خانواده و سلامت

معرفی کتاب الاحوال الشخصیه (الطلاق) - شبکه اجتهاد ijtihadnet.ir/ ۶۷۹۲-۲/ نویسنده(گان): سیدکاظم مصطفوی ناشر: المصطفی(ص) تعداد صفحه: ۱۳۶ قطع: نوع جلد: تاریخ نشر: ۹۴/۰۵/۰۶ قیمت: ۸۵۰۰ تومان کد دیویی: ۲۹۷٫۳۶ زبان: محل نشر: قم صفحات او

معرفی کوتاه:طلاق در اصطلاح شرعی، ازاله قید نکاح با صیغه مخصوص است، چنانکه در کتب فقهی آمده، به دست زوج است. در این میان مسأله‌ای وجود دارد و آن میزان اختیار مرد در طلاق است. یکی از سؤالات اساسی در این حوزه حق خواستن طلاق از طرف زوجه است. نگارنده در این رساله نشان داده که بر خلاف آنچه گفته می‌شود و به عنوان ظلم و ستم بر جامعه زنان یاد می‌شود، با توجه به ادله شرعی و آرا و نظرات فقهای عظام، اختیار طلاق به‌طور ویژه اختصاص به مرد ندارد.

معرفی کوتاه:یکی از جنجالی‌ترین موضوعات در عالم پزشکی در دهه‌های اخیر در سطح جهانی، موضوع «باروری و بارداری مصنوعی» است که اندیشمندان را به بحث و تبادل‌نظر در جنبه‌های مختلف وادشته است. جنبه فقهی و حقوقی باروری و بارداری مصنوعی دارای پیچیدگی خاص خود است. تحقیق حاضر در پی آن است که با استناد به آیات کریمه قرآن، احادیث نبوی (ع) و ائمه اطهار (ع)، دیدگاه و برداشت مراجع عظام از منابع فقهی و در مواردی اصول عملیه، حکم فقهی موضوع را از دیدگاه فقهای شیعه بیان داشته و برخی از آثار فقهی و حقوقی این روش‌ها را مورد بررسی قرار دهد.

در استاندارد حلال بسیاری از کشورها هیچ‌توجهی به فقه شیعی نشده است/ حلال بودن خوراکی‌ها حالا دیگر فقط مفهومی در میان مسلمانان نیست بلکه برند حلال به عنوان یکی از برندهای برگزیده در تمام دنیا و حتی در میان غیرمسلمانان برای خودش جا باز کرده است. به گزارش شبکه اجتهاد، روزنامه جوان طی یادداشتی آورده است: حلال بودن خوراکی‌ها حالا دیگر فقط مفهومی در میان مسلمانان نیست بلکه برند حلال به عنوان یکی از برندهای برگزیده در تمام دنیا و حتی در میان غیرمسلمانان برای خودش جا باز کرده است. این در حالی است که به گفته آیت‌الله حسن عالمی، …

معرفی کوتاه:بررسی ابعاد فقهی ضامن بودن پزشکان در مورد اعمال پزشکی و طبی از دیدگاه فقه شیعه امامیه است. در این اثر ضمن بیان کلیاتی از مسئولیت فقهی و شرعی طبیبان در مورد تشخیص و درمان بیماری‌های مختلف مردم، به برخی از احکام فقهی مربوط به قوانین پزشکی و حقوق بیمار پرداخته شده و زوایای مختلف این موضوع بررسی شده است. نویسنده تاریخچه‌ای از قوانین وضعی و تکلیفی مربوط به احکام طبی ارایه نموده و روش‌های طبیبان برای علاج و درمان انواع بیماران خویش را از لحاظ تاریخی بررسی نموده و احکام ضمان در این زمینه را بررسی نموده است. وی در همین راستا به ادله قرآنی، روایی و سایر ادله شرعی در مورد ضمان طبیب در فقه شیعه امامیه اشاره نموده و ابعادی از تلف شدن مریض و آسیب رسیدن به جسم وی بر اثر سهل‌انگاری اطباء را از منظری فقهی مورد بحث و بررسی قرار داده و دیدگاه فقهای امامیه را در این زمینه منعکس نموده است.

معرفی کوتاه:جریان فمینیسم و یا جریان دفاع از حقوق زنان که سال‌ها پیش در غرب تولد یافت، اینک تحولاتی شگرف را در نقش‌ها و جایگاه‌های فردی، خانوادگی و اجتماعی زنان رقم زده است. تغییرات جنسیتی نسل حاضر چالش‌ها و معضلات و بحران‌هایی شدید را در جهان غرب پدیدار ساخته است. در پژوهش حاضر ضمن بیان اندیشه‌های فمینستی، مورد پذیرش بودن آن در فقه مورد بررسی قرار گرفته و دیدگاه علما و فقهای اسلامی در مورد فمینیسم و مبانی آن‌ها بیان شده است.

معرفی کوتاه:نوشتار پیش رو به بررسی یکی از روش‌های نوین پزشکی در حوزه تولید مثل انسانی، تحت عنوان استفاده از رحم جایگزین اختصاص دارد. در این پژوهش ضمن ارائه آرای فقیهان اسلامی و ادله آن‌ها در زمینه حکم تکلیفی حرمت و حلیت جایگزینی رحم، به استناد اصل اباحه، نظریه حلیت مورد پذیرش قرار گرفته و در زمینه احکام وضعی، بر رابطه محرمیت طفل موصوف با صاحب رحم و خویشاوندان او بر اساس نظام محرمیت تأکید شده است.

یکی از ابزارهای تنبیه زن ناشزه که وظایف شرعی و عرفی خود را انجام نمی دهد، مطرح شده است. سوال آنست که آیا از معنای حقیقی «ضرب» به معنای «زدن و تنبیه بدنی» که نظر مشهور فقهاست، استفاده کنیم یا از یکی از معانی مجازی آن یعنی «اعراض»؟

اثبات یا نفی این رابطه آثار متعددی دارد. نگارندگان کوشیده اند با بررسی ادله مختلفی که ممکن است در اثبات حرمت استدلال شوند به این مسئله پاسخ گویند. دستاورد این پژوهش پس از بررسی استدلال های مختلف، این است که هیچ یک از این ادله برای اثبات مدعا کافی نیست.

معرفی کوتاه:کتاب حاضر، پژوهشی است که مؤلف در آن تلاش می‌کند به بررسی حکم شرعی و قانونی سقط‌جنین از منظر فقه، حقوق و اخلاق بپردازد. بخش اول کتاب به مفهوم کاهش جنین و بررسی آن از دیدگاه اخلاق پزشکی اشاره دارد که به جهت بین‌رشته‌ای و نوظهور بودن مسئله، ابتدا مفهوم شناسی موضوع و سپس به طرح مکاتب و نظرات مختلفی که در باب کاهش جنین وجود دارد، پرداخته شده است. در بخش دوم کتاب به بررسی مشروعیت کاهش جنین در فقه و حقوق پرداخته شده است، با این هدف که با کنکاش در منابع حقوقی و فقهی، حکم موضوع مذکور روشن شود.

معرفی کوتاه:مقایسه‌ای بین نظریات فقهی فقهای شیعه امامیه و دیدگاه فقه اهل‌سنت حنفی در مورد کنترل موالید و کاهش جمعیت است. در این نوشتار ابتدا به بیان مفهوم لغوی و جمعیت و تحدید نسل پرداخته شده و توصیفی از سیاست‌های کنترل جمعیت و سابقه این سیاست‌ها اعم از سیاست‌های بین‌المللی، مواضع، اهداف و راهبردهای مربوط به آن ارایه شده است. آن گاه نویسنده از منظری فقهی به بررسی حکم شرعی روش‌های مختلف کنترل موالید و جلوگیری از حاملگی پرداخته شده و دیدگاه فقه شیعه امامیه و فقه حنفی در مورد حرمت یا جواز تحدید نسل منعکس شده است. نویسنده در همین راستا به تبیین ادله موافقان و مخالفان دیدگاه کنترل جمعیت و استناد آنان به آیات، روایات، اجماع و دلیل عقلی پرداخته و قواعد اصولی و فقهی مورد استناد آنان را در این زمینه به صورت اجمالی بیان کرده است.

آیت‌الله عالمی با انتقاد از سو استفاده برخی از افراد از اعطای استاندارد حلال در کشور، از کشمکش میان وزارتخانه‌ها برای اعطای این برند ابراز نگرانی کرد و نسبت به ترویج برندهای غذای غیرحلال هشدار داد. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله حسن عالمی نماینده ولی فقیه در وزارت جهاد کشاورزی در خصوص موضوع غذای حلال در کشور اظهار کرد: تولید غذای حلال در جمهوری اسلامی ایران جایگاه ویژه‌ای دارد، اما موانعی وجود دارد که باید این موانع را برطرف نماییم. وی افزود: از حدود شش سال قبل موضوع توسط حوزه نمایندگی ولی فقیه با همکاری برخی دستگاههای دیگر در مجامع …

معرفی کوتاه:کتاب حاضر، کتابی فقهی – استدلالی درحکم تراشیدن ریش، به قلم شهید صدر است. زبان کتاب عربی است. ابتدا در مقدمه مفصلی نسب شهید محمد صدر، ولادت، صفات، سجایا، قول علمای مختلف درباره شهید صدر، افکار اجتماعی ایشان و ... مطرح شده است. این اثر از روی جزوه دست‌نویسی که از شهید صدر با همین عنوان به جا مانده، منتشر شده است. در صفحاتی از کتاب تصویر نسخه خطی شهید صدر چاپ شده است. نویسنده ابتدا دلایل قرآنی بر حرمت تراشیدن ریش را عنوان می‌کند، سپس دلایلی که دال بر حرمت تراشیدن ریش در سنت شریف پیامبر (ص) است، مطرح می‌شود. در نهایت نیز ادله لبیدر حرمت تراشیدن ریش گفته شده است.

معرفی کوتاه:در کتاب حاضر نویسنده بر آن است که موضوع پیوند اعضا را با تمام فروعاتش ازنظر فقه شیعه مورد بررسی قرار دهد. در بخش اول کتاب قطع عضو و احکام آن‌که شامل حکم قطع و تشریح به‌حسب احکام اولی، قطع به‌حسب حکم ثانوی، حکم قطع عضو از انسان زنده و در بخش دوم موانع پیوند اعضا و بخش سوم فروع متفرقه پیوند و بخش چهارم حکم پیوند اعضا از دیدگاه فقه شیعی و در انتها به‌صورت بسیار مختصر دیدگاه‌های موجود بین اهل سنت بیان شده است و در انتهای هر فصل فتاوای فقهای برجسته معاصر پیرامون مباحث ذکر شده، بیان شده است.

معرفی کوتاه:در کتاب حاضر، مؤلف به یکی از مسائلی که جنبه فقهی و علمی دارد یعنی مسئله بلوغ در دختران پرداخته است. وی سعی کرده است این مسئله را در فقه اسلامی بررسی کند. در این کتاب بیان می‌شود که با توجه به بررسی‌های عمل آمده مقصود از بلوغ در اسلام بلوغ جنسی است یعنی رسیدن دختران به سنی که قوای جنسی آنان به حد کمال رسیده باشد و به‌طور طبیعی بتوانند تولیدمثل نمایند و هرگاه به این حد از کمال نرسند، بالغ نیستند و احکام تکلیفی و وضعی متوجه آنان نمی‌گردد.

معرفی کوتاه:انسان در نظام آفرینش جایگاه والا و شایسته‌ای دارد. او برترین آفریده و عصاره هستی است که حکمت، علم و رحمت حق در ابعاد وجودی‌اش تجلی یافته است. در نظام فقهی اسلام پیوند ازدواج در اسلام در دو قالب ازدواج دائم و مستمر، و ازدواج موقت و زمان‌مند ارائه و اندیشیده شده است. نگارنده در کتاب حاضر به بررسی موضوع احکام ازدواج با غیر مسلمان در فقه امامیه و اهل سنت پرداخته است و بر اساس منابع مختلف این مسأله را تحلیل کرده است.

نویسندگان در این پژوهش، با بررسی آرای مختلف به این نتیجه رسیده­اند که صاحبان اسپرم و تخمک، والدین واقعی کودک هستند و صاحب رحم در حکم مادر رضاعی است. در نتیجه می توان گفت که کودکان آزمایشگاهی با این افراد و همسران آن­ها محرم هستند و موانع نکاح بین ایشان حاکم است.

معرفی کوتاه:در کتاب حاضر فقه منابع طبیعی بررسی شده است. ابتدا منابع طبیعی و مالکیت تعریف شده و ویژگی‌ها و منشاء مالکیت گفته شده است. سپس مالکیت در نظام‌های اقتصادی سرمایه‌داری، سوسیالیسم و اسلام بیان شده و مالکیت خصوصی مطرح شده است. طبقه‌بندی مالکیت در نظام اقتصادی اسلام از جمله مالکیت دولتی، عمومی، عامه، خصوصی و ... آورده شده، سپس مالکیت انواع منابع طبیعی مانند زمین، معدن، آب و ... به تفصیل بررسی شده است. در ادامه بهره‌برداری از منابع طبیعی دولتی و عمومی؛ و قواعد و اصول آن گفته شده است. در نهایت مدیریت اقتصادی منابع طبیعی و آثار اقتصادی مدیریت ثروت‌های طبیعی بر جامعه مورد بحث قرار گرفته است.

فقهای امامی درباره آثار نسب پس از رجوع پدر از لعان فرزند نظرات مختلفی ابراز کرده اند. مقاله حاضر با در نظر گرفتن ماهیت حقوقی رجوع از لعان که نوعی اقرار است، به تحلیل مستندات فقهی هر یک از نظرات، از جمله روایات موجود و اصول عملیه قابل استناد، همت گمارده است و در صدد پاسخ گویی به این پرسش است که آیا تمام آثار نسبی پدر و فرزند و نیز خویشاوندان پدری با فرزند پس از رجوع پدر از لعان بازمی­گردد یا تنها بخشی از آثار نسبی که تکلیفی برای پدر محسوب می­شوند، باز می­گردند

معرفی کوتاه:در اثر حاضر راههای محرمیت از دیدگاه فقه امامیه بررسی شده است. ضرورت رابطه میان زن و مرد، حفظ حجاب، لزوم رعایت آن و راههای محرمیت از مسائل ضروری شریعت اسلام است. در این کتاب ابتدا معنای محرم و مفاهیمی همچون محرمات، مصاهرت، احصان، شبهه و ... بررسی شده است. سپس در خصوص ضروری بودن رابطه زن و مرد و حدود و چگونگی آن بحث شده و مشروعیت ازدواج و ماهیت راههای محرمیت مطرح شده است. در ادامه اسباب تحریم در دو بخش تحریم عقوبتی و تحریم حرمتی بررسی شده و راههای ایجاد محرمیت از طریق شیر دادن، عقد و سایر موارد آورده شده است. راههای محرمیت فرزندان فرزنده خوانده با فرزندپذیران و بستگان آنان از جمله مباحث مهمی است که در این کتاب مورد بررسی قرار گرفته است.

خانواده یکی از مهم‌ترین و حساس‌ترین کانون‌های رشد و تکامل بشر به شمار می‌رود. اسلام نیز با توجه خاص به این کانون، احکام فراوان فقهی و اخلاقی را در خصوص آن تشریع کرده است. تحقیق حاضر بخشی از احکام ازدواج را که عبارت است از حکم زوجیت فرقه‌های مختلف مسلمان با همدیگر مورد بحث قرار داده است. نویسنده در صدد است تا شرط بودن وحدت مذهبی زوجین را بررسی کند. از آن‌جایی که این موضوع ارتباط مستقیم به عرض و نسل دارد، ضروری است که برای تبیین بیشتر آن، تحقیق جدید و کامل‌تری پیرامون آن صورت بگیرد.

شبکه اجتهاد: در این جدول با ۵ عنوان جدید از تازه‌های نشر اسفند ۹۴ که در موضوع خانواده و فرهنگ به مرحله انتشار رسیده‌اند،‌ از جمله « جامعه‌شناسی جنسیت با رویکردی اسلامی» و «مشکلات مهم تلقیح مصنوعی» آشنا می‌شوید.

این مقاله با بررسی دلایل دو جانبه، تمایل مصلحت اندیشانه خود را به دیدگاه دوم نشان می دهد؛ دیدگاهی که با اصول حقوقی و مصلحت خانواده سازگار است و علاوه بر این، ضمانت اجرای شروط اذن ولی و اجازه دادگاه را روشن می کند.

از جمله شروط متصور در ضمن عقد نکاح، شرط عدم رابطه جنسی است. برخی از محققان محترم در نوشتارهای خود جواز چنین شرطی را با عنوان تمکین حق است نه حکم، مطرح کرده اند. آنان برای اثبات سخن خود به دلایلی نیز تمسک جسته اند. نگارندگان مقاله حاضر با نقد دیدگاه مذکور بر این عقیده اند که چنین شرطی در زندگی زناشویی از جمله صور شروط مغایر با مقتضای عقد نکاح است و از مصادیق تحریم مباح و سلب حق به شمار می آید.

در کتاب حاضر جایگاه اذن ولی در نکاح دختران از دیدگاه فریقین بررسی شده است. ابتدا اصطلاحات کلیدی پژوهش مانند: فقه و اجتهاد، حقوق، نکاح، اذن، اذن‌دهنده، مأذون، مورد اذن، ولی، باکره و فریقین مفهوم‌یابی شده است. سپس فهرستی از اقوال فقهای شیعه و سنی در این خصوص ارائه شده است. در ادامه ادله و اسناد شرعی پنج قول مشهور فقهای شیعه در این زمینه بررسی شده است. دیدگاه فقهای اهل سنت نیز مطرح شده و در نهایت دیدگاه مختار بیان شده است.

در سه نظام فقه امامیه، حقوق ایران و حقوق فرانسه مصلحت کودک، اصل و محور قواعد حاکم بر نگهداری و تربیت کودک است و هر یک از این سه نظام به منظور حمایت از این اصل تدابیری را اندیشیده اند.

معرفی کتاب بررسی فقهی خارج از رحم

با مطالعه تطبیقی حقوق اسلام و اسناد حقوق بشر چنین بر می آید که «حق ازدواج زنان» در هر دو منبع گرچه در پاره ای از موارد در تعارض دارد در بسیاری از موارد نیز منطبق می باشد به طوری که طبق منابع حقوق بشر، ازدواج زنان و مردان، بدون قید و شرط مطرح شده در اسلام از قبیل رضایت ولی، و هم دین بودن طرفین عقد معرفی شده است. با این وجود در هر دو منبع، رضایت زوجین شرط اساسی صحت ازدواج بوده و ازدواج کودک غیر بالغ، در صورت عدم توجه به رعایت مصلحت او، ممنوع می باشد.

این مقاله بر آن است که سازوکارهای حمایت از حق کودک بر آموزش را در فقه امامیه و اسناد حقوقی بررسی کند. برخی از مهمترین سازوکارهای فقهی در قالب حمایت اقتصادی، حمایت های روحی و حمایت های معنوی تعریف شده است.

معرفی نشریات فقهی: دو فصلنامه فقه و حقوق خانواده (ندای صادق)