اجتهاد و اصول فقه

عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی گفت: نمی‌توانیم علوم انسانی اسلامی را با فقه یکی بدانیم چون علم فقه دنبال پیدا کردن حکم شرعیِ فرعی، ولی علوم انسانی اسلامی دنبال توصیف، تبیین و پیش‌بینی افعال انسانی و البته تجویز در این زمینه است. به گزارش شبکه اجتهاد، دکتر مسعود فیاضی، عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی …

عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی با بیان اینکه مهم‌ترین پرسش درباره این قاعده آن است که چگونه می‌توان دلیل عقلی مربوط به آن و مفاد قاعده را با تکیه بر دلایل عقلی تبیین کرد، افزود: معتقدم با تکیه بر مبانی قرآن‌شناسی می‌توان دلایل عقلی مناسبی ارائه کرد که مبنای مفاد نوینی برای این قاعده شود. به گزارش …

بیست و پنجمین اجلاس مجمع جهانی فقه اسلامی با نظارت «خالد الفیصل» امیر منطقه مکه مکرمه و با حضور «صالح بن عبدالله بن حمید» رئیس مجمع؛ «حسین ابراهیم طه» دبیرکل سازمان همکاری اسلامی؛ «قطب مصطفی سانو» دبیرکل این مجمع و دیگر شخصیت‌ها از کشورهای اسلامی از یکم اسفندماه در جده عربستان آغاز شد و استاد احمد مبلغی به‌عنوان نماینده جمهوری …

رئیس جامعه مدرسین حوزه علمیه قم با بیان اینکه اگر دنیای امروز نیز وجود نمی‌داشت، موضوعات گذشته فقها نیاز به بررسی مجدد داشت؛ گفت: اگر فقیه بخواهد در موضوعات سیاسی ورود کند باید موضوعات شناسایی شود، برای مثال موضوع مشروطه که یک موضوع سیاسی بود بین فقها اختلاف به وجود آورد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، نخستین آئین تجلیل برترین آثار …

متن کامل ۳۳۰ عنوان کتاب و رساله در ۹۰۴ جلد از مهم‌ترین مصادر روایی اهل‌سنّت و شیعه به تفکیک مذاهب امامیه، زیدیه و اسماعیلیه تا پایان قرن پنجم، در نرم‌افزار «جامع احادیث شیعه و اهل سنت (۲)» ارائه شده است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، مراسم رونمایی از نرم‌افزار «جامع احادیث شیعه و اهل سنت(۲)» با حضور استاد علیرضا اعرافی مدیر …

«حکم وضعی؛ هستی، چیستی، اقسام؛ با تاکید بر مبانی امام خمینی (ره)» برداشتی از دروس خارج اصول استاد محمدجواد فاضل‌لنکرانی به تقریر، ‌تحقیق و تعلیق حجت‌الاسلام سیدمرتضی میرزاده‌اهری روانه بازار کتاب شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، یکی از مباحث مهم علم اصول، بحث از چیستی و حقیقت حکم وضعی و نیز مصادیق آن است که آثار بسیار مهمی هم در …

شبکه اجتهاد: امروزه کمتر کسی را می‌شناسیم که با وحدت اسلامی یا تقریب مذاهب، اختلاف اصولی داشته باشد. به‌نظر می‌رسد که بسیاری از مخالفان وحدت یا تقریب، در اصل این کار و در ضرورتِ آن تردیدی ندارند. مخالفت‌ها یا تردیدها عمدتاً معطوف به برخی بانیان و مروجان تقریب یا برخی از گفتارها و رفتارهای تقریبی است. به‌عبارت دیگر، اعتراضات و …

رئیس مرکز فقهی ائمه اطهار (ع) با بیان اینکه ابتکارات اصولی امام از معاصرین و اقران خودش به‌مراتب بیشتر است، اظهار کرد: حق علمی امام در حوزه‌های علمیه و مراکز علمی واقعاً تضییع و به آن توجه نشده است. اگر ابتکارات امام از اول تا پایان علم اصول را با درجه اول‌های نجف در دوران خودش مقایسه کنیم، با آنکه …

مرحوم آیت‌الله حاج محمدحسن نجفی معروف به صاحب جواهر در روزهای آخر زندگیش، دستور داد مجلسی تشکیل شود که همه علمای طراز اول نجف در آن شرکت کنند. مجلس مزبور در خدمت صاحب جواهر تشکیل گردید؛ ولی شیخ انصاری(ره) در آن حضور نداشت. صاحب جواهر(ره) فرمود: «شیخ مرتضی را حاضر کنید». پس از جستجو و تفحص بسیار دیدند، شیخ در …

اولین همایش ملی «آینده پژوهی در فقه، حقوق و علوم سیاسی» با حمایت موثر ارگان‌ها، سازمان‌ها و مجامع علمی و دانشگاهی در اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۲ در دانشگاه محقق اردبیلی برگزار خواهد شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، دانشگاه محقق اردبیلی با همکاری دانشگاه‌ها، ارگان‌ها و انجمن‌های علمی  «اولین همایش ملی آینده پژوهی در فقه، حقوق و علوم سیاسی» را در تاریخ ۲۰ …

شبکه اجتهاد: بحث فقه معاصر از اصلی‌ترین نیاز‌های حوزه امروز به شمار می‌رود. اگر به مسئله فقه به عنوان یک روش برای استنباط احکام شرعی و تکالیف نگاه کنیم، با عنایت به شرایط مختلف زندگی و تحولاتی که در زندگی فردی و اجتماعی بشر رخ داده، پی می‌بریم که مسئله فقه در دوره معاصر از ضرورت بسیار بالایی برخوردار است …

اختصاصی شبکه اجتهاد: یکی از سنت‌های قدیمی طلاب علوم دینی از دیرباز، اشتغال حداکثری در غالب ساعات شبانه‌روز به مباحث علمی و فروعات درس‌ها بوده است که قسمت عمده‌ای از گعده‌های آن‌ها را نیز به خود اختصاص داده است. لکن این سنت مبارکه طی سال‌های گذشته در بین طلاب مغفول یا متروک واقع شده است و بحث‌های علمی و فروعات …

دو نگاه نسبت به آینده فقه وجود دارد، یک نگاه معتقد است فقاهت موجود سنتی با شاخصه‌هایی چون تقلید و تعبد، جای خود را در آینده باز خواهد کرد که این نگاه خوش‌بینانه است؛ اما نگاه دوم که شاید قدری بدبینانه باشد می‌گوید ما در آینده با غول‌های بدیلی مثل بحث‌های حقوق بشری یا فقه‌های غیر منضبط مواجه خواهیم شد. …

در بزرگداشت صدمین سال تاسیس حوزه علمیه قم، تصحیح جدید از رساله «منتخب الرسائل» اثر آیت‌الله سید محمدکاظم طباطبایی یزدی، با حواشی آیت‌الله بروجردی و تحقیق حجت‌الاسلام والمسلمین میرزاعلی سلیمانی بروجردی به زیور طبع آراسته شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، رساله «منتخب الرسائل» از آثار سید یزدی با تعلیقات و حواشی آیت‌الله سید حسین طباطبایی بروجردی و تصحیح، تحقیق و …

همزمان با مبعث حضرت رسول اکرم(ص)، از هفت محصول «دانش‌بنیان» بدون محدودیت دسترسی و وبگاه «فقیه یار» رونمایی شد. به گزارش شبکه اجتهاد، بمناسبت مبعث پیامبراکرم(ص) اولین گردهمایی ملی کلان‌پروژه هوش مصنوعی و علوم اسلامی با حضور استاد علیرضا اعرافی، مدیر حوزه‌های علمیه، دکتر بهروز مینایی بیدگلی، رئیس هیئت‌مدیره کلان‌پروژه، و جمعی از مدیران و پژوهشگران حوزوی و دانشگاهی این …

کتاب «بحثی پیرامون تقلید» اثر حجت‌الاسلام والمسلمین سید محمد احمدی از سوی انتشارات دلیل ما منتشر شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، فرآیند افتاء و تقلید که روش معمول برای دریافت احکام شرعی و قوانین الهی است، در عصر حضور اهل بیت (علیهم‌السلام) و پس از آن در دوران محنت بار غیبت همواره شایع بوده است. در عضر حاضر علاوه بر …

شبکه اجتهاد: کتاب «رویکرد تعلیل مداری در اجتهاد» از استاد سید ابوالحسن نواب را که جناب سیّدعلی بطحایى معرفى کرده‌اند، ندیده و نحوانده‌ام، اما این مانع نمى‌شود که بر پایه معرفى مذکور، پرسش‌هایى درباره کتاب مطرح نکنم. بطحایى نوشته است که انتشار کتاب سیّد ابوالحسن نوّاب را می‌توان در راستای تعمیق، توسعه و تداوم ایده امام موسی صدر در ارائه …

حجت‌الاسلام والمسلمین علیرضا پیروزمند گفت: حوزه علمیه باید خود را با مقیاس جدید دین‌داری مواجه کند و باور کند که جامعه اسلامی در مقیاس جدیدی وارد شده که شرایط و ابزارهای حل مسئله آن نسبت به قبل تفاوت دارد و آن «دین‌داری در مقیاس تمدنی» است؛ لذا مطالبه نوین دین‌داران از حوزه علمیه، ارائه «نسخه تمدن نوین اسلامی» است. به …

شبکه اجتهاد: انتشار کتاب «رویکرد تعلیل مداری در اجتهاد» پژوهشِ حجت‌الاسلام والمسلمین سیّد ابوالحسن نوّاب را می‌توان در راستای تعمیق، توسعه و تداوم ایده امام موسی صدر در ارائه مقاله «روح الشریعه الاسلامیه و واقع التشریع الیوم فی العالم الاسلامی» در هشتمین کنگره «التعرف علی الفکر الاسلامی» در سال ۱۹۷۳م/۱۳۵۱شمسی الجزایر دانست. ارائه آن مقاله سبب شد تا امام موسی …

استادیار پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی ضمن اشاره به فرآیند کشف مذاق شارع تصریح کرد: بحث مذاق شارع مفهومی عام و کلی تلقی شده است تا به مصادیق میدانی نرسد دقیق‌سازی نخواهد شد. به گزارش شبکه اجتهاد، کرسی علمی ترویجی «روش‌شناسی کشف مذاق شارع» با سخنرانی حجت‌الاسلام و المسلمین عبدالحمید واسطی، استادیار پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی و مدرس دروس …

مدرس سطوح عالی حوزه قم ضمن تاکید بر استقلال فقه امامیه معتقد است: فقه مقارن به معنای فقه تولیدی و موسس نیست بلکه نوعی تهاجم در جهت ترویج فقه اهل بیت(ع) بوده است. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست «استقلال فقه امامیه» با سخنرانی حجت‌الاسلام والمسلمین محمدحسین عبدی، مدرس سطوح عالی حوزه علمیه قم در مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) برگزار شد …

شبکه اجتهاد: برای بررسی نسبت حوزه قم با امر سیاست در دوره مرحوم حائری، حداقل توجه به چهار عرصه ضروری است: اوضاع بین‌الملل، اوضاع داخلی ایران، تجربیات شخصی آیت‌الله و مبانی فکری و نظری ایشان. شکل‌گیری حوزه قم و تنظیم مناسبات درونی و بیرونی آن در بستر چنین متغیرهایی شکل گرفت. آیت‌الله مؤسس از آنچه تجربه کرده و دیده بود و …

عضو مجلس خبرگان رهبری گفت: تا نظام به حکمرانی در بیایید و آن حکمرانی، اسلامی گردد، بدون تردید فقه فضای مجازی‌، فقه اقتصاد، فقه خانواده فقه سیاسی ما درست نمی‌شود. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد عبدالکریم فرحانی، عضو مجلس خبرگان در نشست علمی «ضرورت انقلاب اسلامی در فضای مجازی بر اساس مبنای امامین انقلاب»، اظهارکرد: موضوع بحث ضرورت انقلاب اسلامی …

اختصاصی شبکه اجتهاد: دکتر زهرا اخوان صرّاف، مدرس حوزه و دانشگاه و پژوهشگر قدیمی عرصه فقه و قرآن است. او در سالهای اخیر، علاوه بر پژوهش‌های قرآنی، به پژوهشهای فقهی و اصولی نیز علاقه نشان داده است. اخوان هم شاگرد اساتید بزرگی همچون آیات منتظری و گرامی و استاد علیدوست بوده و هم سالهاست که در حوزه قم و دانشگاه‎‌های …

آیت‌الله صافی گلپایگانی خدماتی بزرگ به میراث مکتوب شیعه داشت و ارادت وی به شیخ آقا بزرگ تهرانی نیز از این جهت است؛ آیت‌الله صافی در راه حفظ و نشر میراث شیعه قدم‌های بزرگی برداشت؛ آن مرحوم متوجه شد در یکی از کتاب خانه‌های بزرگ هندوستان در شهر لکنو نسخه‌های خطی ارزشمندی وجود دارد. آیت‌الله صافی پیش قدم شد تا …

شبکه اجتهاد: به مناسبت سالگرد ارتحال حضرت آیت‌الله العظمی صافی گلپایگانی، با حضور جمعی از اساتید و فضلا از کتاب «یک قرن حافظه تاریخی روحانیت» رونمایی شد. این کتاب که به همت گروه تاریخ اندیشه معاصر موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) منتشر شده و به دیدگاه‌های مرحوم آیت‌الله صافی درباره روحانیت در ایران معاصر می‌پردازد. دانلود بخشی از …

استاد درس خارج حوزه علمیه قم گفت: فقه مقارن به معنای فروپاشی فقه امامیه و مذاهب چندگانه اهل سنت نیست زیرا ما اختلاف مبنا داریم ولی اتفاق مبانی ما به مراتب بیشتر از اختلافات است. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد سیدمیرتقی حسینی گرگانی، در نشست علمی «ظرفیت‌های فقه مقارن در تقریب مذاهب و تمدن‌سازی نوین اسلامی»، گفت: وقتی اختلاف‌نظر بین …

حجت‌الاسلام سرخه‌ای گفت: برخی از پژوهشگران در شناخت مسلک فهرستی به این اشتباه افتاده‌اند که منبع انحصاری در این روش، فهارس برجای‌مانده است. به همین خاطر و برخی ملاحظات دیگر پیشنهاد بنده جایگزینی اعتبارسنجی کتاب‌محور به‌جای مسلک فهرستی است؛ زیرا در این شیوه از اعتبارسنجی در شمار بررسی مجموعۀ شواهد و قرائن، کتاب نقش محوری دارد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، …

استقرار یک نظام مبتنی بر اسلام و شریعت در کشور ایران، به‌طورکلی انگیزه دستگاه فقاهت را برای رشد و نمو کیفی و توسعه کمی افزایش می‌‌دهد. آنچه از تغییر و رشد در دوره صفوی‌ و غیره می‌بینیم، فقط برای مثال با انقلاب اسلامی مناسب است و واقعاً مشابه یا همپای هم نیستند؛ بنابراین وقتی از دوره‌های فقه شیعه، از مدرسه …

استاد برجسته حوزه علمیه خراسان ضمن تأکید بر توجه فقه پژوهان، فضلا و محققان حوزه نسبت به پاسخگویی نیازهای انقلاب اسلامی، ابراز کرد: در طول تاریخ حاکمیت‌ها بیشتر در دست سلاطین جور و اهل سنت قرار داشته و عالمان شیعه برکنار بودند اما با این وجود کتاب‌هایی چون «جواهرالکلام» نوشته و عرضه کردند، درعین‌حال همچنان بخشی از مسائل فقهی در …