اجتهاد و اصول فقه

نود و هفتمین شماره فصلنامه علمی- پژوهشی «کاوشی نو در فقه» (بهار ۱۳۹۸) به صاحب امتیازی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، مدیر مسئولی حجت‌الاسلام والمسلمین عبدالرضا ایزدپناه و سردبیری حجت‌الاسلام والمسلمین رضا اسلامی منتشر گردید. به گزارش خبرنگار اجتهاد، در تازه‌ترین شماره فصلنامه فقه، ۷ مقاله علمی – پژوهشی از سوی اساتید و محققان حوزه فقه و اصول از سوی پژوهشکده فقه و حقوق پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، همراه با چکیده مقالات به زبان عربی و انگلیسی در ۱۸۹ صفحه و به قیمت ۱۰ هزار تومان به چاپ رسیده است. «ولیّ اذن در درمان» نوشته رضا پورصدقی و …

استاد سطح خارج حوزه با انتقاد از فعالیت مرکز الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت تأکید کرد: استخراج نظام اقتصادی از جزوه فقه مکاسب ساده‌نگری است. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد مهدی‌هادوی تهرانی، در میان مباحث درس خارج اقتصاد اسلامی خود با اشاره به «نظریه اندیشه مدون» بیان کرد: تدوین مکتب و نظام غیر از احکام، کاری فقهی است که کمتر مورد توجه واقع شده است. هادوی تهرانی تصریح کرد: بنده ۳۰ سال پیش نظریه اندیشه مدون را ارایه کردیم و نسخه‌ای از آن را خدمت مقام معظم رهبری فرستادم؛ بعد از مدتی از دفتر ایشان فرمودند که توضیح بیشتری در مورد …

رئیس مرکز فقهی ائمه اطهار (ع) گفت: تخریب بی سابقه علم اصول فقه درسالهای گذشته تاسف‌بار است، تفسیر قرآن کریم بدون فهم صحیح از علم اصول قابل تفسیر و بیان نیست. به بهانه حقوق بشر نمی‌توان حکم مسلم و قطعی و حقیقیه قرآنی یعنی قصاص را زیر سؤال برد، ولی برخی به علت تسلط نداشتن بر علم اصول در همین مسئله دچار انحراف شدند. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد محمدجواد فاضل لنکرانی در مراسم آغاز سال تحصیلی این مرکز در سخنانی با اشاره به روایتی از امام علی (ع) گفت: براساس این روایت، خداوند عهدی نسبت به جاهلان دارد و …

در امالی شیخ طوسی می‌بینیم مشخصا شخصی، روایات مختلف از روات و صحابه مختلف را با حذف سند جمع آوری کرده و اول آن یک «یا علی» یا یک «یا اباذر» جلوی آن گذشته است، در حالیکه این روایات ربطی به یک صحابه واحد ندارد. این مشکلی ندارد و نظائرش را داریم. لذا تعبیر می‌کنیم هیئت، مجموعی و ترکیبی جعلی است اما مفردات آن جعلی نیستند و هر یک از مفردات برای خود سند و مصدر مستقلی دارند. یک نواخت هم نیستند و بعضی سند خوب و بعضی سند ضعیف دارند و مختلف هستند. اختصاصی شبکه اجتهاد: شهادت امام سجاد …

آیت‌الله وحید خراسانی در آستانه سال تحصیلی جدید حوزه‌های علمیه بر تفقه در دین و تبلیغ به عنوان وظیفه امروز حوزویان تاکید کردند. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله شیخ حسین وحید خراسانی به مناسبت آغاز سال تحصیلی جدید حوزه‌های علمیه در ابتدای درس خارج فقه بیان داشت: اولا درس اهم تمام امور است. این مذهب یادگار زحمات بزرگانی است که رنج آنها در ادامۀ مکتب لا یعد و لا یحصی. این مرجع تقلید ادامه داد: شیخ الطائفه موسس این اساس، شیخ مفید، شیخ صدوق، این بزرگان چه کردند؟! ما چه کردیم؟ ما سراپا قصور و تقصیریم. آنها در راه خدا …

آیت‌الله محسن اراکی که از سال ۹۱ با حکم مقام معظم رهبری، دبیر کلی مجمع تقریب مذاهب اسلامی را عهده‌دار بود، از این مجمع می‌رود و عزم دارد در حوزه‌ قم متمحض شده و به پژوهش و درس و بحث بپردازد. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله محسن اراکی دبیرکل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی در بیانیه‌ای از سمتش از این مجمع کناره‌گیری کرد که متن این بیانیه در ادامه می‌آید: به فضل الهی جهان اسلام پس از گذراندن دوران طولانی و سیاه ظلم و استعمار غرب و تحمل جنایت‌های آمریکا و اسرائیل و حکام مستبد دنباله‌رو آنان، امروز در پرتو …

قراردادی با موضوع «انتشار آثار مکتوب حوزه علمیه خراسان در کتابخوان پژوهان» میان پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی و حوزه علمیه خراسان در حاشیه پنجمین نمایشگاه تخصصی کتب حوزوی و معارف اسلامی حوزه علمیه خراسان منعقد شد. به گزارش شبکه اجتهاد، مهدی دانش پژوه، مسئول نشر دیجیتال پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی با بیان این که سال ۹۷ تفاهم نامه‌ای با مرکز مدیریت حوزه خراسان امضا شد که بر این مبنا، یکی از محورهای همکاری، استفاده از سامانه جامع کتابخوان پژوهان برای طلاب حوزه علمیه خراسان و همچنین ارائه و فروش آثار و کتاب‌های این حوزه به صورت الکترونیک در …

پالایش میراث حدیثی سنت دیرینه و پرافتخار تشیع بوده و از وجوه متمایز کننده‌ی شیعه از اهل سنت بوده است، امری که عالمان شیعی بدان پرداخته‌اند و گاه به دلیل اختلاف نظرهایی، آرای یکدیگر را نیز نقد کرده‌اند. امروزه از آنجا که برخی – عامدانه یا ناشیانه – با دستاویز قرار دادن روایات خرافی و ضعیف سعی در بی اعتبار جلوه دادن تمام مجموعه‌های حدیثی گران بهای شیعه دارند، ضرورت نقد حدیث از سوی آشنایان با علوم اهل بیت (علیهم‌السلام) دوچندان شده است. اگر اینان در اقدام خود توفیق یابند، نه فقط جامعه‌ی اسلامی که بشریت از گنجینه‌ی عظیمی از …

«سامانه تقریرات دروس خارج» در راستای برنامه‌ریزی جهت بازآفرینی حوزه در فضای مجازی به‌تازی از سوی  مرکز فناوری اطلاعات حوزه‌های علمیه راه‌اندازی شده است و تحت اشراف مدیریت حوزه علمیه قم راهبری می‌گردد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، «سامانه تقریرات» سامانه‌ای آموزشی، پژوهشی و اطلاع‌رسانی است که وظیفه گردآوری، غنی‌سازی، طبقه‌بندی، ارزیابی و فراهم کردن زمینه گفتگو پیرامون تقریرات علمی طلاب سطح خارج حوزه را در فضای مجازی بر عهده دارد و با استفاده از فناوری اطلاعات خدمات موردنیاز مدرسان، طلاب حوزوی و علاقه‌مندان به دروس خارج را ارائه خواهد کرد. بخش‌ها: این پایگاه در پنج بخش اصلی «تقریرات»، «دروس فقه»، …

امروزه، نسل جدید حوصله باز کردن جواهر را ندارد و نمی‌تواند از عهده متون جواهر بربیاید تا چه رسد به متون قدیمی‌تر. لذا اقوال در فقه که صاحب‌جواهر بارها و بارها به اهمیت این مسئله تذکر می‌دهد، بسیار مهم است. خیلی‌ها در مورد اقوال فقها، خیال می‌کنند که یک دکور ویترینی است و این اقوال استخوان و ریشه بحث نیست بلکه پوسته مسئله است. درحالی‌که این دید درست نیست. چون اقوال قرائت‌های مختلف از ادله است. اقوال مثل این است که پزشک تشخیص می‌دهد درد مریض چیست. باید اقوال فقها را استثمار علمی کرد. اختصاصی شبکه اجتهاد: استاد شیخ محمد …

کتابخانه الکترونیکی دروس حوزوی با ارائه ۷۸۵ جلد از منابع دروس حوزه و به روزترین قابلیت‌های پژوهشی، دسترسی راحت تر طلاب علوم دینی و پژوهشگران به منابع علمی را فراهم نموده است. به گزارش شبکه اجتهاد، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی در ادامه تولید نرم افزارهای اسلامی و در راستای گردآوری و ارائه آثاری که مورد نیاز طلاب علوم دینی است نرم افزار کتابخانه الکترونیکی دروس حوزوی را تولید و در اختیار طلاب و سایر علاقه مندان قرار داد که در این نوشته با توجه به شروع سال تحصیلی حوزه‌های علمیه، قصد داریم به معرفی این نرم افزار بپردازیم: بنابر …

یکی از طلاب‌ می‌آمد و‌ می‌گفت: بدو برو استاد صدایت‌ می‌زند! من‌ می‌رفتم و‌ می‌دیدم ایشان منتظر ایستاده است. وقتی به او‌ می‌رسیدم دستم‌ می‌گرفت و پا به پا‌ می‌برد. به گزارش شبکه اجتهاد، ترجمه یکی از یادداشت‌هایی که به خط علامه شیخ محمد حسین کاشف الغطاء میان اوراق شخصی او پیدا شده و خاطراتی از سفر مصر در آن آورده و بر وفات علامه المطیعی افسوس خورده چنین است: «أَوَلَمْ یَرَوْا أَنَّا نَأْتِی الْأَرْضَ نَنْقُصُهَا مِنْ أَطْرَافِهَا وَاللَّهُ یَحْکُمُ لَا مُعَقِّبَ لِحُکْمِهِ وَهُوَ سَرِیعُ الْحِسَابِ».(الرعد ۴۱) در تفسیرهای صحیح آمده که منظور از «نقص الأرض من أطرافها»، قبض روح …

عضو شورای عالی حوزه علمیه خراسان یادآور شد: علما و بزرگان حوزه در زمان خود به روز بودند و این امر که مقام معظم رهبری بر مسئله تحول تاکید دارند به این معنی است که حوزه علمیه اکنون نیز نسبت به سوالات و شبهات پاسخگو باشد و همانطور که گذشتگان حوزه در زمان خود سوالی را بدون پاسخ نگذاشتند و از زمان عقب نبودند، امروز هم برای هر سوالی، پاسخی علمی و منطقی داشته باشد. به گزارش شبکه اجتهاد، مراسم آغاز سال تحصیلی حوزه علمیه خراسان با حضور علما و مدرسان برجسته حوزه علمیه مشهد، نماینده ولی فقیه در استان، مدیر، …

شبکه اجتهاد: مراسم آغاز سال تحصیلی حوزه علمیه خراسان با حضور علما و اساتید و مدرسان عالی حوزه علمیه مشهد و سخنرانی حجت‌الاسلام والمسلمین احمد مروی، عضو شورای عالی حوزه علمیه خراسان و تولیت آستان قدس رضوی در محل مدرسه علمیه عالی نواب برگزار شد.

حجت‌الاسلام پارسانیا گفت: کتاب «تکوین نهاد مرجعیت تقلید شیعه» مسیر آینده فتوا و ولایت را قابل پیش‌بینی می‌کند که با ارائه‌‌ای که از تاریخ آن داشته، می‌توان تصور کرد که در آینده چه خواهد شد و نهادهایی که به وجود آمده چه دگردیسی‌هایی را خواهند داشت که می‌تواند موضوع پروژه‌های بعدی باشد. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست نقد و بررسی کتاب «تکوین نهاد مرجعیت تقلید شیعه» با حضور حجت‌الاسلام و المسلمین دکتر حمید پارسانیا، دکتر محمدعلی حسینی‌زاده و دکتر محسن صبوریان (نویسنده کتاب) در پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات برگزار شد. دکتر محسن صبوریان نویسنده کتاب «تکوین نهاد مرجعیت تقلید …

فعالیت سی امین همایش بین المللی شورای عالی امور اسلامی با عنوان «فقه حکومت از دیدگاه فقهی معاصر» با حضور ۵۰۰ شخصیت؛ از جمله ۱۵۰ مفتی و وزیر از کشور‌های جهان در مصر برگزار شد. به گزارش شبکه اجتهاد، در این همایش شیخ عبد الحمید متولی رئیس شورای عالی ائمه و امور اسلامی برزیل، شیخ عبد اللطیف دریان مفتی اهل سنت لبنان، شیخ محمد کادچ مفتی بوسنی و هرزگوین، شیخ جمعه سعید مشاور امور اسلامی رئیس جمهور سودان، شیخ عمرو جبرئیل رئیس شورای عالی امور اسلامی کامرون، شیخ شوقی علام مفتی مصر، شیخ مختار جمعه وزیر اوقاف مصر، شیخ محمد …

اختصاصی شبکه اجتهاد: نمایشگاه تخصصی کتب حوزوی امکانات و ظرفیت‌های بسیار مناسبی را برای نویسندگان و پژوهشگران حوزوی فراهم‌ می‌آورد تا آنها بتوانند جدیدترین آثار خود را در سطوح مختلف به نمایش گذاشته و عرضه نمایند. از مهمترین فواید برگزاری این نمایشگاه‌ می‌توان به کمک هزینه‌های خرید کتاب برای طلاب، اساتید و پژوهشگران اشاره کرد که در قالب «بن کتاب» عرضه‌ می‌گردد. از دیگر ویژگی‌های برگزاری این نمایشگاه‌ می‌توان به تخصصی بودن آن اشاره کرد، به گونه‌ای که در غرفه‌های این نمایشگاه فقط کتابهایی عرضه‌ می‌گردند که از نظر محتوا و کیفیت شرایط لازم را دارا باشند و توسط انتشارات …

کتاب «فقه اهل البیت(ع) بین السنه و الشیعه» تألیف آیت‌الله شیخ جعفر سبحانی به‌تازگی از سوی مؤسسه امام صادق (ع) چاپ و منتشر شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، کتاب «فقه اهل البیت(ع) بین السنه و الشیعه» در دو محور «شناخت اهل البیت(ع) و فقه آنان» و «آشنایی با مدرسه فقهی شیعه امامیه که از فقه اهل البیت (ع) اقتباس کرده اند» تألیف گشته است. آیت‌الله سبحانی در این کتاب چند مطلب را مورد بررسی قرار داده است؛ از جمله: الف – مصادر و منابع فقه شیعی چیست؟ ب – مزایا و ویژگی‌های فقه شیعه چگونه است؟ ج – توضیح چهار …

بنده موافق تفکری هستم که سال‌های پیش توسط بزرگانی چون شهید مطهری مطرح شد که می‌فرمودند روحانیت باید ازنظر تئوری و عملی سازمان پیدا کند. اکنون رابطه و نسبت بحث خمس، زکات و مالیات روشن نیست. بعضی هر سه مورد را نمی‌پردازند. فضلا و علما باید در این مسئله کارکرده و ازنظر عملی راهکاری که یک عده بیشترین پول‌ها و امکانات در اختیارشان است و از پرداخت موارد فوق طفره می‌روند ارائه نمایند. در خصوص کیفیت خرج کردن پولی که مراجع از دفترهای خود به دست آورده باید دید آیا خرجی که یک دفتر با دفتر دیگر خود دارد با …

حجت‌الاسلام همتی با اشاره به پذیرش طلاب در موسسه آموزش عالی حوزوی امام رضا(ع) در رشته فقه تخصصی نظام ساز، گفت: فقه القضا و فقه الاقتصاد از جمله رشته‌های تخصصی است که در آنها طلبه‌ می‌پذیریم. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام حیدر همتی از پذیرش طلاب سراسر کشور در رشته فقه تخصصی نظام ساز در موسسه آموزش عالی حوزوی امام رضا(ع) خبر داد و به شبستان گفت: بی‌شک هر نظام هستی شناختی و معرفت شناختی سبک زندگی و نظام مختص به خود را دارد که اگر نتواند مبانی هستی شناختی و معرفتی خود را به ساختار و نظام تبدیل کند، …

استاد سطح خارج فقه، اصول و تفسیر حوزه علمیه قم تأکید کرد: بنده بارها از مدیران حوزه و از آیت‌الله اعرافی درخواست کرده‌ام که باب تدریس برای طلاب نباید بسته باشد، زیرا تدریس مقدمه رسیدن به توانایی‌های علمی و اجتهاد است و اگر این باب بسته است باید طلاب به عنوان تقاضای عمومی به مدیران و علما و بزرگان حوزه منتقل کنند. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد مهدی‌هادوی تهرانی در درس خارج فقه خود در مدرسه آیت‌الله گلپایگانی در سخنانی خطاب به طلاب گفت: تشکیلات حوزه، دروس و استادان برای این ایجاد شده تا افراد به درجه اجتهاد برسند. معتقدم …

کارکرد اصلی مرجعیت، فتوا و تقلید است و کارکرد اصلی ولایت، حکم و مدیریت اجتماعی؛ و مرجعیت در مقطع تاریخی مزبور، مراتبی از ولایت حکم و حضور در عرصۀ مدیریت اجتماعی را نیز برعهده می‌گیرد. به گزارش شبکه اجتهاد، «تکوین نهاد مرجعیت تقلید شیعه» به قلم محسن کتاب پژوهشی است تاریخی پیرامون مسئله تمرکز در نهادهای دین و دولت و نسبت آن با گسترش روندهای بوروکراتیک در نهاد دولت که تکوین تاریخی مرجعیت تقلید شیعه در دوران معاصر را در دستور کار خود قرار داده است. تمرکز این کتاب بر مطالعه ساخت نهاد مرجعیت در دوران قاجار و پهلوی اول …

شبکه اجتهاد: مرحوم سید مرتضی عسکری از جمله محققانی بود که آثار گره‌گشایی از خود برجای گذاشت. هم به تحقیقات علمی پرداخت و هم خدمات اجتماعی انجام داد. او در سال ۱۲۹۳ شمسی در شهر سامرا در خانواده‌ای ایرانی دیده به جهان گشوده بود و ۲۵ شهریور سال ۱۳۸۶ در ۹۳ سالگی در تهران درگذشت. علامه عسکری که در بغداد و سپس قم دانشکده اصول دین تأسیس کرده بود، تألیفات بسیاری نیز از خود بر جای گذاشت. او در آثار خود کوشید تا برخی از حقایق تاریخی اسلام را بازگو کند و برخی تحریفات پیش‌آمده را نیز مورد بررسی و …

شبکه اجتهاد: بسمه‌تعالی درگذشت عالمِ عامل و پرهیزگار مرحوم آیت‌الله آقای حاج شیخ ابوالقاسم خزعلی رحمت‌الله‌علیه را به خاندان محترم و همه‌ی بازماندگان و نیز به دوستان و ارادتمندان ایشان تسلیت عرض میکنم. عمر با برکت این روحانی با فضیلت، سرشار از نقطه‌های درخشان است، سالیان دراز بهره‌گیری از درس امام خمینی و دیگر فقهای بزرگ در قم و مشهد، همراهی با امام بزرگوار از آغازین روز‌های نهضت انقلابی و دفاع شجاعانه از آن بزرگمرد و در دوران دشوار اختناق طاغوتی با بیانی رسا و صریح، حضور در مسئولیت‌های سنگین پس از پیروزی و عضویت در شورای نگهبان و مجلس …

آیت‌الله نوری همدانی با تأکید بر تبیین مزیت‌های مکتب اهل بیت(ع) در عرصه‌های مختلف، در کنار فقه مقارن خواستار تدوین تفسیر و تاریخ مقارن در حوزه شد. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله حسین نوری همدانی در دیدار استاد محمد جواد فاضل لنکرانی رییس مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) با گرامیداشت یاد و خاطره مرحوم آیت‌الله فاضل رحمت الله علیه گفت: بیت مرحوم آیت‌الله فاضل لنکرانی بیت علم و فقاهت است و باید عظمت این بیت نگه داشته شود، باید آثار بزرگان توسط بیوت آن‌ها در دسترس جامعه قرار داده شود. ایشان با اشاره به اهمیت توجه به قرآن و تفسیر در …

شبکه اجتهاد: آیین افتتاحیه رسمی حوزه‌های علمیه قم با حضور و سخنرانی آیت‌الله نوری همدانی و آیت‌الله اعرافی در مدرسه علمیه فیضیه برگزار شد.

شیوه پذیرش به‌عنوان جزئی از نظام آموزشی باید اصلاح شود. اصلاح روش‌های جذب امری ضروری حتمی است اما راهش کم کردن ورودی نیست. این پاک کردن صورت مسئله است. باید راهبردهایی برای جذب و پذیرش تدوین شود. یکی از مهم‌ترین آن‌ها آگاهی بخشی نسبت به هویت و مأموریت حوزه‌های علمیه و ارتباط آن با نظام آموزشی است. مسئله حوزه‌های علمیه ما مسئله استعداد نیست، بلکه مسئله انگیزه است. اختصاصی شبکه اجتهاد: : با وقوع انقلاب اسلامی و نیاز مبرم نظام به روحانیون در سطوح مختلف مدیریتی، خدماتی، فرهنگی و اداری، در کنار علاقه روز افزون جوانان به حضور و تحصیل …

امام جواد(ع) بیان‌ می‌فرمایند که تفقه از همه چیز بالاتر است و هر کسی به هر مقام بالا‌ می‌خواهد برسد باید از نردبان تفقه بالا برود؛ اگر طلاب‌ می‌خواهند در آینده جامعه موثر باشند باید به مقام فقاهت برسند. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله حسین نوری همدانی در آیین افتتاحیه رسمی حوزه‌های علمیه قم در مدرسه علمیه فیضیه گفت: امام صادق(ع) بر لزوم احیای امر و فرهنگ خواسته اهل بیت(ع) تاکید دارند که از این جهت، حوزه‌های علمیه مهمترین نقش را دارند. ایشان افزود: اهل بیت(ع) بیان کردند که مردم را به اسلام دعوت کنید ولی نه به زبان، بلکه …

هفتمین کارگاه آموزشی و پژوهشی«فلسفه علم اصول» با حضور عضو هیئت علمی پژوهشکده فلسفه تحلیلی پژوهشگاه دانشهای بنیادی برگزار خواهد شد. به گزارش شبکه اجتهاد، هفتمین کارگاه آموزشی و پژوهشی«فلسفه علم اصول» ویژه اساتید و طلاب سطح سه و چهار حوزه علمیه و دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه در دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی برگزار می‌شود. بتابراین گزارش، در این کارگاه سه روزه که به همّت مرکز تخصصی آخوند خراسانی(ره) و گروه پژوهشی فقه کاربردی پژوهشکده اسلام تمدّنی شکیل خواهد شد، دکتر محمود مروارید، عضو هیئت علمی پژوهشکده فلسفه تحلیلی پژوهشگاه دانشهای بنیادی به تببین موضوع «معنا، کاربرد و افعال گفتاری …

هر چه طلاب خوب بیشتر باشند، باورهای دینی مردم بالاتر می‌رود. هر چه باورهای دینی مردم بیشتر شود، التزام به فروع نیز بیشتر خواهد شد و هر چه التزام به فروع بیشتر شود، وجوهات نیز بیشتر خواهد شد. باز مشکل به کیفیت برمی‌گردد. ما تعداد زیادی از طلاب را پذیرش کرده‌ایم درحالی‌که خروجی بسیار اندکی دارد. متأسفانه طلاب در تقویت باورهای دینی مردم بسیار ضعیف عمل کرده‌اند. حوزه فقط به سمت عالم پروری پیش رفته است نه روحانی پروری. همان‌طور که تحصیل باید تقویت شود، تهذیب و اخلاق نیز باید تقویت شود. الآن بحث اخلاق در حوزه کیمیا شده است. …