بایگانی برچسب: شیخ انصاری

استاد سید محمدرضا سیستانی در سخنانی، به بازخوانی سه بُعد اساسی از شخصیت فقیه سترگ شیخ انصاری پرداخت. او بُعد علمی شیخ را در آثار بی‌بدیلی همچون رسائل و مکاسب و تأثیر ماندگار آن بر نظام آموزشی حوزه‌ها برجسته کرد. در بُعد عقلی و تدبیری، از نقش ایشان در تثبیت مرجعیت عامه، مواجهه حکیمانه با بحران‌های اجتماعی زمانه، و ایستادگی در برابر دربار و نفوذ دولت‌های بیگانه سخن گفت. در بُعد اخلاقی و تقوایی نیز نمونه‌هایی از زهد، پارسایی و بی‌اعتنایی وی به مال و مقام را یادآور شد و در پایان، مخاطبان را به تأمل در این پرسش برانگیخت …

اختصاصی شبکه اجتهاد: این مکتوب بر آن است که تلقی مبتنی بر تاخر زمانی و تاریخی «کتاب المکاسب» بر سایر کتاب‌های شیخ اعظم، انصاری در برخی مجامع حوزوی؛ امری چندان مقرون به صواب و مبتنی بر داده‌های متقن متنی و فرامتنی نبوده و بلکه بر پایه مطالعات متنی و فرامتنی می‌توان قریب به یقین از تقدم زمانی حداقل بخش‌های قابل توجهی از مکاسب مانند بیع آن بر سایر کتب مانند کتاب القضاء والشهادات سخن گفت. قراینی از متن مکاسب مانند عبارت «دام ظله» که محققین آن مانند پایانی و کلانتر آن را اشاره به صاحب جواهر در زمان حیات وی …

اختصاصی شبکه اجتهاد: چگونگی و میزان تاثیر تحولات‌ اجتماعی بر اندیشه‌ سیاسی به‌ویژه فقه‌ سیاسی و بخصوص مساله‌ای مانند ولایت‌فقیه امری مهم و بحث‌انگیز و البته واجد انظار گوناگون، خاصه درباره شخصیتی چون شیخ‌ انصاری است. این نوشتار با هدف بررسی این موضوع (هدف)، بر‌اساس هرمنوتیک قصدگرای‌ اسکینر (چارچوب نظری) در پاسخ به پرسش از گستره تاثیر جنگ‌های ایران‌ و روس بر فقه‌ سیاسی شیخ‌ انصاری؛ به طرح و بسط این فرضیه می‌پردازد که جنگ‌های ایران  روس به‌عنوان بزرگ‌ترین تحول‌ اجتماعی و سیاسی آن روزگار که علما نیز در آن حضور مستقیم داشتند در اندیشه‌ سیاسی فقها و نگاه ایشان …

همزمان با روز بزرگداشت شیخ مرتضی انصاری، در هفتاد و دومین برنامه سه‎‌شنبه ‌های علمی فرهنگی آستان قدس رضوی دو نسخه‎‌های خطی مکاسب و صلاه، به خط شیخ مرتضی انصاری معرفی و رونمایی شد. به گزارش شبکه اجتهاد، مرکز نسخ خطی سازمان کتابخانه‎‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی، دارای مصاحف شریف و نسخه ‎های خطی بسیار ارزشمندی در موضوع‌های مختلف اعتقادی مذهبی و علمی به زبان‎های عربی، فارسی، اردو، ترکی است. در حال حاضر در این کتابخانه، ۵۷ هزار نسخه خطی، ۵۲ هزار کتاب چاپ سنگی، ۱۳ میلیون و ۵۰۰ هزار برگ سند تاریخی و هزاران شی موزه‌ای …

چاپ دوم کتاب «مبانی اصولی شیخ اعظم انصاری» با تصحیح و اضافات که مشتمل بر ۱۵ فصل و ۲۵۹ عنوان و با مطالعه خط به خط همه کتب شیخ انصاری تدوین شده است، توسط انتشارات مرکز فقهی ائمه اطهار (ع) به زیور طبع آراسته شد. اختصاصی شبکه اجتهاد: در طول تاریخ تشیع، فقها و اصولیان زیادی ظهور و بروز کردند که یا دارای ابتکار و خلاقیت بوده و موجبات پیشرفت این دو علم را فراهم آوردند یا به ترویج و تثبیت آن کمک کردند. به‌تدریج ادوار مختلفی در این پیشرفت‌ها شکل گرفت. شیخ اعظم انصاری یکی از کسانی است که …

شیخ انصاری ابتدا ساختار مباحث و شبکه مسائل را ترسیم می‌کند. این ساختار را بر اساس محل نزاع می‌چیند نه اقوال. ابتدا عنوان مسئله را ذکر می‌کند و نظرات در آن را مطرح می‌کند. سپس مقام و مسئله را می‌چیند که تفکیک بین مسائل جزئی و صورت‌بندی و پیکربندی مسئله رخ دهد. سپس محل نزاع را در هر مسئله توضیح می‌دهد. سپس اقوال را ذکر می‌کند و بعد ادله هر قول و نقد آن را مطرح می‌کند. سپس نظریه مختار را مطرح و در مرحله پایانی رد اشکالات و تجمیع شواهد را انجام می‌دهد. یکی از ابداعات مرحوم شیخ تأسیس …

نرم‌افزار مجموعه آثار شیخ انصاری با متن ۱۶۷ عنوان کتاب و رساله در ۳۱۶ جلد از آثار شیخ مرتضی انصاری و منابع مرتبط با آن‌ها به زبان‌ عربی و فارسی به همت مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی تولید شد. به گزارش شبکه اجتهاد، نرم‌افزار مجموعه آثار شیخ انصاری به‌ همت مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی، تولید شد و به‌ زودی در اختیار پژوهشگران قرار خواهد گرفت. در این نرم‌افزار متن ۱۶۷ عنوان کتاب و رساله در ۳۱۶ جلد از آثار شیخ مرتضی انصاری و منابع مرتبط با آن‌ها به زبان عربی و فارسی در اختیار کاربر قرار گرفته است. همچنین، …

‌مرکز الشیخ الطوسی و مرکز إحیاء التراث وابسته به بخش امور فکری و فرهنگی آستان قدس عباسی به تازگی (کتاب الزکاه) تالیف شیخ عبد الرحیم التستری و حاوی تقریرات شیخ مرتضى الأنصاری (قدّس سرّهما) را به چاپ رساندند. به گزارش شبکه اجتهاد به نقل از الکفیل، این اثر یک کتاب فقهی و استدلالی است که همه مباحث زکات را در بر می‌گیرد. مرکز احیاء التراث تحقیق این کتاب و مرکز الشیخ الطوسی (قدّس سرّه) بازبینی و بررسی و انتخاب عناوین آن را عهده دار شده است. این کتاب در سه جلد منتشر شده است: جلد اول (۶۰۰) صفحه است و …

به منظور از سرگیری احیای میراث خطی که پیوسته در مخازن و طبقات کتابخانه‌ها حبس شده و یا در معرض آسیب هستند، مرکز «تراث کربلاء» به زودی کتابی سه جلدی «رجال الشیخ الأنصاری» را منتشر خواهد کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، این مرکز که وابسته به بخش امور معارف اسلامی و انسانی آستان قدس عباسی است، بزودی کتاب «رجال الشیخ الأنصاری» تألیف شیخ مرتضی بن محمد أمین ألانصاری (۱۲۱۴-۱۲۸۱ قمری) را با تحقیق دکتر شیخ حسین حلبیان منتشر خواهد کرد. این کتاب در سه جلد تهیه شده و مرکز «تراث کربلاء» آن را بررسی و ثبت کرده است. دکتر احسان …

شبکه اجتهاد: آیت‌الله سید موسی شبیری زنجانی از تقوای شیخ مرتضی انصاری (ره) در بیان اشکالات علمی می‌گوید:

ابتدا فکر می‌کردیم که نظر مرحوم شیخ بر انسداد است ولی ظاهرا مرحوم آشتیانی در حاشیه خود نقل می‌کند که مرحوم شیخ انصاری تصریح کرده که نظرش بر انفتاح است. هم چنین یک آقایی یک مطلبی را از یکی از مباحث اصولی شیخ انصاری نقل می‌کرد که درست بودنش متوقف بر قول به انفتاح بود و با انسداد درست در نمی‌آید، که دیدم حرف درستی است. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله سید موسی شبیری زنجانی در آخرین نظر خود پیرامون انفتاحی یا انسدادی بودن شیخ اعظم گفت: مرحوم شیخ انصاری غیر از مقام علمی و زهدش در عقل اجتماعی هم …

استاد عشایری با بیان این‌که معمولاً فقها یک نفر را بزرگ خود می‌دانند و به او اعتماد بیشتری دارند، تأکید کرد: فقیهِ الگو و ترازِ مدّ نظر شیخ انصاری علّامه حلّی است. وی علّامه حلّی را واحد کالألف می‌داند و وقتی می‌گوید نص و فتوا فلان مطلب را تأیید می‌کند، منظور وی فتوای علّامه حلّی است. نقطه عزیمت شیخ انصاری در فقه در غالب موارد، علّامه حلّی است. این نکته را از برخی مطابقت‌ها میان شیخ و علّامه می‌توان فهیمد. علامت دیگری که نشان‌دهنده‌ی اعتقاد زیاد شیخ انصاری به علّامه است جایگاه علّامه در اجماع‌پژوهی‌های شیخ انصاری است. به گزارش …

رئیس مرکز فقهی ائمه اطهار (ع)، اجتهاد شیخ انصاری را محصول هزار سال اجتهاد فقیهان پیش از ایشان دانست و تصریح کرد: با مطالعه روش شیخ و چگونگی ورود و خروج او در یک بحث علمی، مشاهده می‌شود که شیوه آن عالم، حلقه متکامل اجتهاد شیخ طوسی، محقق، علامه، شهیدین و… با یک ابتکار می‌باشد که در شیخ انصاری متبلور شده است. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله محمدجواد فاضل لنکرانی، در جمع شرکت کنندگان در آزمون کتبی ورودی مرکز تخصصی فقهی ائمه اطهار(ع) مشهد، در پاسخ به این سؤال که چرا باید اصول و فقه را خواند، گفت: اگر امروز …

درکی که ما شیعیان پس از تجربه شخصیت‌هایی همچون امام خمینی (ره) داریم، فهم عمیقی از فقه را ممکن ساخته. این درک البته ریشه در سنت علمی اصیل اهل‌بیت دارد. نخل و نارنج در این فضا ممکن شده است. شبکه اجتهاد: پرداختن به رمان نخل و نارنج، حسب موضوع آن می‌تواند کاری به درازای پرداختن به خود شخصیت شیخ باشد. نویسنده سعی در ذکر و تألیف تمام وجوه شخصیتی شیخ داشته است و این کارِ خوانندگان مدقّ را سخت می‌کند. آنچه ما در این سطور به آن پرداخته‌ایم، جوهره‌ای است که طرح و معرفی شیخ اعظم فقها را همچون سالکی …

شبکه اجتهاد: در هفته اول سال نو فرصت شد رمان نخل و نارنج به قلم آقای وحید یامین پور را مطالعه کنم. نویسنده، به نظرم موضوع بسیار سختی برای نوشتن انتخاب کرده است. رمان به زندگی مرحوم شیخ مرتضی انصاری از بزرگان علمی و دینی این مرز و بوم پرداخته است. کاری که تا کنون درباره بسیاری از بزرگان انجام نشده است. دو اثر شیخ انصاری یعنی رسائل و مکاسب در فقه و اصول همچنان در حوزه‌های علمیه تدریس می‌شود و از همین رو می‌توان به تأثیر شیخ در حوزه‌های علمیه پی برد. برای همین هم در حوزه‌های علمیه شخصیت …

نویسنده کتاب «نخل و نارنج» می‌گوید: شیخ‌مرتضی انصاری مرجع دوران شکست است؛ دورانی که ایران در بدترین شرایط سیاسی‌ اجتماعی قاجار قرار داشت و دوبار از روس‌ها شکست خورده بود، بیماری کشور را درنوردیده و علمای زمان از دنیا رفته‌ بودند / بسیاری از طلبه‌ها این را نمی‌دانند و امروز در قم کسانی هستند که مرحوم سیدعلی قاضی طباطبایی و ملاحسین‌قلی همدانی را شماتت می‌کنند و به‌عنوان آفت و آسیب حوزه‌های علمیه معرفی می‌کنند. من می‌خواهم بگویم اگر شما خودتان را شاگرد شیخ می‌دانید، این واقعیت زندگی شیخ را انکار نکنید. من تردیدهایی داشتم و تصریحاتی که از جملات مرحوم …

مرحوم شیخ ابوالحسن مازندرانی که از تلامذه مرحوم شیخ زین‌العابدین مازندرانی بود نقل کرده است که ما در مرض وفات و بیماری جناب شیخ انصاری، همراه با استادمان شیخ زین‌العابدین، از کربلا به نجف رفتیم. شیخ مرحوم در بستر بیماری خوابیده بود و وقتی‌که بالین او رسیدیم، شیخ انصاری فرمود من از مال دنیا، غیرازاین انگشتر و پوستین، چیزی ندارم و هر دو را به شیخ زین‌العابدین مازندرانی بخشید. بعد فرمود: مقداری لباس هم دارم که البته مستعمل است ولی پاکیزه و شسته است. آن‌ها را هم بین طلاب تقسیم کنید. اختصاصی شبکه اجتهاد: سالگرد رحلت شیخ اعظم انصاری، فرصت …

اختصاصی شبکه اجتهاد: به مناسب سالروز رحلت شیخ اعظم انصاری حجت‌الاسلام حسین منافی، از اساتید سطوح عالی حوزه علمیه قم، برخی ابداعات اصولی شیخ انصاری را بازگو کرده است. او چندی پیش، مجموعه ابداعات اصولی شیخ انصاری را در کتابی تحت عنوان «مبانی اصولی شیخ اعظم انصاری» منتشر کرده بود. بدون شک یکی از اسطوره‌های متأخرین فقها، شیخ اعظم انصاری است که با دقّت نظرها و ابداعات و تحلیل‌های فقهی و اصولی عمیق خود، فقهای بعد از خود را مبهوت عظمت علمی خود قرار داد تا جایی که آیت‌الله شبیری زنجانی که خود از مدققین عصر حاضر است درباره وی …

استاد علیدوست با اشاره به اینکه مکاسب شیخ انصاری را می‌توان با دو نگاه متفاوت تحلیل کرد، گفت: یکی نگاه بالفعل و دیگری نگاه ظرفیتی است؛ به نظر ما از مکاسب می‌توان فقه نظامات را هم درآورد. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست علمی «روش شناسی فقه و اجتهاد» به همت فرهنگستان علوم برگزار شد. آنچه در ادامه می‌خوانید مشروح مطالب ارائه شده از سوی حجت‌‌الاسلام والمسلمین ابوالقاسم علیدوست استاد خارج فقه و اصول و عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم در این نشست است: با بررسی‌هایی که در مورد استنادهای شیخ اعظم در کتاب مکاسب می‌کنیم می‌بینیم شیخ در مکاسب …

مکتب اصولی شیخ انصاری با ایجاد توسعه در منابع و روش دستیابی به معرفت، علاوه بر ایجاد پویایی در فقه اسلامی، ظرفیت‌ نقد علوم انسانی مدرن و تولید علوم انسانی اسلامی را دارا است. شبکه اجتهاد: یکی از نامورترین فقیهان قرون متأخر که کارنامه درخشانش در حوزه علم و عمل، وی را به یکی از شخصیت‌های ماندگار حوزه علمیه بدل ساخته است. آثار آن فقیه فرزانه تا همین امروز در ردیف منبع دروس عالی حوزه‌های علمیه قرار دارد و تاکنون مورد توجه بسیاری از اندیشمندان پس از خود قرار گرفته است؛ چنانکه بازشماری شروحی که بر کتاب مکاسب نوشته شده …

من برای این مطلب مناظره می‌کنم. مرحوم نجفی، صاحب جواهر، در آغاز بررسی هر مسأله ای، ابتدا شهرت را تبیین می‌کند. هر دلیلی هم که مخالف شهرت باشد، کنار می‌زند و بعضا احتمالات ضعیف را برای اثبات آن تقویت می‌کند. اگر به مخالفت با فقه جواهری متهم نمی‌شدم، مواردش را ذکر می‌کردم.

در دوره‌ای که بابیت و بهائیت در ایران شکل می‌گیرد چرا مرحوم شیخ باید ذهن حوزه نجف و به تبع آن ذهن مابقی حوزه‌ها را صرف مثلا مقدمه واجبی کند که خود ایشان در اول بحث مقدمه الواجب ثابت می‌کند که هیچ فایده‌ای ندارد؟ این یک اشتباه است و همین می‌شود که حوزه نجف درون‌گرا می‌شود.

اختصاصی شبکه اجتهاد: حجت‌الاسلام محمّدتقی اکبرنژاد، اگرچه با جلسات بررسی زوائد علم اصول شناخته شده است؛ امّا پیش از این، سال‌ها با مسجد مقدّس جمکران همکاری داشته و با مجلّه «کاوشی‌نو در فقه‌اسلامی» همکاری می‌کرده است.

کتاب «مبانی اصولی شیخ اعظم انصاری(ره)» برگرفته شده از آثار فقهی و اصولی ایشان به قلم سید حسن منافی، متنی است که توسط معاونت پژوهشى مرکز فقهى ائمه اطهار (علیهم‌السلام) منتشر شده است.

برخی با دقّت‌های عقلی - فلسفی وارد مباحث اصولی شده و معتقد هستند تنقیح مسائل اصولی با به کارگیری قواعد فلسفی میسر می‌شود، برخی دیگر به کارگیری فلسفه را در اصول فقه از آن جهت که علم اصول علمی اعتباری است ممنوع دانستند. بدین ترتیب هر دو گروه تأثیرات خاصی را در فقه رقم می‌زنند.

استاد حوزه و دانشگاه گفت: مکاسب دریاست و می‌تواند پاسخگوی سؤالات باشد؛ اما در ابتدا باید سوال را بفهمیم؛ با واقعیات دنیای امروز آشنا باشیم و حوزه علمیه ما باید در قلب بازار باشد تا با واقعیات روز بازارها آشنا گردد و سپس فتوا دهد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین سید حسن وحدتی شبیری در ادامه سلسله نشست علمی «نقش اجتهاد شیعی در جهان مدرن» که در مدرسه عالی خاتم الاوصیاء قم برگزار شد، ضمن گرامیداشت دهه فجر انقلاب، اظهار داشت: فقه ما با پیروزی انقلاب اسلامی پا به عرصه اداره اجتماع گذاشته و نخستین سؤالی که در ذهن …

باید گفت پس از شیخ نوعی امتناع معرفتی و عقیم شدن در بعضی از ابواب اصول، رخ داده است؛ مانند همان اتفاقی که پس از صدرالمتألهین در فلسفه روی داد. اگرچه بزرگانی مانند آخوند خراسانی، محقق اصفهانی و شهید صدر طی عمر پربرکتشان در حوزه علم اصول منشأ آثار بسیار مهمی شده‌اند، قله شیخ آن‌چنان بلند است که هر کوهنوردی نمی‌تواند به آن دست پیدا یابد. شبکه اجتهاد: آثار فراوانی در تاریخ علم اصول ما پدید آمده‌اند که بعضی از آنها نسبت به آثار دیگر، ساختار متفاوتی داشته‌اند. الذریعه الی اصول الشریعه نخستین اثر جامع اصولی ما به شمار می‌آید …

آقای نایینی در حاشیه عروه، مطلقاً تقلید از میت را حرام دانسته؛ ولو اعلم بوده باشد؛ ولی در استفتائات خود گفته اگر کسی به فتاوای ایشان دسترسی نداشت، به آثار برخی قدما مثل وحید بهبهانی و… مراجعه کند. ظاهراً ایشان هیچ‌کدام از معاصرین خود را اعلم از خود نمی‌دانسته‌اند. به گزارش شبکه اجتهاد، «تقریرات گعده» عنوان صفحه‌ی ثابتی است که در مجله تقریرات منتشر می‌شود؛ مشتمل بر نکاتی ناب و شنیدنی از مرجع عالی‌قدر آیت‌الله‌ شبیری زنجانی که گاه به‌مناسبت در جلسه‌ی درسی ایشان و یا در گعده‌های علمی آیت‌الله با شاگردان مطرح می‌شوند. نوشتار حاضر، متن کامل «تقریرات گعده»‌ای …

قدما در تدوین اولین کتاب‌ها‌ی اصولی ناظر به فضای اهل تسنن قلم زده‌اند که خود به خود سبب ورود برخی مباحث زائد به اصول شیعی شده است. چنانچه «العده فی اصول الفقه» نام مشترک کتاب شیخ طوسی و قاضی ابو یعلی از علمای اهل تسنن است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین محمدتقی اکبرنژاد مدیر مؤسسه‌‌‌‌‌ی فقاهت و تمدن‌‌‌‌‌سازی و از فعالان عرصه تحول در حوزه‌های علمیه، در نشست «بررسی زوائد علم اصول» که در حسینیه شهدا برگزار گردید، با اشاره به ضرورت علم اصول برای فهم دین و استنباط احکام بیان کرد: علم اصول به عنوان علمی برای فهم …

در فقه، اصل اولی این است که دنبال اسناد باشیم؛ یعنی احکام را طبق ادله به دست بیاوریم؛ منتهی ما در فرآیند استنباط از اسناد، نمی‌توانیم «مقاصد»، «مطبوع بودن» و «قابلیت اجرا» را نادیده بگیریم. این‌ها هیچ‌کدام سند فتوا نیستند ولی در فهم اسناد اثر می‌گذارند. به گزارش خبرنگار اجتهاد، مدرسه مبارکه حضرت امام حسن مجتبی (علیه‌السلام) مشهد چندی پیش میزبان حجت‌الاسلام والمسلمین ابوالقاسم علیدوست استاد مطرح خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم بود. ایشان ‌علاوه بر تدریس، سال‌هاست به منقح کردن عرصه‌های نوپدید فلسفه فقه و فلسفه اصول اهتمام نموده که ثمره این تحقیقات در قالب تألیفاتی همچون …