اجتهاد و اصول فقه

استاد علیدوست با اشاره به تحقیقات وسیع خود در زمینه مقاصد شریعت اظهارکرد: باید مواظب باشیم که آیات احکام را تحت بند زمان نکنیم؛ البته نباید مقاصد شریعت را نیز نادیده بگیریم و آنها را نفی کنیم؛ برخی روشنفکران سعی دارند که ما را به سمت مقاصد ظنون ببرند و احکام را زمان‌مند کنند و برخی محرمات را به تبع زمان به حلال مبدل کنند؛ ولی نباید به این دلیل کلی مقاصد را به کلی رها کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین ابوالقاسم علیدوست در نشست علمی «فلسفه فقه و فقه‌های مضاف»، با موضوع «فقه مقاصد شریعت» که هفته پیش …

در علم و تقوی، فقاهت و سیاست یک عنصر برجسته و بی‌نظیر بود و می‌توان با قاطعیت و بدون هیچگونه تردیدی باور داشت و اعلام نمود که آیت‌الله سید محمود‌‌‌‌ هاشمی شاهرودی یک نماد و شخصیت نمونه در تراز حکومت اسلامی و یک تربیت‌شده کامل مکتب اسلام و محصولی بی‌همتا از «انقلاب اسلامی» به‌شمار می‌رفت و‌‌‌ای کاش که روش و منش او الگویی برای همه مسئولین و همه طلاب حوزه‌های علمیه باشد. شبکه اجتهاد: حجت‌الاسلام والمسلمین سید هادی خسروشاهی از علما و محققین معاصر در گفتار زیر به یاد و ذکر خاطراتی کوتاه از دیدارهای خود با مرحوم آیت‌الله سید …

فقه نظامی که امروزه طرح می‌شود، یک نوع عقب‌گرد نسبت به دوره شهید صدر است. شهید صدر ادعا کرد و تمامی تلاشش را هم کرد برای اینکه این مکتب را درست بکند؛ اما این آقایان حتی برنگشتند یک بازخوانی داشته باشند و ایرادات وارده به شهید صدر را پاسخ دهند!. به گزارش شبکه اجتهاد، چهاردهمین نشست علمی پژوهشکده اندیشه دینی معاصر(آدم) با ارائه حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر محمدرضا یوسفی عضو هیئت علمی دانشگاه مفید با موضوع «تبارشناسی فقه نظام با تأملی بر اندیشه‌های شهید صدر» در روزهای پایانی آذرماه برگزار گردید. دکتر یوسفی در این نشست ابتدا به تبیین جایگاه کسانی …

برای ارائه‌ی الگویی برای تقریب باید بدانیم که قرار است به چه چالشی پاسخ دهیم. به گمان من الگوی تقریب قرار نیست به یک چالش کلامی پاسخ دهد. تقریب، وحدت، اختلاف، و شکاف واقعیّت‌هایی اجتماعی هستند که باید جامعه‌شناختی بررسی شوند. آن‌چه از عالمانی چون ایشان انتظار می‌رود این است که با استفاده از متون دینی امکانی را فراهم آورند که تقریب شدنی‌تر باشد و کمک کنند که مشاجرات کلامی این پروژه را عقیم نسازد. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست علمی «الگوی مطلوب تقریب؛ از تئوری تا تطبیق» به میزبانی دفتر تقریب مذاهب اسلامی دانشگاه ادیان و مذاهب با سخنرانی …

عضو شورای عالی حوزه علمیه خراسان با بیان اینکه فرد مومن و متعهد به عنوان یک وظیفه و اصل اسلامی قرآنی، نباید در مقابل انحرافات فردی و اجتماعی سکوت کند، اظهار کرد: بی‌تفاوت بودن در مقابل انحرافات، خود یک انحراف در اصل اسلامی است. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله حاج مهدی مروارید در جلسه اخلاق عمومی از سلسله جلسات «اخلاق و سلوک انقلابی» که به همت معاونت فرهنگی اجتماعی حوزه علمیه خراسان در مدرسه علمیه عالی نواب برگزار شد، با بیان اینکه تذکرات اخلاقی نیاز هر فرد است، مطرح کرد: طلبگی، مسیری است که رضای خداوند، سربازی امام عصر(عج) و هدایت …

بررسی فقهی پیوند اعضا در ابتدای دهه ۸۰ در نشریه‌ای زیر نظر آیت‌الله شاهرودی، شاید به ترویج آسان‌تر این موضوع به اندازه خود کمک قابل توجهی کرده باشد و بسیاری موضوعات کاربردی دیگر، امروز موید نگاه پویای ایشان نسبت به فقه در جامعه امروز است. شبکه اجتهاد: وقتی نام آیت‌الله‌‌‌‌ هاشمی شاهرودی را می‌شنوم یا تصویری از ایشان می‌بینم در ذهنم اولین خاطره‌ای که مرور می‌شود تحول‌آفرینی ایشان در تطبیق مسائل روز جامعه با فقه اهل بیت‌ علیهم‌السلام است. سال‌های دانشجویی مشتری پر و پا قرص فصلنامه فقه اهل بیت بودم که آقای ‌‌‌‌‌هاشمی شاهرودی از دهه هفتاد سنگ بنای آن …

شبکه اجتهاد: یکی از ابعاد اساسی شخصیت علمی شهید صدر، توجه ایشان به فقه نظام‌های اجتماعی است. از دیدگاه این فقیه شهید، فقاهت نباید محدود به سطح فردی افعال مکلفان آن باشد، بلکه لازم است نظام و مکتب اجتماعی اسلام کشف شود و مورد بررسی و کنکاش قرار گیرد تا درنتیجه آن، از حکمفرمایی مکاتب غربی و شرقی بر تنظیم حیات اجتماعی جامعه اسلامی جلوگیری شود. وی باور دارد که می‌توان نظام اجتماعی منسجم و هماهنگی را مبتنی بر فقه در خارج محقق ساخت و این نظام به‎سبب پشتوانه الهی‎اش برترین نظام‌های موجود خواهد بود. نگاه کلان‎نگر به خطابات شرعی …

اختصاصی شبکه اجتهاد: جناب حجت‌الاسلام والمسلمین سروش محلاتی در مصاحبه‌ای به‌تاریخ یازدهم دی‌ماه ۱۳۹۷ با روزنامه شرق (اینجا بخوانید) مطالبی باورنکردنی را به علامه شهید آیت‌الله ‌العظمی سید محمدباقر صدر نسبت داده است. باورنکردنی از آن رو که اگر کسی کمترین آشنایی با اندیشه شهید صدر داشته باشد نیز می‌داند که نسبت دادن چنین مطالبی به آن شهید والامقام ممکن نیست. وی در این مصاحبه، نظریه شهید صدر درباره ولایت فقیه را تلفیقی از ولایت با مبدأ الهی و وکالت از سوی مردم می‌داند که تفسیری حداقلی از ولایت فقیه است و بیشتر نقش نظارت دینی برای آن از سوی …

در حقوق شهروندی یک‌وقتی من مطلبی از ایشان دیدم که یکی از مشکلات حقوق شهروندی در جمهوری اسلامی را این می‌دانست که این حقوق، هنوز در جامعه اسلامی ما نهادینه نشده است و لذا برخی برخوردهای قوای انتظامی و امنیتی با متخلفان، در حقیقت، نقض حقوق شهروندی ایشان است. اختصاصی شبکه اجتهاد: رحلت آیت‌الله سید محمود هاشمی شاهرودی، شوک بزرگی به جامعه علمی و اجتماعی ایران بود. او علاوه بر شخصیت سایسی و علمی، مهم‌ترین وارث علمی شهید سیدمحمدباقر صدر نیز به شمار می‌رفت. در این خصوص، با حجت‌الاسلام سید مجتبی نومفیدی که از معتقدان به شیوه علمی شهید صدر …

آیت‌الله کعبی با اشاره به شبهه اخیر در ارتباط با مشروبات الکلی، گفت: باید در برابر کسانی که فقه‌زدایی می‌کنند و حکومت را به سمت‌وسوی مدل‌های لیبرال پیش می‌برند، باید ایستاد و روشنگری کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله عباس کعبی از اساتید برجسته حوزه علمیه قم است که سطوح عالی و خارج فقه و اصول را در حوزه علمیه قم در محضر آیات عظام از جمله حضرات آیات، وحید خراسانی، میرزا جواد تبریزی، صافی گلپایگانی، مکارم شیرازی، جعفر سبحانی، سید کاظم حائری و مرحوم سید محمود‌‌‌‌هاشمی شاهرودی فرا گرفت و درمباحث تفسیر، معارف الهی، فلسفه دین و تهذیب نفس …

شبکه اجتهاد: آیت‌الله سیدمحمود هاشمی شاهرودی(ره) ۳۰ ساله بود که در سال ۵۸ از نجف به ایران هجرت کرد. در نجف از شاگردان نزدیک شهید صدر بود. در ایران در کنار مسئولیت‌های رسمی در حکومت، فعالیت‌‌های علمی‌اش را ادامه داد و آثار فراوانی در زمینه فقه از او به چاپ رسید. بسیاری از صاحب‌نظران او را تبیین کننده و شارح نظرات استاد شهیدش می‌دانند. روزنامه شرق این موضوع را با یکی از استادان حوزه در میان گذاشته است. حجت‌الاسلام محمد سروش محلاتی استاد درس خارج فقه حوزه علمیه قم معتقد است که اندیشه سیاسی شهید صدر از سوی مرحوم آیت‌الله …

اختصاصی شبکه اجتهاد: به مناسبت رحلت آیت‌الله سیدمحمود هاشمی شاهرودی، با شاگرد وی حجت‌الاسلام والمسلمین سید منذر حکیم به گفت‌وگو نشستیم. رئیس پژوهشکده «الذرّیّۀالنبویّۀ»، خاطرات فراوانی از استاد هم در نجف و هم در قم داشت؛ خاطرات کمترگفته شده‌ای که در گفتگو با اجتهاد، برای اوّلین بار، مطرح می‌شدند. مشروح این گفت‌وگو به‌قرار ذیل است: اجتهاد: حیات علمی مرحوم هاشمی شاهرودی چگونه بوده است؟ سید منذرحکیم: ما بسیاری از درس‌های سطح‌ را در خدمت استاد بزرگوارمان حضرت آیت‌الله هاشمی شاهرودی بودیم. در سال‌های ۱۳۴۹، ۵۰ و ۵۱، در نجف، معانی و بیان را پیش ایشان خواندیم. بعد قوانین را پیش …

اختصاصی شبکه اجتهاد: از خطرهای بزرگ و آسیب‌های معرفتی ما خلط مقام ثبوت و اثبات است. عادت کرده‌ایم که در مقام دفاع از خود در برابر دیگران به مقام ثبوت پناه می‌بریم و در موقعیت حمله به خصم و مخالفان به مقام اثبات آنان می‌تازیم. در واقع در مقام ترجیح و مقایسه، همواره خود را واندیشه‌های خویش را به خاطر «حقانیت ثبوتی» آن می‌ستاییم و “آن دیگری” را به خاطر مفاسد و ضعف‌های عینی و اثباتی‌اش محکوم می‌کنیم. این البته نوعی مغالطه و «خلل منطقی» است. اجازه می‌خواهم آن را «مغالطه خلط ثبوت و اثبات» یا «مغالطه چند معیارگرایی» بنامم. …

شبکه اجتهاد: شبستان بزرگ حرم مطهر حضرت فاطمه معصومه(س) همان جایی است که سالیانی توفیق شاگردی فقیه انقلابی، مرحوم آیت‌الله‌‌‌‌هاشمی شاهرودی را در مباحث فقهی و اصولی داشتم. به اختصار برخی از ویژگی‌های حوزه درس ایشان را بیان می‌نمایم: ۱- حجم مطالبی که در هر جلسه بیان می‌نمود از عموم درس‌های خارج بیشتر و نسبت به برخی دروس خارج مطرح حوزه، دو یا سه برابر بود. ۲- به جهت برخورداری از قدرت ذهنی بالا، مباحث بسیار دقیق علمی را پشت سرهم و بدون وقفه بیان می‌نمود. ۳- بررسی موشکافانه و بسیار مطول و عمیق مباحث اصولی از دیگر اوصاف کم‌نظیر …

چهل و یکمین نشست گروه رجال پژوهی معاونت پژوهش حوزه علمیه خراسان با حضور حجت‌الاسلام والمسلمین ربانی بیرجندی، استاد حوزه علمیه خراسان و با محوریت بررسی حجیت روایات از دیدگاه وثوق صدوری و سندی برگزار شد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین محمدحسن ربانی بیرجندی، محقق و استاد حوزه علمیه خراسان در چهل و یکمین نشست از سلسله نشست‌‌‌‌های گروه رجال پژوهی در مدرسه علمیه آیت‌الله خویی(ره) مشهد با بیان این که در بحث حجیت روایات، بعضی مانند سید مرتضی این چنین معتقدند که باید تنها به خبر متواتر و یا خبری که همراه با قرینه باشد عمل کنیم، گفت: …

نظر اکثر فقها، بر وجوب پوشش تمام بدن زن به استثنای وجه وکفین است؛ از این‌ رو، هر دیدگاهی در مقابل آن، رأی نادر به‌ شمار می‌‌آید. از آنجاکه نه شهرت دلیل صحت و اتقان و نه ندرت سبب ضعف و وهن حکم است، بررسی دلایل و مستندات آرای نادر فقهی ضروری به نظر می‌رسد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، دوازدهمین شماره فصلنامه علمی پژوهشی «جُستارهای فقهی و اصولی» به صاحب امتیازی دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی و مدیر مسئولی مجتبی الهی خراسانی و سردبیری حسین ناصری مقدم منتشر چاپ و منتشر شد. بنابر این گزارش، این شماره فصلنامه علمی پژوهشی …

شبکه اجتهاد: چندی پیش بود که آیت‌الله محمدجواد فاضل لنکرانی از عدم وجود چیزی به نام فقه نظامات سخن گفت و اظهار داشت «امام اجتهاد موجود را کافی نمی‌دانست ولی فقه را کافی می‌داند منتهی فقهی که باید در آن فکر بشود، نوآوری بشود. در فقه نیاز به نوآوری‌های فراوان داریم، افق‌های زیادی در فقه باز می‌شود منتهی همین فقه موجود است نه اینکه ما چیزی به نام فقه نظامات داشته باشیم.» پس از این اظهارات بود که واکنش‌‌‌‌های مختلفی در مورد فقه نظام صورت گرفت. یکی از این واکنش‌‌‌‌ها یادداشت مهدی نصیری با عنوان «فقه نظام ساز داریم یا …

شبکه اجتهاد: چندی پیش در روزنامه اطلاعات مقاله‌ای با عنوان «تعامل فقها با بنای عقلا در جهان امروز» به قلم حجت‌الاسلام محمدتقی فاضل میبدی منتشر شد و نظریه جدیدی را در این مورد مطرح نمود که به دنبال آن، برخی از پژوهشگران به بررسی موضوع پرداختند؛ نوشتاری زیر به قلم حجت‌الاسلام مرتضی ترابی، عضو هیئت استفتائات آیت‌الله شیخ جعفر سبحانی است که از نظر خوانندگان می‌گذرد. ثبات و جامعیت اسلام گفتگو که در زبان عربی به آن «مناظره» می‌گویند، بهترین شیوه برای دستیابی به حقیقت است و قرآن نیز این روش را در مواردی به کار گرفته است. هدف از گفتگو، …

در پی انتساب برخی مطالب به آیت‌الله وحید خراسانی، این مرجع تقلید در پاسخ‌هایی شفاف تأکید کرد که به کسی اجازه اجتهاد شفاهی نداده و توصیه نکرده رساله عملیه چاپ کند. به گزارش شبکه اجتهاد، دفتر آیت‌الله حسین وحید خراسانی به بعضی مطالب منتسب به این مرجع تقلید شیعیان پاسخ داد. متن نامه دفتر حضرت آیت‌الله وحید خراسانی به شرح زیر است: بسم الله الرحمن الرحیم در پی سؤالات مکرّر مقلدین و مؤمنین از دفتر حضرت آیت‌الله العظمی وحید خراسانی، ایشان در جلسۀ هفتگی پاسخ به استفتائات شرعی، به این سؤالات اینگونه پاسخ فرمودند: سوال اول: آیا حضرت عالی به …

پورامینی گفت: آیت‌الله شاهرودی یک فقیه تمام‌عیار بود و اِشراف خوبی بر این دانش داشت. ایجاد کرسی تدریس خارج فقه، ارائه طرح و تدوین دائرهالمعارف فقه اسلامی و طرح بحث مهم و کاربردی «مهندسی فقه» که اوج نبوغ و نوآوری استاد را نشان می‌داد، ازجمله کارهای برجسته ایشان در حوزه فقه است. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله سید محمود‌ هاشمی شاهرودی؛ رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام، دوشنبه سوم دی‌ماه ۹۷، پس از دوره‌ای تحمل بیماری، در سن ۷۰ سالگی دار فانی را وداع گفت. از وی ده‌ها عنوان کتاب در زمینه‌هایی همچون فقه‌ و اصول و مسائل حقوقی برجای مانده …

سردبیر فصلنامه فقه اهل‌بیت(ع) با بیان اینکه تاکنون ۳۸ جلد از موسوعه دائره المعارف فقه اسلامی با رویکرد امامیه نوشته شده است به تشریح امتیازات این موسوعه در قیاس با کتب اهل سنت پرداخت. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین خالد غفوری، سردبیر فصلنامه فقه اهل‌بیت(ع) و از اعضای اصلی دائرهالمعارف فقه اسلامی با رویکرد امامیه که تحت مدیریت آیت‌الله‌ هاشمی شاهرودی تألیف شده است با تسلیت ارتحال این فقیه عالم و مدیر، در این باره به ایکنا گفت: آیت‌الله‌ هاشمی شاهرودی، به دنبال تالیف دائرهالمعارف فقه اسلامی در مصر توسط جمال عبدالناصر و در کویت با عنوان کویتیه احساس …

شبکه اجتهاد: سیدمحمود‌‌‌ هاشمی شاهرودی (۱۳۲۷ش-۱۳۹۷ش) فقیه و سیاستمدار ایرانی متولد نجف و از مراجع تقلید شیعه ساکن قم بود. او در سنین جوانی با تبعیت از مبنای فکری و سیره عملی استادش سید محمدباقر صدر، به فعالیت در حوزه علمیه نجف و مقابله با حکومت صدام پرداخت. با پیروزی انقلاب اسلامی ایران و بر اثر فشار حکومت صدام، با توصیه سیدمحمدباقر صدر به وطن اصلی خود بازگشت. وی در این دوران مجلس اعلای اسلامی عراق را پایه‌گذاری کرد و همزمان به تدریس و پژوهش در فقه و اصول ادامه داد. آیت‌الله‌ ‌هاشمى شاهرودى (ره) فعالیت‌هاى بسیارى را در زمینه‌هاى …

شبکه اجتهاد:‌ مدیر پژوهشکده فقه و اصول پژوهشگاه معارج، روند تدوین و آماده سازی کتاب ارزشمند تحریر الأصول، آیت‌الله عبدالله جوادی آملی از محاضرات درس حضرت امام خمینی(ره) را تشریح کرد. ۱ـ ویژگی تدریس امام خمینی(ره) آیت‌الله جوادی آملی در سال ۱۳۳۴ شمسی تقریباً ۲۲ سالش بود که از حوزۀ تهران به حوزۀ قم مشرف شد و در درس‌های خارج فقه و اصول آن زمان حضور یافت. در درس اصول، اساتیدی که در آن دوره برجسته بودند، حضرت امام خمینی در میان آنان شاخص بود و ایشان امام (رضوان الله تعالی علیه) را انتخاب کرده و در درس ایشان مرتّب …

ناقصات العقول به معنای آن نقص عقلی که در ملاک تکلیف مطرح‌شده است نیست. این مثل تعبیر قرآن است که می‌فرماید: «اکثرهم لایعقلون» است. لایعقل به معنای لایدرک است. زنان به جهت نبودن در متن جامعه، درک و عقل تجربی را ندارند، نه اینکه عقل معتبر در ملاک تکلیف را دارا نباشند. به گزارش خبرنگار اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین محمد قائینی در درس «فقه القصاص» به مناسبت جنایات سکران، به بیان نظرات فقهاء در خصوص مستی که عقل از بین نرفته است، پرداخت. وی نظریه صاحب جواهر را در خصوص سفاهت انسان شارب الخمر مبنی بر اینکه حتی اگر معامله‌ای انجام …

این کتاب هم می‌تواند اشارات مجملی به نظرات و مبانی اصولی آیت‌الله جوادی آملی و نوآوری‌های ایشان داشته باشد که حوزویان و صاحب نظران استفاده کنند و هم یک تقریر متفاوت، مفید و علمی از آراء و نظرات امام را در اختیار حوزه‌های اجتهادی و فقاهتی قرار می‌دهد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام و المسلمین محمد کاظم تقوی در خصوص کتاب «تحریر الاصول» تقریر درس خارج اصول امام خمینی(س) توسط آیت‌الله جوادی آملی اظهار داشت: حضرت امام تقریبا به مدت ۲۰ سال در قم تدریس خارج اصول داشته‌اند و از سال ۲۴ تا ۴۳ سه دوره خارج اصول تدریس کرده …

سوابق تاریخی حاکی است که سید صدرالدین صدر از بدو عزیمت به قم، مشاورت و دستیاری شیخ را برعهده گرفت و پس از رحلت استاد، مسئولیت بیشتر امور به ایشان واگذار شد. اسناد و نامه‌های موجود از مرحوم آیت‌الله صدر نشان می‌دهد که وقتی حضور در قم و همکاری با شیخ مؤسس را پذیرفت، برخی نزدیکان، از جمله برادرش سید محمدمهدی از او می‌خواهند که به نجف بازگردد، اما سید صدرالدین در پاسخ برادر، تصریح می‌کند که شیخ عبدالکریم در ادارۀ حوزۀ قم از او کمک خواسته و مصمم به مساعدت به ایشان است. شبکه اجتهاد: پنجم دی ماه برابر با …

برخی روشنفکرها ظاهرا علاقه ندارند بشنوند یا اطلاع پیدا کنند که امام صدر فقیه است. اگر کسی می‌خواهد در بحث حقوق ملت و دولت و حقوق زنان وارد شود و بعد به دین نسبت بدهد، باید مقدمات لازم را برای استنباط طی کرده باشد مخصوصا کسی که می‌خواهد رای جدید بدهد، اگر او مجتهد و فقیه نباشد نظر او اعتبار ذاتی ندارد. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست «بررسی فقه اندیشی امام موسی صدر» با سخنرانی حجت‌الاسلام والمسلمین محمدسروش محلاتی استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم، ۲۱ آذرماه ۹۷ در موسسه مفتاح کرامت با حضور اساتید، فضلا و طلاب …

شبکه اجتهاد: در فقه اهل سنت از همان سده دوم قمری در کوفه و مدینه و به ویژه شام ادبیاتی فقهی در عرصه مسائل مربوط به حکومت و وظائف سیاسی و فقهی حاکم شکل گرفت که خیلی زود ادبیات آن تحت عنوان کتاب السیر شناخته شد. از محمد نفس زکیه روایاتی تحت عنوان کتاب السیر در منابع زیدی باقی مانده. در فقه سده دوم به ویژه آرای اوزاعی، فقیه شام و همچنین آرای ابو یوسف و محمد بن الحسن الشیبانی در زمینه فقه السیر اهمیت داشت و به تدریج تدوین شد. اصل اندیشه ادبیات باب و یا کتاب السیر مسائل …

اختصاصی شبکه اجتهاد: درگذشت آیت‌الله هاشمی شاهرودی، تأسف شدیدی را در میان روحانیون و حوزه‌های علمیه به دنبال داشت. او علاوه بر شخصیت سیاسی، جایگاه علمی در حوزه علمیه قم و نجف داشت که هیچ کس را یارای تشکیک در آن نبود. در این رابطه با حجت‌الاسلام والمسلمین سید صمصامالدین قوامی، استاد خارج فقه حوزه علمیه قم گفتگو کردیم. رئیس مرکز مدیریت اسلامی، در این گفتگو، صریح و بی‌پرده در رابطه با آیت الله فقید گفت. اجتهاد: تلاشهای علمی مرحوم آیت‌الله هاشمی شاهرودی را چگونه ارزیابی می‌کنید؟ قوامی: ابتدا باید فقدان این فقیه بزرگ را تسلیت گفت. واژه فقیه کمتر …

قلبی بود که تنها مغز متفکر جامعه روحانیت و حوزه‌های علمیه بود. قلبی بود که در زمان توانایی دست جامعه روحانیت بود. هرچه بود به سوی آن می‌کشید و هرچه زیان بود از آن می‌راند. هر جا دانشمندی بود، به سوی حوزه‌اش می‌خواند و از او نگهداری می‌کرد. وقتی‌که زمام حوزه را در دست گرفت، عدد علما و فضلا و طلاب آن از چهارصد تجاوز نمی‌کرد. در صورتی‌که سخت‌ترین اوقات بود و عقلا می‌گفتند که این حوزه بیش از یک هفته دوام نخواهد داشت؛ زیرا قدرتی فوق‌العاده تصمیم اضمحلال حوزه را در سر می‌پرورانید. و موقعی‌که از جهان رخت بر …