شبکه اجتهاد: در ایام و لیالی قدر مطالبی را برخی رسانهها از جناب آیتالله جواد فاضل لنکرانی نقل کردهاند که یکی از عبارات آن مطالب این جمله است: «معماری اسلامی و شهرسازی اسلامی همانند طب اسلامی و اقتصاد اسلامی حرف غلطی است» در این نوشتار تنها درباره اظهارات ایشان در موضوع اقتصاد اسلامی به چند مطلب اشاره میکنم: ۱. مناسب نداستم در ایام و لیالی با برکت قدر و نیز فضای نزدیک به عید سعید فطر، ذهن مردم با این قبیل «قیل و قال» مشغول شود. به همین جهت با فاصله از آن زمان، مطالبی در پاسخ از متن نقل …
توضیحات بیشتر »تکملهای بر مبنای نظام امام محور در اعتبارسنجی حدیث/ یحیی عبدالهی
شبکه اجتهاد: در رابطه با نظام امام محور، ضمن تأیید و پذیرش آن، تکملهای به نظر میرسد که دستهبندی رویکردهای موجود اعتبارسنجی از حیثهای مختلفی ممکن است که هرکدام از یک زاویه و حیث خاص دستهبندی میکند. استاد مددی ریشه بحث را در این میبیند که آیا ما این عواملی که مطرح میشود (مثل ثقه، عدل، کتاب مشهور و…) را به عنوان «معیار» مطرح میکنیم یا «شاهد»؟ به بیان دیگر آیا خداوند متعال (شارع) در اعتبارسنجی برای ما معیار مشخص کرده است و گفته است باید خبرثقه را تعبداً بپذیری؟ یا اینکه نه تعبدی نیست و مطابق با سیره عقلا، …
توضیحات بیشتر »تصحیح «مشروعیت مجلس قانونگذاری» در «عصر مشروطه و انقلاب اسلامی»/ ذبیحالله نعیمیان
شبکه اجتهاد: این پرسش قابل طرح است که وضعیت دوران مشروطه و انقلاب اسلامی در تلقی علمای عصر مشروطه و از جمله مرحوم نائینی یا شیخ فضلالله برای الگوی مشروع قانونگذاری تفاوت میکند؟ و به تعبیر دیگر، آیا موضوع آنان در تجویز مجلس قانونگذاری در وضعیت بسط ید فقیه و ارتقای توانمندی او برای ادارهی جامعه تغییر خواهد کرد؟ ۱. برای فهم نقش فقیه و ولایت او در قانونگذاری باید دانست که اصل تأمین مشروعیت همواره اصل حاکم بر عقلانیت دینی ـ سیاسی فقهای شیعه بوده است و فقهای عصر مشروطه این امر را در دو وادی مدٌ نظر داشتند. …
توضیحات بیشتر »«فقه حکمرانی» بهمثابه «فقه الاقامه»/ عباسعلی مشکانی سبزواری
اختصاصی شبکه اجتهاد: پیرامون «ماموریت فقه/فقیه» دو نگاه مطرح است: یک. نگاهی که ماموریت فقه/فقیه را صرفاً «استنباط و بیان احکام» میانگارد و حوزه «اجرا و اقامه احکام» را خارج از قلمرو ماموریت فقه/فقیه میداند. دو. رویکرد دیگر اما، بر این باور است که مسئله «اجرا و اقامه احکام» نیز از مولفهها و ارکان اصلی فقاهت است و فقیه در این رویکرد، موظف است عملیات فقاهی خود را از «فهم و استنباط احکام» تا مرحله «اقامه و اجرای احکام» امتداد دهد. بنیاد کلامی این دونگاه نیز نهفته در اختلاف نظر بزرگان در مسئله «شئون امام/فقیه» است. ۱. قلمرو ماموریت فقه: …
توضیحات بیشتر »تحریک گسل قم ـ نجف؛ به چه قیمت و هدفی؟!/ سید محمدحسین دعایی
شبکه اجتهاد: حجتالاسلام سروش محلاتی اخیرا در یادداشتی کوتاه به ذکر مشاهدات خود از «حوزۀ نجف» و بیان شاخصههای آن در مقایسه با «حوزۀ قم» پرداخته است؛ یادداشتی که چون برآمده از یک گرایش مطرح دینی و نمایندۀ یک جریان فعال حوزوی است، ارزش نقد را دارد: یک. نقد مبنامحور بخش عمدهای از تفاوتهای «حوزۀ نجف» و «حوزۀ قم»، نتیجۀ قهری اختلاف در مبانی بوده و به همین خاطر، مقایسۀ وضعیت آنها با یکدیگر، بدون لحاظ این اختلاف، چندان موجه نیست. به عبارت دیگر، کاملا طبیعی است که حوزۀ معتقد به «اسلام سیاسی» و «ولایت مطلقه فقیه» که یکی از …
توضیحات بیشتر »کمیت و کیفیت مقابله به مثل با اسرائیل از منظر فقه/ هادی عجمی
اختصاصی شبکه اجتهاد: تعدی و حمله مذبوحانه رژیم صهیونیستی به بخشی از ساختمان کنسولگری ایران در سوریه و از طرفی طرح مسئله انتقام، پرسشهایی فقهی را رقم میزند، از جمله اینکه از منظر ادله فقهی و در رأس آنها، «آیات المقاومه» کمیت و کیفیت مقابله با این حمله چه اندازه باید باشد؟ توضیح اینکه دستهای از آیات به بحث مقاومت و جهاد دفاعی در مقابل دشمنان پرداخته است. توجه به این آیات منظومه فکری مقاومت اسلامی و فرهنگ مقاومت را طرحریزی میکند. از جمله تعیین کیفیت و کمیت مقابله شرعی با آنها. مقابله با تعدی و حمله دشمن در دو …
توضیحات بیشتر »«ربا» مانعی در راه مشارکت مردم در جهش تولید/ مرتضی مرتضوی کاخکی
شبکه اجتهاد: شعار امسال نیز به روال سالهای اخیر اقتصادی است اما این بار مضمون آن انقلابیتر است و از همین رو باید از دریچهای دیگر مانند اقتصاد سیاسی به تبیین آن پرداخت. در این شعار برای رسیدن به هدفی مانند جهش تولید لزوم بسیج مردمی و مشارکت آنها اخذ شدهاست. اما سوالی که مطرح است، این است که انقلاب اسلامی ایران که توانسته با استفاده از مشارکت مردمی در عرصههای سیاسی داخلی و بین المللی و حتی امنیتی و دفاعی تحولات عمیقی را در ساختار سیاسی، نظامی و امنیتی ایجاد نماید چرا در عرصه اقتصادی از این ظرفیت غفلت …
توضیحات بیشتر »نوروز و سنتهاى آن از منظر فقهى/ سید احمد حسینی خراسانی
شبکه اجتهاد: به مقتضاى اصل عدم نقل و استصحاب قهقرایى که اعتبار آن مورد تسالم است، روز نوروز اوّل فروردین ماه انتقال خورشید از برج حوت به برج حَمَل و نقطه اعتدال ربیعى است. با بررسى در متون دینى روشن میشود نوروز و آیینهاى ویژه آن مانند هدیههاى نوروزى و احکام شرعى آن مانند غسل، نماز و روزه مستحبى بدون هیچ گونه مخالفتى تلقى به قبول شده است. مقتضاى روایات، سیره معصومان(ع)، سیره مسلمین، آراى فقها و نیز مذاق اسلام در تعامل با دیگر فرهنگها و سنّتها آن است که برگزارى عید ملّى و بومى نوروز بدون انتساب به اسلام …
توضیحات بیشتر »از نیروز تا نوروز/ علی اشرف فتحی
شبکه اجتهاد: داستان نوروز در متون روایی و فقهی از مبنای یکسانی برخوردار نیست، هرچند به تدریج شاهد بودهایم که فقها به نظر یکسانی درباره آن دست یافتهاند. تقریبا میشود گفت که در تمامی این متون، از «نوروز» با عنوان معرّب «نیروز» یاد شده است. هرچند برخی نیز معتقدند که این دو واژه با یکدیگر متفاوتند. منشأ بسیاری از تردیدهای فقها درباره احکام شرعی مربوط به نوروز، اختلافی است که در ریشه عید نوروز و زمان دقیق آن وجود دارد. مشخص نیست که این عید از سوی چه کسانی و برای چه روزی یا روزهایی ابداع شده است، اما آنچه …
توضیحات بیشتر »دو جهان در یک کوچه/ مهراب صادقنیا
شبکه اجتهاد: در نجف اشرف به دیدار دو عالم نامدار شیعه رفتیم. آیتالله فیاض و آیتالله بشیر نجفی. هر دو از شاگردان و نزدیکان مرحوم آیتالله العظمی خویی بودهاند. منزل هر دوعالم بسیار ساده و قدیمی بود، بویژه منزل آیتالله بشیر. کلمهی ساده از توصیف آنچه با آن روبرو بودیم ناتوان است؛ اما چاره چیست؟ مائیم و محدودیّت کلمات. پیش از هر چیز بگویم که ورود خانمها به دفتر هر دو عالم ممنوع بود، به همین دلیل، خانمها اجازه نیافتند در این دیدار حاضر باشند. بیت هر دو عالم شلوغ بود و تشریفات امنیتیشان بالا. نخست با آیتالله فیاض دیدار …
توضیحات بیشتر »وقتی داوری یک زن در بازی فوتبال مردان، مستحب مؤکد میشود!/ هادی عجمی
اختصاصی شبکه اجتهاد: در خبرها آمده است: با اعلام رئیس کمیته داوران، مهسا قربانی در دیدار استقلال-پرسپولیس جزو داوران اتاق VAR است. نظرات در این باره مختلف است. در نگاه جزئی بین و غیر ترکیبی برخی میگویند: از آنجا که این بانوی محترم پوشش اسلامی دارد (یعنی بدن ولو با لباس ورزشی پوشیده شده است) پس عملی حرام رخ نداده، خلاف شرع نیست و مباح میباشد. اما از آنجا که ایشان در یک اتاق است، این عمل مستحب است زیرا روایت داریم بهتر است زن در پستو باشد. اما چون این کار فرهنگ سازی بودن زنان در اتاق است، مستحب …
توضیحات بیشتر »حقوق شهروندی و حقوق شهرنشینی/ علی الهی خراسانی
اختصاصی شبکه اجتهاد: حقوق شهروندی که برخاسته از تفکر حقوقی و محوریّتِ انسان و حقوق انسانها است، به رابطه بین شهروند ـ دولت یا شهروند ـ حاکمیّت بر میگردد. در یک بررسی عقلایی و عرفی، روشن میشود که حقوقی باید نسبت به زندگی و بهبودِ زندگی شهروندان در هر کشوری، جعل و اجرا بشود. در کشور ما هم این حقوق شهروندی در متنی که در دولتِ آقای روحانی به نام منشور حقوق شهروندی تدوین شده و بهصورت رسمی و قانونی هم ابلاغ شده است، تجمیع گردیده است. حقوق شهرنشینی و بایستههای آن حقوق شهرنشینی، به رابطه میان افرادی میپردازد که …
توضیحات بیشتر »نقد فقه خوارجی در امر مشارکت مردمی در انتخابات/ داود مهدوی زادگان
شبکه اجتهاد: فقه سیاسی خوارجی اساساً در تقابل با حکمرانی علوی شکل گرفته است و چارچوب نظری آن بر نظریه بی دولتی و تفکر آنارشیستی استوار است. آنچنانکه یکی از سه جریان اصلی معارض با حکمرانی امیر المومنین علی علیه السلام اهل خوارج بوده است. حضرت وصی علیهالسلام در خطبهای منطق بیدولتی خوارج را اینگونه توضیح داده است که آنان آموزه دینی “حاکمیت از آن خدا است” را برای اثبات اراده باطل شان که همان بیدولتی است به استخدام میگیرند. در حالی که این آموزه دینی ضرورت حکومت را نفی نمیکند، اگرچه حکومت فاجر باشد. چون نظام اجتماعی بدون برقراری …
توضیحات بیشتر »شرکت در انتخابات؛ چرا و به چه علت؟/ سیدسجاد ایزدهی
شبکه اجتهاد: عمدتاً حکومتها بر سه عنصر محوری «مردم»، «کارگزاران یا حاکمان» و «سرزمین» شکل میگیرند؛ به این معنا که اگر حکومتی، دارای سرزمین نباشد، حکومت محقّق نیست؛ همانطور که اگر حکومتی، دارای کارگزار یا شهروند نباشد، باز هم صدق عنوان حکومت مشکل است. برای اینکه این سه عنصر بتوانند، «نظام سیاسی» را تشکیل دهند، ضروری است که کارگزاران با مردم در بستر سرزمین تعامل داشته باشند. در قدیم حضور فراگیر سیاسی مردم ذیل سازوکارهای متعددی چون عزل و نصب یک حاکم توسط پادشاده، بیعت یا کودتا و… انجام میشد؛ اما در جامعه مدرن و در عصر حاضر، از مقولهای …
توضیحات بیشتر »حکم شرعی شرکت در انتخابات/ احمدحسین شریفی
شبکه اجتهاد: یکی از مشهورترین، مقبولترین و محکمترین قواعد فقهی در فقه اسلامی و شیعی، قاعده «وجوب حفظ نظام» و «حرمت اختلال در نظام» است. در اینکه منظور از «نظام» چیست، تفاسیر مختلفی ارائه شده است: «کیان جامعه مسلمین»، «حدود و ثغور کشورهای اسلامی»، «نظام عام یا نظام کلان اجتماع و معیشت» و «حکومت یا نظام سیاسی اسلام». بر اساس این قاعده که مستند به مبانی دینشناختی و منابع قرآنی و روایی است، رعایت و انجام هر کاری که موجب حفاظت از جامعه مسلمین، تأمین امنیت جامعه اسلامی، استحکام کیان اسلامی و یا موجب بقا و استمرار نظام سیاسی اسلامی …
توضیحات بیشتر »حق امام و حق مردم/ محمد متقیان تبریزی
شبکه اجتهاد: جناب آقای سروش محلاتی، در سخنرانی ۲۵ رجب، با عنوان «نظریه دولت غاصب در فقه امامیه» پیرامون حقوق خدا، امام و مردم سخن گفته و در نهایت با تصویر امکان تزاحم میان حق امام و حق مردم چنین نتیجه میگیرد: «پرسش این است که اگر بین حق امام و حقوق مردم تزاحم به وجود آید، کدام حق مقدم است؟ وقتی به بیانات اهل بیت(ع) مراجعه میکنیم، آنان حق خود را مقدمه میدانند برای حق مردم، حکومت از نگاه امام علی(ع) مقدمه اجرای عدالت اجتماعی و رعایت حقوق مردم است. امام علی(ع) کفش خود را وصله میزند ابن عباس …
توضیحات بیشتر »انتخابات چقدر ارتباط به اسلام و امام زمان دارد؟/ محمد عالمزاده نوری
شبکه اجتهاد: برخی اساتید درس خارج حوزه گمان کردهاند که از مقدسات در تشویق مردم به انتخابات سوء استفاده شده و نام دین و قرآن و اسلام و امام زمان بیجا و ناروا به انتخابات گره خورد است و از شنیدن اینکه «حضور در انتخابات، واجب شرعی و اجرای فرمان امام زمان است» انگشت به دهان شدهاند و اشاره کردهاند «انتخابات یک امر عقلایی است و هیچ جای دنیا در انتخابات از دین مردم مثل مسیحیت و یهودیت و اسلامیت مایه نمیگذارند». معلوم نیست تصویر این اساتید از دینداری چیست؟ آیا دینداری فقط نماز و روزه و تلاوت قرآن و …
توضیحات بیشتر »درآمدی بر تحول در مسأله تقلید؛ تبعیض و تعویض و تیسیر/ علی آقاجانی
شبکه اجتهاد: هنگامی که اعلم عیان نیست و با تعدد فتاوا و نظرات مختلف فقهی فقهای هم سطح روبروییم چه ضرورتی دارد که حتما از یک نظر و یک فرد تبعیت شود. بلکه چرا نشود به فراخور وضعیت گاه از یک نظر و گاه از نظر دیگری تبعیت شود. وقتی همه نظرات مستند به دین و فقه است. همین که از خیمه دیانت و فقاهت خارج نشویم کافی است. به ویژه که به نظر میرسد هیچ دلیل قرآنی و روایی خاصی بر چنین انحصاری موجود نباشد. از منظر دیگری نیز بر این مطلب میتوان دلیلی اقامه کرد. اگر فتوای مجتهد …
توضیحات بیشتر »تفسیر فقهی از حق رأی/ داود مهدوی زادگان
شبکه اجتهاد: حق رأی مردم با انتخابات شروع میشود. زیرا تجلی این حضور مردمی در مجلس یا ریاست جمهوری یا رهبری است، در مصوبات مجلس، فعالیتهای رییس جمهور خودش را نشان میدهد لذا ما میتوانیم در همان اوقات هم بسیاری از مصوبات و رفتارهای دولت، حتی رفتارهای رهبری را هم به مسأله انتخاب مردم ارجاع دهیم و براساس آن به تحلیل و بحث و بررسی بپردازیم. بنابراین، لازم است که رسانههای خبری- تحلیلی ما اینطور نباشد که فقط در ایام انتخابات به این موضوع بپردازند. مطلب بعد این که در اینجا بر استدلال عقلی دانش فقه پیرامون حق رأی میپردازیم؛ …
توضیحات بیشتر »با طعم فقه و چاشنی کلام/ سجاد علیبیگی
اختصاصی شبکه اجتهاد: گزارههای فقهی در اسلام، همواره با پیش فرضها و پیش زمینههای کلامی همراه بوده است و امروزه خلاء این اعتقادات و جایگاه آن، در جای جای دستورات عملی دین دیده میشود. از طرفی دیگر تمام تلاش یک مجتهد فقیه در این است که دستوری حجتآور برای مکلفاش بیان کند. چرایی حجیت این دستور، از مبانی کلامی برداشت میشود. بنابراین مادامی که سنگ بنای اعتقادی درست چیده نشود، عمل به دستورات فقهی در زندگی مکلف، روز به روز سطحیتر و به مرور کم رنگ تر میگردد. این تفکیک اعتقاد از فقاهت، به کتب کلامی و فقهی نیز سرایت …
توضیحات بیشتر »گفتمان اسلام سیاسی و فرآیند دولت-ملت برای رهایی از انسداد سیاسی/ داود مهدوی زادگان
شبکه اجتهاد: به جرأت میتوان گفت مشروطه خواهان اولیه درک روشنی از ایده دولت – ملت در ذهن نداشتند. آنان غالباً خواهان مشروط شدن سلطنت بودند و از شاه میخواستند که سلطنت کند و نه حکومت. خواست آنان این بود که اداره مملکت به روشنفکران و فارغالتحصیلان فرنگ رفته و نمایندگان اصناف واگذار شود. روحانیت بهویژه فقیهان که همواره در مصائب ناشی از حاکمان مستبد در کنار مردم هستند علیرغم خوشبینیهای اولیه نسبت به ایده حکمرانی مشروطیت، از فرآیند شکلگیری ابرهای استبداد مدرن احساس خطر کرده بعضاً علیه آن موضع گرفتند و تا پای چوبه دار رفتند و به شهادت …
توضیحات بیشتر »رهبری تغییرات: از «اختناق مطلق» به «وکلای هفتاد هزار دیناری»/ محمدصادق حیدری
شبکه اجتهاد: انگار انقلاب علمیِ حضرت صادق و پدرش، کارد را به استخوان خلیفه رسانده بود. چون برای اولین بار بود که دستگاه حاکم دستور داده بود امامِ بعدی در همان ابتدای امامتش، شناسایی شود تا سرش را به دربارِ «منصور دوانیقی» ببرند. بعد از شهادت امام ششم، جاسوسها در مدینه به ایندر و آندر میزدند تا کسی را پیدا کنند که شیعیان به دور او جمع شدهاند. بخاطر همین، حتی بزرگانی مثل «مومنالطاق» و «هشام بن سالم» هم در کوچههای شهر پیامبر، سرگردان بودند و گریه میکردند و با خودشان میگفتند: «معتزلی شویم یا زیدی یا به سوی مرجئه …
توضیحات بیشتر »لباس و هویت تمدنی؛ سخنی با پرویز شیخ طادی/ محمد عشایری منفرد
شبکه اجتهاد: بر اساس اخبار رسانهها در جشنواره امسال، جناب آقای شیخطادی دو قطعه لباس (یک روسری و یک کراوات) به صحنه آورده و کراوات را با توضیحاتی به جناب وزیر ارشاد اهدا کردند. پیشینه فرهنگی ایشان در عرصه سینما و نیز سابقه علمی و تجربی در عرصه طراحی لباس، برای این کاربر کوچک محصولات هنرییشان، پرسشی را پدید آورده که خوب است از آن مطلع باشیم. شما ارباب هنر، دقیقتر و عمیقتر از صاحب این قلم میدانید که لباس یکی از «ابزارهای ارتباطات غیرکلامی» (Non-verbal Comunication) شمرده میشود. وقتی نشانهشناس و فیلسوفی چون اومبرتو اکو (Umberto Eco) از تعبیر …
توضیحات بیشتر »قابی تاریخی از پیوند فقه و نوآوری علمی/ داود مهدوی زادگان
شبکه اجتهاد: مشروطه خواهی سکولار در ایران با موج سنگینی از تهمت و افتراء علیه روحانیت و دستگاه فقاهت همراه بود. تهمت ضدیت فقه و فقاهت با دانش و پیشرفت ذهنیت مردم و بویژه دانشگاهیان را تسخیر کرده بود. دستگاه فکری که پیش از مشروطیت امورات مملکتی را مستقیم و غیر مستقیم بر عهده داشت، اکنون به مخالف با علم و تکنولوژی و نو آوری متهم شده است. این هجمه سنگین غیر منصفانه با برآمدن دولتی غربزده و ضد روحانیت دو صد چندان شده بود. چون حاکمیت استبدادی همه راه های حضور اجتماعی را بر فقیهان بسته بود و حوزههای …
توضیحات بیشتر »تأملی پیرامون «سیره مستحدثه»/ محمد متقیان تبریزی
شبکه اجتهاد: با نظر به برخی مبانی و ایدههایی که برخی از بزرگان طرح کردهاند، میتوان تأملی دیگر هم درباره موضوع «سیره» و از جمله آن «سیره مستحدثه» داشت. اول: با استناد به ادله متعددی مانند «مَا مِنْ شَیءٍ إِلَّا وَ فِیهِ کِتَابٌ أَوْ سُنَّهٌ» و «وَ اللَّهِ مَا تَرَکَ اللَّهُ شَیئاً یحْتَاجُ إِلَیهِ الْعِبَادُ» میتوان این مبنا را اتخاذ نمود که، شارع مقدس در خصوص هر موضوعی دارای موقفی شرعی است. قدرمتیقن آن است که، هر موضوعی که به «فعل مکلف» ارتباط مستقیم پیدا میکند دارای حکم شرعی است. و این موقف شارع نیز با عمومات و اطلاقاتی که …
توضیحات بیشتر »کاستیهای اعلامیه جهانی حقوق بشر از نگاه علامه مصباح یزدی/ احمدحسین شریفی
شبکه اجتهاد: علامه مصباح یزدی به مناسبتهای مختلفی به نقد «اعلامیه جهانی حقوق بشر» پرداخته است، افزون بر نقدهایی که بر تکتک مواد این اعلامیه ذکر میکنند، هفت کاستی و نقص عمدهی ناظر به آن را نیز متذکر میشوند: یک. فقدان نظم و ترتیب منطقی: با مقایسه این اعلامیه با «قانوننامه» حَمُورابی (که دو هزار سال پیش از میلاد میزیسته است) که مشتمل بر ۲۸۵ ماده در زمینه حقوق ناظر به اموال منقول و غیرمنقول، تجارت، صناعت، خانواده، آزارهای بدنی و کار، تنظیم شده است، نقاط ضعف این اعلامیه روشن میشود. دو. بیاعتنایی به دین: در این اعلامیه هیچ اشارهای …
توضیحات بیشتر »راه دشوار اصول فقه فعلی تا فقه حقوق شهروندی/ حسن اجرایی
اختصاصی شبکه اجتهاد: فقه حقوق شهروندی، از ابواب نوپدید فقههای معاصر است. مسائل آن البته الزاماً جدید و کارنشده نیستند؛ اما حتی همان مسائلی که سابقهای در تراث فقهی دارند نیز غالباً بهصورت مستقل مورد پژوهش قرار گرفته و کمتر از منظر «حق شهروندی» مورد پردازش قرار گرفتهاند. یکی از چالشهای فقه حقوق شهروندی اما قابلیت یا عدم قابلیت دانش اصول فقه فعلی برای حل مسائل آن است؛ اینکه آیا این دانش با همین مسائل و قواعد فعلی، تکافوی حل کارآمد مسائل فقه حقوق شهروندی را میدهد یا آنکه برای پاسخهای کارآمد به این مسائل، لازم است تغییراتی در این …
توضیحات بیشتر »نظرات فقها در مورد نمایش بدن برهنه و نیمهبرهنه مردان در رسانه/ محمدصادق ابراهیمی
اختصاصی شبکه اجتهاد: برخلاف حکم نمایش بدن زنان، احکام نشاندادن یا «نمایش رسانهای بدن مردان» در فقه اسلامی کمتر موردتوجه قرار گرفته است. «نمایش بدن نیمهبرهنه مردان» در رسانه، هم بهصورت هنرهای نمایشی از قبیل فیلم، سریال و تئاتر و سینما امکان دارد و هم بهصورت نمایش مسابقات ورزشی؛ نظیر شنا، کشتی و وزنهبرداری. نوشته پیشرو، تلاش کرده دیدگاههای فقها در این زمینه را بهصورت خلاصه بیان کند. پیشینه نمایش ِ«بدن نیمهبرهنه مردان» بر خلاف حکم جواز یا عدم جواز نگاهکردن به بدن، بسیار کوتاه است؛ زیرا از زمان پیدایش رسانههای تصویری و همهگیرشدن آن در میان جوامع مذهبی و …
توضیحات بیشتر »نگاهی به مهندسی نظام تبویب فقه معاصر/ هادی عجمی
اختصاصی شبکه اجتهاد: فقه معاصر، حرکتی نو در راه انجام وظیفهای از گذشته بر دوش حوزههای علمیه است. فقه معاصر همان فقیه معاصر است که میخواهد وظیفه خود را در پاسخگویی به مسائل جامعه خود انجام دهد. همانگونه که شیخ مفید، باید پاسخگوی مسائل خویش میبود و همانگونه که شیخ انصاری قدمهایی جلوتر از پاسخگویی به مسائل زمان خویش برداشت. اما ازآنجاکه دوران معاصر مسائل پیچیدهتر و جزئیتر شده است، فقه دوران معاصر نیز باید برپایه قدرت عقول زمان خویش پیچیدهتر و از سویی جزئیتر شود؛ در طرحریزی نظام فقهی و در چیدمان هندسی خویش و چه در پاسخگویی به …
توضیحات بیشتر »«فقه حقوق شهروندی» یا «فقه و حقوق شهروندی»؟/ سید باقر محمدی
اختصاصی شبکه اجتهاد: حقوق شهروندی محصول دنیای مدرنیته است و امری نو به شمار میآید. نوپدیدتر از آن اما «فقه حقوق شهروندی» است که مشروعیت الهی این حقوق را به بحث میگذارد. حجتالاسلام سیدباقر محمدی، دانشآموخته حقوق جزا جامعه المصطفی است و هم اکنون، معاونت آموزش مدرسه عالی فقاهت مشهد را به عهده دارد. او در این یادداشت شفاهی، به بیان مختصات رویکردی جدید در فقه حقوق شهروندی میپردازد. فقه حقوق شهروندی، عنوانی است که ما خودمان اختراع کردهایم. آنچه بهعنوان حقوق شهروندی شناخته میشود، حقوق فراوانی است که رابطهاش با حقوق بشر هم مشخص شده است. حقوق شهروندی حقوق …
توضیحات بیشتر »