Tag Archives: فلسفه علم اصول

مجموعه هشت جلدی «فلسفه علم اصول فقه» اثر استاد مهدی هادوی تهرانی که حاصل چند دهه تدریس و تحقیق در بالاترین سطوح علمی حوزه علمیه می‌باشد، به‌تازگی از سوی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلام به زیور طبع آراسته شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، دانش اصول فقه ریشه در تاریخ اسلام دارد و هر چه جوانه‌های تدوین رسمی آن در سده دوم هجری …

هفتمین کارگاه آموزشی و پژوهشی«فلسفه علم اصول» ویژه اساتید و طلاب سطح سه و چهار حوزه علمیه و دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه با حضور دکتر محمود مروارید در دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی برگزار شد. به گزارش شبکه اجتهاد، در این کارگاه سه روزه که به همّت مرکز تخصصی آخوند خراسانی(ره) و گروه پژوهشی فقه کاربردی پژوهشکده اسلام تمدّنی تشکیل …

هفتمین کارگاه آموزشی و پژوهشی«فلسفه علم اصول» با حضور عضو هیئت علمی پژوهشکده فلسفه تحلیلی پژوهشگاه دانشهای بنیادی برگزار خواهد شد. به گزارش شبکه اجتهاد، هفتمین کارگاه آموزشی و پژوهشی«فلسفه علم اصول» ویژه اساتید و طلاب سطح سه و چهار حوزه علمیه و دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه در دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی برگزار می‌شود. بتابراین گزارش، در این کارگاه …

پنجمین کارگاه آموزشی و پژوهشی«فلسفه علم اصول» ویژه اساتید و طلاب سطح سه و چهار حوزه و اساتید و دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه، در دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی برگزار خواهد شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، پنجمین کارگاه آموزشی و پژوهشی«فلسفه علم اصول» ویژه اساتید و طلاب سطح سه و چهار حوزه علمیه و دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه به همّت …

اختصاصی شبکه اجتهاد: فلسفه علم اصول به مانند بسیاری از فلسفه‌های مضاف، عمر چندانی ندارد. نوپا بودن این دانش اما اگرچه به معنای کم ثمره بودن آن نیست، لکن موجب شده است تا نگاشته‌های زیادی در رابطه با آن موجود نباشد. در زیر تلاش شده است تا نمایه کلی از مقالات موجود در رابطه با این دانش نوپدید ارائه گردد. …

اختصاصی شبکه اجتهاد: یکی از معدود کتابهای نگاشته شده در رابطه با فلسفه علم اصول، کتاب «درآمدی بر فلسفه علم اصول» نوشته حسن معلمی است. در زیر، گزارشی کوتاه و علمی از این کتاب از نظر شما می‌گذرد. ازآنجاکه فلسفه اصول از علومی است که چند سالی بر سر زبان‌ها افتاده و بدان سخن می‌رانند، تعریف واحدی از آن ارائه …

اختصاصی شبکه اجتهاد: کتاب پیرامون فلسفه اصول فقه، نوشته مسعود فیاضی، شامل سه مقاله و یک مصاحبه، در مورد کلیات فلسفه علم اصول فقه است. وی بعد از ذکر کلیات، به برخی مسائل فلسفه اصول فقه در قالب چند مقاله پرداخته است و در انتها در ضمن دو مقاله، به بررسی آرای فلسفی و کلامی مرحوم محقق اصفهانی پرداخته است. …

اختصاصی شبکه اجتهاد: برای تبویب علم اصول، ساختارهای متعددی پیشنهاد شده است که پیش از این، در مجله «تحول ساختاری دانش اصول» به آنها پرداخته شد. یکی از این ساختارها، ساختار مبتنی بر حجت است. در این خصوص، با آیت‌الله سید نورالدین شریعتمدار جزائری، استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم به گفتگو نشستیم. او در این گفتگو، به …

اختصاصی شبکه اجتهاد: آیت‌الله آملی لاریجانی را اگرچه عموم مردم به ریاست قوه قضائیه می‌شناسند، اما او سالها پیش از آن، در حوزه علمیه قم به تدریس خارج فقه و اصول می‌پرداخت. علاقه او به مباحث اصول فقه اما آن‌قدر بود که چندی بعد، مجله‌ای تخصصی در رابطه با این دانش، به نام «پژوهش‌های اصولی» را بنیان نهاد. او در …

اختصاصی شبکه اجتهاد: یکی از مهم‌ترین مقالات موجود درزمینه فلسفه اصول فقه، مقاله علی عابدی شاهرودی است. او در زمره اولین پژوهشگران عرصه فلسفه اصول فقه به شمار می‌آید. در این مقاله، به کلیات و بایسته‌های فلسفه اصول فقه می‌پردازد. گزارشی کوتاه از این مقاله، ازنظر شما می‌گذرد. در ابتدای این مقاله بعد از تعریف فلسفه اصول فقه، از توصیفی …

اختصاصی شبکه اجتهاد: فلسفه علم اصول، دانش نوپائی است که تنها در سالهای اخیر اندکی بدان پرداخته شده است. همین امر موجب شده تا بسیاری از زوایای آن مغفول بماند. شاید بتوان یکی از مهم ترین مسائل مرتبط با این دانش را تبیین دقیق قلمرو مسائل آن دانست. در این میان، برخی از فضلای قم، اهتمام فراوانی در تبیین مباحث …

اختصاصی شبکه اجتهاد: آیت‌الله علی‌اکبر رشاد مؤسس و رئیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی و رئیس شورای حوزه‌های علمیه استان تهران در دومین کارگاه آموزشی پژوهشی فلسفه علم اصول که در دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی برگزار شد، به تبیین ساحت و ساختار فلسفه علم اصول پرداخت. در ادامه گزارش تفصیلی سخنان این استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه …

اختصاصی شبکه اجتهاد: حجت‌الاسلام محمدصالح حائری، استاد حوزه علمیه قم و رئیس مرکز نشر آثار رئیس قوه قضائیه است. وی به همراه جمعی از پژوهشگران حوزه علمیه قم، از سال ۱۳۸۸، تدوین مجموعه سی‌جلدی «فلسفه علم اصول» برگرفته از درس‌های آیت‌الله صادق آملی لاریجانی را آغاز کرده است. وی در این یادداشت، به معرفی تفصیلی این مجموعه که تاکنون سه …

اختصاصی شبکه اجتهاد: فلسفه علم اصول را برخی به رسمیت می‌شناسند و برخی دیگر نه؛ اما در میان کسانی که برای آن اهمیت قائل هستند نیز هنوز معلوم نیست که فلسفه علم اصول، صرفاً یک عرصه مطالعاتی است یا آن‌که در قامت یک «دانش» ایفای نقش می‌کند. حجت‌الاسلام علی شفیعی، مدیر گروه فقه کاربردی پژوهشکده اسلام تمدنی اما به‌شدت، از …

اختصاصی شبکه اجتهاد: دکتر عبدالحمید فرزانه عضو هیئت‌علمی دانشگاه شیراز است. وی در سال ۱۳۸۷ مقاله‌ای در خصوص نگرشی بر فلسفه علم اصول می‌نویسد. این مقاله در مجله علمی پژوهشی فقه و تاریخ تمدن اسلامی به چاپ رسیده است. در زیر، گزارشی از مقاله وی، ارائه شده است. نویسنده در چکیده مقاله خود می‌نویسد: در حقیقت، هر دانشی باید فلسفه …

اختصاصی شبکه اجتهاد: در دانش فلسفه اصول فقه، کمتر از منابع استدلال در خود این دانش گفتگو می‌شود. یادداشت پیش رو اما به منابعی که به عنوان دلیل بر مباحث فلسفه اصول فقه مورد استفاده دانشیان این علم قرار می‌گیرد گفتگو می‌کند. اکثر دانشوران فلسفه علم اصول، مسائل مطروحه در این علم را به چند بخش تقسیم می‌کنند: کلیات فلسفه …

اختصاصی شبکه اجتهاد: فلسفه علم اصول، مفهومی نوپدید است که هنوز زوایای آن به درستی واکاوی نشده است. یکی از وجوه لازم برای شناخت دقیق آن، بیان تفاوت‌های آن با فلسفه علم فقه است. در این رابطه با حجت‌الاسلام علی شفیعی، مدیر گروه فقه کاربردی پژوهشکده اسلام تمدنی به گفتگو پرداختیم. او که علاوه بر مسؤولیتش، سالها دغدغه فلسفه‌های مضاف …

اختصاصی شبکه اجتهاد: حجت‌الاسلام والمسلمین سید منذر حکیم، رئیس پژوهشکده «الذریه ‌النبویه» در حوزه علمیه قم و پایه‌گذار گروه فقه تخصصی خانواده در جامعه ‌المصطفی ‌العالمیه است. او همچنین سرپرستی گروه تحقیق کتاب «الاصول‌ العامه‌ للفقه ‌المقارن» تألیف شهید سیّد محمدتقی حکیم را نیز به عهده داشته و علاوه بر آن، آراء مرحوم آیت‌الله عبدالهادی فضلی را نیز مورد مداقه …

اختصاصی شبکه اجتهاد: از بزرگ‌ترین علمایی که وارد مسئله تازه تأسیس فلسفه علم اصول فقه شده است، استاد علی‌اکبر رشاد است. رئیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در مقاله تأسیس بر مبادی فلسفه اصول فقه به‌تفصیل مباحث تاریخی در مبادی پژوهی را مطرح کرده و به کلیات آن پرداخته است. در انتها نیز طرح‌واره پیشنهادی خود را نسبت به فلسفه …

اختصاصی شبکه اجتهاد: نوپدید بودن دانش فلسفه اصول فقه، سوالات و پرسش‌های بسیاری را پیرامون آن پدید آورده است؛ پرسش‌هایی از قبیل چیستی این دانش، چرائی لزوم پرداخت به آن، تفاوت آن با سایر مبادی دانش اصول و … . یکی از این پرسش‌های این است که آیا این دانش، از مقوله توصیف است یا از مقوله توصیه؟ به دیگر …

اختصاصی شبکه اجتهاد: یکی از بهترین مقاله‌هایی که درزمینه دانش نوبنیاد فلسفه اصول‌فقه نگاشته شده است، فلسفه علم اصول‌فقه است. آیت‌الله مهدی هادوی تهرانی، استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم در این مقاله، ابتدا از ضرورت این علم سخن گفته، سپس آن را به بخش‌هایی تقسیم نموده و در هر بخش به‌تفصیل وارد می‌شود. گزارشی اجمالی از این …

اختصاصی شبکه اجتهاد: آیت‌الله آملی لاریجانی اگرچه با عنوان ریاست قوه قضائیه در میان مردم شناخته می‌شود، اما سالها پیش از آن، نگارش مجموعه فلسفه علم اصول را آغاز کرده بود. او در مراسم رونمایی از چند جلد از این مجموعه چند ده جلدی که در پژوهشگاه علوم و فرهنگ قم برگزار شده بود، به بیان بایسته‌های فلسفه اصول فقه …

اختصاصی شبکه اجتهاد: یکی از موضوعات بسیار مهم و کاربری در علم اصول فقه، کارکرد روش تجربی استقرائی در علم اصول است. اینکه آیا این روش، در علم اصول از کارکرد بالایی برخوردار است یا اینکه چنین روشی مختص به علوم دقیقه، مثل فلسفه و ریاضیات است، محل خلاف است. در این خصوص، گفتگویی با حجت‌الاسلام‌ والمسلمین، دکتر علیرضا پیروزمند، …

اختصاصی شبکه اجتهاد: حجت‌الاسلام ‌والمسلمین دکتر حسنعلی علی‌اکبریان، عضو هیئت‌علمی پژوهشگاه فرهنگ و علوم اسلامی، در مقاله‌ای تحت عنوان «توصیه‌هایی برای توسعه علم اصول فقه» به تبیین فلسفه‌ی علم اصول پرداخته است. این مقاله در مجله‌ی پژوهش و حوزه، شماره ۲۷ به چاپ رسیده است. نوشتار حاضر گزارش مختصری از این مقاله است. علی‌اکبریان، در مقدمه مقاله، ابتدا به سیر …

اختصاصی شبکه اجتهاد: حجت‌الاسلام‌ والمسلمین محمدعلی خادمی کوشا مدیر گروه «دانش‌های وابسته به فقه» پژوهشگاه علوم و فرهنگ اندیشه است. با وی در مورد فواید و چالش‌های فلسفه علم اصول به گفت‌وگو نشستیم. وی با اشاره توهماتی که در این خصوص است ابعاد این موضوع را شفاف نمود. او معتقد است پیش از هر کاری در فلسفه علم اصول، ابتدا …

اختصاصی شبکه اجتهاد: فلسفه علم اصول، دانش نوپائی در حوزه‌های علمیه است. دانشی که بسیاری از اصولیان و فقه پژوهان، هنوز از ابواب و کارایی‌های آن بی‌خبرند. در رابطه با کارایی‌ها و چالش‌های فلسفه علم اصول، باحجت‌الاسلام دکتر محمدعلی ایازی، استاد برجسته حوزه علمیه و عضو هیئت‌علمی دانشگاه مفید گفتگو کردیم. او که بیشتر به پژوهش‌های قرآنی‌اش شهره است، سال‌هاست …

اختصاصی شبکه اجتهاد: فلسفه‌های مضافِ به علوم، علومی پسینی و درجه دومی هستند که علوم مضاف الیه را از نگاه بیرونی مورد مداقه قرار می‌دهند. فلسفه هر علمی به معنای گسترده خود، تاریخِ آن علم، مبادی تصوری و تصدیقی علم، روش‌شناسی و ارتباط آن علم مضاف الیه با دیگر علوم را بحث می‌کند. ازاین‌رو فلسفه علم فقه و فلسفه علم …

شیوه‌های زیستن در انحصار زیست مدرن نیست. بنابراین همچنان می‌توان به سراغ فقه رفت و پیشنهاد پیامبر را کشف کنیم و براساس آن زندگی کنیم. پس من به دنبال فقه‌شناسی و معرفت‌شناسی فقه، به‌مثابه یک دانش و معرفت؛ نه به‌مثابه یک پدیده روان‌شناختی یا پدیده اجتماعی یا نهاد اجتماعی و… هستم. به گزارش خبرنگار اجتهاد، «چهارمین کارگاه آموزشی و پژوهشی …

در پیدایش اجتهاد، دو خط وجود داشته است: اجتهاد در مقابل تشریع، اجتهاد در چارچوب شریعت و برای فهم آن. اهل‌بیت(علیهم‌السلام) در جبهه دوم بودند./ محقق حلی یک‌تنه تعریف جدیدی از اجتهاد را وارد ادبیات فقه نکرده است. در میان گفتگوهای ما و اهل‌سنت ما به یک اتفاق رسیده بودیم که استنباط ما باید ریشه در کتاب و سنت داشته …

«سومین کارگاه آموزشی و پژوهشی فلسفه علم اصول» ویژه اساتید و طلاب سطح سه و چهار حوزه علمیه و دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه در دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی برگزار می‌شود. به گزارش شبکه اجتهاد، در این کارگاه یک روزه که به همّت مرکز تخصصی آخوند خراسانی(ره) و گروه پژوهشی فقه کاربردی پژوهشکده اسلام تمدّنی تشکیل خواهد شد، حجت‌الاسلام والمسلمین …