همه مطالب

فهرست ۵۰۰ مسلمان تأثیرگذار جهان اسلام در سال ۲۰۲۲/ سید علی بطحائی

شبکه اجتهاد: فهرست پانصد مسلمان تأثیرگذار همه ساله در دسامبر منتشر‌ می‌شود و به معرفی مشاهیر جهان اسلام بر طبق شاخصه‌های «مرکز سلطنتی تحقیقات راهبردی اسلام» در اَمان پایتخت اُردن‌ می‌پردازد. این لیست با معرفی فعالان جهان اسلام در دو دسته پنجاه نفر برتر و بخش چهارصد و پنجاه بعدی تقسیم شده است. بنابر اساسنامه و فهرست این مؤسسه که …

Read More »

نسبت فقه با کارشناسی

نسبت فقه با کارشناسی

شبکه اجتهاد: دانش پر ارج و ریشه دار فقه، عهده دار بیان ضوابط و قوانین «معاش و معاد» مؤمنان‌ می‌باشد. «علم الفقه الذی هو قانون المعاش و المعاد و طریق الوصول إلی قرب الرب، بعد العلم بالمعارف.»(موسوعه الامام الخمینی، ج ۵، ص ۱۰) چنین تلقی و تعریفی از فقه نتیجه و مقصد تعریف اصطلاحی فقه است که گفته شده: دانش …

Read More »

تأثیرگذاری فقه بر فرآیند مدیریت شهری/ متأسفانه در مدیریت شهری هیچگونه نظارت فقهی وجود ندارد

مجتهد در مباحث اجتهاد تمدنی، بیش از همه نیازمند موضوع شناسی است

رئیس پژوهشگاه فقه نظام در خصوص تأثیرگذاری فقه بر فرایند مدیریت شهری بیان کرد: وقتی متوجه این مسئله شویم که دین تا چه اندازه می‌تواند در مدیریت شهری اثرگذار باشد، نقش فقه به مثابه روشی برای استنباط صحیح دین و برای تحقق احکام الهی و باورهای دینی در زندگی اجتماعی، مشخص می‌شود. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین محمد حاج‌ابوالقاسم، …

Read More »

دولت اسلامی در اندیشه علامه فضل‌الله؛ اسلام شکل خاصی برای حکومت تعیین نکرده است!

علامه محمدحسین فضل‌الله و تعامل «فتوا» و «واقعیت»/ حیدر حب‌الله

دکتر مرادی می‌گوید از نظر علامه فضل‌‌الله هیچ الگوی مشخصی برای دولت اسلامی نداریم اما این بدان معنا نیست که اسلام انسان را  در عرصه سیاست رها کرده باشد. بلکه صرفا شکل حکومت را مشخص نکرده است. شاید به نوعی دست انسان را در این زمینه باز گذاشته است که بنا به مقتضیات زمان رفتار کند. اما آنچه مشخص است …

Read More »

جزئیات برگزاری کنگره میرزای نائینی در سال ۱۴۰۱/ نائینی به انحصار افراد خاصی درآمده و مصادره شده است/ جریان فقاهت، ثابت و بسته نیست/ فقه ظرفیت مواجه با مسائل نوپیدا را دارد

جزئیات برگزاری کنگره میرزای نائینی در سال ۱۴۰۱/ نائینی به انحصار افراد خاصی درآمده و مصادره شده است/ جریان فقاهت، ثابت و بسته نیست/ فقه ظرفیت مواجه با مسائل نوپیدا را دارد

نشست خبری «کنگره بین‌المللی میرزای نائینی» با حضور اساتید ابوالقاسم علیدوست، احمد فرخ‌فال و ناصر رفیعی در بنیاد فرهنگی امامت برگزار شد. این در نیمه دوم سال ۱۴۰۱ در ایران و عراق و با پیام‌ مراجع تقلید و حضور شخصیت‌های علمی به فارسی و عربی برگزار خواهد شد. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد ابوالقاسم علیدوست، رئیس کمیته‌های علمی کنگره بین‌المللی …

Read More »

نقش فلسفه فقه سیاسی در تولید و توسعه علوم انسانی بررسی شد

حق و تکلیف؛ وجه تمایز انتخابات در نظام اسلامی/ رهبری صاحب نظر و سلیقه هستند، اما هیچ‌گاه سلیقه خود را اعمال نمی‌کنند 

ناظر به هر تعریف فقه سیاسی حداکثری یا حداقلی، نقش فقه در علوم انسانی متفاوت‌‌‌ می‌شود، در معنای اول، غلبه فقاهت بر همه عرصه‌های خواهد بود. اما در معنای دوم، فقه سیاسی اثری حداقلی بر علوم انسانی دارد که مرتبط با حوزه رفتارهای سیاسی است. در هر دو‌‌‌ می‌توان از تولید و توسعه علوم انسانی صحبت کرد. همچنان که فقه …

Read More »

استاد محقق داماد؛ متجدد در فقه و فتوا، بنیادگرا در سیاست

«خاتمیت نبوت» و «دوام شریعت» و نقش اجتهاد/ سیدمصطفی محقق داماد

شبکه اجتهاد: چندی پیش بمناسبت صد سالگی تاسیس حوزه علمیه قم نشستی با عنوان «صد سالگی حوزه علمیه قم و مسائل جامعه ایران» برگزار شد. از جمله سخنرانان این نشست، استاد سید مصطفی محقق داماد بود که ناظر به موضوع «حوزه و نسبت روحانیت با سیاست» سخنانی فرمودند که مورد توجه رسانه‌ها نیز قرار گرفت. لُب مطلب استاد این بود …

Read More »

توصیه‌ و پیشنهادات اصلاحی آیت‌الله مکارم به اعضای شورای عالی حوزه‌های علمیه

توصیه‌ و پیشنهادات اصلاحی آیت‌الله مکارم به اعضای شورای عالی حوزه‌های علمیه

ضرورت اصلاحات در حوزه، تلاش برای نزدیک ساختن افکار و نظرات، توجه به مسائل مستحدثه و ارز دیجیتال و احیای موقوفات حوزوی؛ محور سخنان و توصیه‌های آیت‌الله مکارم شیرازی به اعضای شورای عالی حوزه‌های علمیه بود. به گزارش شبکه اجتهاد، اعضای شورای عالی حوزه‌های علمیه با حضور در بیت آیت‌الله ناصر مکارم شیرازی با ایشان دیدار و گفتگو کردند.معظم‌له در …

Read More »

توسعه امور حسبه با قرائت امام(ره) از ولایت فقیه/ روشنفکران به‌دنبال تفکر حوزه نجف هستند

توسعه امور حسبه با قرائت امام(ره) از ولایت فقیه/ روشنفکران به‌دنبال تفکر حوزه نجف هستند

حجت‌الاسلام روح‌الله شاکری ضمن اشاره به اینکه در سده کنونی به مدت پنجاه سال فقها نگاهی حداقلی به ولایت فقیه و امور حسبه داشتند، گفت: تنها کسی که قرائت جدیدی را از مرجعیت، ولایت و امامت بیان می‌کند امام خمینی(ره) است. به گزارش شبکه اجتهاد، کرسی ترویجی با عنوان «تطور تئوری امور حسبیه در پرتو اندیشه ولایت فقیه امام خمینی(ره) …

Read More »

«نظام مالکیت فکری»؛ خاستگاه، زیرساخت‌ها و ساختار

«نظام مالکیت فکری»؛ خاستگاه، زیرساخت‌ها و ساختار

نظام مالکیت فکری مجموعه‌ای از نهادهای حقوقی است که درصدد است روابط تولیدکننده علم و فناوری و صنعت و بازار مصرف را به‌گونه‌ای تنظیم کند تا هزینه تولید علم و فناوری را نه ازطریق دولت یا تولیدکننده علم و فناوری و یا تولیدکننده صنعت به‌طور مستقیم تأمین کند، بلکه این نظام می‌خواهد با تحلیل روابط صنعتی جدید، هزینه تولید را …

Read More »

«نظریه دولت» در ششمین کنگره علوم انسانی-اسلامی بررسی شد/ گفتمان انقلاب اسلامی بدون ملاحظات فقهی ناقص خواهد بود

«نظریه دولت» در ششمین کنگره علوم انسانی-اسلامی بررسی شد/ گفتمان انقلاب اسلامی بدون ملاحظات فقهی ناقص خواهد بود

عضو هیئت علمی گروه فقه سیاسی دانشگاه شهید بهشتی گفت: دولت مطلوب بر اساس روش شناسی فقهی می‌تواند حکومت پیشرو را اداره کند؛ در این صورت، آن دولت پاسخگوی تمام مسائل و راه حل‌های منطقی که جامعه با آن‌ها مواجه هست را پوشش می‌دهد. به گزارش شبکه اجتهاد، ‌‌‌‌کمیسیون تخصصی علوم سیاسی – اسلامی ششمین کنگره بین المللی علوم انسانی …

Read More »

آیات الاحکام و آیات الولایه در درس‌های خارج کمرنگ است/ باید مجتهدین توانمند و متخصص و آگاه به زمان تربیت شوند

آیات الاحکام و آیات الولایه در درس‌های خارج کمرنگ است/ باید مجتهدین توانمند و متخصص و آگاه به زمان تربیت شوند

استاد حوزه علمیه قم عنوان کرد: آیات الاحکام و آیات الولایه در درس‌های خارج ما کمرنگ است. اگر بگوئیم آیات الولایه در این کرسی‌ها نیست، شاید مبالغه نکرده باشیم. ابن حجرشافعی در کتاب «المحرقه» نقل‌‌‌ می‌کند که در رابطه با امیرالمومنین (ع)، ۳۰۰ آیه نازل شده است؛ اما در حوزه‌های علمیه ایران چند کتاب در مورد آیات الولایه تالیف شده …

Read More »

الگوریتم دانش اصول فقه

تبیین نظریه الگوریتم در فرایند استنباط/ رضا میهن‌دوست

کتاب «الگوریتم دانش اصول فقه» طراحی یک دوره علم اصول با نگاهی آموزشی و فرایندی در دوره عمومی است که به قلم رضا میهن دوست و سیدمحمدباقر قدمی به رشته تحریر درآمده است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، میراث ارزشمند فقهی، سالیان متمادی بعد از غیبت کبرا با تلاش ارزشمند فقیهان به دست آمده است که با دقت در بدست آوردن …

Read More »

مجموعه کتاب «مکاسب محرمه» استاد اعرافی معرفی شد

مجموعه کتاب «مکاسب محرمه» استاد اعرافی معرفی شد

مجموعه کتاب «مکاسب محرمه» استاد علیرضا اعرافی به منظور آشنایی هرچه بیشتر محققین و جامعه نخبگانی از سوی مؤسسه اشراق و عرفان منتشر شده است که توسط حجت‌الاسلام احمد عابدین‌زاده مدیر پروژه مکاسب محرمه معرفی شد. به گزارش شبکه اجتهاد، مباحث منتشر شده در این کتاب مطالبی است که استاد علیرضا اعرافی در دروس خارج فقه و اصول خود از …

Read More »

تأثیر موضوع شناسی در پویایی و بالندگی فقه/ «فقه جواهری» اساس کار حوزه‌های علمیه است

تأثیر موضوع‌شناسی در پویایی و بالندگی فقه/ «فقه جواهری» اساس کار حوزه‌های علمیه است

آیت‌الله مهدی مروارید با بیان اینکه اساس کار حوزه‌های علمیه بر فقه جواهری استوار است، از اهمیت موضوع شناسی مسائل جدید سخن گفت. به گزارش خبرنگار اجتهاد، به مناسبت هفته وحدت حوزه و دانشگاه نشستی علمی با حضور آیت‌الله مهدی مروارید، عضو شورای عالی حوزه علمیه خراسان و جمعی از اساتید دانشگاه به اهتمام هیئت اندیشه‌ورز دین، سلامت و سبک …

Read More »

توصیه‌های هشتگانه آیت‌الله صافی به اعضای شورای عالی حوزه‌های علمیه

توصیه‌های هشتگانه آیت‌الله صافی به اعضای شورای عالی حوزه‌های علمیه

اعضای شورای عالی حوزه‌های علمیه  با حضور در بیت آیت‌الله صافی گلپایگانی با ایشان دیدار و گفتگو کردند. به گزارش شبکه اجتهاد، این مرجع عالیقدر با اشاره به گزارش اساتید حسینی بوشهری و اعرافی از فعالیت‌ها و برنامه‌های این شورا و نیز حوزه‌های علمیه، بیان داشت: نکاتی که اشاره شد، حاکی از این است که آقایان، همّت بلندی در جهت …

Read More »

دلایل اراکی بر عدم جواز معامله متاورس/ یادآوری جعفریان؛ فتوای مخالفت با رایتل فراموش نشده است

دلایل اراکی بر عدم جواز معامله متاورس/ یادآوری جعفریان؛ فتوای مخالفت با رایتل فراموش نشده است

سخنان اخیر استاد محسن اراکی، درباره عدم جواز خرید و فروش در فضای متاورس باعث بیان برخی انتقادها از درون حوزه به خصوص از سوی حجت‌الاسلام رسول جعفریان شده است و او مخالفت حوزه با رادیو، کالسکه و رایتل را یادآوری کرده است. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد محسن اراکی، اخیراً در نشستی علمی در پاسخ به پرسشی درباره حکم …

Read More »

«کیفرگذاری»؛ مبانی، اصول، معیارها و چالش‌ها

«کیفرگذاری»؛ مبانی، اصول، معیارها و چالش‌ها

انتخاب کیفر در مرحله قانونگذاری، یکی از موضوعات مهم و محوری زیرمجموعه مباحث کلی و فلسفی مربوط به کیفر است که از آن باعنوان «کیفرگذاری» یاد می‌شود؛ ازاین‌حیث که مبانی، اصول و معیارهای کیفرگذاری کدام‌اند؟ این موضوع چه چالش‌هایی دارد؟ راه‌های برون‌رفت از چالش‌ها کدام‌اند؟ به گزارش شبکه اجتهاد، انتخاب واکنش دربرابر جرم ازجمله دقیق‌ترین و پیچیده‌ترین مسائل حوزه جرم‌انگاری …

Read More »

مقایسۀ جامع بخاری با کافی کلینی

مقایسۀ جامع بخاری با کافی کلینی

رویکرد گزینش روایات در بخاری، رجالی و براساس اسناد بوده، حال آنکه برای کلینی، موازین مضمونی از اهمیت بیشتری برخوردار بوده است. بخاری در بسیاری موارد، روایات را به‌جهت ضعف سندی کنار می‌گذاشت. حال آنکه کلینی به جهت‌گیری و استحکام متن توجه داشته و درواقع، در نگاه کلینی متن بر سند اولویت داشته است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، دومین جلسه …

Read More »

نظر فقها در باب معاملات اشخاص حقوقی/ بررسی چالش‌ها

نظر فقها در باب معاملات اشخاص حقوقی/ بررسی چالش‌ها

بحث مشروع بودن اشخاص حقوقی به معنای مالک بودن و صحت معاملات اشخاص حقوقی است. آیا اشخاص حقوقی با این گستردگی که بسیاری از آن‌ها زمان شارع نبوده، شارع آن‌ها را مشروع می‌داند و معاملاتشان را صحیح می‌داند؟ اگر اشخاص حقوقی مشروعیتشان و مشروعیت معاملات آن‌ها زیر سؤال رود، مشروعیت اموال ما زیر سؤال می‌رود و به این جهت ضروری …

Read More »

حلیت یا حرمت ذاتی توریه/ حیدر حب‌الله

محتاج تولید یک فقه جدید هستیم/ روایت یا آیه‌ای پیدا نکرده‌ام که از تفکر در علل احکام نهی کند/ تنها نصوصِ به ظاهر متضاد با فقه مقاصدی، نصوص تحذیر از قیاس هستند/ اگر دوست ندارید اسم مقاصد را بیاورید اشکال ندارد، اما حداقل بحث و مناقشه کنید/ دعوت به فقه شمولی نمی‌کنم اما معتقد به فقه سیستماتیک هستم

شبکه اجتهاد: درباره حلیت یا حرمت ذاتی توریه برای شماری از فقیهان که تعداد ایشان اندک هم نیست دیدگاه واضح و روشنی نیافتیم؛ علی‌رغم این، بسیاری از ایشان بین حکم دروغ و توریه تمایز قائل شده‌اند. آن‌ها ادله‌ی حرمتِ دروغ را شامل توریه نمی‌دانند؛ زیرا دروغ و توریه دو موضوع مختلف هستند. این دسته از فقیهان به جهت تأیید سخن …

Read More »

رویکردهای مشترک و اختصاصات جامع‌ نویسان شیعه و اهل‌سنت

رویکردهای مشترک و اختصاصات جامع‌ نویسان شیعه و اهل‌سنت

رئیس سابق دانشکده الهیات دانشگاه تهران گفت: هر جامع‌نگار معیار‌های خاص علمی خود را دارد؛ ما در جوامع شیعی، شفافیت در معیار را می‌بینیم؛ اما در کتب اهل تسنن در این زمینه با کوهی مشکلات مواجه هستیم. از دو کتاب صحیح بخاری و صحیح مسلم مهم‌تر که نداریم، در حالی بعد از گذشت این همه سال معیار‌های آن دو هنوز …

Read More »

انواع سیاق و حدود حجیت آن

انواع سیاق و حدود حجیت آن

در ادامه سلسسله نشست علمی مدرسه فقهی امام محمدباقر (علیه‌السلام) قم، نشست «انواع سیاق و حدود حجیت آن» با ارائه حجت‌الاسلام حسن رضایی صرمی با حضور اساتید، فضلا و طلاب این مدرسه برگزار شد. آنچه می‌خوانید گزارشی از این نشست است. شبکه اجتهاد: یکی از مشکلاتی که در رابطه با سیاق داشتیم این بود که تعریف خاصی برای آن در …

Read More »

رویکرد فقها و حوزویان به هوش مصنوعی، انفعالی یا انتقادی؟/ محمد متقیان تبریزی

آینده‌ای خطرناک برای سرمایه فقه شیعه!/ محمد متقیان تبریزی

اختصاصی شبکه اجتهاد: اخیراً یکی از اساتید بزرگوار فرمودند «اگر هوش مصنوعی به معنای کلان خویش به میدان بیاید می‌تواند اجتماعی بودن دین را تثبیت کند و هوش مصنوعی می‌تواند تحولی در اجتهاد به وجود بیاورد». ۱- ورود تکنولوژی و پدیده‌های مدرن به جهان اسلام و چگونگی مواجهه فقها با آنها، همیشه به عنوان یک مسئله جدی و قابل تأمل …

Read More »

فیلم و تصاویر همایش ملی نکوداشت آیت‌الله سیدمحمود حسینی شاهرودی

همایش ملی نکوداشت آیت‌الله سیدمحمود حسینی شاهرودی در قاب تصویر

شبکه اجتهاد: همایش ملی نکوداشت آیت‌الله حاج سیدمحمود حسینی شاهرودی (ره) با حضور علمای حوزه علمیه خراسان و سخنرانی آیت‌الله سید احمد علم الهدی، استاد سید حسین شاهرودی، استاد سید مصباح عاملی، استاد نظری شاهرودی، اسماعیلی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و حجت‌الاسلام نصیری‌فرد، دبیر کنگره در مدرسه عالی نواب مشهد برگزار شد. در پایان مراسم از کتاب‌های مردی از …

Read More »

پنج کتاب فقهی جدید در حوزه‌های «فضای مجازی»، «هوش مصنوعی» و «رمزارزها»

پنج کتاب فقهی جدید در حوزه‌های «فضای مجازی»، «هوش مصنوعی» و «رمزارزها»

کتاب‌های «نظام موضوعات، مسائل و کاربردهای فقهی تکنولوژی هوش مصنوعی»، «مالکیت در فضای مجازی از منظر فقهی»، «وضعیت شناسی پژوهش‌های اسلامی رمزارزها در جهان»، «وضعیت شناسی پژوهش‌های اسلامی فضای مجازی» و «جرم انگاری از منظر فقهی با تاکید بر مسائل فضای مجازی»؛ از مجموعه آثار دفتر مطالعات اسلامی پژوهشگاه فضای مجازی رونمایی شد. به گزارش شبکه اجتهاد، آئین رونمایی از …

Read More »

فهم مساله «ولایت» و بازنگری در بسیاری از دوگانه‌ها/ یحیی عبدالهی

حوزه علمیه هنوز به حکومت نرسیده است!/ یحیی عبدالهی

شبکه اجتهاد: مفهوم «ولایت» که معادل هدایت، سرپرستی و تربیت است، به عنوان اصل و اساس دین، می‌بایست در مفاهیم پایین دستی دین جاری شود، از این رو ضروری است که در بسیاری از مفاهم خودساخته تجدید نظر کنیم. به عنوان مثال دوگانه «تعبد یا تعقل» که خصوصاً در فضای روشنفکری رایج است از غفلت از همین مفهوم ولایت شکل …

Read More »

تفاوت اجتهاد دینی با روش‌های کیفی غربی/ چرا طلاب خیلی دیر به اجتهاد می‌رسند؟

«فقه جنسیت» و مباحث خانواده

حجت‌الاسلام حسین بستان، گفت: یکی از دلایلی که طلاب در حوزه دیر مجتهد می‌شوند این است که فقه به صورت منضبط ارائه نمی‌شود ولی غربی‌ها در مباحث اجتهادی خودشان خیلی منضبط‌تر هستند، ما طلبه را از ابتدا وارد معالم و لمعه و مکاسب می‌کنیم و اینقدر خودش باید پرکار و پرمباحثه باشد تا اندک‌اندک به کسب مهارت‌های لازم دست یابد …

Read More »

بیانیه دفتر مطالعات اسلامی درباره واکنش‌ها به سخنان استاد اراکی پیرامون «متاورس»

دفتر مطالعات اسلامی و ارتباطات حوزوی پژوهشگاه فضای مجازی در بیانیه‌ای درباره واکنش‌ها به سخنان استاد محسن اراکی در خصوص رمزارز و متاورس، تاکید کرد: این دفتر از همه‌ نظریه‌هایی که در پی ساختن جامعه‌ آینده مبتنی بر آموزه‌های عقلانی وحیانی دین اسلام هستند، در حوزه‌ موضوعی مأموریت خود حمایت می‌کند. به گزارش شبکه اجتهاد، متن بیانیه دفتر مطالعات اسلامی …

Read More »

تأثیر باور به کرامت ذاتی انسان در استنباط فقهی

تأثیر باور به کرامت ذاتی انسان در استنباط فقهی

حجت‌الاسلام سیدجواد ورعی ضمن اشاره به سابقه مفاهیمی چون حقوق شهروندی و حقوق بشر در دین اسلام، گفت: اگر انسان دارای کرامت ذاتی باشد، قهراً این کرامت آثاری را در پی دارد و موجب می‌شود که همه انسان‌ها از حقوقی مساوی برخوردار باشند. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست «چالش‌های فقهی حقوق شهروندی» با سخنرانی حجت‌الاسلام سیدجواد ورعی، استاد خارج فقه …

Read More »
Real Time Web Analytics