوریها و اصلاحاتی دست زند که از زوایای مختلف قابل بررسی است. در واقع، بدون کم کردن از محتوای عمیق و مبانی فقهی مستحکم وی به …
Read More »همه مطالب
علم فقه نظام تولید نمیکند بلکه مکتب تولید میکند/ برای جامعه امروزی باید احکام معلّل شوند نه مدلّل!/ موفقیت فقه در کنار آمدن با امور مدرن و توسعه دایره حلیت نیست
توجه داشته باشید که کارآمدی، فعلیت لولاالمانع است؛ مثلا اگر متفکری را زندانی کنند، دیگر کارآمد نیست؛ اما در این ناکارآمدی، او مقصر نیست. متاسفانه با تأسی به علوم مدرن در ایران و جداسازی نهادی بهنام دانشگاه و حوزه از یکدیگر، فاصله زیادی بین علوم انسانی و اسلامی افتاده است. در این جبر تاریخی، نمیتوانیم بگوییم علم فقه در حوزههای …
Read More »مسائل فقه سیاسی در جامعه ما/ نجف لکزایی
شبکه اجتهاد: «فقه سیاسی» شیعه بهعنوان یک دانش فقهی که به استخراج و بیان احکام شرعی ناظر بر امور سیاسی میپردازد از ظرفیت بسیاری برخوردار است ،اما ما از همه آن ظرفیتها به قدر کفایت بهره نگرفتهایم و لازم است فقه سیاسی ما در برخی امور ورودی جدیتر داشته باشد تا بتواند از این ظرفیتها بهرهمند شود. در این گفتار …
Read More »طوسیپژوهی؛ مجموعه مقالاتی در بررسی آراء، احوال و آثار شیخ طوسی
شیخ ابوجعفر محمد بن طوسی مشهور به شیخ طوسی و ملقب به شیخ الطائفه از جمله شخصیتهایی است که نهنگوار اقیانوسهای دانش را موج نوشی کرد و در هر وادیای نشان از پیرِ دانش گرفت. به گزارش شبکه اجتهاد، کمتر نوشتۀ مستقل و جامع به بحث از ابعاد مختلف دانش و اندیشههای او پرداخته است و منهای مجموعه مقالات هزارۀ …
Read More »مستند «حدیث کرامت»؛ سیری در حیات استاد سیدحسن شیرازی (ره)
شبکه اجتهاد: استاد سید حسن شیرازی در سال ۱۳۲۰ شمسی در خانواده علم و تقوا در شهر نجف به دنیا آمد. والد معظم ایشان، آیتالله العظمی سید عبدالله شیرازی، از مفاخر بزرگ جهان تشیع و از مشاهیر و شخصیتهای پرآوازه حوزههای علمیه نجف اشرف و مشهد مقدس بود. سید حسن شیرازی که تربیت یافته پدر و مکتب نجف بود، دوران …
Read More »هر چیز که با اختیار انسان در مقام اجتهاد منافات پیدا کند، شرعاً حرام است!/ ربات هیچگاه مُدرِک نمیشود/ بزرگترین آسیب هوش مصنوعی، مرعوبشدن انسان در برابر ابزار است
ما میتوانیم یک موجود روحمند را به ربات پیوند بزنیم، ولی ربات بماهوربات هیچوقت روح پیدا نمیکند. وقتیکه ربات مُدرک نشود پس هیچوقت مجتهد نمیشود، بلکه فقط یک ابزار است که در اختیار مجتهد قرار میگیرد. گاهی اجتهاد سیستمی را به معنای اجتهاد توسط سیستم، بدین معنا که سیستم کار اجتهاد را انجام دهد تعریف کردهاند؛ اما فهمیدهاند که این …
Read More »اختیارات قضایی حکومت نبوی/ محمد عابدی
شبکه اجتهاد: تامین عدالت بهویژه در حوزه قضایی از مهمترین رسالتهای پیامبران الهی است و چون رسیدن به آن بدون حاکمیت ممکن نیست، تامین عدالت جزو اهداف نظام سیاسی الهی قرا میگیرد و رهبری نظام در این حوزه برخوردار از اختیارات و وظایفی میشود. «لَقَدْ أَرْسَلْنا رُسُلَنا بِالْبَیِّناتِ وَ أَنْزَلْنا مَعَهُمُ الْکِتابَ وَ الْمِیزانَ لِیَقُومَ النَّاسُ بِالْقِسْطِ وَ أَنْزَلْنَا الْحَدِیدَ …
Read More »ماجرای انتشار کتاب موهن «آیات شیطانی» و فتوای ارتداد رشدی توسط امام(ره)
قرار بود که کتاب آیات شیطانی نقطهی آغازی بر تحقیر نظاممند جهان اسلام باشد اما حکم قاطعانهی امام خمینی رحمهاللهعلیه آن برنامه را از بین برد. زنجیرهی پلید توهین به اسلام از راههای مختلف دنبال میشود تا در جنگ ارادهها، ارادهی جهان اسلام را بشکند. تجربه برخورد با آیات شیطانی به ما ثابت کرد «پایبندی بر اصول اسلامی و کوتاه …
Read More »نگاهی به مکتب فقهی آیتالله خامنهای/ سلمان رئوفی
اختصاصی شبکه اجتهاد: تاکنون تعاریف مختلفی از مکتبشناسی فقهی ارائه شده است؛ به نظر نگارنده، مکتبشناسی فقهی یعنی بحث از مبانی روشساز که مراحل و روشهای اجتهاد هستند. این سه حیطه، بیشتر در بحثهای مکتبشناسی وجود دارد؛ چون مکتبشناسی فقهی، یک امر اعتباری است و امری نیست که وابسته بهواقع باشد؛ بنابراین تعریف این علم، وابسته به اغراض ما است …
Read More »هیچ فقیهی با هنر مخالف نیست/ شجریان اگر دویست و دهمرتبه هم قرآن را میخواند، به حرمت موسیقی نمیرسید/ اندیشهای که هر غنایی را قول زور بداند و آن را حرام تلقی کند، صحیح نیست
مشکل دیگر، این است که غیر از فقها، افرادی که هیچ تخصص مرتبطی با حوزه موسیقی و هنر ندارند یا اگر تخصص دارند، در زمینه فقه، فهم درستی از اسلام ندارند، در این زمینه اظهارنظر میکنند. برای مثال مدتی قبل، فردی با استناد به گفتههای مرحوم دکتر شریعتی که گفته بود: «هیچ سند، آیه و روایتی مبنی بر حرام بودن …
Read More »ثمرات سنخ شناسی مسئله اصولی/ محمدعلی ملک
اختصاصی شبکه اجتهاد: ازجمله ثمرات مهم سنخ شناسی مسئله اصولی، ورود و خروج دقیق به مسئله است. بدیهی است برای دستیابی به این مهم، ابتدا بایستی دانشمند اصولی دستهبندی صحیحی از مسائل علم اصول ارائه داده باشد. در ادامه قصد داریم یک نمونه کاربردی در این زمینه را بررسی کنیم. شهید صدر برای مباحث الفاظ علم اصول تقسیمبندی ارائه کرده …
Read More »ویژگیها، امتیازات و ملاحظات طرح «اصلاح محدوده درسی سطوح عالی»
حجتالاسلام والمسلمین رستمنژاد گفت: طرح اصلاح «برنامه آموزشی و درسی سطوح عالی حوزههای علمیه»، تاکنون دهها و صدها جلسه کارشناسی را در چارچوب رهنمودهای مراجع عظام تقلید و رهبر معظم انقلاب و استفاده از آراء و نظرات کارشناسان، اساتید و فضلا، به خود اختصاص داده است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین مهدی رستم نژاد، درباره طرح اصلاح «برنامه آموزشی …
Read More »عاشورا و راهبرد چند لایه/ محمدتقی سبحانی
شبکه اجتهاد: واقعه عاشورا بارها و بارها مورد پرسش و کاوش قرارگرفته و هر چه زمان میگذرد، ابعاد ناگشوده دیگری بر زوایای کاویده پیشین آشکار میشود اما در این میان، فلسفه و انگیزه حرکت امام حسین(ع) به چالشی سخت در میان محققان تبدیل شده و تحلیلگران از هر سو با زاویهای خاص به آن نگریستهاند. این نوشتار بر آن است …
Read More »تسرع در تکذیب جزئیات واقعه عاشورا صحیح نیست/ بررسی فقهی شعائر دینی ضابطه دارد
اختصاصی شبکه اجتهاد: آیتالله سید علی حسینی میلانی، شاگرد مطرح آیتالله وحید خراسانی و استاد قدیمی دروس خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم است. به مناسبت ایام عزاداری سیدالشهدا، از وی در رابطه با ابعاد فقهی واقعه عاشورا و عزاداری اباعبدالله (ع) پرسیدیم. رویکرد فقهی او به مسائل در کنار تسلط وی بر مباحث امامت، گفتگوی جالبی را رقم …
Read More »هر اذیتی حرام نیست!/ ایذاء که حرام است، امری قصدی است/ شعائر منحصر به واجبات نیست
اختصاصی شبکه اجتهاد: حجتالاسلام والمسلمین محمد قائینی، استاد شناخته شده دروس خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم، اگرچه در زمره سنتیان این حوزه به شمار میآید، اما تحقیقات وسیعی در حوزههای نوپدید فقهی دارد. وی که سابقه شاگردی بزگانی همچون آیات عظام خوئی، منتظری، وحید خراسانی و تبریزی را در کارنامه دارد، در گفتگوی اختصاصی با اجتهاد، به بررسی فقهی عزاداری امام حسین (ع) پرداخت و از تعارض آن با عناوینی همچون ایذاء مؤمن و هتک سخن گفت.
Read More »قاعده تسامح، نقلهای ضعیف تاریخی را تصحیح نمیکند
اختصاصی شبکه اجنتهاد: حجتالاسلام والمسلمین رضا اسلامی، عضو هیئتعلمی پژوهشکده حقوق پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی و پژوهشگر قدیمی فقه و اصول در حوزه علمیه قم است
Read More »برخی اذیت شدنها، لازمه عزاداری است/ سست کردن اعتقاد مردم به هر وسیلهای شرعا حرام است/ نشر جک اگر از روی عناد باشد موجب ارتداد است
اختصاصی شبکه اجتهاد: به مناسبت ایام محرم، با حجتالاسلام والمسلمین محمد باقری شاهرودی، استاد کهنه کار حوزه علمیه قم، در رابطه با برخی امور موهن عزاداری و همچنین تعارض برخی شیوههای عزاداری با ایذاء مؤمنین گفتگو کردیم. عضو هیئت استفتاء مرحوم آیتالله تبریزی معتقد است افراد توهین کننده را باید نصیحت کرد، اما برخی توهینها، موجب ارتداد است. اذیت نیز اگر به مقدار متعارف باشد، مشکلی ندارد!
Read More »آسیبشناسی عزاداری، نقشه شوم منافقین است!/ آسیبشناسی را باید امثال حاج شیخ و نائینی انجام دهند
اختصاصی شبکه اجتهاد: آیتالله حاج سید محمد ابن الرضا، از اساتید درس خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم، در گفتگو با «اجتهاد»، به آسیب شناسی آنچه تحت عنوان «آسیبشناسی عزاداری» مطرح است پرداخت. وی معتقد است مطالبی که تحت عنوان آسیبشناسی عزاداری مطرح میشود، ناشی از ناآگاهی و عدم معرفت به مقام امام معصوم است.
Read More »راه علم به جزئیات حادثه عاشورا منسد است/ ذکر زبان حال، از مهمترین عوامل تحریف است/ روضهخوانی، متوقف بر علم به صحت واقعه نیست
اختصاصی شبکه اجتهاد: حجتالاسلام والمسلمین سید محمد صادق علم الهدی از اساتید سطوح عالیه و خارج حوزه علمیه قم معتقد است اگر چه راه علم به وقایع تاریخی از جمله جزئیات واقعه عاشورا منسدّ است اما برای نقل وقایع تاریخی لازم نیست حتماً علم داشته باشیم. مسئول هیئت علمی مدارس لنگرودی در گفتگو با اجتهاد، ابزار معاش بودن مداحی در طول قرون گذشته را عاملی مهم برای تحریف وقایع عاشورا میداند.
Read More »عاشورا؛ روزی که حقوق بشر را در کربلا سربریدند!/ محمد عابدی
شبکه اجتهاد: «وقتی صحبت از «حق الناس» یا همان «حقوق بشر» میشود انواعی از آن به ذهن همه میرسد. ۱. حق مالی دارایی: اینکه تصرف و غصب اموال مردم جز حقالناس است. گرانفروشی، احتکار، تقلب، غش در معامله؛ سرقت، کمفروشی، فریب در معامله، تدلیس و… نمونهای از حق مردم است و کسی که از این طریق اموال مردم را به …
Read More »داستانسرایی و زبان حال درباره عاشورا از آفات دوره صفویه است/ منابع معتبر واقعه کربلا کدامند؟
حجتالاسلام سیدمحمدکاظم طباطبایی با بیان اینکه در دوره صفویه و قاجاریه منابع تاریخ عاشورا بسیار متنوع بود، اما متاسفانه به عللی، منابع غیراصیل و داستانسرایی و داستانپردازی منابع اصلی را تحتالشعاع قرار داد، گفت: در دوره اخیر این آثار کم شده است، ولی زبان حال جایگزین شده و کار را خراب کرده است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین سیدمحمدکاظم …
Read More »تفاوتهای حکمرانی اسلامی و اموی
رئیس پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی با اشاره به تقدم مصالح اخروی بر منافع دنیوی در حکمرانی حسینی، تفاوتهای حکمرانی اسلامی و اموی را برشمرد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین نجف لکزایی در اولین قسمت از ویژه برنامه «مسیر» به تشریح موضوع حکمرانی پرداخت و گفت: با توجه به اینکه قیام امام حسین(ع) در تقابل با حکومت وقت بوده، …
Read More »مصطفی ملکیان و تاریخنگاری عاشوراء/ حسن انصاری
شبکه اجتهاد: جناب آقای مصطفی ملکیان ابراز داشتهاند که ما از حادثه کربلا بسیار بسیار کم میدانیم و غالب روایاتی که نقل میشود مربوط به دوران صفوی به این طرف است و اینکه منابع چندان زیادی برای ثبت روایات تاریخی در قرن نخست وجود نداشته. آنگاه استناد میکنند به فرمان خلیفه دوم در رابطه با منع کتابت حدیث و اینکه …
Read More »شورای بانکی حوزوی، چهار بار جلوی طرح بانکداری مجلس را گرفته است/ خلق پول، فعالیتهای ربوی و بنگاهداری باید در طرح بانکداری حل شود
عضو شورای بانکی حوزوی گفت: اگر حیلههای ربوی حل نشود مشکلات اصلی نیز حل نمیشود. این حیلهها بر اساس نظر فقهی مراجع از جمله امام و رهبری حرام قطعی است و باید در قانون به صراحت بیاید. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین احمدعلی یوسفی، مسئول مرکز راهبری اقتصاد مقاومتی حوزههای علمیه در نشست خبری که در خبرگزاری حوزه برگزار …
Read More »قلمرو متفاوت حجاب در اسلام سنّتی و اسلام سیاسی
شبکه اجتهاد: موضوع حجاب قانونی (لطفا حجاب اجباری سکولارها خوانده نشود) از ابتکارات سردمداران اسلام سیاسی و ارکان فقه الحکومه است. با وجود اتفاق نظر دو گفتمان درباره پذیرش اصل قرآنی حجاب، درمورد قلمرو آن بین دو جریان سنّتی و سیاسی اختلاف نظر جدی وجود دارد. ضرورت طرح بحث حجاب قانونی، در برابر حجاب اجباری سکولارها، آنجا خود را نمایان …
Read More »اصل «معاشرت به معروف» بر فتاوا و قوانین خانواده حاکم شود/ وجود ابهام در قوانین نشوز
حجتالاسلام رضا دهقاننژاد، با اشاره به وجود ابهام در قوانین نشوز و مخالفت برخی فتاوا و قوانین با اصل قرآنی معاشرت به معروف، بیان کرد: اصل «معاشرت به معروف» باید بر فتاوا و قوانین خانواده حاکم شود. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین رضا دهقاننژاد، استادیار گروه آموزشی فقه و حقوق اسلامی دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، در نشست علمی «ارزیابی …
Read More »از حجاب تا چندهمسری؛ در جستوجوی پایانی برای جدالهای بیپایان/ سید محمدهادی گرامی
شبکه اجتهاد: هنگامی که با انبوهی از یادداشتها درباره چندهمسری، حجاب اجباری و دیگر هنجارها/ضدهنجارهای مربوط به جامعه ایرانی ـ اسلامی مواجه شدم، اقتضائات و بازیهای فضای مجازی را بهتر و بیشتر لمس کردم. آنچه بیان میشود با احترام به ایدههای شرکتکنندگان در چنین مباحثاتی، تلاش میکند بهجای «فرو غلطیدن در» و «تندادن به» روندهای رایج، خوانشی حتیالمقدور بیطرفانه نسبت …
Read More »خطوط قرمز سهگانه شورای بانکی حوزوی نسبت به طرح قانون بانک مرکزی
رئیس گروه اقتصاد مرکز تحقیقات اسلامی مجلس عدم ممانعت از«خلق پول توسط بانکهای غیر دولتی»، «بنگاه داری بانکها» و «حیلههای ربا» را از ایرادات اساسی شورای بانکی حوزوی و مرکز تحقیقات اسلامی مجلس شورای اسلامی به طرح قانون بانک مرکزی دانست و گفت: از نمایندگان مجلس شورای اسلامی تقاضا داریم این اشکالات را در بررسی طرح قانون بانک مرکزی مورد …
Read More »سند: تبویب جدید فقه لازم است/ مباحثات شورای نگهبان فیشبندی و به ابواب سنتی فقه تبدیل شود
۳۰ سال قبل پیشنهاد دادم که مباحثات شورای نگهبان فیشبندی و به ابواب سنتی فقه تبدیل و به زبان عربی هم انجام شود در این صورت عروه الوثقی زمان ما خواهد بود زیرا تمامی مباحث مستحدثه در آن مورد توجه است. نوشتار و تبویب جدید فقه لازم است گرچه کار سختی است. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد شیخ محمد سند …
Read More »اصل اینکه اهلبیت(ع) الزام به حجاب اسلامی نمیکردند، ثابت نیست/ حق شهروندی فقط در چهارچوب حدود و احکام الهی مشروع است و الّا مشروعیت ندارد/ روند الزام به حجاب اسلامی باید در مدت معین طی شود
استاد سیفی مازندرانی معتقد است: اصل اینکه رسول اکرم(ص) و امیرالمؤمنین(ع) الزام به حجاب اسلامی نمیکردند ثابت نیست. ولی برفرض عدم ثبوت، باید گفت: ترک فعل از جانب معصوم همانند فعل ایشان محاملی دارد؛ و در مفروض محاملی وجود دارد، مانند: عدم آمادگی و تحمل الزام به حجاب از جانب عموم زنان؛ لذا خوف بر کیان و بیضۀ اسلام وجود …
Read More »