همه مطالب

تدریس استاد هادوی تهرانی از طریق «لایو اینستاگرام»، روشی است که می‌تواند برای سایر استادان حوزه که دروس آنان این روزها به علت کرونا تعطیل شده است، الگو باشد. به گزارش شبکه اجتهاد، ایران، کشوری حادثه‌خیز در جهان به شمار می‌رود، به ویژه در سال‌های اخیر که همانند برخی از مناطق دنیا شاهد بروز پی در پی سیل، بیماری و زلزله و ده‌ها حادثه بوده‌ و هستیم و این روزها به ویژه مردم قم با بیماری کرونا دست و پنجه نرم می‌کنند. این بیماری این روزها منجر به تعطیلی مراکز آموزشی از جمله حوزه علمیه شده است؛ اما استاد مهدی …

شبکه اجتهاد: نوع تلقی برخی از عزیزان ما در این‌گونه موارد حساس، کم‌اهمیت انگاشتن توصیه‌های پزشکی، بهداشتی و حتی مسلمات عقلی به بهانه شفابخش یا منزه بودن فضاهای مرتبط با اهل‌بیت (ع) است. اخیراً دوستی تعریف می‌کرد در یکی از مجالس عزای حضرت زهرا (س) به کسی که با دست‌های بدون دستکش کفش‌های عزاداران را مرتب کرده بود و با همان دست بدون شستشو به ریختن چای پرداخت، تذکر داده بود که باید قبل از دست زدن به استکان‌ها، دست‌های خود را بشوید، آن فرد در پاسخ گفته بود به برکت حضرت زهرا، هیچ‌کس، هیچ مشکلی پیدا نمی‌کند، همین تماس …

شبکه اجتهاد: متأسفانه این روزها مردم کشورمان به شکل گسترده‌ای نگران و درگیر ویروس کرونا هستند و اعلام دیرهنگام هشدارهای لازم و کوتاهی برخی نهادهای مسؤول نیز بر وخامت اوضاع افزوده است. طبیعی است که در چنین شرایطی هرکسی از زاویه و منظر خود به موضوع بپردازد و بر اساس مسؤولیت خود وظیفه‌ای را بر عهده بگیرد و در این میان نهادهای دینی و متولیان امور مذهبی هم حوزه مسؤولیت تعریف شده‌ای دارند. توصیه به دعا و توسل، ترویج مراقبتهای معنوی، کاهش تجمعات مذهبی، تأکید بر ملاحظه نکات بهداشتی در مجامع دینی و … از این گونه وظایف به شمار‌ …

رئیس دفتر آیت‌الله شبیری زنجانی، اعمال قرنطینه برای این مرجع تقلید و دفتر ایشان را به خاطر بیماری کرونا تکذیب کرد و گفت: حال این مرجع تقلید خوب است و در منزل در حال استراحت هستند. به گزارش شبکه اجتهاد، شایعات مربوط به ورود آیت‌الله سیدموسی شبیری زنجانی از مراجع تقلید و اعضای دفتر ایشان در قرنطینه در چارچوب اقدامات پیشگیرانه و احتیاطی بیماری کرونا نادرست است. حجت‌الاسلام والمسلمین محمد رضا باباخانی، رئیس دفتر آیت‌الله شبیری زنجانی، اعمال قرنطینه برای این مرجع تقلید و دفتر ایشان را به خاطر بیماری کرونا تکذیب کرد و گفت: حال این مرجع تقلید خوب …

شبکه اجتهاد: آنچه پیش‌روی شما قرار می‌گیرد اطلاعاتی درباره: چه کار کنیم تا به ویروس کرونا مبتلا نشویم؟ / در صورت ابتلا به ویروس کرونا چه کار کنیم؟ / اگر در خانواده فردی دچار ویروس کرونا شد چه کار کنیم؟ / در صورت برخورد با کسی که ویروس کرونا دارد، چه کار کنیم؟ / چگونه در سفر از نقاط آلوده به ویروس کرونا در امان بمانیم؟

شبکه اجتهاد: خبر کرونا وقتی که در قم آمد، روحانیت حتی اگر می‌خواست واکنشی هم نشان ندهد، نمی‌توانست. آیت‌الله ناصر مکارم شیرازی به مردم توصیه کرد که در مراکز عمومی حاضر نشوند. وی گفت که زیارت عاشورا و حدیث کسا را در خانه بخوانید؛ چرا که این دو روحیه می‌دهد و آثار گران‌بهایی دارد. آیت‌الله جعفر سبحانی هم گفت که سخن پزشکان و متخصصین برایمان حجت است و هرچه آنها در این خصوص بگویند باید به آن عمل کرد. آیت‌الله‌ شبیری زنجانی نیز در فتوایی اعلام کرد: «با توجه به خطر جدی این بیماری، رعایت ضوابط بهداشتی و پزشکی بر …

مسئول اداره پذیرش معاونت آموزش حوزه علمیه خراسان خبر داد: متقاضیان تحصیل در حوزه از ۳ اسفند ۹۸ تا ۳۱ فروردین ۹۹ می‌‌‌توانند نسبت به ثبت نام اقدام نمایند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام عبدالله قدرتی با بیان اینکه ثبت نام و پذیرش متقاضیان تحصیل در این حوزه از ۳ اسفند آغاز می‌‌‌شود، گفت: رویکرد پذیرش در این دوره برای سال تحصیلی آینده، برپایه‌ی جذب نخبگانی خواهد بود. وی با اشاره به پاسخگویی به نیازهای دین و انسانی و همچنین تربیت عالمان دینی در حوزه‌ها‌ی علمیه شیعی، افزود: حوزه علمیه کهن خراسان به‌عنوان دومین حوزه علمیه جهان تشیع، در امتداد …

در اواخر ماه دسامبر سال ۲۰۱۹، ویروس جدیدی با نام «کرونا» در یکی از شهر‌های کشور چین شیوع پیدا کرد و طی چند روز به کشورهای متعددی چون ایران گسترش یافت. این دوره آموزشی کوتاه و مفید، به صورت خلاصه به دانستنی‌های ضروری در رابطه با این ویروس می‌پردازد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، سامانه آموزش آنلاین معاونت آموزشی سازمان نظام پزشکی جمهوری اسلامی ایران، پیرو مثبت شدن بیماران مبتلا به ویروس کرونا در کشور، دوره آموزش همگانی «ویروس کرونا؛ پیشگیری و دانستنی‌های ضروری» را راه‌اندازی کرد. براین اساس، این دوره آموزشی کوتاه و رایگان، در کمتر از ۱۵ دقیقه با …

معاون تبلیغات اسلامی آستان قدس رضوی با اشاره به اینکه تمهیداتی برای برگزاری مراسم اعتکاف در نظر گرفته شده است، گفت: مراسم اعتکاف مسجد گوهرشاد حرم مطهر رضوی لغو نشده است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام حسین شریعتی‌نژاد، معاون تبلیغات اسلامی آستان قدس رضوی، در خصوص برگزاری و یا عدم برگزاری مراسم اعتکاف، به ایکنا گفت: با توجه به شرایط موجود جلسات توجیهی با معتکفان برگزار خواهد شد، اما مراسم اعتکاف لغو نمی‌شود. وی افزود: در این راستا برای امر پیشگیری و رعایت مسائل بهداشتی اقدامات مراقبتی انجام خواهد شد. شریعتی‌نژاد بیان کرد: در خصوص افرادی که از خارج از …

شبکه اجتهاد: در ماه‌های اخیر کرونا ویروس به‌عنوان مهم‌ترین عامل مسری عفونی تنفسی در دنیا مطرح شده و در روزهای اخیر مواردی از شیوع آن نیز در کشور مشاهده و ثبت شده است. ویروس کرونا از جمله ویروس‌هایی است که قدرت انتقال نسبتا بالایی نسبت به دیگر عوامل عفونی میکروبی دارد و به همین دلیل ۲۰ نکته مهم را در شرایط کنونی برای مقابله با انتقال این ویروس ارائه می‌دهیم که به شرح زیر است: ۱- یکی از مشکلات مرتبط به این ویروس مقاومت محیطی آن بوده و می‌تواند روی سطوح از دو ساعت تا ۹ روز بنا به شرایط …

تولیت آستان قدس رضوی ضمن اعلام آمادگی کامل این نهاد برای همکاری با وزارت بهداشت، خواستار اهتمام جدی این وزارتخانه به مسئله سلامت زائران و مجاوران بارگاه منور رضوی در موضوع ویروس کرونا شد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین احمد مروی تولیت آستان قدس رضوی، در تماس تلفنی با وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، ضمن دریافت آخرین گزارش‌ها و اطلاعات در خصوص ویروس کرونا، اظهار کرد: حفظ سلامت زائران بارگاه منور رضوی اولویت نخست آستان قدس است و بر این اساس آمادگی داریم به منظور اتخاذ تدابیر لازم و اقدامات پیشگیرانه، بنا بر سیاست‌های وزارت بهداشت عمل نماییم. …

مدیرکل تبلیغات اسلامی فارس با بیان اینکه بنا به درخواست وزارت بهداشت و موافقت سازمان تبلیغات اسلامی کشور، در سال جاری مراسم معنوی اعتکاف در این استان برگزار نمی‌شود. همچنین مسئول ستاد مردمی اعتکاف همدان از عدم برگزاری مراسم معنوی اعتکاف ماه رجب در این استان خبر داد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام محمدصادق مهرابی، مدیرکل تبلیغات اسلامی فارس، با اشاره به شیوع ویروس کرونا در کشور به ایکنا گفت: وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی از سازمان تبلیغات اسلامی درخواست کرد به دلیل اینکه کنترل فضاهایی نظیر تجمع‌های اعتکاف از نظر سلامت برای آنان مشکل است، لذا مراسم اعتکاف …

آیت‌الله شبیری زنجانی در جواب استفتایی در مورد کرونا بیان کرد: با توجه به خطر جدی این بیماری، رعایت ضوابط بهداشتی و پزشکی بر همگان لازم است. مسئولین نیز باید با جدیت، تدابیر لازم و فوری را برای ممانعت از شیوع بیشتر بیماری عملی کنند. به گزارش شبکه اجتهاد، متن استفتا و پاسخ آیت‌الله سید موسی شبیری زنجانی درباره‌ی بیماری کرونا بدین شرح است: پرسش: «با توجه به توصیه پزشکان و متخصصین به حضور نیافتن افراد مشکوک به بیماری واگیردار اخیر در مجامع و محیط‌های عمومی، عدم توجه افراد به این توصیه چه حکمی دارد؟ آیا رعایت این توصیه‌ها از …

سه تن از مراجع عظام تقلید قم ضمن توصیه به رعایت دستورات پزشکی و بهداشتی پزشکان مربوطه، ملت ایران را به خواند دعا و توسل به خداوند و اهل بیت(علیهم السلام) و اذکار مجرب توصیه کردند. به گزارش خبرنگار اجتهاد، آیت‌الله وحید خراسانی ضمن تأکید بر رعایت دستورات پزشکی و بهداشتی، برای دفع بیماری و نگرانی مؤمنان توصیه‌ای ارائه کردند. بنابراین گزارش، جمعی از مومنین از آیت‌الله حسین وحید خراسانی خواستند تا جهت دفع بیماری و نگرانی ،توصیه‌ای بفرمایند. معظم له فرمود: ضمن رعایت دستورات پزشکی و بهداشتی، هر روز دست خود را روی قلبتان بگذارید و هفت مرتبه سوره …

آنچه در این موضوع اهمیت دارد تشخیص ضرورت و تبیین محدوده آن است؛ اگر بتوانیم از ادله استفاده کنیم که مقصود از ضرورت اعم از ضرورت در حفظ حیات و حفظ سلامتی فرد است، پس‌ می‌توان حکم به جواز برداشت عضو داد و در غیر این صورت نمی‌شود. به گزارش خبرنگار اجتهاد، در راستای برنامه‌های علمی پژوهشی هیئت اندیشه‌ورز دین، سلامت و سبک زندگی حوزه علمیه خراسان در حیطه فقه پزشکی، نشست تخصصی «جواز برداشت عضو و بافت پیوندی از بیماران مرگ قلبی» با حضور اساتید حوزه علمیه به میزبانی دانشگاه علوم پزشکی مشهد و در سالن شهید‌ هاشمی‌نژاد بیمارستان …

اختصاصی شبکه اجتهاد: نشست هم‌فکری مسئولان ارشد و اساتید علوم پزشکی خراسان رضوی با علما و اساتید حوزه علمیه خراسان، پیرامون معرفی و روش‌های پیشگیری و بررسی میزان شیوع و علل ابتلاء به ویروس کرونا، شب گذشته در بیت آیت‌الله شیخ مصطفی اشرفی شاهرودی برگزار شد. در این جلسه هم‌اندیشی آیت‌ا‌الله اشرفی شاهرودی، آیت‌الله سیدجعفر سیدان و حجج‌اسلام والمسلمین محمدباقر فرزانه (دبیر شورای عالی حوزه علمیه خراسان)، حمید درایتی، مجتبی الهی خراسانی، سیدهادی مرتضوی، علی رحمانی، سیدمحسن حسینی فقیه، سعید رمزی، علی روشندل (مدیر روابط عمومی مرکز مدیریت حوزه علمیه خراسان) و حجت‌الاسلام مهدی اسدی (مدیر گروه معارف دانشگاه علو …

مرکز مدیریت حوزه و مدارس حوزه‌های علمیه استان‌های خراسان رضوی، خراسان شمالی و خراسان جنوبی به خاطر پیشگیری از بیماری کرونا تا پایان هفته جاری تعطیل اعلام شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، در پی اعلام استانداری خراسان رضوی و به دنبال شیوع بیماری کرونا در برخی شهرهای کشور، دروس عمومی و مدارس حوزه علمیه خراسان از چهارم تا دهم اسفند ۹۸ تعطیل شده است. در اطلاعیه‌ معاونت آموزش حوزه علمیه خراسان آمده است: کلیه مدارس علمیه برادران و خواهران استان‌های خراسان رضوی، شمالی و جنوبی تا آخر هفته جاری تعطیل می‌باشد. مسؤولین مدارس ضمن رعایت نکات بهداشتی(۱)، اقدامات لازم را …

شبکه اجتهاد: آیت‌الله ناصر مکارم شیرازی از مراجع تقلید گفت: مردم باید توصیه‌ها و دستوراتی را که مسئولان بهداشت و درمان کشور برای جلوگیری از ابتلا به ویروس کرونا ارائه می‌دهند را با دقت رعایت کنند و انجام دهند و از حضور در امکان عمومی بپرهیزند. این مرجع تقلید در یک فایل ویدئویی که امروز روز شنبه منتشر شد، در این خصوص افزود: برای مقابله با این بیماری باید بر اعصاب خود مسلط باشیم و از ترس و استرس پرهیز نماییم.  ‌خوب است در تمام خانه‌ها زیارت عاشورا و حدیث کسا خوانده شود، زیرا این دو به همه روحیه می‌دهد …

شبکه اجتهاد: آیت‌الله سبحانی در پیامی تصویری، پدیده‌های هستی را دارای مصلحتی دانست که تنها خداوند به آن عالم است و تاکید کرد: آنچه مسئولان پزشکی در مورد این بیماری م‌گویند برای ما حجت است و می‌بایست در اجتماعات عمومی کمتر حضور یافته و نکات بهداشتی را رعایت کنیم. فیلم سخنان آیت‌الله سبحانی را در زیر مشاهده کنید:      

شبکه اجتهاد: عبدالحسین طالعی متولد ۱۳۴۰ در دزفول از فهرست‌نگاران فعالی است که تاکنون نقش زیادی در معرفی ناشناخته‌های تراثی داشته است. در کنار ده‌ها عنوان تألیف و تحقیق، سردبیری نشریه وزین «کتاب شیعه» نیز یکی از فعالیت‌های او به حساب می‌آید. حجم فعالیت‌های طالعی در زمینه معرفی شخصیت و آثار محدث نوری به اندازه‌ای است که او را به مرجعی برای گفتگو پیرامون «صاحب مستدرک» تبدیل کرده است.استاد طالعی پژوهش جدی درباره مرحوم محدث را از سال ۱۳۷۷ با انتشار کتابی با عنوان «محدث نوری» آغاز کرده‌ است. کتابی که بی‌تردید هنوز هم از منابع مهم و قابل اعتنا …

روحانیت متعهد، به خون سرمایه‌داران زالوصفت تشنه است و هرگز با آنان سر آشتی نداشته و نخواهد داشت. آن‌ها با زهد و تقوا و ریاضت درس خوانده‌اند و پس از کسب مقامات علمی و معنوی نیز به همان شیوه زاهدانه و با فقر و تهیدستی و عدم تعلق به تجملات دنیا زندگی کرده‌اند و هرگز زیر بار منت و ذلت نرفته‌اند. به گزارش شبکه اجتهاد، سوم اسفندماه، سالروز پیام حضرت امام خمینی(ره) به روحانیان، مراجع، مدرسان، طلاب و ائمه جمعه و جماعات است که متن این پیام که با عنوان «منشور روحانیت» شناخته‌‌ می‌شود، بدین شرح است: خدمت حضرات روحانیون …

به تازگی کتاب «عراق و سیستانی» با هدف بررسی نقش آیت‌الله سیستانی در تاسیس نظام سیاسی عراق پس از سال ۲۰۰۳ توسط انتشارات انکی و تالیف محمد جمیل المیاحی منتشر شد. به گزارش شبکه اجتهاد، به تازگی کتابی با عنوان «عراق و سیستانی» توسط انتشارات “انکی” تالیف محمد جمیل المیاحی منتشر شد. این کتاب که یک پژوهش دانشگاهی است، به طور مفصل به نقش آیت‌الله سیستانی درعراق به ویژه پس از سال ۲۰۰۳ پرداخته است؛ یعنی زمانی که حکومت جدید عراق تاسیس شد و عراق با چالش‌‌های زیرساختی و مدیریتی و مثلث قدرت روبرو شد و تمام عراقی‌‌ها نگران کشور …

بر اساس فقه معاصر اهل سنت؛ از آن‌جا که انتخابات فرآیند شکل‌گیری حکومت است و سپس برخی از شهروندان، کارگزاران حکومت می‌شوند؛ در نتیجه طبق مبانی فقه سیاسی اهل سنت، آنان بر اساس پیمان وفاداری باید در دیپلماسی عمومی حضور یافته و از ارکان کشور، دفاع نماید. به گزارش شبکه اجتهاد، به همت مؤسسه مذاهب اسلامی با همکاری مشترک مؤسسه فتوح اندیشه ـ گروه فقه اقوام‌ و اقلیت‌های دینی و مذهبی ـ، مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، دارالاعلام لمدرسه اهل‌بیت، کرسی آزاد‌اندیشی «مشارکت سیاسی ـ اجتماعی اهل سنت در حکومت اسلامی» با ارائه حجت‌‌الاسلام ‌والمسلمین دکتر سید سجاد ایزدهی و …

شبکه اجتهاد: فقه بر زیبایی، پاکی و تعالی هنر تمرکز دارد. “شناخت موضوع هنر نمایشی”، “شناخت منبع فقه هنرهای نمایشی” و “شناخت ابزار تفسیر نصوص ناظر به هنر نمایشی”، سه محور اساسی در روش شناسی فقه هنرهای نمایشی است. هنر نمایشی افزون بر جوانب و مؤلفه‌های هنری ویژه، متاثر از روابط اجتماعی و فرهنگی است و به همین جهت از حیث “تبیینی” نیازمند دست یابی به معرفت بینارشته‌‌ای حاصل از چند دانش از جمله ارتباطات و هنر است. چنین موضوعاتی را نباید به صورت جدا از روابط اجتماعی و هنری جامعه دید، همانگونه که نباید این معرفت را بدون نگاه …

استاد گروه رجال‌پژوهی حوزه علمیه خراسان، پنج گام اساسی در بررسی سند روایات را به صورت عملی توضیح داد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین سید علی دلبری، در نشست دیگری در دوره تربیت پژوهشگر علوم حدیث و در دومین جلسه از سلسله جلسات بررسی گونه‌های اسناد در کتب اربعه و وسائل الشیعه، با معیار قرار دادن پنج گام اصلی در اعتبار سنجی سند حدیث، سه سند روایت دوم از ابواب مقدمات عبادات در کتاب وسائل الشیعه را تفکیک و شناسایی و اعتبارسنجی کرد. دلبری با اشاره به فصل چهارم کتاب رجالی خود، بایسته‌های بررسی سند و روش متقدمان و …

معاون آموزش حوزه‌های علمیه از تعطیلی همه دروس حوزه علمیه قم در روز یکشنبه ۴اسفند خبرداد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین مهدی رستم نژاد از ادامه تعطیلی دروس حوزه علمیه قم خبرداد. وی گفت: به علت پیشگیری از سرایت ویروس کرونا تمامی دروس حوزه علمیه قم در همه سطوح اعم از مدارس علمیه، مراکز تخصصی و دروس سطوح عالی و خارج حوزه علمیه قم فردا یکشنبه ۴ اسفند تعطیل می‌باشد. معاون آموزش حوزه‌های علمیه افزود: اگر در سایر روزهای هفته پیش رو، دروس حوزه علمیه قم تعطیل اعلام شود، به طلاب و اساتید حوزه اطلاع رسانی خواهد شد. گفتنی است، …

به همت شرکت نسیم شاخص اطلاعات نور (نشان)، وابسته به مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی (نور)، نرم‌افزار آموزگار فقاهت تولید و عرضه شد. به گزارش شبکه اجتهاد، نرم‌افزار آموزگار فقاهت به همت شرکت نسیم شاخص اطلاعات نور (نشان)، وابسته به مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی (نور)، تولید و عرضه شد. این نرم‌افزار که با همکاری مؤسسه کتاب‌شناسی شیعه، تهیه و تولید شده است؛ تصویر ۱۰۰ دفتر از تقریرات دروس مرحوم آیت‌الله محقق داماد به قلم شاگردان ایشان و دست‌نوشته‌هایی به قلم ایشان را در خود جای داده است. تقریرات آیت‌الله سید محمد علم الهدی، تقریرات آیت‌الله شیخ علی حیدری کاشانی، …

مجمع عالی طب اسلامی ایرانی وابسته به اندیشکده حوزه‌های علمیه درمورد بیماری ناشی از ویروس کرونا بیانیه‌ای منتشر کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، در این بیانیه آمده است: ضمن تشکر از جامعه پزشکان انقلابی و دلسوز، به استحضار مردم شریف ایران می‌رساند با توجه به اعلام شیوع بیماری موسوم به «کرونا» و با عنایت به توانمندی تشخیص در طب اسلامی ایرانی؛ بر خلاف نگرانی‌های موجود، پیشگیری و حتی درمان این بیماری آسان بوده و با عمل به موارد ذیل به راحتی قابل مهار خواهد بود. شایان ذکر است علائم این بیماری؛ تب شدید همراه با سرفه شدید و بعضاً اسهال …

مدرس حوزه علمیه مشهد اظهار داشت: برای حل معضلات حدیث باید شناخت درستی از قضیه خارجیه و حقیقه داشته باشیم. ممکن است ظاهر حدیثی قضیه خارجیه باشد لیکن در واقع قضیه حقیقیه باشد. به گزارش شبکه اجتهاد، ‌حجت‌الاسلام والمسلمین مصطفی اسکندری، مدرس حوزه علمیه مشهد، عضو شورای علمی فقه و اجتهاد دفتر تبلیغات اسلامی در هجدهمین نشست تخصصی حلقه مطالعاتی حدیث شناسی مقارن با موضوع «شناخت ظرفیت جامعه هدف؛ پاشنه فهم سنت» که در مرکز تخصصی آخوندخراسانی برگزار شد، اظهار داشت: فهم صحیح پیامی که ادعای ماندگاری دارد به واسطه‌ی چند نکته است: ۱٫ پیام آورنده ۲٫ پیام گیرنده ۳٫ …

شبکه اجتهاد: در بحث از رابطه فقه و انقلاب اسلامی و توسعه فقه، ابتدا باید خود فقه را تعریف کنیم. مقصود از فقه چیست؟ آیا مقصود از آن، دانشی مانند سایر دانش‌ها، با آن نظام و ساختار خود دانش است؟ ممکن است بگوییم مقصود از فقه، شریعت است؛ به عبارت دیگر، فقه به معنای عام که اعم از بحث‌های احکام است و حتی بحث‌های اعتقادی و اخلاقی را در بر بگیرد. ممکن است منظور از فقه فرایند استنباط و اجتهاد باشد. طبیعتا این بحث مفهومی، در ادامه بحث بالجمله موثر است. حتی ممکن است برداشت یا ترجمه دیگری از فقه …