اجتهاد و اصول فقه

شبکه اجتهاد: حجت‌الاسلام والمسلمین رسول جعفریان، نویسنده و استاد تاریخ دانشگاه تهران طی یادداشتی که در فضای مجازی منتشر شده است به تجربه انقلابی و غیرانقلابی در میان روحانیت از گذشته تا به امروز پرداخته است که می‌خوانید. ۱- مرور بر تحولات نزدیک به یک سال اخیر در قم، تقابل دو طرز فکر را نشان می‌دهد. عده‌ای که بر اساس …

اختصاصی شبکه اجتهاد: گزارش پیش رو نگاهی به مهم‌ترین رویدادهای مرتبط با فقه و اجتهاد در سال گذشته (۹۷) دارد که در زمان وقوع، ایجادکننده جریاناتی بودند که تا مدتی رسانه‌ها و مخاطبان پیگیر این موضوع را تحت تأثیر خود قرار دادند. راه اندازی کارگاه‌های مشق اجتهاد اواسط تیرماه دبیرخانه طرح ملی «روشمندسازی علوم اسلامی» با همکاری معاونت پژوهش حوزه …

آیت‌الله شبیری زنجانی ساختار مدرسه‌ای را برای دروس سطح عالی حوزه های علمیه، نامناسب و باعث «خاموش شدن استعدادهای طلاب» دانست. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله سید موسی شبیری زنجانی در دیدار مدیر حوزه های علمیه کشور، تصریح کرد: ممکن است کسی بیان زید یا عمرو را نپسندد. چرا باید سر درس او بنشیند. طلبه باید برای انتخاب استاد آزاد …

دانش اصول فقه یکی از علوم پویا و گسترده اسلامی است که نقش بی بدیلی در مقام فهم و استنباط احکام شریعت دارد. مطالعه آثار مختلف اصولی برای خوانندگان تسلط وپختگی فکری به بار می‌آورد و به اشکالات احتمالی فکری آنان در حوزه این دانش پاسخ می‌دهد. شبکه اجتهاد: موسوعه پانزده جلدی “المباحث الاصولیّه” حاصل تلاش علمی اصولی برجسته و …

برخی اعتراض می‌کنند که گاهی عناوین مطالب، غیرواقعی است. این نقد به نظر من وارد است. دوستان گاهی در انتخاب تیتر، اجتهاد می‌کنند. دنبال عناوینی هستند که چالش‌برانگیز باشد کما اینکه در عکس‌ها، به دنبال عکسی هستند که یک‌جور ماجراجویی را صورت بدهد و جذاب‌تر بشود. گاهی میز مطلبی را تلخیص می‌کنند و بر آن پیش‌درآمد می‌گذارند. این‌ کار مقدار …

شبکه اجتهاد: چندی پیش مصطفی قناعتگر در یادداشتی با عنوان «به وقت نجف» که از سایت مباحثات منتشر شد، از زاویه‌ای خاص تعطیلات و مدت درس خارج حوزه علمیه قم و نجف را مورد مقایسه قرار داد. نوشتار حاضر، در پاسخ به یادداشت به وقت نجف می‌باشد که در ادامه می‌خوانید. نجف دیارى که شاید در روی زمین عدیلى نداشته …

اختصاصی شبکه اجتهاد: گذشت بیش از یک دهه از عمر «شبکه اجتهاد»، فرصت مناسبی است تا موفقیتها و آسیبهای آن به بحث گذاشته شود. استاد سعید ضیائی‌فر، عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، در این یادداشت شفاهی، ایده‌ها و نظرات خود برای بهبود سایت اجتهاد را بیان کرده است. پیشنهادهایی برای ارتقاء شبکه اجتهاد دارم؛ اما فعلاً به …

من به این نکته واقفم که هر سایت و شبکه‌ای اهداف و سیاست‌ها و خطوطی دارد که آن خطوط حتماً باید رعایت شود؛ اما انتظار بنده این است که شبکه اجتهاد تلاش کند، آن خطوط خودش را حداقلی کند چراکه ساحت فقه، یک ساحت هم پر قلمرو و پر هیمنه است و هم پر حضور است؛ یعنی حضور فقه در …

شبکه اجتهاد: معروف است که درس خارج اصول آیت‌الله خویی حدود ۶ سال به طول می‌انجامید. این را از تاریخ انتهای دوره‌ی دوم (الهدایه فی الاصول ۱۳۶۹ق) و دوره‌ی سوم (دراسات فی علم الاصول۱۳۷۵) نیز می‌توان آگاه شد. البته برخی دوره‌ها به بیش از ۶ سال نیز می‌رسید. در نگاه ابتدایی، می‌توان این ایراد را به دروس خارج اصول در …

محقق و پژوهشگر حوزوی گفت: اگر خداوند را همچون قانون‌گذار به حساب بیاوریم و شریعت را همچون قانون، ویژگی‌های شریعت همچون قانون خواهد بود. همان طور که قانون خطاب آن به عنوان شهروند است نه به اشخاص، خطابات قانونیه هم به مکلف است چه الان مکلف موجود باشد و چه نباشد ،چه عاجز باشد و چه قادر باشد. شبکه اجتهاد: …

اختصاصی شبکه اجتهاد: فضای حوزه‌های علمیه از دیرباز، فضایی چندصدایی شناخته می‌شود. از فراگیری صرف و نحو تا نزدیک شدن به اجتهاد در دروس خارج، پدیده‌ای به نام «مباحثه» و «ان‌قلت و قلت» وجود دارد. اساساً پویایی و حیات علم در حوزه به همین دیالوگ‌ها و جسارت‌هاست. در عصر ما و با تحولی که در عرصه فن‌آوری اطلاعات رخ داده …

به نظر من باید سطح افراد مصاحبه‌شونده را بالا ببریم. نباید شبکه اجتهاد را از اساتید مبرز حوزه که شناخته‌شده هستند، خالی کنیم. شبکه اجتهاد یک تصاویری را از بعضی از آقایان زده است و این تصاویر همچنان باقی است. من کسانی را می‌بینم که شاید کم هم نباشند که یا اساساً جزء اساتید حوزه نیستند یا حداقل در حوزه …

کتاب «مبانی نظری تقریب از دیدگاه مرحوم آیت‌الله بروجردی» تألیف استاد سید محمدجواد علوی بروجردی به‌تازگی در شش فصل چاپ و منتشر شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، آرزوی دیرین همه مصلحان و علمای روشن‌ضمیر مسلمان، ایجاد و تحقق وحدت میان مذاهب مختلف اسلامی بوده و تاکنون نیز برای نیل به این آرمان بزرگ الهی تلاش‌‌های گوناگونی انجام گرفته است؛ از …

شبکه اجتهاد: حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر منصور میراحمدی دانشیار دانشکده‌ی علوم اقتصادی و سیاسی دانشگاه شهید بهشتی در یادداشتی بیانیه‌ی گام دوم انقلاب را در چارچوب فرآیند ۵ مرحله‌ای حرکت از انقلاب اسلامی به‌سوی تمدن نوین اسلامی مورد تحلیل و بررسی قرار داده‌ است. افتخار به گذشته، امید به آینده این بیانیه را باید در زمینه‌های مختلف سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی …

با توجه به سهم مهم دو کتاب ذریعه و عده در اصول فقه شیعی بدون مطالعه و تدریس دقیق این کتاب‌ها برخی از پیش زمینه‌ها و مبانی مباحث اصولی و از آن جمله آنچه از اصول معتزله و اهل سنت وارد اصول فقه شیعی شده به خوبی شناخته نخواهد بود. شبکه اجتهاد: در قدیم مرسوم این بود که یکی از …

شبکه اجتهاد مسلماً برای خودش اهداف و سیاست‌هایی را تعریف کرده است و با توجه به اینکه در مهد تغییر و تحولات فقهی که قم باشد هم نیست و از جایی مثل مشهد، فعالیت‌ها را رصد می‌کند (اگرچه ایادی مختلفی در قم دارد)، تا همینجا هم خیلی موفق بوده است. اختصاصی شبکه اجتهاد: بیش از ده سال، از عمر بزرگ‌ترین …

رهبر انقلاب در بیانیه گام دوم از فاقد احساس نبودن جمهوری اسلامی در برابر پدیده‌ها و موقعیت‌های نوبه‌نو سخن گفتند. در این گزارش نگاهی به برخی نوآوری‌های فقهی خواهیم داشت. به گزارش شبکه اجتهاد، بیانیه «گام دوم انقلاب اسلامی» که بعد از ۲۲ بهمن امسال و از سوی رهبر معظم انقلاب اسلامی منتشر شد، سرآغاز فصل جدیدی در جمهوری اسلامی …

استاد دروس خارج حوزه علمیه قم با نقد روش شناسی اصول فقه آیت‌الله خوئی می‌گوید: موضوعی مثل میزان گستره شریعت در کفایه و اصول فقه آقای خوئی مطرح نیست. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین ابوالقاسم علیدوست استاد دروس خارج حوزه عملیه قم در نشست «واکاوی کتاب تقریرات درس خارج اصول فقه استاد مرحوم ابوالقاسم گرجی» گفت: مرحوم گرجی اوج …

مولف کتاب «مناهج الفقهاء فی علم الرجال و دورها فی الفقه» با اشاره به اینکه در این اثر، برتری منهج وثوق صدوری بر منهج وثوق سندی نشان داده شده است، ابراز کرد: در بررسی مناهج رجالی با دو منهج مختلف برخورد می‌کنیم. قدمای ما منهج وثوق صدوری را پذیرفته بودند به این معنی که احراز صدور روایت از معصوم برای …

مدیر گروه آموزشی فلسفه و کلام اسلامی و عضو هیئت علمی مرکز تخصصی آخوند خراسانی(ره) در دومین کارگاه معرفت شناسی فقه به مقایسه معرفت شناسی اصولیان شیعه و اهل سنت پرداخت. به گزارش شبکه اجتهاد، ‌حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر سید علی طالقانی، عضو هیئت علمی مرکز تخصصی آخوند خراسانی دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی در دومین کارگاه «معرفت شناسی فقه» که …

شبکه اجتهاد: در حالی دهه چهارم انقلاب اسلامی را پشت سر گذاشتیم که علی‌رغم دستاوردهای علمی در حوزه علمیه، گفتمان‌های متفاوتی از درون حوزه شنیده می‌شود؛ مسائلی مانند توهم دانستن فقه نظامات، کم‌کاری حوزه در اقتصاد اسلامی، تعدد دروس خارج تکراری، کم بودن دروس مستحدث، زندگی زیر خط فقر طلاب و استادان حوزه و تفاوت حمایت‌ها از حوزه و دانشگاه …

اندیشه اصلاح گری دینی در عصر جدید در جهان اسلام به بازنگری در اندیشه‌های دینی توجه نشان داد که مجموع آن‌ها را می‌توان در اصلاح بر پایه نقد عمل مسلمانان، نقد آموزه‌های مذهبی سنتی و نقد روش‌ها و رویکرد‌های سنتی خلاصه کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، پژوهشگر و دانشجوی دکترای فقه و حقوق دانشگاه امام صادق (ع) در نشست «مطالعات …

شبکه اجتهاد: رهبر انقلاب اسلامی چندی قبل در دیدار اعضای مؤسسه عالی فقه و علوم اسلامی بیاناتی درباره مسائل علوم دینی و اقتضائات حوزه انقلابی داشتند. یکی از حاضران در جلسه حجت‌الاسلام دکتر سید سجاد ایزدهی، عضو هیأت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی بود. «صبح نو» در گفت‌وگو با او الزامات حوزه انقلابی و پژوهش مسأله‌مند را به بحث …

دو پایان نامه سطح سه حوزه علمیه خراسان با عنوان «بررسی فقهی و حقوقی شرط مماثلت در قصاص اعضا» و «بررسی ضوابط تکفیر از منظر مذاهب فقهی» در محل مرکز مدیریت حوزه علمیه خراسان دفاع شد. به گزارش شبکه اجتهاد، جلسه دفاع پایان نامه سطح سه با عنوان «بررسی فقهی و حقوقی شرط مماثلت در قصاص اعضا» در محل مرکز …

شبکه اجتهاد: در بیانیه راهبردی رهبری به تحلیل منصفانه این چهار دهه، بیان ظرفیت‌ها و فرصت‌ها و آینده‌پژوهی و اقداماتی که باید انجام شود، اشاره شده است. باید تمدن نوین اسلامی را بر پایه محتوای انقلاب و شعارهای انقلاب قرار دهیم. نکته مهم این بیانیه تأکید به گفتمان انقلاب اسلامی است که به محتوای معنایی و شعار اصلی انقلاب مانند …

ما چند برنامه تلویزیونی برای تشریح دیدگاه های اسلام و طرح مباحث علمی داریم، جبهه مقابل اما برنامه های تلویزیونی بسیاری برای القاء افکار خود به مردم دارند و این در حالی است که در گذشته بستر لازم فراهم شده تا ما کار کنیم و کار نکردن طلاب و فضلای حوزه خیانتی به خون شهدایی مانند مرحوم صدر است. به …

شبکه اجتهاد: گزیده‌ای از بیانات رهبر معظم انقلاب حضرت آیت‌الله خامنه‌ای پیرامون جوادالائمه علیه‌السلام پیش‌ رویتان قرار می‌گیرد. مبتکر بحث‌های آزاد اجتماعی بحث آزاد کار خوبی است، من موافقم با بحث آزاد؛ از اول هم موافق بودم. این نکته‌ی اول که بحث آزاد را ما رد نمیکنیم بلکه استقبال هم میکنیم. مبتکر بحث آزاد اجتماعی امام جواد صلوات‌الله‌علیه است. البته …

شبکه اجتهاد: در یکی دو سال اخیر، با افراد متعددی، پیرامون پژوهش بر اساس رجال کشی برای پایان نامه‌‌های دانشگاهی و حوزوی، و نیز پژوهش‌‌های مستقل، گفتگو‌‌هایی داشته‌ام. این مختصر جمع‌بندی نکاتی است که به دوستان عرض کرده‌ام. بر اساس رجال کشی، چند پژوهش اساسی می‌توان انجام داد: ۱- بازسازی رجال عیاشی، و نیز رجال نصر بن صباح: البته گویا …

کتاب «سنت‌‌های کهن حوزه علمیه» با نگاهی به زندگی و مدرسه آیت‌الله موسوی نژاد(ره) توسط حجت‌الاسلام والمسلمین ربانی بیرجندی، عضو هیئت علمی اداره کل آموزش دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی تألیف شد. به گزارش شبکه اجتهاد، کتاب جدید ‌حجت‌الاسلام والمسلمین محمدحسن ربانی بیرجندی، با عنوان «سنت‌‌های کهن حوزه علمیه» توسط وی به رشته تحریر در آمده و از سوی موسسه …

برای امام خمینی(ره) حس حضور معصوم اتفاق افتاد؛ یعنی همواره خود را در بحث‌های فقهی، در این مقام نگاه می‌کرد که اگر پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله الآن بودند؛ چگونه با مسائل برخورد می‌کردند، اگر معصوم و ائمه(علیهم السلام) بودند با مسائل فقهی چگونه برخورد می‌کردند، این حس باید در ما ایجاد شود، متأسفانه این حس در خیلی …