برخی از شبهات پیرامون اسلام نسبت به زن، مستندات دینی دارد، ولی از مسلمات دینی نیست؛ چراکه سند آن، گاه روایاتی مرسله، مرفوعه یا ضعیف است که نه قرآن آن را تأیید میکند و نه روایات متواتر و نه دلیل عقلی، و گاه مستند آن فتوای فقهی است که در آن زمینه، مراجع عظام فتواهای متفاوتی دارند. به گزارش شبکه …
Read More »همه مطالب
ماهیت سیاق از دیدگاه اصولیان / رضا میهندوست
شبکه اجتهاد: دانش اصول در پی “دلیل” برای دستیافتن به “حکم شرعی” است. دلیل به دو گونه شرعی و عقلی میباشد و دلیل شرعی نیز لفظی یا غیر لفظی است. کتاب خداوند و گفتار معصومعلیه السلام دلیل لفظی هستند و تقریر و فعل معصوم علیه السلام دلیل غیر لفظی؛ اما باید به این نکته توجه داشت که ادله غیر لفظی …
Read More »وجه استدلال شیخ انصاری (ره) به روایت تحف العقول
شیخ انصاری بعضی از فقرات روایت تحف العقول را حجت نمیداند و با ملاحظه فقراتی که به حجیت آنها کرده، دانسته میشود که شیخ در حجیت فقرات روایت، تفکیک و تبعض قائل است. لذا اضطراب متن روایت یا صحیح نبودن برخی از مضامین روایت، ضرری به حجیت دیگر فقرات روایت وارد نمیسازد. شبکه اجتهاد: شیخ انصاری(ره) در کتاب مکاسب محرمه، …
Read More »از «فقه نفت و گاز» تا «بررسی فقهی، حقوقی حمایت از تولید ملی»
کتاب «بررسی فقهی، حقوقی و اقتصادی حمایت از تولید ملی» و کتاب «فقه نفت و گاز» بهتازگی از سوی انتشارات خرسندی روانه بازار نشر شده است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، کتاب «فقه نفت و گاز» به قلم ابراهیم موسیزاده با همکاری هادی شکری به صورت دوزبانه فارسی و عربی در ۲۰۰ صفحه با شمارگان ۵۰۰ نسخه و قیمت ۱۶هزار تومان …
Read More »قاعده فقهی «حرمت تقدّم بر افضل»/ محمدحسین کمالی
شبکه اجتهاد: اندیشمندی میخواهد در جهت تغییری کلان در عرصه اجتماع، بعنوان مرجع فکری ورود کند؛ آیا جایز است با وجود نظریهپردازی که او را از خویش عاقلتر میداند، خویش را مرجع فکری آن تغییر مهم اعلام کند؟ دانشمندی میخواهد در جهت تغییر متون درسی دانش مربوطه، یا تغییر نظام تعلیم و تعلم آن دانش اقدام کند؛ آیا جایز است …
Read More »فهرستواره بایستههای «فقه هنر»/ علیاکبر رشاد
از آنجا که فقه هنر و مطالعه فقهی هنر مبتنی بر فلسفه و مبانی هنر است، تا در این بخش کار علمی درخوری انجام نشده و ادبیات علمی لازم تولید نگردد، پرداختن به فقه هنر نتیجه بخش و میسر نخواهد بود. به گزارش شبکه اجتهاد، متن پیش رو یادداشت حجتالاسلام والمسلمین علیاکبر رشاد، رئیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی و …
Read More »انتقاد آیتالله فاضل لنکرانی از وضعیت شهرسازی و معماری
رئیس مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) از اینکه مسؤولان کشور برنامه جامع، مدون و منسجم در شهرسازی ندارند، ابراز تأسف کرد و خواستار توجه به معماری اسلامی و ایرانی شد. به گزارش شبکه اجتهاد، آیتالله محمدجواد فاضل لنکرانی در دیدار با اعضای کنگره معماری و شهرسازی، با اشاره به اینکه مسأله شهرسازی و معماری اسلامی فعالیت مهمی است که در ضرورت …
Read More »تورم علم اصول فقه و زوائد آن، آوردگاه آراء و اندیشه/ استاد حیدر حبالله؛
چندی است موضوع «زوائد علم اصول فقه» به مسالهی روز، بین فرهیختگان حوزهی علمیه قم تبدیل شده و نشستها و مصاحبههایی که برخی از فضلای حوزه در رابطه با این موضوع ترتیب دادهاند، واکنشهایی را در پی داشته است. شبکه اجتهاد: «زوائد علم اصول» اصطلاحی است که قائلین به (طرفداران) تورم منفی علم اصول فقه بر آن نام نهادهاند. تعبیری …
Read More »نقلهای علّامه حلّی از علمای اهلسنت قابل اعتماد است
نقلهای علّامه از علمای اهلسنت قابل اعتماد میباشد، حتی از کتابهای «الفقه علی مذاهب الخمسه» هم قابل اعتمادتر خواهد بود؛ چون در نظرات عامه فراز و نشیب وجود داشته است و چهبسا اقوال آنها عوض شده باشد و لذا کتاب «الفقه علی مذاهب الاربعه» قول حال حاضر اهلسنت را نقل میکند در حالی که علامه قول اهلسنت را در قرن …
Read More »آیا فقه توانایی پاسخ به سوالات عصر مدرن را ندارد یا مجریان تن به عجز دادهاند
چرا بعد از قریب چهل سال از پیروزی انقلاب و تشکیل نظام سیاسی اسلامی، از سر مسامحه و سهلانگاری هنوز نتوانستهایم و یا نخواستهایم یک نظام بانکی کامل مبتنی بر فقه غنی اسلام را طراحی و در کشور به موقع اجرا بگذاریم و برای دیگر ملل نیز الگو ارائه کنیم؟ به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین علیاکبر رشاد رئیس شورای …
Read More »نیازمند بازخوانی رابطه فقه با کلام هستیم/ نقش مبانی انسانشناسی در فقه
موارد بسیاری نشان میدهد مبانی کلامی انسان شناسی در نگاه فقیهان تأثیر گذار است، و برخی فقها جنسیت را در فقه تأثیر دادند. از زمانی که فقه ما با کلام قطع ارتباط کرد، جنبههای عقلانیتر آن کمرنگ شد و دچار مشکل شدهایم. به گزارش شبکه اجتهاد، کارگاه علمی «رابطه فقه و کلام» با حضور حجتالاسلام والمسلمین علی شفیعی، عضو هیئت …
Read More »فقه، برای کاربردی کردن علوم انسانی اسلامی حرف جدی دارد
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم گفت: کسانی که به دنبال اسلامیزه کردن علوم انسانی هستند بیشتر دارای مطالعات فلسفی دارند و شاید اگر کسانی که مطالعات فقهی بیشتری داشتند در این صحنه وارد میشدند بر فقه تأکید بیشتری میشد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین ابوالقاسم علیدوست، رئیس انجمن فقه و حقوق اسلامی حوزه علمیه قم، درباره ورود حوزههای …
Read More »تفاوت دیدگاههای علامه طباطبایی و شهید مطهری درباره حقوق فردی و اجتماعی زنان
شهید مطهری در مورد مناسبات خانوادگی میگوید اسلام حقوق مشابهی را برای زن و مرد تعیین نکرده، اما حقوق این دو سرجمع با یکدیگر برابر است. درصورتیکه علامه طباطبایی در تفسیر آیه ۲۲۸ سوره بقره بهگونهای آیه را تفسیر میکنند که بحث از برابری ارزشی آنگونه که شهید مطهری بیان میکنند، مطرح نشود، بلکه هرچه هست تعادل و تناسب است. …
Read More »بررسی تطبیقی حکم خرید و فروش پول اعتباری در نزد فریقین
پولهای اعتباری میتوانند موضوع انواع احکام فقهی قرار گیرند؛ اما در این نگاشته مشروع بودن یا مشروع نبودن خرید و فروش آنها در صورتهای مختلفِ نقد و نسیه و جاری بودن یا نبودن ربای معاملی در این خرید و فروش از منظر فریقین، به شیوه تطبیقی مورد بررسی قرار میگیرد. شبکه اجتهاد: ﺑﻨﺎ ﺑﺮ ﻧﻈﺮ ﻣﺸﻬﻮر ﻓﻘﯿﻬﺎن ﮐﻪ رﺑﺎی ﻣﻌﺎﻣﻠﯽ …
Read More »«نظریه اعتبار قانونی»؛ خوانشی نو از دیدگاههای اصولی آیتالله سیستانی
این نظریه با تنقید پارادایم شخصیتگرایی در اصول فقه، از امکان جایگزینی پارادایم دیگری سخن میگوید که هم تمام ظرفیتهای اصول موجود را پوشش میدهد و هم میتواند افقهای جدیدی را فراروی اصول فقه بگشاید. به گزارش خبرنگار اجتهاد، کتاب «نظریه اعتبار قانونی در گذار از شخصیتگرایی» به قلم حجتالاسلام علی الهیخراسانی با نظارت علمی آیتالله شیخ مهدی مروارید (نماینده …
Read More »تبیین نظریه اندیشه حکومت دینی و پاسخ به چند شبهه
اگر یک عده بگویند احکام فردی را قبول داریم، اما احکام اجتماعی، سیاسی، قضایی و امثال اینها غیر قابل قبول است این میشود (نُؤمِنُ بِبَعضٍ وَنَکفُرُ بِبَعضٍ). لذا سکولاریسم به معنای جدایی ساحت سیاسی ـ اجتماعی از ساحت دینی، یک نوع کفر است. به گزارش شبکه اجتهاد، دومین نشست علمی مرکز تحقیقات حکومت اسلامی دبیرخانه مجلس خبرگان با موضوع «حکومت …
Read More »بررسی اسانید روایات حیل ربا/ بخش دوم
هر چند به نظر میرسد اشکال وارد شده به روایات حیل ربا، قوی و غیر قابل اغماض است؛ اما بعید نیست که با توجه به اینکه این روایات اطلاق ندارند، با اخذ قدر متیقن آنها بتوان وجه جمعی میان این دسته از روایات و ادله ناهیه از ربا بیان نمود. شبکه اجتهاد: در نوشته پیشین بیان شد که عمده روایاتی …
Read More »آیا فقه حکومتی غیر از فقه تمدنی است؟
قائلان این سخن معتقدند فقه حکومتی برای اداره یک کشور لازم و ضروری است، اما برای ایجاد تمدن، ما نیازمند فقه تمدنی هستیم! بدیهی این تشتت در حوزه تعریف و تبیین فقه حکومتی و عدم ارائه تعریفی جامع و مانع از آن، و عدم پرداخت دقیق و علمی به آن از سوی نهادها و موسسات و اندیشمندان متولی این امر، …
Read More »تحول فقه را باید به علوم انسانی پیوند زد
قطعا نباید علوم انسانی از غرب وارد کشور شود و محصول آن باشد، بلکه تولید علوم انسانی وظیفهای است که از یک طلبه برمیآید، اگر انقلاب بخواهد تداوم پیدا کند باید فقه و اصول ما گسترده شود و تحول فقه را به علوم انسانی پیوند زنیم و در عین حال نباید فقه را جهتدار کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام …
Read More »بررسی حجیت اجماع مدرکی و محتمل المدرکی
اجماع مدرکی و محتمل المدرکی در مقابل اجماع تعبدی قرار دارد. ورای نگاه اجمالی به این نوع اجماع، حدود حجیت آن تا کجاست؟ و موافقین و مخالفین حجیت اجماع مدرکی، چه دلایلی را بر مدّعای خود مطرح نمودهاند؟ پاسخ به این سؤالات و بررسی موضوع را در ادامه بخوانید. شبکه اجتهاد: اجماع مدرکی و محتمل المدرکی در مقابل اجماع تعبدی …
Read More »بررسی زوائد اصول، از اوامر و عام و خاص تا دوران الأمر بین تخصیص و نسخ
مرحوم آیتالله بروجردی صریحاً میفرماید همه احکام ناسخ و منسوخ در عصر رسول اکرم(ص) به برکت احادیث ائمه (ع) برای ما روشن است و هیچ حکمی نیز پس از عصر رسول اکرم(ص) نسخ نخواهد شد. بنابر این ما به برکت بیانات کافی اهلبیت(ع) نسبت به احکام شرعی از این ناحیه راحت هستیم. از اینرو ایشان صریحاً بحث دوران بین تخصیص …
Read More »مراحل موضوعشناسی و فرآیند حکمشناسی در فقهالاجتماع
آیه شریفه «تعاونوا علی البر و التقوی» از دقیقترین و جامعترین آیاتی است که بدون تدقیق در آن، فقه الاجتماع و علم الاجتماع شناخته نمیشود، معالاسف به دلیل فقدان عنصر استنطاق النص در فهم این آیه شریفه در حد یک گزاره اخلاقی باقی مانده است؛ در حالی که با رعایت عنصر استنطاق النص و لحاظ کردن حیثیتهای سهگانه در موضوعشناسی …
Read More »محصول دانش فقهالاداره دچار دگردیسی نمیشود/ آیا فقه الاجتماع تأسیسی است؟
نکتهای که باید مورد توجه قرار گیرد، این است که محصول دانش فقهالاداره دچار دگردیسی نمیشود؛ زیرا از منابعی استنباط میشود که خطا ندارند. این استنباط و استخراج از منابع معصوم، باید زیر نظر مجتهد صورت بگیرد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین قوامی، استاد درس خارج حوزه علمیه قم و امام جمعه پردیسان به موضوع فقهالاجتماع پرداخته و نظریه …
Read More »مبانی فقهی انقلاب اسلامی/ ملاحظات امام پیرامون امربهمعروف و نهی از منکر
سیدجواد ورعی ضمن تشریح مبانی فقهی انقلاب اسلامی از دیدگاه حضرت امام خمینی(ره) گفت: تفاوت احکام امر به معروف و نهی از منکر با مبارزه با بدعتها در این نکته است که، سکوت در برابر بدعتها به تدریج موجب اضمحلال دین و تغییر و تحول در معارف و احکام دین میگردد، ولی ترک امر به معروف و نهی از منکر …
Read More »در دروس خارج حوزه به بحث امربهمعروف توجه ویژهای شود
آیتالله رضازاده استاد مطرح دروس خارج حوزه علمیه مشهد پیشنهاد کرد: بخشی از بحثها در دروس خارج به تدریس امر به معروف و نهی از منکر، بهصورت ویژه اختصاص یابد. به گزارش شبکه اجتهاد، آیتالله رجبعلی رضازاده، عضو شورای عالی حوزه علمیه خراسان در دیدار با هیئت برگزار کننده همایش امربهمعروف و نهی از منکر، گفت: باید بخشی از بحثها …
Read More »فهرست جامع دروس خارج حوزههای علمیه سراسر کشور
فهرست جامع اطلاعات دروس خارج فقه و اصول حوزههای علمیه سراسر کشور در سال تحصیلی ۹۶-۹۵ با قابلیت جستجوی پیشرفته اطلاعات بر اساس نام استاد، مبحث درس، زمان و مکان جغرافیایی بر روی «شبکه اجتهاد» قرار گرفت. به گزارش شبکه اجتهاد، این فهرست جامع با بیش از۷۰۰ دروس، به تفکیک دروس خارج فقه و اصول حوزههای علمیه سراسر کشور پرداخته …
Read More »راهنمای فهرست دروس خارج فقه و اصول حوزههای علمیه سراسر کشور در سال تحصیلی ۹۵-۹۶
آنچه تقدیم میشود، فهرست جامع دروس سطح عالی (خارج فقه و اصول) و دروس مرتبط تخصصی حوزههای علمیه سراسر کشور در سال تحصیلی ۹۵- ۹۶ است که با درج نام هر درس(کتاب)، استاد، مبحث درس، زمان و مکان درس تنظیم شده و مطابق هر سال، در اختیار علاقهمندان قرار میگیرد. ملاحظات: این فهرست، جنبه اطلاعرسانی دارد و برای تأیید و …
Read More »شبهه اهانت به مذهب به سبب قمهزنی
شهرت عظیمهای که در میان مراجع شیعه مبنی بر عدم جواز قمهزنی پیداشده است، خودش امری قابلبررسی است و برفرض اطلاقات و عمومات دلالتی داشت، این اعراض نشان میدهد که قمهزنی به شکل فعلی منصرف از قمهزنی جزئی و محدودی است که میرزای نائینی جایز میدانسته است. شبکه اجتهاد: در سایت دینآنلاین بحثی دیدم با عنوان «آیا عنوان وهن دین …
Read More »چند برداشت از «فقه اجتماعی»
در میان برداشتهای مختلف، برخی اساسیتر و بعضی آسانتر است؛ برداشت اساسی این است که نگاهمان را عوض کنیم و سیستم و آن منظومه را تولید کنیم؛ اما برداشت آسانتر این است که پای درس اساتید بخواهیم که نگاه اجتماعی به موضوع را تشریح کنند. شبکه اجتهاد: فقهالاجتماع را میتوان از چند زاویه مورد توجه قرار داد: برداشت اول از …
Read More »خرید وسایل غیر ضروری از مصادیق اسراف و شامل خمس است
کارشناس مسائل شرعی آستان مقدس حضرت معصومه(س) گفت: خرید وسایل غیر ضروری به این دلیل که مؤونه و هزینه زندگی نیست؛ بر اساس قواعد فقهی اگر چیزی در زندگی هزینه نشود اسراف و شامل خمس است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام محمود اکبری در آیین بیان احکام شرعی آستان مقدس حضرت معصومه(س) که در شبستان بزرگ امام خمینی(ره) برگزار شد …
Read More »