همه مطالب

شهید صدر بحثی درباره پول دارد که پول‌های قبل با پول‌های جدید، فرق دارد؛ پول‌های قدیم، نقره و طلا بود و شأن کالایی داشت. اینکه قبض بیع سلف باید در مجلس باشد، برای پول‌های قدیم است که احکامش متفاوت است و شاید با الآن متفاوت باشد. آن زمان، دراهم را کاهش و افزایش می‌دادند و روایات گاهی ناشی از آن …

سیاست آرام حاج شیخ عبدالکریم و دوری از روش‌های تند، سبب شد تا حوزه قم آسیب کمتری ببیند. شرایط حکومت پهلوی برای امتحان دادن طلبه‌ها مورد قبول حوزه قرار گرفت و طلاب این مسیر را به اجبار یا طبیعی پذیرفتند. بنابر این حکومت پهلوی نمی‌توانست بهانه‌ای برای مقابله با حوزه داشته باشد. همه اینها حوزه قم را در مسیر گسترش …

شبکه اجتهاد: سال تحصیلی کنونی در حوزه علمیه با خبری نویدبخش شروع شد و آن تغییر و تحول کتب درسی بود. اما مدت کمی از انتشار این خبر توسط استاد شب زنده دار نگذشته بود که غالب بزرگان حوزه بالخصوص برخی که در بین طلاب به خوش‌فکری و طرفداری از تحول شناخته می‌شدند با این طرح به مخالفت برخاستند. از …

کتاب «تمحیص اجتهادی و قواعد ممهّده در فقه رسانه» اثر حجت‌الاسلام والمسلمین علی نهاوندی، به‌تازگی از سوی مجتمع فقهی ائمه اطهار (ع) در ۳۷۶ صفحه به زیور طبع آراسته شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، تعاملات دین و رسانه، یکی از مسایل و چالش‌های اساسی در دنیای معاصر است که واکاوی و تبیین مسایل فقهی و موضوعات شرعی موجود در این …

عضو هیئت علمی دانشگاه باقرالعلوم(ع) گفت: آیت‌الله نائینی از مشارکت سیاسی مردم صحبت می‌کنند و نظارت مردم در روندهای حاکمیت را جدی می‌‌دانند و می‌گویند ابتنای سلطنت اسلامی بر مشارکت مردم است. همچنین قائل به تفکیک قوا هستند و برای مشروطیتِ سلطنت و مشروعیت اجمالی آن مشارکت مردم را جدی می‌گیرند و اینکه همه کار نباید به صورت علی اطلاق …

اختصاصی شبکه اجتهاد: رویکرد مقاصدی اگرچه در میان اهل‌سنت، قدیمی است؛ اما در میان فقهای شیعی، سابقه چندانی ندارد. این رویکرد به مناسبت خاستگاه سنی خود، از اقبال زیادی در میان فقهای سنتی شیعه نیز برخوردار نیست. در این میان اما برخی همچون استاد ابوالقاسم علیدوست، سال‌هاست که به‌ ضرورت ملاحظه مقاصد شریعت به‌عنوان یکی از ادله استنباط حکم فقهی …

آیا هوش مصنوعی روح و روان خواهد داشت؟ نگاه ما این است که هوش مصنوعی روح نخواهد داشت ولی روان با روح متفاوت است. طبق یک مبنا، روان می‌تواند از مقوله مادی باشد. از طرف دیگر، هوش مصنوعی پیامدها و تأثیراتی در جامعه دارد و وظایف و حقوقی را می‌طلبد؛ بنابراین باید نظام جرائم خاصی را مطابق با تأثیرات و …

حجت‌الاسلام عابد به تبیین چیستی بحث و مدعای استاد شیخ محمد سند پرداخت و بیان داشت که ایشان در کتاب «الغلو و الفرق الباطنیه» مدعی هستند که سران غلات همچون عبد الله بن سبأ، ابوالخطاب، مغیره بن سعید قائل به الوهیت یا پیامبری ائمه علیهم‌السلام نبوده‌اند، و حتی برای خویش نیز مقام نبوت مدعی نشده‌ و مهمترین اشتباه و خطای …

پژوهشگر و محقق حدیث، انتساب غلو به جابر جُعْفی را به علت بی‌پروایی وی در بیان برخی مسائل عنوان کرد و گفت: برخی روایات در مورد کرامت امام(ع) داریم که بیان آن هم می‌تواند در انتساب غلو مؤثر بوده باشد ولی از آنجا که روایات ایشان از صافی محدثان قم عبور کرده و وارد شیعه شده است، غالیانه نیست. به …

زهرا صراف گفت: اصول و مبانی که برای چنین مدلی در نظر گرفتم، یکی کرامت انسان است، حق آزادی انسان، نبود تفاوت جوهری میان زن و مرد و نفی مهتری، یعنی یک مزیت سلطه‌آوری به صورت دائمی برای مردان نسبت به زنان وجود ندارد. اصل بودن قرآن در استنباطات فقهی، انحصار روایات به موارد خودشان، تأسیسی نبودن بعضی از احکام، …

حجت‌الاسلام نجفعلی غلامی در نشست علمی «فقه نظام‌سازی در جامعه منتظر در اندیشه آیت‌الله العظمی صافی گلپایگانی» گفت: ایشان در انتقاد از تفکر غرب در نظام‌سازی به نقد مستقیم دموکراسی غربی پرداخته و معتقد است که دموکراسی غربی از نظر اسلام مورد قبول نیست، زیرا بر مبنای اصالت رأی و عدم تعهد دینی است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین …

موسایی گفت: بانکداری اسلامی از همان ابتدا دچار استحاله شده بوده و به تازگی این اتفاق نیفتاده است. این استحاله نیز تنها در موضوع تغییر قوانین می‌تواند مصداق داشته باشد. ما در نگاه سیستمی باید اهداف، روش‌ها و ابزار را در نظر بگیریم. تا زمانی که تغییرات اساسی در مبانی فقه بانکداری اسلامی صورت نگیرد ما به موفقیت دست پیدا …

استاد درس خارج حوزه قم ضمن اشاره به چیستی خصائص الشریعه گفت: حداقل دو فایده بر شناخت خصائص مترتب است و هر دوی آنها منهجی و روشی هستند و اگر این دو درست باشد باید به فلسفه شریعت به‌عنوان علم ضروری نگاه کنیم. فایده اول این است که یک آگاهی و احاطه علمی را به فقیه می‌بخشد که در هنگام …

«جوابِ سلام پیامکی»، «وصیت به تقسیم نشدن ارث»، «مطالبۀ قیمت در اختلاف متراژ ملک با سند»، «پیدا کردن پرندۀ زینتی» و «وقف خانه و شرط سکونت»، از جمله استفتائات مطابق با فتوای رهبر معظم انقلاب است که اخیراً منتشر شده است. به گزارش شبکه اجتهاد، جدیدترین استفتائات (بهمن‌ماه ۱۴۰۱) مطابق با فتوای حضرت آیت‌الله خامنه‌ای منتشر شد. متن ذیل، ۹ …

استاد مرتضوی در این اثر نکته‌ای را از خود بیان نمی‌کنند بلکه همه سخنان را مستند می‌کنند که نشان‌دهنده همان شیوه فقهی ایشان یعنی «وثوق السندی» است. ایشان اصرار دارند که باید ریشه روایی و قرآنی هرکدام از عبارات زیارت آورده شود تا اثبات شود هیچ غلو و بزرگ‌نمایی در این زیارت وجود ندارد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، آیین رونمایی …

پژوهشگر فقه سیاسی، به اشاره به آیه شریفه ۵۸ سوره مبارکه نساء، گفت: این آیه در فرهنگ فقهی و منابع فقهی ما آنچنان که باید مورد استفاده قرار نگرفته است، در حالی که این آیه می‌تواند، یکی از اصلی‌ترین منابع فقه سیاسی قرار بگیرد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام محمد متقیان تبریزی، پژوهشگر فقه سیاسی، در ادامه سلسله مباحث بررسی …

اختصاصی شبکه اجتهاد: مفهوم «شهروندی»، اساساً سابقه چندانی ندارد، بنابراین اینکه فقه اسلامی نیز تا سال‌های اخیر هیچ‌گاه به‌صورت جدی بدان نپرداخته است، اشکالی را متوجه آن نمی‌سازد. مراد از شهروند در این نوشتار، «تابعیت» یک کشور است؛ بنابراین عنوان «شهر» که در این ترکیب به‌کاررفته، عنوانی رهزن است و نباید موجب اختصاص آن به شهرنشینان و حذف روستانشینان و …

استاد فقه و حقوق دانشگاه آزاد ضمن نقد و بررسی قاعده تنفیر از دین تصریح کرد: طبق قاعده تنفیر نباید در رفتار به‌گونه‌ای عمل کنیم که زدگی از دین ایجاد کند با این حال معنایش این نیست که تصور کنیم اگر حکمی از احکام شرعی را اجرا کنیم تنفیر می‌آورد، آن را رها کنیم. شبکه اجتهاد: بسیاری از کارشناسان معتقدند …

حکمرانی اسلامی مردم محور و ولایت پایه است؛ ممکن است گفته شود فساد ستیزی و کارآمدی در نظام‌‌های لیبرال نیز وجود دارد پس چرا به‌عنوان مزیت حکمرانی اسلامی ارائه شده است؛ اهداف دو نظام سیاسی متفاوت است و بایسته‌‌های حکمرانی بر اساس‌نامه مالک اشتر و عبارت «استصلاح اهلها» متناسب با وظایف حکومت و تلاش برای تحقق حیات طیبه است که …

حجت‌الاسلام مؤذنی، اجتهاد فقهی را یک وجه از شخصیت قرآنی شهید صدر توصیف کرد و گفت: از نظر شهید صدر حداقل شرط مفسر و بیان‌کننده مقصود قرآن در سطوح مختلف، مجتهد بودن است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام ‌‌و‌المسلمین سید امید مؤذنی، معاون پژوهشی پژوهشگاه شهید صدر در نخستین نشست از سلسله ‌نشست‌های تخصصی تفسیر موضوعی شهید صدر با موضوع …

تصور امام خمینی (ره) این بود که نیازهای جامعه بسیار بسیار گسترده‌تر و سیال‌تر از آن چیزی است که ما به شکل ثابت مجموعه‌ای از احکام را از قبل مورد شناسایی قرار داده‌ایم و آنها را تبدیل به رساله‌های عملیه کرده‌ایم و برداشت ثابتی از شریعت به دست آورده‌ایم. ما نمی‌توانیم در آن چارچوب به همه نیازهای مردم و جامعه …

«ضرورت حجاب و راه‌های فرهنگی»، «مشکلات حوزه چاپ و نشر و لزوم ارائه تسهیلات»، «تقویت فعالیت‌های قرآنی»، «حل گرانی هزینه حج»، «نهادینه‌ کردن علم دینی در دانشگاه‌ها و امور فرهنگی» و «توجه به قطب فرهنگی حوزه و دانشگاه» ازجمله توصیه‌های مراجع معظم به وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی بود. به گزارش خبرنگار اجتهاد، دکتر محمدمهدی اسماعیلی وزیر فرهنگ و ارشاد …

رئیس دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، گفت: بسیاری از اسلامگرایان سیاسی در جهان اسلام روی خوشی به جمهوریت و مردم سالاری ندارند مثلا جریانات اسلامگرا در جهان اسلام مانند حزب التحریر به صراحت کتاب نوشتند و «دموکراسی» را نظام کفر قلمداد کردند و برخی مانند جریانات رادیکال اسلامگرا اساسا جمهوریت را مقابله با ربوبیت تشریعی الهی‌ می‌دانند. ولی امام …

کتاب حاضر که حاصل تلاش آیت‌الله عبدالله جوادی آملی در این موضوع است مستخرج از بخشی از درس‌های معظم له در حوزهٴ علمیهٴ قم با شیوهٴ فقهی استدلالی است. البته بنا به مناسبت‌هایی که پیش آمده، در جاهای مختلف آن در حد ضرورت از مبانی نجومی و عوامل اثرگذار جوّی در ثبوت هلال نیز، بحث به میان آمده است. به …

اختلافی که بین فقهاء در این جهت وجود دارد به فهم متفاوت از مفهوم ملکیت برمی‌گردد و از طرف دیگر ملکیت در زمان ما با عناوینی مثل ملکیت خصوصی و عمومی که زائیده مکاتب فکری غرب و شرق است، مبهم‌تر شده و مفهوم مجهول‌تری پیدا کرده است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، حجت‌الاسلام محمدرضا ترابی شاهرودی در جلسه هشتاد و سوم …

نویسنده کتاب «درآمدی بر فقه اجتماعی» معتقد است، فقه اجتماعی، به فقیهانِ با جسارت نیاز دارد تا با جرئت علمی و تلاشی فقیهانه، دیدگاه‌های خود را ـ هرچند خلاف مشهور ـ ابراز کنند. به گزارش شبکه اجتهاد، منظور از «فقه اجتماعی» این است که فقه در ارتباط با جامعه و ناظر به حکومت و نگاه کلان به صدور حکم در …

در مباحث هنری به نظر می‌رسد خود فقیه باید مثل عرف خاص موضوع را بشناسد، لذا کسانی که می‌خواهند در فقه هنر کار کنند باید بعضی مباحث فقهی عمومی و عام درباره هر رشته هنری را بداند، کار شاقّی نیست، شما اگر بخواهی فقه مؤثر و کارآمد و حضور داشته باشد و به یک معنا دور زده نشود که البته …

همایش ملی سیاست‌گذاری عمومی و حکمرانی اسلامی به همت مجمع عالی علوم انسانی اسلامی و با همکاری برخی از مراکز علمی ـ تحقیقاتی کشور، از ۲۹ آذر تا ۱۴ دی ۱۴۰۰ در تهران برگزار شد. مجموعه مقالات این همایش در ۷ جلد توسط انتشارات آفتاب توسعه (ناشر اختصاصی مرکز پژوهش‌های علوم انسانی اسلامی صدرا) منتشر و در اختیار علاقمندان به …

شبکه اجتهاد: زعامت آیت‌الله بروجردی، فصل نوینی در تاریخ مرجعیت شیعه بود. این نقطه عطف تاریخی، ره‌آورد شرایط گوناگون بود. پس زمینه تاریک – روشن از آن را چنین می‌توان دید: ۱- سنت مرجعیت شیعی، آن بود که مراجع طراز اول، در حوزه‌های بزرگ عصر خود بودند و گام به گام، با تربیت نسل‌های متوالی شاگردان، موقعیت و منزلت علمی …

«انوار المواهب» دوره ۷ جلدی ترجمه و شرح مکاسب شیخ مرتضی انصاری (ره) است که به‌تازگی از سوی استاد محسن غرویان ترجمه و تبیین و توسط انتشارات دارالفکر به زیور طبع آراسته شده است. به گزارش شبکه اجتهاد، آئین رونمایی از دوره ۷ جلدی «انوار المواهب» که شرحی بر مکاسب شیخ انصاری است، با حضو مؤلف اثر استاد محسن غرویان …