اجتهاد و اصول فقه

نقد و بررسی دو رویکرد نسبت به اجتهاد در معارف دین

نقد و بررسی دو رویکرد نسبت به اجتهاد در معارف دین

شهید صدر در الأسس المنطقیه للاستقراء می‌گوید پایگاه حجیت علوم خبرویت نیست یقین است؛ بنابراین در یک‌مرتبه‌ای باز طبقه مقابل انبیاء را قبول می‌کنند، درحالی‌که همان را نیز نباید قبول کرد. به نظر ما اگر خود خبره پایگاه قولش استناد نداشته باشد نمی‌تواند آن را حجت بدانید. اخباریین در رجوع به موضوع‌شناسی‌ها و تخصص‌ها این دقت را نفرموده‌اند. به گزارش …

Read More »

اگر فقه بخواهد توسعه پیدا کند، باید مفهوم حکم توسعه یابد/ می‌خواستیم نظام را اسلامی کنیم ولی فقه را مدرن کردیم!/ برای دست‌یابی به فقه اداره و سرپرستی جامعه، نیازمند تحول در علم اصول هستیم

بدون شبکه هماهنگ‌کننده میان فقه، علم و ‌مدل‌های برنامه‌ریزی، دولت اسلامی شکل نمی‌گیرد/ تحقق تمدن اسلامی در سایۀ فقه استنباطی

رئیس فرهنگستان علوم اسلامی قم گفت: تحول علم اصول هم در محافل حوزوی دارد بسط پیدا می‌کند که سطح استناد باید ارتقاء یا قواعد استناد تغییر پیدا کند که پیشنهادهای متعددی شده، مثلا بعضی توسعه بنای عقلا را توصیه ‌می‌کنند که خیلی هم باید دقت کنیم که در گسترش ظرفیت علم اصول، فقه را عرفی نکنیم، مثلا اگر بنای عقلا …

Read More »

پنج عامل مهم برای اجتهاد در زمان معاصر

پنج عامل مهم برای اجتهاد در زمان معاصر

استاد محمد محمدی قائینی ضمن اشاره به عوامل ضروری اجتهاد معاصر تصریح کرد: یکی از نکاتی که در فقه معاصر باید مد نظر قرار گیرد دخالت عقل در کشف حکم است. ما احکام را فقط از کتاب و سنت درمی‌آوریم در حالی که احکام عقلی هم دخالت دارد و عقل یکی از منابع ما است. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست …

Read More »

دوازده گام تا دستیابی به روش‌شناسی فقه نظام‌ ساز

دوازده گام تا دستیابی به روش‌شناسی فقه نظام‌ ساز

رئیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه ضمن اشاره به برخی مقدمات برای دستیابی به روش‌شناسی فقه نظام‌ساز تصریح کرد: یکی از مباحث اساسی این است که چه نسبتی میان فقه یا فقه نظام‌ساز با سایر اضلاع دین برقرار است، از جمله باید ببینیم فقه با اخلاق چه نسبتی دارد، چون جدای از اخلاق نمی‌توان فقه درست کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، …

Read More »

گستردگیِ فقه معاصر و الزامات آن

استاد مجتبی الهی خراسانی ضمن بیان اهداف و اهمیت فقه و اجتهاد در دنیای معاصر به تعریف چیستی فقه معاصر از سه منظر پرداخت و گستره آن را در مطالعات درجه اول و دوم فقهی چون رویکردها، محورها، لایه‌ها، عرصه‌ها، موضوعات، تألیفات و تصنیفات دنبال کرد و در نهایت از الزامات گستردگیِ فقه معاصر سخن گفت. به گزارش خبرنگار اجتهاد، …

Read More »

فقه ما در حوزه فناوری و صنعت ۳۰۰ سال عقب است/ فقهای ما در حوزه عقل، اصلاً کار نکرده‌اند و گزاره‌های عقلی را به‌صورت مفروض در نظر گرفته‌اند

فقه ما در حوزه فناوری و صنعت 300 سال عقب است/ فقهای ما در حوزه عقل، اصلاً کار نکرده‌اند و گزاره‌های عقلی را به‌صورت مفروض در نظر گرفته‌اند/ شیخ انصاری در جریان موضوعات مهم زمان خودش نبود!

فقه ما در حوزه فناوری و صنعت ۳۰۰ سال عقب است. با حساب و کتاب می‌گویم؛ یعنی تقریباً از ابتدای قرن ۱۸ به بعد، این عقب‌ماندگی شروع شده است. مکاسب و دیگر آثار را که آن دوره نگاشته شده است، یک کلمه در مورد مسائل آن زمان نیست. یعنی فقهای آن زمان اصلاً در جریان آن مسئله نبوده است. البته …

Read More »

مدرسه تابستانی «دارالعلم» با پیام آیت‌الله سبحانی افتتاح شد/ سابقه ۴۰۰ ساله دروس حوزوی در حرم امام رضا(ع)

مدرسه تابستانی «دارالعلم» با پیام آیت‌الله سبحانی افتتاح شد/ سابقه ۴۰۰ ساله دروس حوزوی در حرم امام رضا(ع)

مدرسه تابستانی طلاب در حرم مطهر رضوی با عنوان «دارالعلم» طی آیینی با پیام حضرت آیت‌الله جعفر سبحانی افتتاح شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، مدرسه تابستانی «دارالعلم» که به همت آستان قدس رضوی و حوزه علمیه خراسان تدارک یافته است، صبح امروز شنبه ۱۴ مردادماه با حضور استادان برجسته حوزه علمیه، مدیر حوزه علمیه خراسان و سازمان علمی و فرهنگی …

Read More »

تاریخ شفاهی حوزه علمیه نجف

تاریخ شفاهی حوزه علمیه نجف

کتاب حاضر حاوی نکات جالب و نشنیده‌ای از وضعیت حوزه علمیه نجف، جریان‌های سیاسی و فعالیت‌های علمی است. این کتاب، حاصل مصاحبه‌های محمدجواد صاحبی با آیت‌الله ‌‌‌‌آصفی است. تصویری که ایشان از حوزه نجف و تکاپوهای علمی آن در اختیار خواننده قرار می‌دهد، با نگاهی که پیشتر از حوزه نجف ارائه می‌شد، متفاوت است. به گزارش شبکه اجتهاد، کتاب «تاریخ …

Read More »

قاعده الزام در تمام ابواب فقه جریان دارد/ اگر قاعده الزام نباشد، در معاشرت با سایر مذاهب با مشکلات زیادی روبرو هستیم

قاعده الزام در تمام ابواب فقه جریان دارد/ اگر قاعده الزام نباشد، در معاشرت با سایر مذاهب با مشکلات زیادی روبرو هستیم

این قاعده از آنجایی که در جمیع ابواب فقه جریان دارد، ثمرات بسیار زیادى هم دارد؛ در زمان ما اگر قاعده الزام نباشد، معاشرت با سایر مذاهب گرفتار یک مشکلات بسیار زیادی دارد. بالاخره مسئله وجود مذاهب الى یوم القیامه وجود دارد، حتى بعد از ظهور امام زمان(عج) نیز یهودى و مسیحى داریم؛ اگر قاعده الزام نبود، یک مشکلات بسیار …

Read More »

اعتبار روایات کتاب تحف العقول

اعتبار روایات کتاب تحف العقول

رهبر انقلاب در درس خارج فقه، اشکالات وارده به روایات کتاب تحف العقول را مورد بررسی قرار دادند و نظر خود را با دلیل بیان فرمودند. به گزارش شبکه اجتهاد، حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در جلسه ۱۵ درس خارج فقه، بحث مکاسب محرّمه در تاریخ دی‌ماه ۱۳۸۳، اعتبار روایت کتاب تحف العقول را از دیدگاه فقهاء مورد بررسی قرار دادند و …

Read More »

شیخ ‌فضل‌الله نوری؛ بزرگمرد عرصه جهاد و اجتهاد/ آیت‌الله جعفر سبحانی

شیخ ‌فضل‌الله نوری؛ بزرگمرد عرصه جهاد و اجتهاد/ آیت‌الله جعفر سبحانی

شبکه اجتهاد: درباره مرحوم حاج شیخ فضل‌الله نورى، شهید عصر مشروطیت، کتاب‌ها، رساله‌ها و مقاله‏‌هاى فراوانى نوشته و منتشر شده است، و غالباً سوژۀ نوشته‌ها و گفتارها، حیاتِ سیاسى و جهادِ دینى این مرد است؛ در حالى که این موضوع یکى از ابعاد این مرد بزرگ را تشکیل می‌دهد، و بحق در این باره، به صورت زیبا، سخن گفته شده …

Read More »

بازتاب گفتمان حدیث‌ پژوهی جامعه‌ الازهر

شبیه پدر؛ کارکرد فقهی سیره نبوی در رفتار با فاطمه (س)/ علی راد

شبکه اجتهاد: جایگاه سترگ و اثرگذار جامعه‌الازهر مصر در تاریخ معاصر اهل‌سنّت بر فرهیختگان آشکار و بی‌نیاز از توضیح است. الازهر در روزگار نزدیک به عصر ما رویکردی تقریبی به شیعه یافت و مذهب تشیع را به عنوان یکی از مذاهب فقه اسلامی به رسمیت شناخت که خود مرهون تلاش‌های بزرگان حوزه علمیه شیعه در وحدت و تقریب میان الازهر …

Read More »

انسان شناسی فقهی، گزارشی از فقه موجود

انسان شناسی فقهی، گزارشی از فقه موجود

با توجه به موضوع فقه، یعنی افعال انسانی، انتظار بجایی است که انسان‌شناسی فقیه در تأملات فقهی او مؤثر باشد. این پژوهش به بررسی این مسئله پرداخته است که یک فقیه، انسان را با چه ویژگی‌هایی می‌شناسد؟ طرح پرسش یاد‌شده و بررسی آن، علاوه‌بر اینکه در فهم آرای فقها بسیار مفید و لازم است، در سامان‌بخشی فقه بسیار راهگشا است …

Read More »

مکاسب ظاهرش فقه فردی، ولی تار و پودش فقه اجتماعی است/ می‌توانیم از فقه سنتی تبویب جدیدی ارائه دهیم/ سه مکتب تولید فقه نظامات

مکاسب ظاهرش فقه فردی، ولی تار و پودش فقه اجتماعی است/ می‌توانیم از فقه سنتی تبویب جدیدی ارائه دهیم/ سه مکتب تولید فقه نظامات

استاد حوزه علمیه نجف گفت: وقتی جامعه شیعه به‌سوی نظام سیاسی روی کرد، در روش فقهی فردی که در فقه سنتی غالب بود گرایشی برای فقه نظامات پیدا شد. البته فقه عمومی در ده قرن کتب شیعه است ولی کسی باید این قواعد و مسائل را دربیاورد مثلا مکاسب محرمه ظاهرش فقه فردی است ولی تار و پودش فقه اجتماعی …

Read More »

ویژگی‌ها، ساختار و محتوای «کتاب الطهاره» امام خمینی (ره)

ویژگی‌ها، ساختار و محتوای «کتاب الطهاره» امام خمینی (ره)

شبکه اجتهاد: امام خمینی(قدس سره) پس از آنکه سالها در حوزه علمیه به تدریس فلسفه و عرفان و نیز فقه و اصول در مقطع سطوح عالیه، اشتغال داشت؛ در دهه ۱۳۲۰ شمسی، تدریس خارج اصول و خارج فقه را آغاز کرد که تا پیش از هجرت به فرانسه، ادامه داشت. حضرت امام می‌فرمایند: «از مدتها قبل از آمدن آقای بروجردی …

Read More »

مروری بر ۸۹ روایت بلاذری درباره عاشورا/ رسول جعفریان

مروری بر 89 روایت بلاذری در باره عاشورا/ رسول جعفریان

شبکه اجتهاد: در یک تقسیم‌بندی درباره منابع اولیه عاشورا، می‌توان سه مرحله را مهم دانست. ابومخنف به عنوان درجه اول، محمد بن سعد درجه دوم و بلاذری منبع درجه سوم. همه اینها برای شناخت عاشورا مهم هستند. در این جا ابتدا یک مقدمه کوتاه در باره تفاوت این سه درجه و بعد هم مروری بر ۸۹ روایت بلاذری از عاشورا …

Read More »

قرآن‌ستیزی غالیان به سبکی جدید!/ مهدی مسائلی

اتهام افراط در وحدت‌گرایی/ مهدی مسائلی

شبکه اجتهاد: توحید در قرآن کریم محور بسیاری از آیات است و خداوند افزون بر ابطال اندیشه‌‌های مشرکین و بت‌پرستان، به انکار تفکرات غالیانه‌ی پیروان ادیان الهی می‌پردازد که به جهت غلو از توحید فاصله گرفتند. از این رو قرآن، متنی غلوستیز است که تدبر و تأمل در آن خطوط اصلی دین را مشخص می‌کند و جلوی اندیشه‌های غالیانه را …

Read More »

بررسی فقهی هتک حرمت مقدسات

بررسی فقهی هتک حرمت مقدسات

استاد ربانی بیرجندی با ورود به بحث ادله حرمت هتک مقدسات؛ به تبعیت از روش ابتکاری ابن جنید اسکافی، ابتدا به ذکر ادله نقلی (کتاب و سنت) و سپس به تبیین ادله لُبّی (اجماع و عقل) پرداخت. به گزارش شبکه اجتهاد، در پی هتک حرمت به قرآن مجید در کشور سوئد، مرکز مطالعات قرآن دانشگاه مفید با همکاری انجمن قرآن‌پژوهی …

Read More »

«الشخص الاعتباری» به‌همراه ترجمه و نمودار

«الشخص الاعتباری» به‌همراه ترجمه و نمودار

جلد اول کتاب «الشخص الاعتباری؛ به همراه ترجمه و نمودار» اثر سعید زارعی در ۲۶۴ صفحه از سوی انتشارات بوستان کتاب، وابسته به دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم به چاپ رسید. به گزارش شبکه اجتهاد، این اثر با عنوان “الشخص الاعتباری” از کتاب‌های فقهی و درسی رایج حوزه‌های علمیه است که مباحث آن را گروهی از صاحب نظران و …

Read More »

نوآوری‌های محقق کرکی در روش استنباط

نوآوری‌های محقق کرکی در روش استنباط

استاد مبلغی، در سخنانی بر نقش و جایگاه محقق کرکی در حوزه فقه و اصول اسلامی تأکید و تصریح کرد: بخشی از تحولاتی که محقق کرکی نسبت به فقه و اصول ایجاد کرد تحولاتی است که ماهیت و کارکرد روشی دارد و این تحولات روشی در ۴ سنخ قابل تقسیم‌بندی است. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد احمد مبلغی، عضو مجلس …

Read More »

فقیهی آگاه به زمان؛ گزارشی از پیش‌همایش «مرجع مجاهد» ویژه نکوداشت آیت‌الله‌ العظمی سید‌عبدالله‌ شیرازی

آیت‌الله مکارم شیرازی گفت: فعالیت و اقدامات در عرصه سیاسی از آیت‌الله‌حاج‌ سید‌عبدالله‌ شیرازی(ره)؛ فقیهی آگاه به زمانه، حساس نسبت به انحرافات و مصلح نسبت به نابسامانی‌ها معرفی نمود که نمونه‌های آن را در دعوت مردم به تحصن در مسجد گوهرشاد، حمایت از آیت‌الله کاشانی و مخالفت با لایحه انجمن‌های ایالتی و ولایتی و محکومیت واقعه مدرسه فیضیه‌ می‌توان مشاهده …

Read More »

پیش‌همایش بزرگداشت آیت‌الله سید عبدالله شیرازی در قاب تصویر

پیش‌همایش بزرگداشت آیت‌الله سید عبدالله شیرازی در قاب تصویر

شبکه اجتهاد: پیش همایش «مرجع مجاهد»، بزرگداشت چهلمین سالگرد ارتحال فقیه اهل بیت(ع) و مرجع مبارز و انقلابی مرحوم آیت‌الله‌حاج‌ سید‌عبدالله‌ شیرازی با پیام دوتن از مراجع آیت‌الله ناصر مکارم شیرازی و آیت‌الله جعفر سبحانی و نیز سخنرانی استاد محمدمهدی شب زنده‌دار و استاد نجم‌الدین طبسی، شامگاه شنبه در سالن همایش‌های شیخ طوسی(ره) ستاد دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم …

Read More »

فقه در تمدن اسلامی و در گفتمان روشنفکری دینی در ایران/ حسن انصاری

به‌نام تضعيف خط فقاهتی به کام خط غلو و خرافه‌گرایی/ حسن انصاری

شبکه اجتهاد: برخی روشنفکران عرب تمدن اسلامی را «تمدن فقه» توصیف کرده‌اند. این سخن از جنبه‌های مختلف سخن درستی است. از فقه در این تعبیر طبیعی است که تعبد شخصی به فروع فقهی مراد نیست. بلکه جنبه تمدنی فقه در اسلام است که مقصود است. روشنفکری دینی در ایران چند دهه‌‌ای است که در برابر توجه به جنبه‌های معنوی دین …

Read More »

تقلید شرعی، اسلام فقاهتی و نسبیت معرفت در فضای فرهنگی معاصر/ سید محمد طباطبائی

واجب نوع سوم؟

شبکه اجتهاد: در ادوار فقه، بحث‌های فقهی به عنوان مطلق علم در فهم دین با پرسش های صحابه به ویژه  امیرالمؤمنین علیه‌السلام از رسول خدا صلوات الله علیه و آله شکل گرفت و پس از آن مفهوم اجتهاد‌‌. با تدریس فقهی گسترده امام صادق علیه‌السلام، این مباحث تدوین و تنظیم دانشی و مکتب گرفت و افتا به عنوان یک شأن …

Read More »

عرفی شدن فقه در جایی معنا دارد که اصول و ضوابط اجتهاد رعایت نشده است/ صعب و سخت شدن دین غیر از عرفی شدن است و راحتی مردم، معنایش عرفی شدن نیست

عرفی شدن فقه در جایی معنا دارد که اصول و ضوابط اجتهاد رعایت نشده است/ صعب و سخت شدن دین غیر از عرفی شدن است و راحتی مردم، معنایش عرفی شدن نیست

عرف تخصص کافی برای استنباط در فقه را ندارد و از قواعد و اسلوب اجتهاد پیروی نمی‌کند و هرچه خود می‌پسندد را نتیجه می‌گیرد. این اختصاص به عرف جامعه هم ندارد؛ بلکه یک متخصص و پژوهشگر نیز بعد از استدلال‌های فقهی دقیق ممکن است نتیجه‌ای بگیرد که عرف می‌گوید و حتی تصریح بدان کند که عرف چنین می‌پسندد؛ لذا این …

Read More »

تبلیغ در نگاه حوزه علمیه باید در مرتبه اول باشد/ مبارزه امروز ما تمدنی و جهانی است/ تبلیغ در دوره‌ پسا اینترنت و هوش مصنوعی اهمیت مضاعف دارد

تبلیغ در نگاه حوزه علمیه باید در مرتبه اول باشد/ مبارزه امروز ما تمدنی و جهانی است/ تبلیغ در دوره‌ پسا اینترنت و هوش مصنوعی اهمیت مضاعف دارد

رهبر معظم انقلاب اسلامی صبح امروز در دیدار فضلا، طلاب و مبلغین حوزه‌های علمیه، تبلیغ دین و اهداف دینی را مهم‌ترین وظیفه حوزه‌ها خواندند و با اشاره به لوازم تبلیغ موثر و به‌روز یعنی «شناخت مخاطب، شناخت آرایش حقیقی صحنه تبلیغات جهانی برای داشتن موضع تهاجمی و برخورداری از روحیه جهادی» تاکید کردند: نسل نوجوان و جوان در مقام صاحبان …

Read More »

مروری بر نظرات رهبر انقلاب درباره حوزه و حوزویان

مروری بر نظرات رهبر انقلاب درباره حوزه و حوزویان

شبکه اجتهاد: دیدار طلاب و فضلای حوزه‌های علمیه پس از چهار سال با رهبر معظم انقلاب در روز چهارشنبه، بیست و یکم تیرماه سال جاری برگزار خواهد شد. به همین مناسبت به بازنشر، برخی از نظران حضرت آیت‌الله خامنه‌ای پیرامون حوزه و حوزویان خواهیم پرداخت. بیانات در دیدار جمعی از روحانیّون سراسر کشور – ۱۳۶۸/۰۴/۰۴ بزرگان علمای حوزه‌های علمیه در …

Read More »

سنت کارورزی در فرایند کسب اجتهاد، در کارگاه تحلیل و نمایه‌سازیِ تربیتی احادیث بر اساس روایات عیون أخبار الرضا (ع)

سنت کارورزی در فرایند کسب اجتهاد، در کارگاه تحلیل و نمایه‌سازیِ تربیتی احادیث بر اساس روایات عیون أخبار الرضا (ع)

مدرسه تابستانی «عیون تربیت» از سوی مرکز تخصصی آخوند خراسانی (ره) و مدرسه عالی فقاهت عالم آل محمد (علیهم‌السلام) با حضور علمی اساتید و جمعی از فضلای حوزه علمیه در دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی در حال برگزاری است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، کارگاه تحلیل و نمایه‌سازیِ تربیتی احادیث بر اساس روایات عیون أخبار الرضا (علیه‌السلام) با نظارت علمی استاد …

Read More »

ترجمه «فروع کافی» روانه بازار نشر شد

ترجمه «فروع کافی» روانه بازار نشر شد

ترجمه کتاب «فروع کافی» نوشته رضا مصطفوی توسط انتشارات عهدمانا در چهار جلد منتشر و راهی بازار نشر شد. به گزارش شبکه اجتهاد، «فروع الکافی» یکی از منابع حدیثی شیعه و مهم‌ترین و معتبرترین منبع از کتاب‌هایی است که به دست ما رسیده است. محمدبن‌یعقوب، مشهور به ثقه‌الاسلام کُلینی، این مجموعه حدیثی را که جامع اخبار فقهی است، در ۲۷ …

Read More »

مقاصد شریعت استعماری؛ «سخن از صلح امروز به معنای فراموشی فلسطین است»

فراخوان ریسونی: مسلمانان باید ایران را در برابر تجاوزات یاری کنند

رئیس سابق اتحادیه جهانی علمای مسلمان نسبت به استفاده از مقاصد شریعت استعماری به منظور ضربه زدن به اسلام و حذف آن از زندگی مردم هشدار داد. به گزارش شبکه اجتهاد، رئیس سابق اتحادیه جهانی علمای مسلمان، دکتر احمد الریسونی، نسبت به استفاده از مقاصد شریعت اسلامی به منظور ضربه زدن به اسلام و حذف آن از زندگی مردم هشدار …

Read More »
Real Time Web Analytics