حکومت و قانون

اختصاصی شبکه اجتهاد: پس از آنکه مأمون بر برادرش امین، پیروز شد، در حقیقت، حکومت عباسیان را که در اصل تکیه بر خراسانیان داشت، بیشتر از پیش، خراسانی کرد. حکومت امین، تکیه بر عناصر عربی و خاندان عباسیان داشت، اما حکومت مأمون از این دو جهت، ضعیف بود. لذا وی سعی کرد تا پایگاه دیگری بدست آورد

اختصاصی شبکه اجتهاد: بینش، منش، رفتار، گفتار و سلوک پیامبر(ص) و نوع نگاهشان، در ساحت‌های مختلف اعم از: جامعه سازی، اخلاق مداری، کرامت مندی و... باید مورد بررسی و کندوکاو عالمان، اندیشه‌وران و فقه پژوهان قرار گرفته و آن را معیار و مدل ایده پردازی، نظریه پردازی در ساحت فقه قرار دهند.

بدون تردید باید گفت این کتاب همچنان اثری ارجمند و محققانه درباره این مقطع از تاریخ شیعه بوده و پاسخگوی بیشتر پرسش‌هایی است که بسا در این زمینه در اذهان جوانان و دوستداران تاریخ اهل بیت(ع) پدید آید؛ اما به نظر می‌رسد این کتاب تاکنون آنچنان که باید و شاید به صورت مردمی توزیع نشده و در انحصار نویسندگان خاص باقی مانده است! این مظلومیتی مضاعف برای امام مجتبی(ع) است!

اختصاصی شبکه اجتهاد: نقش پیامبر خاتم در گذار دادن مردم حجاز جاهلی به حجاز اسلامی مساله‌ای است که از زوایای مختلف قابل برسی و مطالعه است. یکی از ورودی‌هایی که می‌توانیم از آن به این موضوع نگاه کنیم موضوع رسالت نبی است. نبی وقتی وارد یک قوم می‌شود اولین نیازی که دارد بحث دیالوگ و سخن گفتن با مردم است. پس از این روست که نبی ناگزیر است که زبان مردم خود را استخدام کند تا بتواند در مقام دیالوگ قرار بگیرد.

اختصاصی شبکه اجتهاد: در مورد وضعیت حکومت در شبه جزیره عربستان پیش از اسلام به این نکته مهم باید توجه کرد که در نواحی مرکزی حجاز پیش از اسلام به طور قطع حکومت واحد وجود نداشته است و تنها چهار شهر مطرح بیشتر وجود ندارد و غیر این چهار شهر واحه‌ها و مجموعه چادرهایی بوده اند که در کنار هم تشکیل یک واحه را می‌داده‌اند.

اختصاصی شبکه اجتهاد: اسلام جنگ افروز یا اسلام صلح آفرین؟ این سوالی است که این روزها در بسیاری از مراکز رسانه‌ای جهان و خصوصاً پایگاه‌های رسانه‌ای و مجازی، در شبکه‌های اجتماعی و البته از جانب نواندیشان اسلام ستیز مطرح می‌شود، با تکیه بر برداشت‌های غیر متعارف تاریخی و یا تحریف تاریخ به منظور وارونه جلوه دادن حقیقت در پیشگاه وجدان‌های بیدار جامعه جوانی که نسبت به جنگ و خونریزی احساس نفرت و انزجار می‌کند.

شبکه اجتهاد: مقالات پیش‌روی برش‌های است از دیدگاه‌ها و نظرهای اندیشه‌وران و اهل قلم کشور که ساحت سیاسی- اجتماعی و حقوقی حضرت امام حسن مجتبی علیه‌السلام را تبیین کرده‌اند؛ سویه‌هایی که بخشی از دیدگاه‌هایی را نمایندگی می‌کنند که برای دین پژوهان و فقه پژوهان موثر می‌نماید.

اختصاصی شبکه اجتهاد: یادداشت عاشورا، عدالت و حکومت دینی، نوشته آقای سید محمد عیسی‌نژاد در نقد برخی دیدگاه‌های استاد محمدرضا حکیمی، یکی از بسیار نوشتجاتی است که در بررسی دیدگاه‌های این اندیشمند مطرح شده است و این بار کتاب قیام جاودانه ایشان بهانۀ این نوشتار گردیده است.

شبکه اجتهاد: ثبوت و عدم ثبوت ضمان و مسئولیت مدنی دولت در معنای مترادف با حکومت، در برابر اعمال زیانبار کارکنان، افزون بر استدلال به برخی ادله خاص که در اصل پژوهش ما بررسی شده است، نیازمند شناخت برخی مبانی موضوعی است تا معلوم شود فرض مسئولیت دولت بر پایه کدام یک از ۱- مبانی کلی فقهی در باب ضمان، یا ۲- مسئولیت‌های کلی دولت، یا ۳- مصالح عمومی جامعه استوار است؟

عضو هیئت علمی گروه حقوق خصوصی دانشگاه مفید، گفت: در فقه بر اساس مکتب اهل بیت(ع) دادرسی عادلانه بسیار دقیق و ظریفی وجود دارد که باید تنظیم شود و به عنوان منظومه‌ای در داخل و خارج کشور مورد استفاده قرار بگیرد.

امام حسین(ع) در شرایطی بودند که بیعت ایشان با یزید به معنای تأیید حکومت یزید بود و به نام دین، تمام می‌شد. لذا بین بیعت امام حسین(ع) و بیعت مردم عادی باید تفاوت قائل شد. اگر یزید تنها با مردم عده‌ای بیعت کند، نمی‌توانست رفتار و سلطنت خود را به دین منتسب کند؛ چرا که تأیید آنان، تأییدی نبود که به نام دین نوشته شود.

اختصاصی شبکه اجتهاد: راهپیمایی چند ده کیلومتری شیعیان از کشورهای مختلف در آستانۀ اربعین حسینی به سمت کربلای معلی دارای ویژگی‌ها و خصوصیات منحصر به فردی است که هر کدام از زوایای آن، نیاز به تحلیل مبسوطی دارد. با این همه، آثار فردی، اجتماعی، سیاسی و به ویژه بین‌المللی این رویداد، آنچنان مهم و تأثیرگذار است که نباید به سادگی از کنار آن عبور کرد؛ بنابراین باید رسانه‌های مکتوب، مجازی و تصویریِ جهان شیعه، توجه بیش از پیشی به این مقوله داشته باشند.

حضرات آیات سیستانی، سبحانی و صانعی به پرسشی در مورد حقوق اقلیت‌های مذهبی در جامعه اسلامی و مشارکت اهل کتاب در امور مسلمانان پاسخ دادند. به گزارش شبکه اجتهاد، متن پرسش شفقنا و پاسخ این مراجع بدین شرح است: (پاسخ استفتاء آیت‌الله سیستانی به مهر و امضاء دفتر ایشان در قم مقدسه رسیده است) پرسش: اگر غیر مسلمان تعهد دهد که درچارچوب مقررات و قوانین نظام اسلامی عمل کند، آیا انتخاب فردی از اقلیت‌های مذهبی توسط مردم از طریق برگزاری انتخابات در شهرهایی با اکثریت مسلمان و یا بر عهده گرفتن نمایندگی مردم توسط او جهت انجام امور مدنی و …

سخنگوی شورای نگهبان، با تشریح چرایی اعلام نظر مجدد شورای نگهبان درباره مصوبه چند سال قبل، منطق خلاف شرع اعلام کردن نامزدی اقلیت‌ها در شوراهای شهر و روستا را تشریح کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، دکتر عباسعلی کدخدایی، درباره موضوع تعلیق عضویت «سپنتا نیکنام» عضو زرتشتی شورای اسلامی شهر یزد و حواشی ایجاد شده در این رابطه و علت اعلام نظر شورای نگهبان در مورد مصوبه چند سال قبل، اظهار داشت: شورای نگهبان به استناد اصل ۴ و تبصره ۲ ماده ۲۰۱ قانون آیین‌نامه داخلی مجلس، این اختیار را دارد که هر گاه مصوبه‌ای را خلاف موازین شرع تشخیص داد، …

معاون رئیس قوه قضاییه اگر چه از نظر شکلی می‌گوید که شورای نگهبان حق ورود به مسئله عضو زرتشتی شورای یزد را داشته اما معتقد است نظر فقهای شورای نگهبان خلاف مصلحت بود؛ ضمن آنکه او تاکید می‌کند نظر رئیس قوه قضاییه هم همین است که شورای نگهبان می‌توانستند در نگاه فقهی‌شان مصلحت را هم در نظر بگیرند. به گزارش شبکه اجتهاد، در ادامه مخالفت‌ها با تصمیم شوراین نگهبان با لغو عضویت منتخب زرتشتی شورای شهر یزد، حالا معاون رئیس قوه قضاییه هم می‌گوید نظر فقهای شورای نگهبان خلاف مصلحت بود، او در گفت‌وگویی که با «ایران» داشته، تاکید می‌کند …

شبکه اجتهاد: اختلاف نظرها درباره تعلیق عضویت یک شهروند زرتشتی در شورای شهر یزد به اوج خود رسیده است. از سویی شورای نگهبان بر اعلام نظر خود پابرجا و بر اجرای آن مصمم است، از سویی دیگر رییس مجلس شورای اسلامی اعتقاد دارد که «بازگشت شورای نگهبان به اظهارنظر درباره قوانین مجلس بعد از گذشت فرصت تعیین‌شده، باعث ایجاد اختلال می‌شود». با توجه به این اختلاف‌نظر میان مجلس شورای اسلامی و شورای نگهبان، «صبح نو» به سراغ آیت‌الله یزدی عضو محترم و با سابقه شورای نگهبان رفت تا ابهامات موجود درباره این نظر فقهی شورای نگهبان را بررسی کند. عضو …

در این نامه هیچ استدلال فقهی دیده نمی‌شود با اینکه شورای نگهبان در موارد دیگر سعی می‌کند استدلال خود را مطرح سازد و صرف استناد به برداشتی از نظر امام خمینی(ره)، نشان می‌دهد که استدلالی وجود نداشته است. آیا برداشت شورای نگهبان با نگاه امام به حقوق اقلیت‌ها، نگاه امام به قانون اساسی و همچنین نگاه فقهی خاص امام در زمینه قاعده نفی سبیل سازگار است؟ به گزارش شبکه اجتهاد، نشست «بررسی فقهی، حقوقی لغو عضویت سپنتا نیکنام در شورای شهر یزد» با حضور و سخنرانی حجج‌اسلام والمسلمین سید ضیاء مرتضوی، مدرس دروس خارج حوزه علمیه قم، جلیل محبی حقوقدان …

فقیه عضو شورای نگهبان قانون اساسی گفت: غیرمسلمان نمی‌تواندنماینده مسلمان‌ها در شوراها باشد. اگر تبصره قانونی هم چنین چیزی را بیان کند از نظر فقهای شورای نگهبان که تنها مرجع تشخیص موافقت قوانین با شرع هستند خلاف شرع است و وقتی خلاف شرع شد بر اساس اصول متعدد قانون اساسی، قانون خلاف شرع، قانونیت و ارزش ندارد و باطل می‌شود. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله سیدمحمدرضا مدرسی یزدی درباره علت ابطال عضویت یکی از اعضای شورای شهر یزد، با اینکه وی در دوره قبل هم عضو شورا بود، گفت: شورای نگهبان اصلا وارد عضویت افراد در شوراهای اسلامی شهر و …

معتقدم که ایشان ممکن است به شورا راه پیدا کند یعنی مشکلی وجود ندارد نهایتا فقهای شورای نگهبان بر مبنای وظیفه قانونی خود می‌گویند ورود سپنتا نیکنام به شورا امکان ندارد. ولی راهکار قانونی وجود دارد یعنی از طریق مجلس شورای اسلامی یک اصلاحیه‌ای بیاید و شورای نگهبان رد کند که در نهایت به مجمع تشخیص مصلحت نظام می‌رود و مجمع بر مبنای مصلحت نظام آن را تأیید می‌کند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام حسین سبحانی‌نیا عضو هیئت رئیسه مجلس شورای اسلامی در پاسخ به اینکه چگونه عمل کنیم که کارهایمان منطبق با اندیشه و تفکر شیعه و فقه پویای …

شبکه اجتهاد: این روزها نام «سپنتا» بر سر زبان‌هاست و ماجرای تعلیق عضویتش از شورای اسلامی شهر یزد، مورد سوءاستفاده بسیاری قرار گرفته و دستاویزی برای هجمه به شورای نگهبان شده است؛ در واقع عده‌ای به بهانه حق مردم و… پروژه‌ای را برای زدودن اسلامیت نظام دنبال می‌کنند. ماجرا از آن جایی آغاز شد که پیش از برگزاری انتخابات، آیت‌الله وافی، نماینده استان یزد در مجلس خبرگان، نامه‌ای به شورای نگهبان ارسال کرد که سخنانی از حضرت امام خمینی (قدس سره) در مورد شاخص‌ها و شرایط نمایندگان مردم در شوراها بیشتر بخش‌های این نامه را تشکیل می‌داد. به دلیل درخواست‌های …

رئیس هیئت موسس اتحادیه اروپایی علما و تئولوگ‌های شیعه می‌گوید: اینکه غیر مسلمانی از جانب مسلمانان وکیل شود یا بالعکس، هیچ منع شرعی و فقهی ندارد و کاملاً متناسب و سازگار با نگاه قرآن کریم است؛ قرآن انسانیت را در درجه اول مورد ملاحظه قرار می‌دهد و عقاید و گرایش‌های مختلف را در ذیل انسانیت قرار می‌دهد نه فراتر از انسانیت؛ نیاز داریم که بسیاری از مفاهیم قرآن کریم را مورد بازخوانی قرار دهیم و یکی از مسایلی که باید مورد دقت و بازخوانی و تأمل قرار گیرد همین موضوع رابطه مسلمانان با غیر مسلمانان و به صورت مشخص موضوع …

تفکیکی بین فقه مصطلح و فقه‌های فردی و سیاسی نمی‌بینیم و اگر سیاست را به معنای علم مدیریت جامعه، علم اداره مجتمع انسانی، تدبیر جامعه، شیوه حکمرانی و چگونگی بهره وری از قدرت بدانیم، فقه ما ناظر به همان مطلب می‌باشد و با همین نگاه، فقه ما سیاسی است. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست «فقه حکومتی» با تبیین قلمرو سیاست و محورهای آن با سخنرانی حجت‌الاسلام والمسلمین علی اکبر نوایی در مدرسه علمیه جعفریه مشهد برگزار شد. معاون فرهنگی اجتماعی حوزه علمیه خراسان در این نشست، تفاوت جوهری و ساختاری بین فقه سیاسی و حکومتی را بیان کرد و سپس …

استاد حوزه و دانشگاه با طرح این‌که آیا در دولت مشروع، اعتراض، مقاومت و نافرمانی مدنی مجاز است، گفت: اعتراض، مقاومت و نافرمانی در سه مورد برای مردم به رسمیت شناخت می‌شود.

اختصاصی شبکه اجتهاد: نشست نقد و بررسی کتاب «بررسی عاشوراشناسی» پژوهشی درباره هدف امام حسین(ع) با حضور محمد اسفندیاری مؤلف اثر و اسلام و پژوهش و دکتر محمد باغستانی عضو هیأت علمی پژوهشکده اسلام تمدنی دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی به عنوان منتقد چندی قبل در پردیس کتاب مشهد برگزار شد. گزارشی از این نشست از پیش‌رویتان شما مخاطبان گرامی می‌گذرد.

مجلس خبرگان، مجلس علماء و اسلام شناسان کارشناس دین است؛ مجلس فقهی است، مجلس امنای ملت است مجلس منتخبان ملت است، مأموریت کلان دارد و دیده‌بانی می‌کند؛ کار خبرگان در حوزه اندیشه‌ورزی، صرفا اندیشه ورزی است و ماهیت اندیشه ورزی، جناحی یا سیاسی نمی‌تواند باشد و نباید این نگاه کلان راهبردی را در سطح پایین و محدود ودایره تنگ جناحی و سیاسی تنزل بدهیم.

یک عضو مجلس خبرگان رهبری معتقد است که از رهگذر تشکیل گروه‌های اندیشه ورز، هم خبرگان رهبری و هم دستگاه‌هایی که در یک خلاء تحلیلی و تئوریک نسبت به انقلاب اسلامی قرار دارند، منتفع خواهند شد. مبلغی می‌گوید:

الگو‌های پارلمانی؛ ریاستی؛ صرفان تکنیک‌هایی در راستای فلسفه مردم سالاری هستند در ایران امروز دو مشکل دیده می‌شوند. یکم، هنوز تردیدهایی جدی در پذیرش مردم سالاری وجود دارد و دوم، در غیاب یک بحث جدی درباره مردم سالاری تکنیک‌ها و نماد‌های مردم سالاری به رغم تحفظ‌ها اما واگر‌هایی اجرا می‌شود.

شبکه اجتهاد: نام یک حقوقدان با مفاهیمی همانند عدالت، امنیت و نظم در پرتوی قانون گره خورده است. حقوقدانان اقتدار نظام اسلامی و حاکمیت و دفاع از ملت را بر عهده دارند و در واقع جامعه حقوقی در تحکیم پایه‌های نظام اسلامی از طریق توسعه و گسترش عدل در چهارچوب حاکمیت قانون نقش مهمی بر عهده دارند. یک حقوقدان باید مظهر عدالت، ابداع و خلاقیت در راستای تحقق اهداف بلند حقوقی باشد و در این مسیر باید مدام طرح و ایده ارائه کند.

هرچند بسیاری از فقها دریافت مبلغی بیش از اصل طلب را، به سبب شبهه ربا، حرام دانسته‌اند؛ اما برخی نیز شرط دریافت مبلغی به عنوان جریمه تاخیر در پرداخت دین را مجاز دانسته و منصرف از ادله ربا تلقی نموده‏‌اند، اما...

روشنفکری دینی و نواندیشی دینی دارای دو تفاوت اساسی با یکدیگر هستند؛ فقه سیاسی، و در مجموع فقه، برای نواندیش دینی معتبر است اما برای روشنفکردینی فقه جایگاهی ندارد. نواندیشان دینی، برخلاف روشنفکران دینی، سکولار نیستند.